Ο Φρέντερικ Τσιλούμπα (Frederick Jacob Titus Chiluba, 30 Απριλίου 1943 - 18 Ιουνίου 2011) ήταν πολιτικός από τη Ζάμπια. Υπήρξε πρόεδρος της χώρας για την περίοδο από το 1991 ως το 2002.

Φρέντερικ Τσιλούμπα
Πρόεδρος της Ζάμπιας
Περίοδος
2 Νοεμβρίου 1991 – 2 Ιανουαρίου 2002
ΑντιπρόεδροςΛέβι Μουαναγουάσα
ΠροκάτοχοςΚένεθ Καούντα
ΔιάδοχοςΛέβι Μουαναγουάσα
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση30 Απριλίου 1943, Κίτουε, Βόρεια Ροδεσία (σήμερα Ζάμπια)
Θάνατος18 Ιουνίου 2011 (68 ετών)
Λουσάκα, Ζάμπια
Πολιτικό κόμμαΚίνημα για την Πολυκομματική Δημοκρατία
ΣύζυγοςΡετζίνα Μουάνζα (2002-2011)
Βέρα Τέμπο (μέχρι το 2000)
Παιδιά9
ΕπάγγελμαΣυνδικαλιστής
ΘρήσκευμαΠεντηκοστιανισμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Μεγάλωσε στην Ντόλα. Πιστεύεται ότι αποβλήθηκε στη δεύτερη τάξη του Γυμνασίου, εξαιτίας πολιτικής δραστηριότητας. Αργότερα έκανε οικονομικές σπουδές στις ΗΠΑ και σε πρώην κομμουνιστικές χώρες. Εργάστηκε ως υπάλληλος και έπειτα ως βοηθός λογιστή στην Atlas Copco. Έπειτα προήχθη σε διευθυντική θέση και έγινε μέλος της Εθνικής Ένωσης Οικοδόμων, Μηχανικών και Λοιπών Εργατών (NUBEGW). Γρήγορα έφτασε στο αξίωμα του προέδρου της Ένωσης.

Συνδικαλιστής Επεξεργασία

Στη συνέχεια αναδείχθηκε πρόεδρος του Κογκρέσου των Συνδικάτων της Ζάμπιας (ZCTU). Ο Τσιλούμπα και πολλοί άλλοι ηγέτες του ZCTU συνελήφθησαν το 1981 επειδή κήρυξαν απεργία, η οποία είχε παραλύσει την οικονομία της χώρας. Απελευθερώθηκαν με απόφαση του δικαστηρίου, που είχε κρίνει την κράτησή τους μη συνταγματική.

Πολιτική καριέρα Επεξεργασία

Το 1990 συνετέλεσε την ίδρυση του Κινήματος για την Πολυκομματική Δημοκρατία (MMD). Με το κόμμα αυτό κατήλθε ο ίδιος υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 1991 και κέρδισε τον Κένεθ Καούντα. Ο χαρισματικός Τσιλούμπα ορκίστηκε πρόεδρος στις 2 Νοεμβρίου του 1991 και επανεξελέγη για άλλη μια πενταετή θητεία το 1996 πατά τη μήνυση που κατατέθηκε σε βάρος του και αμφισβητούσε τον τόπο γέννησής του άρα και το αν πληρούσε τις προϋποθέσεις για να είναι πρόεδρος. Ακολούθησε σοσιαλιστική πολιτική αρχικά, στο τέλος όμως η πολιτική του έγινε καπιταλιστική. Δεν κατάφερε να μειώσει τη φτώχεια και την εγκληματικότητα στη χώρα του. Ωστόσο, στην εξωτερική πολιτική, πέτυχε να γίνει ειρήνη στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με δική του μεσολάβηση.

Ο Τσιλούμπα επεχείρησε να απελάσει τον Καούντα με το αιτιολογικό ότι ήταν από το Μαλάουι. Ο ίδιος τροποποίησε το Σύνταγμα, ώσε άτομα ξενικής καταγωγής να μην μπορούν να διεκδικούν το αξίωμα του προέδρου. Στο νόμο του αυτό στηρίχθηκαν και οι αντίπαλοί του, που επεχείρησαν να αμφιβητήσουν την προεδρία του το 1996, ισχυριζόμενοι ότι ο ίδιος ή ο πατέρας του ήταν από το Ζαΐρ. Παρά τη δημοφιλία του, ο Τσιλούμπα δεν μπόρεσε να περάσει συνταγματική τροποποίηση ώστε να διεκδικήσει και τρίτη προεδρική θητεία. Παραιτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου του 2002[1] και τον διαδέχθηκε ο Λέβι Μουαναγουάσα, κάποτε αντιπρόεδρός του.

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Στα τέλη του 2001 ο Τσιλούμπα πήρε διαζύγιο από τη Βέρα, δεύτερη σύζυγό του, με τηνοποία απέκτησε 9 παιδιά (άλλα 2 έχει από την πρώτη του σύζυγο). Αργότερα παντρεύτηκε τη Ρεγκίνα Μουάνζα.

Διαφθορά Επεξεργασία

Το Φεβρουάριο του 2003 του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για διαφθορά μαζί με τον πρώην αρχηγό των μυστικών υπηρεσιώμ και πολλούς ακόμα πρώην υπουργούς, για 168 αδικήματα απάτης και υπεξαίρεσης αξίας πάνω από 40 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι περισσότερες από τις εναντίον του κατηγορίες κατέρρευσαν, ενώ άλλες παραμένουν. Επιπλέον, η σύζυγός του, Ρεγκίνα, συνελήφθη για κλεπταποδοχή.[2][3][4] Στις 4 Μαΐου του 2007 κρίθηκε ένοχος για την κλοπή 46 εκατομμυρίων δολαρίων από βρετανικό δικαστήριο.[5] [6][7] Τον Ιούνιο ο Τσιλούμπα υποχρεώθηκε να καταβάλει αποζημίωση αυξημένη κατά 58 εκτομ. δολάρια.[8] Λίγες ημέρες αργότερα ο πρώην πρόεδρος διατάχθηκε από το δικαστήριο να φύγει από την οικία του στη Λουσάκα, επειδή είχε κριθεί ότι η οικία του είχε αγοραστεί με χρήματα που εκλάπησαν από το Δημόσιο.[9]

Το Μάιο του 2008 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ανακτήθηκαν περίπου 69 εκατομ. δολάρια σε χρήματα και σε λογαριασμούς που φέρονταν να έχουν κλαπεί κατά την περίοδο της προεδρίας του Τσιλούμπα.[10] Η δεύτερη σύζυγος του Τσιλούμπα, Ρεγκίνα, καταδικάστηκε το 2009 σε φυλάκιση 3,5 ετών για αγορά κατοικιών με χρήματα που εκλάπησαν από το κράτος όταν ο σύζυγός της ήταν πρόεδρος[11].

Προβλήματα υγείας Επεξεργασία

Στις αρχές του 2006 ο Τσιλούμπα μετέβη αεροπορικώς στη Νότια Αφρική, όπου υποβλήθηκε σε ιατρικές εξετάσεις για την καρδιά του. Επέστρεψε στη χώρα του τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς. Στις 24 Μαΐου του 2007 κατέρρευσε εξαιτίας καρδιακών προβλημάτων και νοσηλεύτηκε.[12] Λίγες ημέρες μετά βγήκε από το νοσοκομείο και οι γιατροί έκριναν ότι μπορούσε να παραστεί στη δίκη του για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος.[13]

Δίκη και αθώωση Επεξεργασία

Το δικαστήριο έκρινε ότι η δίκη του θα γινόταν κανονικά.[14] Στις 27 Ιουλίου μεταφέρθηκε αεροπορικώς στη Νότια Αφρική για να λάβε ιατρική περίθαλψη για την καρδιά του.[15] Επέστρεψε στη άμπια στις 11 Αυγούστου και ο ίδιος δήλωσε ότι ζούσε επειδή ήταν θέλημα Θεού.[16] Στις 14 Αυγούστου αρνήθηκε να γίνει η δίκη του μέσω βίντεο (ο ίδιος να μην παρευρεθεί αλλά να συμμετέχει μέσω βίντεο), χαρακτηρίζοντας κάτι τέτοιο παράνομο.[17]

Η δίκη του άρχισε στις 14 Αυγούστου με τον ίδιο να παρίσταται, συνέχισε όμως με διακοπές. Η σύζυγός του συνελήφθη το Σεπτέμβριο για κλοπή.[18] Η απόφαση ανακοινώθηκε στις 17 Αυγούστου του 2009 και ήταν αθωωτική για τον Τσιλούμπα[19].

Θάνατος Επεξεργασία

Ο Τσιλούμπα πέθανε στις 18 Ιουνίου 2011,[20] λίγο μετά τα μεσάνυχτα.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. "Chiluba's legacy to Zambia", BBC News, 4 Μαΐου 2007.
  2. "No way out for Chiluba" Αρχειοθετήθηκε 2006-10-23 στο Wayback Machine., News24, 18 Οκτωβρίου 2006.
  3. "Chiluba's wife arrested" Αρχειοθετήθηκε 2007-10-01 στο Wayback Machine., News24, 23 Οκτωβρίου 2006.
  4. Christian Fraser, Zambia's 'matrix of plunder', BBC News, 9 Δεκεμβρίου 2003.
  5. "Zambia's Chiluba guilty of graft", BBC News, 4 Μαΐου 2007.
  6. "Judge slams Mandela's lawyer" Αρχειοθετήθηκε 2007-10-01 στο Wayback Machine., Sapa (News24), 13 Μαΐου 2007.
  7. "Disappointment for Madiba's lawyer", Sapa (IOL), 13 Μαΐου 2007.
  8. "Chiluba has to return millions", Reuters (IOL), 9 Ιουνίου 2007.
  9. "Disgraced Chiluba told to vacate home", AFP (IOL), 12 Ιουνίου 2007.
  10. "Zambia seizes 'Chiluba millions'", BBC News, 9 Μαΐου 2008.
  11. BBC News, Zambian ex-leader's wife jailed , 3 Μαρτίου 2009
  12. "Chiluba's condition stable", AFP (IOL), 25 Μαΐου 2007.
  13. "Chiluba 'fit' to stand trial", DPA (IOL), 30 Μαΐου 2007.
  14. "Chiluba will go on trial, says court", Reuters (IOL), 31 Μαΐου 2007.
  15. "Chiluba flown to SA for treatment", AFP (IOL), 27 Ιουλίου 2007.
  16. "Zambian ex-president returns home ahead of corruption trial" Αρχειοθετήθηκε 2007-09-26 στο Wayback Machine., AngolaPress, 13 Αυγούστου 2007.
  17. "Former President Chiluba reappears in court on corruption charges" Αρχειοθετήθηκε 2008-04-19 στο Wayback Machine., African Press Agency, 15 Αυγούστου 2007.
  18. "Mrs Chiluba held on theft charges", AFP (IOL), 4 Σεπτεμβρίου 2007.
  19. Zambia clears ex-leader Chiluba BBC News, 17 Αυγούστου 2009.
  20. "Frederick Chiluba, Zambia ‘s Second President is dead", Lusaka Times, 18-6-2011