Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας

Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ (γερμανικά: Franz Joseph I, ουγγρικά: I. Ferenc József, 18 Αυγούστου 1830 - 21 Νοεμβρίου 1916) από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης ήταν αυτοκράτορας της Αυστρίας και βασιλιάς της Ουγγαρίας από τις 2 Δεκεμβρίου 1848 μέχρι τον θάνατο του στις 21 Νοεμβρίου 1916. Από την 1 Μαΐου 1850 μέχρι της 24 Αυγούστου 1866 ήταν επίσης πρόεδρος της Γερμανικής Συνομοσπονδίας.

Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Franz Joseph I. (Γερμανικά), I. Ferenc József (Ουγγρικά) και František Josef I. (Τσεχικά)
Γέννηση	18  Αυγούστου 1830 Ανάκτορα Σενμπρούν
Θάνατος	21  Νοεμβρίου 1916 Ανάκτορα Σενμπρούν
Αιτία θανάτου	πνευμονία
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Αυτοκρατορική Κρύπτη της Βιέννης
Κατοικία	Χόφμπουργκ
Εθνικότητα	Αυστριακοί
Χώρα πολιτογράφησης	Αυστριακή Αυτοκρατορία εντεύθεν του Λέιθα χώρες Βασίλειο της Ουγγαρίας
Θρησκεία	Καθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός αριστοκράτης μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Ελισάβετ της Αυστρίας (από 1854)
Σύντροφος	Καταρίνα Σρατ Anna Nahowski
Τέκνα	Αρχιδούκισα Σοφία της Αυστρίας Γκίζελα της Αυστρίας Ροδόλφος πρίγκηπας της Αυστρίας Αρχιδούκισα Μαρί Βαλερί της Αυστρίας
Γονείς	Αρχιδούκας Φραγκίσκος Κάρολος της Αυστρίας και Πριγκίπισσα Σοφία της Βαυαρίας
Αδέλφια	Αρχιδούκισσα Μαρία Άννα της Αυστρίας Μαξιμιλιανός Α΄ του Μεξικού Κάρολος Λουδοβίκος της Αυστρίας Λουδοβίκος Βίκτωρ της Αυστρίας
Οικογένεια	Οίκος των Αψβούργων-Λωρραίνης
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατάρχης
Πόλεμοι/μάχες	Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Αυτοκράτορας της Αυστρίας (1848–1916) βασιλιάς της Ουγγαρίας King of Bohemia (1848–1916)
Βραβεύσεις	Pour le Mérite Ιππότης του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Μαρίας Θηρεσίας Τάγμα του Μαύρου Αετού τάγμα του Αγίου Ανδρέα Τάγμα του Αγίου Γεωργίου, Δ΄ Τάξη Βασιλική Βικτοριανή Αλυσίδα (1904) Ιπποτικός Μεγαλόσταυρος του Στρατιωτικού Τάγματος του Γουλιέλμου (21  Ιουνίου 1849) Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αγίου Στεφάνου της Ουγγαρίας Μεγαλόσταυρος του Αυτοκρατορικού Τάγματος του Λεοπόλδου Τάγμα του Σιδηρού Στέμματος Grand Cross of the Order of Franz Joseph Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Ερυθρού Αετού Grand Commander of the Royal House Order of Hohenzollern Τάγμα του Αγίου Ουμβέρτου Military Order of Max Joseph Τάγμα της Περικνημίδας Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος Τάγμα του Ευαγγελισμού Μεγαλόσταυρους ιππότης του Τάγματος του Στέμματος της Ιταλίας Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος των Αγίων Μαυρικίου και Λαζάρου Μέγας Ιπποτικός Σταυρός της Τάξεως του Αγίου Βωμού Κυρίαρχο Στρατιωτικό Τάγμα της Μάλτας Order of Prince Danilo I, 1st class τάγμα του Λουδοβίκου της Έσσης Στρατιωτικό Τάγμα του Αγίου Ερρίκου Τάγμα των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου Order of the Rue Crown Τάγμα του Νορβηγικού Λέοντος Τάγμα του Μίλος του Μεγάλου Τάγμα του Χρυσόμαλλου Δέρατος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μαυρίκιου και Λαζάρου Grand cross of the Order of Albert the Bear (1849)
Υπογραφή
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Η ζωή του

Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Κάρολος γεννήθηκε στο Παλάτι Σαίνμπρουν στη Βιέννη και ήταν γιος του αρχιδούκα Φραγκίσκου Κάρολου των Αψβούργων-Λωρραίνης και της Σοφίας των Βίττελσμπαχ, κόρης του Μαξιμιλιανού Α΄ Ιωσήφ της Βαυαρίας. Επειδή ο θείος του, ο αυτοκράτορας Φερδινάνδος Α΄, ήταν διανοητικά καθυστερημένος, η μητέρα τού Φραγκίσκου-Ιωσήφ τον είχε αναθρέψει ως τον μελλοντικό αυτοκράτορα.

Έτσι τον Δεκέμβριο του 1848, μετά την παραίτηση του αυτοκράτορα και την άρνηση του Φραγκίσκου-Καρόλου να τον διαδεχθεί, ο Φραγκίσκος Ιωσήφ ανήλθε στον θρόνο. Η περίοδος ήταν κρίσιμη, αφού είχαν μόλις επαναστατήσει οι Ούγγροι, οι Βοημοί και οι Ιταλοί. Υπό την καθοδήγηση του καγκελάριου Σβάρτσενμπεργκ κατάφερε να συντρίψει τις εξεγέρσεις και να αναγκάσει τους Πρώσους να υπογράψουν την συνθήκη του Όλομοουτς το 1850. Στις 18 Φεβρουαρίου 1853 πραγματοποιήθηκε δολοφονική απόπειρα εναντίον του, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Μετά από αυτήν διέταξε την κατασκευή της Βοτιβκίρχε. Αμέσως μετά την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του, νυμφεύτηκε την πριγκίπισσα και εξαδέλφη του Ελισάβετ της Βαυαρίας ή Σίσι στον καθεδρικό ναό του Αγίου Αυγουστίνου της Βιέννης στις 24 Απριλίου 1854. Με την σύζυγό του Ελισάβετ απέκτησε τέσσερα παιδιά: τρεις κόρες και έναν γιο, τον Ροδόλφο, που είχε τραγικό θάνατο με την αυτοκτονία του, με αποτέλεσμα να μην καταφέρει ο ίδιος ο Φραγκίσκος Ιωσήφ να συνεχίσει την δυναστεία με δικούς του απογόνους. Το 1859 ηττήθηκε από την Γαλλία και έχασε τη Λομβαρδία. Επίσης σε αυτόν χρεώνεται η ευθύνη της συνθήκης της Πράγας, που ήταν αποτέλεσμα του Αυστρο-Πρωσικού πολέμου, με την οποία η Αυστρία έχασε την ηγετική θέση στη Γερμανία και της αποσπάστηκε το Βένετο.

Κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του έγινε φανερό το πρόβλημα των εθνοτήτων και της σταθερότητας της μοναρχίας. Απότοκο αυτής της κατάστασης ήταν ο διαμελισμός της αυτοκρατορίας σε δύο ζώνες, όπου στη μία επικρατούσαν οι Γερμανοί και στην άλλη οι Ούγγροι. Ο ανιψιός του Φραγκίσκος Φερδινάνδος δολοφονήθηκε από έναν εθνικιστή Σέρβο φοιτητή, γεγονός που εξόργισε τον υπερήλικα αυτοκράτορα, άσχετα εάν οι σχέσεις του με τον ανιψιό του ήταν από καιρό αρκετά τεταμένες. Αυτό λόγω του μοργανατικού γάμου του, που ήταν αιτία να στερηθούν τα παιδιά του Φραγκίσκου Φερδινάνδου την διαδοχή. Κατηγόρησε την Σερβία ότι βρίσκεται πίσω από τον νεαρό φοιτητή και έθεσε 10 σκληρούς όρους για να μην κηρύξει τον πόλεμο, αλλά οι Σέρβοι αποδέχθηκαν πλήρως τους εννιά και μερικώς τον δέκατο. Παρόλα αυτά συμμάχησε με τη Γερμανία και διέταξε την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου με πρώτη του ενέργεια τον βομβαρδισμό του Βελιγραδίου. Η βιαστική αυτή και παράλογη ενέργεια στο τέλος της ζωής του θα έχει ως αποτέλεσμα -λίγο αργότερα- την πτώση της αυτοκρατορίας. Απεβίωσε στις 21 Νοεμβρίου 1916, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Διάδοχός του έγινε ο μικρανεψιός του Κάρολος, ανιψιός του Φραγκίσκου Φερδινάνδου· ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της Αυστρο-Ουγγαρίας έχοντας βασιλέψει μόλις 2 έτη.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1854 την Ελισάβετ των Βίττελσμπαχ, κόρη τού Μαξιμιλιανού-Ιωσήφ, Δούκα εν Βαυαρία, και απέκτησε παιδιά:

• Σοφία (1855-1857), απεβίωσε μετά από σύντομη ασθένεια σε ηλικία 2 ετών.

• Γκίζελα (1856-1932), παντρεύτηκε τον Λεοπόλδο των Βίττελσμπαχ, Πρίγκιπα της Βαυαρίας.
• Ροδόλφος (1858-1889), διάδοχος του θρόνου, αυτοκτόνησε.
• Μαρία Βαλερία (1868-1924), παντρεύτηκε τον Φραγκίσκο-Σαλβαδόρ των Αψβούργων-Λωρραίνης, Πρίγκιπα της Τοσκάνης.

Γενικά η προσωπική ζωή τού Φραγκίσκου Ιωσήφ ήταν γεμάτη δυστυχίες: ο αδελφός του Μαξιμιλιανός αυτοκράτορας του Μεξικού, τουφεκίστηκε· η γυναίκα του Ελισάβετ δολοφονήθηκε· ο γιος του Ροδόλφος αυτοκτόνησε και ο ανιψιός του Φραγκίσκος Φερδινάνδος δολοφονήθηκε.

Βιβλιογραφία

• Anton Graf Bossi-Fedrigotti, Kaiser Franz Joseph I. und seine Zeit, Zürich 1978.
• Franz Herre, Kaiser Franz Joseph von Österreich. Sein Leben - seine Zeit, Köln 1978 (TB 1992).
• Jean-Paul Bled, Franz Joseph. Der letzte Monarch der alten Schule, Wien 1988.
• Alan Palmer, Franz Joseph I. Kaiser von Österreich und König von Ungarn, München 1995.
• Gabriele Praschl-Bichler, Das Familienalbum von Kaiser Franz Joseph und Elisabeth, Wien 1995.
• Eberhard Straub, Drei letzte Kaiser, Berlin 1998.
• Christian Dickinger, Franz Joseph I. Die Entmythisierung, Wien 2002.
• Friedrich Weissensteiner, Die österreichischen Kaiser. Franz I., Ferdinand I., Franz Joseph I., Karl I., Wien 2003.
• John van der Kiste, Franz Josef I. Kaiser von Österreich, Essen 2005.
• Katrin Unterreiner, Kaiser Franz Joseph. 1830-1916 Mythos und Wahrheit, Wien 2006.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ταινίες του 1914
• Άρθρα στις εφημερίδες της Αυστρίας του 1916

Πινακοθήκη

• 

  Ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ (1853).

• 

  Ο αυτοκράτορας της Αυστρίας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α'.

• 

  Ο αυτοκράτορας της Αυστρίας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ (1865).

• 

  Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας γύρω στα 1910.