Φυλακές Αβέρωφ
Συντεταγμένες: 37°59′19.702″N 23°45′10.598″E / 37.98880611°N 23.75294389°E
Οι φυλακές Αβέρωφ ήταν σωφρονιστικό ίδρυμα που λειτούργησε στην Αθήνα από το 1892 έως το 1971.[1] Ήταν χτισμένες στη τοποθεσία που σήμερα βρίσκεται το κτήριο του Αρείου Πάγου. Η κατασκευή τους ολοκληρώθηκε με σχετική δωρεά του εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ, ο οποίος την προσέφερε στη βασίλισσα Όλγα, σύζυγο του Γεωργίου Α΄, επ' αφορμής της συμπλήρωσης τριάντα ετών γάμου του βασιλικού ζεύγους.[1] Τέσσερα χρόνια αργότερα, η βασίλισσα Όλγα μεταβίβασε την κυριότητα των φυλακών στο ελληνικό δημόσιο (1896).
| Φυλακές Αβέρωφ | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | φυλακή |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°59′20″N 23°45′11″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αθηναίων |
| Τοποθεσία | Αθήνα |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 1892 |
| Κατεδάφιση | 1971 |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Οι φυλακές ήταν χτισμένες επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στους Αμπελοκήπους, απέναντι από το γήπεδο του ΠΑΟ και προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν για τον σωφρονισμό ανηλίκων, όπως και έγινε αρχικά.[1]
Ίδρυση και αρχική χρήση Επεξεργασία
Η Καλλιόπη Κεχαγιά (1839-1905), πρωτοπόρος εκπαιδευτικός και φεμινίστρια του 19ου αιώνα, ανέλαβε την πρωτοβουλία για την ανέγερση και σύσταση του Εφηβείου.[1] Σύμφωνα με την Κεχαγιά, η κατάσταση των ελληνικών φυλακών για τους ανήλικους ήταν απαράδεκτη, καθώς ανήλικοι τρόφιμοι συμβίωναν με τους ενήλικες με αποτέλεσμα συχνά η φυλακή από μέρος σωφρονισμού να μετατρέπεται σε ένα σχολείο παραβατικότητας.[1] Το Εφηβείο Αβέρωφ αποτέλεσε υπόδειγμα σωφρονιστικού καταστήματος την εποχή εκείνη για την Ελλάδα.[1] Διέθετε σχολείο, βιβλιοθήκη, εργαστήρια σε ειδικούς χώρους στα οποία εξασκούνταν οι τρόφιμοι, νοσοκομείο με αυτόνομους χώρους αναρρώσεως, μαγειρείο, τραπεζαρία και ναό.[1] Πρότυπος θεωρείται και ο τρόπος και η διαφάνεια στην εξασφάλιση και διαχείριση των οικονομικών πόρων, η οργάνωση των εθελοντών, η αρχιτεκτονική του χώρου και ο εξοπλισμός του κτιρίου.[2]
Λίγα χρόνια όμως μετά την κατασκευή τους, και παρά το αρχικό όραμα, λόγω της ταραγμένης περιόδου του Εθνικού Διχασμού μετατράπηκαν άτυπα σε φυλακές πολιτικών κρατουμένων, αντιπάλων του εκάστοτε καθεστώτος.[1]
Τόπος μαρτυρίου Επεξεργασία
Την ίδια χρήση είχαν και στα χρόνια της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά (1936 – 1941), όταν σε αυτές εγκλείσθηκαν και βασανίσθηκαν πολλοί Κομμουνιστές αλλά και κατά τη διάρκεια της κατοχής, όταν φιλοξενούσαν κυρίως μελλοθάνατους, πριν αυτοί οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα.[1] Με την Απελευθέρωση σε αυτές φυλακίσθηκαν δωσίλογοι και συνεργάτες των Γερμανών.[εκκρεμεί παραπομπή] Στα χρόνια του Εμφυλίου στο χώρο αυτό φυλακίστηκαν εκατοντάδες συλληφθέντες άνδρες και γυναίκες του ΔΣΕ.[1]
Το τέλος Επεξεργασία
Μετά την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου του 1967, οι φυλακές Αβέρωφ ξανάγιναν χώρος κράτησης αντιφρονούντων, μάλιστα σε αυτές κλείσθηκε επί αρκετούς μήνες ο Ανδρέας Παπανδρέου. Στα 1971 οι φυλακές έκλεισαν και τον επόμενο χρόνο (1972) κατεδαφίσθηκαν[3], παραχωρώντας τη θέση τους στο «Θέμιδος Μέλαθρον», δηλαδή στις εγκαταστάσεις του Αρείου Πάγου και άλλων δικαστικών υπηρεσιών.
Φωτοθήκη Επεξεργασία
-
Αναμνηστική πλάκα στον περίβολο των πρώην φυλακών Αβέρωφ. -
Ο χώρος των πρώην φυλακών Αβέρωφ (σήμερα «Θέμιδος Μέλαθρον»).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Μανταδάκης, Άγγελος (21 Οκτωβρίου 2022). «Φυλακές Αβέρωφ». Η Αυγή. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2023.
- ↑ Ξυνογαλάς, Θεόδωρος Κ. (2011). Η παιδαγωγός Καλλιόπη Κεχαγιά (1839-1905). Προσεγγίσεις στη ζωή και το έργο της. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. doi:10.26262/heal.auth.ir.126790.
- ↑ Βατόπουλος, Νίκος (28 Μαΐου 2017). «Θέμιδος Μέλαθρον - Άρειος Πάγος». Αθήνα, τα κτίρια μιας πρωτεύουσας. Η Καθημερινή. σελ. 127.