Ο Φρανσουά Τρυφώ (François Roland Truffaut, 6 Φεβρουαρίου 1932 - 21 Οκτωβρίου 1984) ήταν Γάλλος κριτικός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός του κινηματογράφου, από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γαλλικού νέου κύματος.

Φρανσουά Τρυφό
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
François Roland Truffaut (Γαλλικά)
Προφορά
Γέννηση6  Φεβρουαρίου 1932[1][2][3]
17ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού[4]
Θάνατος21  Οκτωβρίου 1984[1][3][5]
Νεγί-συρ-Σεν[6][4]
Αιτία θανάτουΕγκεφαλικός όγκος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο της Μονμάρτρης[7]
ΚατοικίαVilleperdue
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[8]
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος, ηθοποιός ταινιών, παραγωγός ταινιών, κριτικός κινηματογράφου, ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης[9][10], σεναριογράφος κινηματογραφικών ταινιών[11] και παραγωγός[10]
ΣύντροφοςΦανί Αρντάν
ΚίνημαΝουβέλ Βαγκ
Καλλιτεχνικά ρεύματαΝουβέλ Βαγκ
Βραβεύσειςβραβείο φεστιβάλ των Καννών καλύτερου σκηνοθέτη (1959), Bodil Award for Best Non-American Film (1959), Bodil Award for Best Non-American Film (1962), Bodil Award for Best Non-American Film (1964), βραβείο Λουί Ντελούκ (1968), National Board of Review Award for Best Foreign Language Film (1970), National Board of Review Award for Best Director (1970), Βραβείο Καλύτερης Ταινίας της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης (1973), National Society of Film Critics Award for Best Director (1973), Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης (1973), Βραβείo BAFTA καλύτερης ταινίας (1974), βραβείο BAFTA καλύτερου σκηνοθέτη (1974), National Board of Review Award for Best Foreign Language Film (1975), βραβείο Σεζάρ καλύτερου σεναρίου (1981), βραβείο Σεζάρ καλύτερης ταινίας (1981), βραβείο Σεζάρ καλύτερου σκηνοθέτη (1981), Νταβίντ Λουκίνο Βισκόντι (1981) και Jean-Le-Duc award
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ο Φρανσουά Τρυφώ και η Κλοντ Ζαντ στην πρεμιέρα της τρίτης κοινής τους ταινίας Η αγάπη το βάζει στα πόδια, 1979

Με τη βοήθεια του θεωρητικού του κινηματογράφου Αντρέ Μπαζέν, άρχισε να γράφει κριτικές στο περιοδικό Cahiers du cinema, με το οποίο, μαζί άλλους συναδέλφους του, άνοιξαν τον δρόμο για το νέο κύμα και τον μη εμπορικό κινηματογράφο. Με την μικρού μήκους ταινία του Les Mistons (1958), και θέμα την σεξουαλική αφύπνιση μιας ομάδας νεαρών, έθεσε στην πράξη τις θεωρίες του, τις οποίες συνέχισε στην ημιαυτοβιογραφική, μεγάλου μήκους ταινία του, Τα 400 χτυπήματα (Les Quatres Cents Coups, 1959), μία γεμάτη ειλικρίνεια αλλά και ποίηση ταινία, που κέρδισε το βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών, κάτι που τον καθιέρωσε ως τον κατεξοχήν ηγέτη του πρωτοεμφανιζόμενου νέου κύματος (nouvelle vague). Συνεχίζει την ιστορία του αγοριού από την πρώτη του ταινία με άλλες ταινίες. Το 1962 ένα μικρό επεισόδιο (Ο έρωτας στα είκοσι, 1962). Τότε ο Αντουάν Ντουανέλ (Ζαν-Πιερ Λεό) ερωτεύεται τη Κριστίν (Κλοντ Ζαντ) (Κλεμμένα φιλιά, 1968]. Η Αντουάν και η Κριστίν παντρεύονται (Παράνομο κρεβάτι, 1970). Ο Αντουάν και η Κριστίν διαζευγνύονται (Η αγάπη το βάζει στα πόδια, 1979). Ο κύκλος είναι μοναδικός στην ιστορία του κινηματογράφου. Έτσι, ο Τρυφώ και η Κλοντ Ζαντ προσλήφθηκαν και μετά την κινηματογράφηση το 1968.

Ακολούθησαν οι ταινίες Πυροβολείτε τον πιανίστα (Tirez sur le pianiste, 1960), αναφορά αλλά και ανατροπή των γκανγκστερικών ταινιών Απολαύστε το κορμί μου (Jules et Jim, 1961) γύρω από τις ιδιόμορφες σχέσεις ενός ερωτικού τριγώνου, Φαρενάιτ 451 (Fahrenheit 451, 1966), εξαιρετική μεταφορά στην οθόνη του βιβλίου επιστημονικής φαντασίας του Ρέι Μπράντμπερι, που ο Τρυφώ γύρισε στην Αγγλία το Η νύφη φορούσε μαύρα (La mariée etait en noir, 1967), μία παραλλαγή του αμερικανικού φιλμ νουάρ, ταινίες που επέβαλαν τον Τρυφώ ως έναν ξεχωριστό και εντελώς πρωτότυπο δημιουργό.

