Φραγκίσκος Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Φραγκίσκος.

Ο Φραγκίσκος Α΄ (Franz Stefan 8 Δεκεμβρίου 1708 - 18 Αυγούστου 1765) ήταν αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1745 - 1765), και ως Φραγκίσκος Γ΄ Στέφανος, δούκας της Λωρραίνης (1729 - 1737) και μέγας δούκας της Τοσκάνης (1737-1765). Με τον γάμο του με την Μαρία-Θηρεσία των Αψβούργων έγινε ο ιδρυτής του οίκου των Αψβούργων-Λωρραίνης. Δεν άσκησε πραγματική εξουσία, διότι το μεν αξίωμα του αυτοκράτορα δεν άφηνε σχετικά περιθώρια, στις δε κτήσεις των Αψβούργων το πρόσταγμα είχε η σύζυγός του.

Φραγκίσκος Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	François Ier du Saint-Empire (Γαλλικά)
Γέννηση	8  Δεκεμβρίου 1708 Νανσί
Θάνατος	18  Αυγούστου 1765 Ίνσμπρουκ
Αιτία θανάτου	εγκεφαλικό
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Αυτοκρατορική Κρύπτη της Βιέννης
Χώρα πολιτογράφησης	Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Καθολική Εκκλησία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αριστοκράτης συλλογή νομισμάτων
Οικογένεια
Σύζυγος	Μαρία Θηρεσία
Τέκνα	Αρχιδούκισσα Μαρία Ελισάβετ της Αυστρίας Μαρία Άννα της Αυστρίας Αρχιδούκισσα Μαρία Καρολίνα της Αυστρίας Ιωσήφ Β΄ των Αψβούργων Μαρία Χριστίνα της Αυστρίας Μαρία Ελισάβετ της Αυστρίας Κάρολος Ιωσήφ της Αυστρίας Αρχιδούκισσα Μαρία Αμαλία της Αυστρίας Λεοπόλδος Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ιωάννα Γαβριέλλα της Αυστρίας Μαρία Ιωσηφίνα της Αυστρίας Μαρία Καρολίνα της Αυστρίας Φερδινάνδος Κάρολος της Αυστρίας-Έστε Μαρία Αντουανέτα Μαξιμιλιανός Φραγκίσκος, αρχιδούκας της Αυστρίας Μαρία Καρολίνα της Αυστρίας
Γονείς	Λεοπόλδος δούκας της Λωρραίνης και Ελισάβετ Καρλόττα των Βουρβόνων-Ορλεάνης
Αδέλφια	Κάρολος Αλέξανδρος της Λωρραίνης Λεοπόλδος Κλεμένς της Λορραίνης Λουδοβίκος της Λορραίνης Ελισάβετ Θηρεσία της Λορραίνης Ελισάβετ Καρλόττα της Λορραίνης Πριγκίπισσα Άννα-Καρλόττα της Λορραίνης
Οικογένεια	Οίκος της Λωρραίνης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Βραβεύσεις	Ιππότης του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος Εταίρος της Βασιλικής Εταιρίας Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Μαρίας Θηρεσίας
Υπογραφή
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π)

Πίνακας περιεχομένων

Καταγωγή και νεανικά χρόνια

Γεννήθηκε στο Νανσύ, πρωτεύουσα του δουκάτου της Λωρραίνης και ήταν ο μεγαλύτερος επιζών γιος τού Λεοπόλδου δούκα της Λωρραίνης και της συζύγου του Ελισσάβετ-Καρλόττας της Ορλεάνης. Συνδεόταν με τους Αψβούργους μέσω της εκ πατρός γιαγιάς του Ελεωνόρας, θυγατέρας του αυτοκράτορα Φερδινάνδου Γ΄.

