Φραντς Σούμπερτ

Αυστριακός συνθέτης


Ο Φραντς Πέτερ Σούμπερτ (γερμανικά: Franz Peter Schubert‎‎· 31 Ιανουαρίου 1797, Βιέννη – 19 Νοεμβρίου 1828, Βιέννη) ήταν Αυστριακός συνθέτης της κλασικής μουσικής. Παρά τη σύντομη ζωή του, ήταν εξαιρετικά παραγωγικός σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και άφησε μια μεγάλη κληρονομιά στον τομέα της μουσικής, και ιστορικά θεωρείται ο τελευταίος κορυφαίος εκπρόσωπος της κλασικής μουσικής, μόλις λίγο πριν επικρατήσει η ρομαντική μουσική, και ταυτόχρονα ο μέγιστος εκπρόσωπος της μεταβατικής περιόδου που είναι γνωστή ως πρώιμη ρομαντική. Συνέθεσε περισσότερα από εξακόσια λίντερ, καθώς και πολλές συμφωνίες, σονάτες, έργα μουσικής δωματίου, θρησκευτικά έργα, όπερες και πολλά άλλα έργα.

Φραντς Σούμπερτ
Προσωπογραφία του Σούμπερτ που φιλοτέχνησε ο Βίλχελμ Αουγκούστ Ρίντερ το 1875.
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Franz Schubert (Γερμανικά)
Γέννηση31 Ιανουαρίου 1797
Χίμελπφορτγκρουντ[1]
Θάνατος19 Νοεμβρίου 1828 (31 ετών)
Βιέννη[2][3]
Αιτία θανάτουτυφοειδής πυρετός[4]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚεντρικό Νεκροταφείο της Βιέννης
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστριακή Αυτοκρατορία
Αρχιδουκάτο της Αυστρίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[5][6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης
Ακαδημαϊκό Γυμνάσιο της Βιέννης
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΣυνθέτης
Αξιοσημείωτο έργο8η Συμφωνία
9η Συμφωνία
3η Συμφωνία
Χειμωνιάτικο ταξίδι
Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 14
Το τρίτο τραγούδι της Έλεν
Περίοδος ακμής1810
Οικογένεια
ΓονείςΦραντς Θίοντορ Σούμπερτ
ΑδέλφιαΦέρντιναντ Σούμπερτ
Καρλ Σούμπερτ
Μαρία Τερέζια Σούμπερτ
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε σε ένα προάστιο της Βιέννης στις 31 Ιανουαρίου του 1797 και την επόμενη μέρα βαφτίστηκε ρωμαιοκαθολικός. Ο πατέρας του, ο οποίος ήταν δάσκαλος μουσικής σε σχολείο, του προσέφερε τις πρώτες γνώσεις μουσικής. Στα 11, επειδή ήταν καλλίφωνος, εισήχθη στην Παιδική Χορωδία του Βασιλικού Παρεκκλησίου κατόπιν διαγωνισμού. Εκεί παρέμεινε μέχρι τα 13, και έμαθε επίσης βιολί και πιάνο. Στη συνέχεια, άρχισε να μελετά σύνθεση με δάσκαλο τον Αντόνιο Σαλιέρι και παράλληλα σπούδασε παιδαγωγός στην Ανωτέρα Σχολή.

 
Φραντς Σούμπερτ

Από το 1814 έως το 1818 εργαζόταν ως δάσκαλος στο ίδιο σχολείο όπου δούλευε και ο πατέρας του. Το επάγγελμα αυτό βέβαια δεν τον ενδιέφερε καθόλου, ενώ αντίθετα είχε πάρει την οριστική απόφαση να ασχοληθεί με τη σύνθεση. Τα χρόνια αυτά ήταν τα πιο παραγωγικά του: συνέθεσε τότε πέντε συμφωνίες, τέσσερις λειτουργίες και όπερες και πολλά λίντερ.

Από το 1818, όταν εγκατέλειψε το διδασκαλικό επάγγελμα, αφοσιώθηκε στη μουσική και ζούσε κυρίως με τη βοήθεια φίλων, που ζούσαν και αυτοί με μποέμ τρόπο, χωρίς ουσιαστικά άλλη πηγή εσόδων, εκτός από κάποια ιδιωτικά μαθήματα. Ο κόμης Εστερχάζι τον προσέλαβε εκείνη τη χρονιά για να διδάξει μουσική στις κόρες του. Από τότε ζούσε μόνιμα στη Βιέννη και από το 1820, όταν τα έργα του εκτελέστηκαν για πρώτη φορά δημόσια, είχε τις πρώτες επιτυχίες. Ιδιαίτερα δημοφιλείς ήταν οι μουσικές βραδιές, γνωστές ως σουμπερτιάδες, στις οποίες συνόδευε στο πιάνο τον βαρύτονο Μίκαελ Φογκλ, κύριο ερμηνευτή των λίντερ του.

Ο θάνατός του

Επεξεργασία

Οι συνθήκες ζωής του δυσκόλεψαν το 1823, σε ηλικία 26 ετών, όταν εκδήλωσε κάποιο αφροδίσιο νόσημα. Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε ότι πάσχει από σύφιλη, που ήταν ανίατη και θανατηφόρα ασθένεια εκείνη την εποχή. Αυτό το γεγονός του δημιούργησε κατάθλιψη και τον επηρέασε σημαντικά.

Πιθανολογείται ότι ακριβώς αυτή η άσχημη ψυχολογική του κατάσταση τον εμπόδισε να ολοκληρώσει την 8η συμφωνία του, που έμεινε για πάντα γνωστή με το όνομα Ημιτελής.