Πολιτικές απόψεις

Επεξεργασία

Ο Τριφό δεν εξέφραζε ποτέ πολιτικές απόψεις μέσα από τις ταινίες του. Ακόμα και την περίοδο του Μάη του '68 ο Τρυφώ απέρριψε τον στρατευμένο και πολιτικοποιημένο κινηματογράφο και συνέχισε με το ξεκάθαρα δικό του στυλ. Σε μία συνέντευξή του το 1980 στο περιοδικό 'Cahiers du Cinema' αναφέρει χαρακτηριστικά για τις πεποιθήσεις του τα εξής:

"Πολιτικά οι ιδέες μου με οδηγούν προς την αριστερά. Αυτό όμως δεν εκφράζεται στις ταινίες μου, ίσως επειδή μου φαίνεται ότι βάζουν πολύ αίσθημα στην πολιτική, ενώ πιστεύω ότι δεν πρέπει να είναι κανείς στην αριστερά επειδή αυτό είναι συμπαθητικό και της μόδας, αλλά επειδή είναι πιο δίκαιο. Το σλόγκαν <<όλα είναι πολιτική>> δεν μ' αρέσει γιατί, αν όλα είναι πολιτική, τίποτα δεν είναι πολιτική".[12]

Φιλμογραφία

Επεξεργασία

Ως σκηνοθέτης

Επεξεργασία
Έτος Μεταφρασμένος τίτλος Αυθεντικός τίτλος Σημειώσεις
1955 Μια επίσκεψη Une Visite
1957 Les Mistons Les Mistons
1958 Une Histoire d'eau Σκηνοθεσία σε συνεργασία με τον Ζαν-Λυκ Γκοντάρ
1959 Τα 400 χτυπήματα Les Quatre cents coups Βραβείο Bodil Καλύτερης Ευρωπαϊκής ταινίας (1960).
Βραβείο Καλύτερου σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ των Καννών (1959).
Υποψήφιο για βραβείο Όσκαρ «Πρωτότυπου σεναρίου» (1959).
1960 Πυροβολήστε τον πιανίστα Tirez sur le pianiste
1962 Ζυλ και Τζιμ Jules et Jim
1962 Antoine et Colette Antoine et Colette
Ταινία μικρού μήκους.
1964 Τρυφερό Δέρμα La Peau douce
1965 Φάρεναϊτ 451 Fahrenheit 451 Στην αγγλική γλώσσα
1968 Η νύφη φορούσε μαύρα La Mariée était en noir
1968 Κλεμμένα φιλιά Baisers volés
1969 Η σειρήνα του Μισσισσιπή La Sirène du Mississippi
1970 Ένα Αγρίμι στην Πόλη L'Enfant sauvage
1970 Παράνομο κρεβάτι Domicile conjugal
1971 Δυο Κορίτσια από την Αγγλία Les Deux anglaises et le continent
1972 Ένα όμορφο κορίτσι σαν εμένα Une belle fille comme moi
1973 Αμερικανική Νύχτα La Nuit américaine Βραβείο Όσκαρ «Καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας».
1975 Η Ιστορία της Αντέλ Ουγκό L'Histoire d'Adèle H.
1976 Το Χαρτζιλίκι L'Argent de poche
1977 Ο άνδρας που αγαπούσε τις γυναίκες L'Homme qui aimait les femmes
1978 Το Πράσινο δωμάτιο La Chambre verte
1979 Η αγάπη το βάζει στα πόδια L'Amour en fuite
1980 Το τελευταίο Μετρό Le Dernier métro Απέσπασε δέκα Βραβεία Σεζάρ, μεταξύ αυτών τα βραβεία: καλύτερης
ταινίας, καλύτερου Α' ανδρικού ρόλου, καλύτερου A' γυναικείου
ρόλου, καλύτερου σκηνοθέτη, καλύτερης μουσικής επένδυσης, καλύτερου σεναρίου και καλύτερου ήχου.
1981 Η Γυναίκα της Διπλανής Πόρτας La Femme d'à côté
1983 Οπωσδήποτε την Κυριακή Vivement dimanche!

Ως σεναριογράφος

Επεξεργασία
Έτος Μεταφρασμένος τίτλος Αυθεντικός τίτλος Σημειώσεις
1960 Με Κομμένη την Ανάσα À bout de souffle Σε σκηνοθεσία Ζαν-Λυκ Γκοντάρ
1988 Η μικρή κλέφτρα La Petite voleuse Σε σκηνοθεσία Κλωντ Μίλερ
1995 Belle Époque Σειρά επεισοδίων, σε συνεργασία με τον Jean Gruault.
Σκηνοθεσία του Gavin Millar.

Ως ηθοποιός

Επεξεργασία
Έτος Μεταφρασμένος τίτλος Ρόλος Σημειώσεις
1977 Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου Επιστήμονας Σε σκηνοθεσία Στίβεν Σπίλμπεργκ

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11927177t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. 4,0 4,1 «Fichier des personnes décédées». Fichier des personnes décédées. Ανακτήθηκε στις 22  Σεπτεμβρίου 2022.
  5. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Francois-Truffaut. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. www.homenapier.com/tag/francois-nel.
  7. 7,0 7,1 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2024.
  8. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/404263. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουνίου 2020.
  9. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/24274. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  10. 10,0 10,1 www.acmi.net.au/creators/8121.
  11. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000701846. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  12. Σώτη Τριανταφύλλου. Φρανσουά Τριφό.