Ο αυτοκράτορας Κάρολος ΣΤ΄ ευνοούσε πολύ τον οίκο της Λωρραίνης καί λόγω της συγγένειας καί λόγω των μεγάλων υπηρεσιών, που είχε προσφέρει ο οίκος στους Αψβούργους, ιδιαίτερα στους πολέμους κατά των Τούρκων. Σκόπευε να παντρέψει την κόρη και διάδοχό του Μαρία-Θηρεσία με τον μεγαλύτερο αδελφό τού Φραγκίσκου-Στέφανου, τον Λεοπόλδο-Κλήμεντα. Όταν αυτός απεβίωσε, ο αυτοκράτορας αποφάσισε να παντρέψει την κόρη του με τον ίδιο τον Φραγκίσκο-Στέφανο. Τον έφερε στην Βιέννη σε ηλικία 15 χρόνων και ο Φραγκίσκος-Στέφανος ανατράφηκε μαζί με την Μαρία-Θηρεσία και με την σαφή προοπτική του γάμου τους.

Δούκας της Λωρραίνης

Ο Φραγκίσκος-Στέφανος διαδέχθηκε τον πατέρα του το 1729 ως δούκας της Λωρραίνης και ορίστηκε τοποτηρητής (locumtenens) της Ουγγαρίας το 1732. Όταν το 1733 ξέσπασε ο Πόλεμος της Πολωνικής Διαδοχής, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας καρδινάλιος Φλερύ εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να προσαρτήσει την Λωρραίνη, η οποία με τον επικείμενο γάμο του Φραγκίσκου-Στέφανου θα έφερνε τους Αψβούργους πολύ κοντά στην Γαλλία. Έτσι, με την συνθήκη της Βιέννης του 1738 ο μέχρι τότε βασιλιάς της Πολωνίας Στανίσλαος Α΄ (Stanisław I Leszczyński) παραιτούνταν του θρόνου και γινόταν δούκας της Λωρραίνης. Σε αντάλλαγμα της απώλειας αυτής ο Φραγκίσκος-Στέφανος θα λάμβανε το Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης, όταν απεβίωνε ο τελευταίος Μέδικος, ο άτεκνος Τζαν Γκαστόνε, ο οποίος συγγένευε (και) με τον οίκο της Λωρραίνης. Παρά τις αντιρρήσεις των μελών της οικογενείας του, ο Φραγκίσκος-Στέφανος δέχτηκε τελικά τα σχέδια αυτά του μέλλοντος πεθερού του.

Γάμος - Μέγας δούκας της Τοσκάνης

Ο Φραγκίσκος-Στέφανος και η Μαρία-Θηρεσία παντρεύτηκαν στις 12 Φεβρουαρίου 1736 στην εκκλησία των Αυγουστίνων της Βιέννης. Τον Ιούνιο του 1737 ο Φραγκίσκος-Στέφανος πήγε στην Ουγγαρία για να πολεμήσει κατά των Τούρκων. Εν τω μεταξύ, τον Ιούλιο του 1737, ο Τζαν-Γκαστόνε απεβίωσε και ο Φραγκίσκος-Στέφανος έγινε μέγας δούκας της Τοσκάνης. Στράτευμα 6.000 Αυστριακών εγκαταστάθηκε εκεί και τον Δεκέμβριο του 1739 επισκέφτηκε την Φλωρεντία με την σύζυγο του και τον αδελφό του Κάρολο για τρεις μήνες.

Συμβασιλεύς

Τον Οκτώβριο του 1740 ο Κάρολος ΣΤ΄ πέθανε και άρχισε η σαραντάχρονη βασιλεία της Μαρίας-Θηρεσίας, η οποία τον διαδέχτηκε ως αρχιδούκισσα της Αυστρίας, βασίλισσα της Ουγγαρίας, της Βοημίας, της Κροατίας, κλπ. ανακηρύσσοντας συμβασιλέα τον σύζυγό της. Ο Φραγκίσκος-Στέφανος όμως πολύ λίγο ενδιαφερόταν για τις κρατικές υποθέσεις ή πολύ λίγο τού επέτρεπε να αναμειγνύεται η Μαρία-Θηρεσία, η οποία, σημειωτέον, ήταν μονίμως έγκυος.

Αμέσως ξέσπασε ο Πόλεμος της Αυστριακής Διαδοχής. Ο Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας κατέλαβε την Σιλεσία και ο Κάρολος-Αλβέρτος των Βίττελσμπαχ, εκλέκτορας της Βαυαρίας, εξελέγη αυτοκράτορας ως Κάρολος Ζ΄, διακόπτοντας την επί τριακόσια χρόνια κατοχή του τίτλου από τους Αψβούργους.

Η Μαρία-Θηρεσία ανταπεξήλθε αξιοθαύμαστα σε όλες αυτές τις δυσκολίες και κατόρθωσε μάλιστα, μετά τον θάνατο του Καρόλου Ζ΄ το 1745 να εκλεγεί αυτοκράτορας ο Φραγκίσκος-Στέφανος ως Φραγκίσκος Α΄ (βλ. σχετικά λήμμα Μαρία Θηρεσία.

Ο αυτοκράτορας

Λίγοι αυτοκράτορες δικαιολόγησαν τόσο λίγο, τον τίτλο που κατείχαν. Ο Φραγκίσκος απείχε από τα κοινά και η μόνη βοήθεια που προσέφερε στην σύζυγό του ήταν σε οικονομικά θέματα. Οργάνωσε βιομηχανίες και προμήθευε με εφόδια τον αυστριακό στρατό. Κάποτε μάλιστα, από υπερβάλλοντα επιχειρηματικό ζήλο, πούλησε άλευρα και χορτονομή στον Φρειδερίκο Β΄ διαρκούντος του πολέμου Αυστρίας - Πρωσίας.

Έζησε ευτυχισμένος με την Μαρία-Θηρεσία, η οποία τον υπεραγαπούσε και έκανε δεκαέξι παιδιά μαζί του. Παρ' όλα αυτά οι απιστίες του ήταν συνεχείς με πιο περιβόητη αυτήν με την Μαρία-Βιλελμίνα φον Άουερσπερκ.

Πέθανε αιφνίδια μέσα στην άμαξα, ενώ επέστρεφε από την όπερα στις 18 Αυγούστου 1765. Η Μαρία Θηρεσία τον πένθησε ειλικρινά επί δεκαπέντε χρόνια.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1736 τη Μαρία-Θηρεσία των Αψβούργων, κόρη και κληρονόμο του Καρόλου ΣΤ΄ αρχιδούκα της Αυστρίας & βασιλιά της Ουγγαρίας, Βοημίας, Γερμανίας και είχε τέκνα:

• Μαρία-Άννα 1738-1789, άγαμη.
• Ιωσήφ Β΄ 1741-1790, αρχιδούκας της Αυστρίας και βασιλιάς της Ουγγαρίας, Βοημίας, Γερμανίας.
• Μαρία-Χριστίνα 1742-1798, παντρεύτηκε τον Αλβέρτο-Καζιμίρ των Βέττιν-Σαξονίας δούκα του Τέσεν.
• Μαρία-Ελισάβετ 1743-1808, ηγουμένη του αββαείου για ευγενείς κυρίες στο Ίννσμπρουκ.
• Μαρία Αμαλία 1746-1804, παντρεύτηκε τον Φερδινάνδος των Βουρβόνων δούκα της Πάρμας.
• Λεοπόλδος Β΄ 1747-1792, αρχιδούκας της Αυστρίας και βασιλιάς της Ουγγαρίας, Βοημίας, Γερμανίας.
• Μαρία-Ιωσηφίνα 1751-1767, άγαμη.
• Μαρία-Καρολίνα 1752-1814, παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο Α΄ των Δύο Σικελιών.
• Φερδινάνδος-Κάρολος 1754-1806, δούκας της Μόντενα.
• Μαρία-Αντουανέττα 1755-1793, παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ της Γαλλίας.
• Μαξιμιλιανός-Φραγκίσκος 17556-1801, αρχιεπίσκοπος-εκλέκτορας της Κολωνίας.
• Κάρολος Ιωσήφ 1745-1761 απεβίωσε 16 ετών, Ιωάννα-Γαβριέλλα 1750-1762 απεβίωσε 12 ετών, Μαρία Ελισάβετ, απεβίωσε 3 ετών, Μαρία-Καρολίνα απεβίωσε 1 έτους, Μαρία-Καρολίνα απεβίωσε την ημέρα που γεννήθηκε.