Παράλληλα, για οικονομικούς λόγους αναγκάστηκε να ξαναεργαστεί ως δάσκαλος. Τα χρόνια περνούσαν με εναλλαγές ανάμεσα στην επιτυχία και τις δυσκολίες ως το 1828, όταν η ήδη κλονισμένη υγεία του επιδεινώθηκε από τυφοειδή πυρετό, που τον οδήγησε τελικά στο θάνατο, στις 19 Νοεμβρίου και σε ηλικία 31 ετών. Τα τελευταία του λόγια ήταν: ''ιδού, ιδού το τέλος μου''.

Οι εκδοχές για τη φύση της νόσου που τελικά τον οδήγησε στο θάνατο διχάζονται. Οι περισσότεροι βιογράφοι αναφέρονται στον τυφοειδή πυρετό ή στον «κοιλιακό τύφο» (typhus abdominalis), συνήθη έκφραση της εποχής για τον τυφοειδή πυρετό σε αντιδιαστολή τον συχνό τότε στην Κεντρική Ευρώπη, εξανθηματικό τύφο. Την εκδοχή του τυφοειδούς πυρετού, που βασίζεται στην διάγνωση και την περιγραφή που έκανε ο θεράπων ιατρός του Rinna von Sarenbach, υιοθετούν οι Fenelon, Schonberg, Osborne και Kennedy. Αντίθετα με όλους αυτούς, ο Sams τείνει υπέρ της εκδοχής της συφιλίδος.

Στο μνημείο του Σούμπερτ, γράφει ο ποιητής Franz Grillparzer «Die Tonkunst begrub hier einen reichen Besitz, aber noch viel schonere Hoffnungen» («Η Τέχνη της Μουσικής ενταφίασε εδώ ένα πλούσιο απόκτημα, αλλά ακόμη ωραιότερες προσδοκίες»).

Απόψεις για τον συνθέτη

Επεξεργασία

Για πολύ καιρό επικρατούσε η άποψη ότι, ενόσω ζούσε, το έργο του έτυχε περιορισμένης εκτίμησης από το κοινό, αν και στην πραγματικότητα περισσότερες από 100 συνθέσεις του είχαν ήδη εκδοθεί. Στη Βιέννη όμως τότε μεσουρανούσε ακόμα ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, ο οποίος μάλλον επισκίασε το έργο του Σούμπερτ. Ο Σούμπερτ πάντως ήταν θαυμαστής του Μπετόβεν από το 1814, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε ο «Φιντέλιο». Και ο Μπετόβεν όμως είχε εκτιμήσει το έργο του Σούμπερτ και μάλιστα οι δύο συνθέτες συναντήθηκαν για μία και μοναδική φορά στις 19 Μαρτίου 1827. Μόλις λίγες μέρες μετά, στις 26 Μαρτίου 1827, ο Μπετόβεν πέθανε από κίρρωση και μάλιστα στην κηδεία του, που έγινε στις 29 Μαρτίου 1827, ο Φραντς Σούμπερτ ήταν ένας από τους 36 λαμπαδηφόρους.

Έως τα μέσα του 20ού αιώνα, η φήμη του Σούμπερτ εδραιωνόταν κυρίως στο ευφάνταστο, λυρικό και μελωδικό του στυλ, όπως αυτό εκφράζεται στα λίντερ του. Μια πληρέστερη εικόνα για τη σημασία του ως μείζονα δημιουργού του 19ου αιώνα διαμορφώθηκε μόνο στις τελευταίες δεκαετίες, όταν η οργανική του μουσική έγινε ευρύτερα γνωστή, χάρη στις εργασίες σημαντικών μουσικολόγων και στις ερμηνείες και ηχογραφήσεις των έργων του.

Εργογραφία

Επεξεργασία

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία

Έργα του Otto Erich Deutsch

Επεξεργασία
  • Deutsch, Otto Erich· Wakeling, Donald R. (1995). The Schubert Thematic Catalogue. Courier Dover Publications. ISBN 978-0-486-28685-3. 
  • Deutsch, Otto Erich (1998) [1958]. Schubert: Memoirs by His Friends. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-816436-4. 

Υποτροφία του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα

Επεξεργασία

Σύγχρονη υποτροφία

Επεξεργασία

Αρίθμηση συμφωνιών

Επεξεργασία

Οι ακόλουθες πηγές απεικονίζουν τη σύγχυση γύρω από την αρίθμηση των όψιμων συμφωνιών του Σούμπερτ. Η Ημιτελής Συμφωνία σε σι ελάσσονα εκδίδεται ποικιλοτρόπως ως Νο 7 και Νο 8, τόσο στα γερμανικά όσο και στα αγγλικά.

  • Schubert, Franz (1996). Symphony, No 7, D 759, B minor, Unfinished (στα Γερμανικά). Bärenreiter. OCLC 39794412.  German-language publication of the Unfinished Symphony score as No. 7.
  • Schubert, Franz (2008). Symphony No. 7 in B minor D 759 Unfinished Symphony. Eulenburg Audio+Score Series. Eulenburg. ISBN 978-3-7957-6529-3.  English-language publication of the Unfinished Symphony score as No. 7.
  • Schubert, Franz· Reichenberger, Teresa (1986). Symphony No. 8 in B minor, D. 759 Unfinished (Paperback). ISBN 978-3-7957-6278-0.  English-language publication of the Unfinished Symphony score as No. 8.

Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία