Το φυσικό καταφύγιο Όκα (ρωσ: Окский заповедник, αγγλ. Oka Nature Reserve, αποκαλείται και «ζαποβέντνικ») είναι ένας υγροβιότοπος στη Ρωσία, ο οποίος βρίσκεται στην πεδιάδα Μεστσέρα, στις κοίτες του ποταμού Οκά και του ποταμού Πρα. Η περιοχή λέγεται Σπάσκυ, στην περιφέρεια του Ριαζάν, περίπου 100 χλμ. βορειοανατολικά της πόλης Ριαζάν (πρωτεύουσα).[1][2] Με εκτεταμένα πεδινά ποτάμια και δασώδεις τυρφώνες (είδη βάλτων), το φυσικό καταφύγιο είναι μια σημαντική περιοχή για υδρόβια και ελόβια πτηνά. Το καταφύγιο φιλοξενεί κέντρα αναπαραγωγής για βίσονες και πελαργούς.[3]

Φυσικό καταφύγιο Όκα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Φυσικό καταφύγιο Όκα
54°42′0″N 40°40′48″E
ΧώραΡωσία
Διοικητική υπαγωγήΌμπλαστ του Ριαζάν
Γεωγραφική υπαγωγήΌμπλαστ του Ριαζάν
Χαρακτηρισμός10 Φεβρουαρίου 1935
Κατηγορία πρ. περιοχήςIUCN category Ia: Strict Nature Reserve
Καθεστώς προστασίαςΠρόγραμμα 'Aνθρωπος και Bιόσφαιρα της UNESCO, Υγροβιότοπος Ραμσάρ
Έκταση557,44 τ.χλμ.
Ιστότοποςhttp://oksky-reserve.ru/
Commons page Σχετικά πολυμέσα
To φυσικό καταφύγιο Όκα βρίσκεται στην περιφέρεια του Ριαζάν, στην Ευρωπαϊκή Ρωσία.

Ο υγροβιότοπος χαρακτηρίστηκε ως φυσικό καταφύγιο του προγράμματος Άνθρωπος και Βιόσφαιρα (Man and Biosphere ή MAB) της UNESCO το 1978.[4] Το 1994, οι «πεδιάδες των ποταμών Πρά και Όκα» ορίστηκαν ως υγροβιότοποι διεθνούς σημασίας με βάση τη Σύμβαση Ραμσάρ.[5] Το καταφύγιο ιδρύθηκε επίσημα στις 10 Φεβρουαρίου 1935 για την προστασία του ρωσικού μοσχοπόντικα, ενός σπάνιου ζώου ενδημικού στη χώρα, και καλύπτει έκταση 779,27 τ.χλμ. (περιλαμβάνει τον υγροβιότοπο και τις περιμετρικές ζώνες ασφαλείας).[3]

Τοπογραφία Επεξεργασία

Το έδαφος του υγροβιότοπου αποτελείται κυρίως από δασώδη τύρφη (περίπου 90%), βάλτους (5%) και ξηρά (5%). Η υπερχείλιση των υδάτων παρατηρείται την άνοιξη κατά μήκος του ποταμού Πρα, ο οποίος είναι ο παραπόταμος του Όκα. Η περιοχή γύρω από τον ποταμό Όκα διαθέτει περισσότερα λιβάδια, με δασώδη νησιά. Εκτός από τους ποταμούς Όκα και Πρα, το καταφύγιο περιλαμβάνει τον ποταμό Λάμσα και τον Μαύρο Ποταμό. Το υψόμετρο κυμαίνεται από 80 έως 160 μέτρα. Οι ζώνες ασφαλείας γύρω από το υγροβιότοπο χρησιμοποιούνται για τη γεωργία χαμηλού αντίκτυπου, όπως για παράδειγμα το γρασίδι.[6][7]

Χλωρίδα και πανίδα Επεξεργασία

Τα δάση αποτελούνται κυρίως από πευκοδάση, με σημύδα και ένα μείγμα πλατύφυλλων ειδών. Τα δάση βελανιδιάς είναι ευρέως διαδεδομένα στις όχθες των ποταμών Όκα και Πρα. Στο κέντρο του υγροβιότοπου υπάρχει ένα τεράστιο έλος (ρωσ. Бабье болото). Η χλωρίδα αριθμεί πάνω από 800 είδη ανθοφόρων και αγγειωδών φυτών που παράγουν σπόρια, συμπεριλαμβανομένων 69 σπάνιων και 5 απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών, στα οποία ανήκουν 10 είδη ορχιδέας. Ο υγροβιότοπος περιέχει μεγάλη εστία από νεροκάστανα ή αλλιώς τράπες, με 11 συνολικά είδη και με ένα από αυτά να είναι ενδημικό. Υπάρχει επίσης μια υδρόβια φτέρη, η πλωτή σαλβίνια (salvinia natans). Γενικά, αυτό που παρατηρείται είναι ότι η παράκτια και η υδρόβια βλάστηση είναι καλά αναπτυγμένες.[7]

Στην επικράτεια του υγροβιότοπου καταγράφονται 266 είδη πτηνών, όπως αγριόκουρκος, αγριόκοτα, λυροπετεινός, εστεμμένος γερανός, μαύροπελαργός, γκρίζος ερωδιός, ήταυρος, μικροτσικνιάς (μικρός ερωδιός), στρειδοφάγος, αλκυόνη (ψαροπούλι), μελισσοφάγος, θαλασσαετός, ψαραετός, μπεκάτσα, τσίφτης, γερακίνα. Συνολικά, υπάρχουν πάνω από 150 είδη, τα οποία φωλιάζουν στο καταφύγιο. Οι φτερωτοί κάτοικοι των βάλτων και των δεξαμενών είναι πάπιες (κυρίως αγριόπαπιες και κιρκίρι), χήνες, διάφοροι πελαργοί (όπως μπεκατσίνι), γλάροι, γλαρόνια, ερωδιοί, γερανοί, βοσκοί. Κάθε χρόνο, χιλιάδες κοπάδια μεταναστευτικών πτηνών σταματούν στις όχθες του ποταμού Όκα. Μαυροπελαργός, ψαραετός, θαλασσαετός, τσίφτης, διπλοσάινο, είναι σπάνια και πρόσφατα προστατευμένα πουλιά που φωλιάζουν στο καταφύγιο.[7]

Επιπλέον, στην πανίδα περιλαμβάνονται 61 είδη θηλαστικών. Ανάμεσά τους άλκη, αγριόχοιροι, ευρωπαϊκά ελάφια, αλεπούδες, ευρασιατικός κάστορας, ευρωπαϊκό βιζόν, ευρωπαϊκή ενυδρίδα, ερμίνα, κουνάβι, σκύλος ρακούν, μόσχος, σκίουρος, νυχτερίδα. Αντίστοιχα, υπάρχουν 39 είδη ψαριών, 11 αμφίβια, και 6 ερπετά. Ανάμεσα στα ψάρια υπάρχουν πέρκα, λούτσος των ποταμών, κυπρίνος και αβραμίδα.[7]

Έκθεση Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Nature Reserve (Zapovednik) Oksky». www.rusnature.info. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2021. 
  2. «Окский государственный природный биосферный заповедник». mnr.gov.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2021. 
  3. 3,0 3,1 «Общие сведения». oksky-reserve.ru. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2021. 
  4. «Okskiy Biosphere Reserve, Russian Federation». UNESCO (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2021. 
  5. «Oka & Pra River Floodplains | Ramsar Sites Information Service». rsis.ramsar.org. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2021. 
  6. Волоснова Л. Ф. (2014). ''Флора Окского заповедника Αρχειοθετήθηκε 2021-04-23 στο Wayback Machine.''. Рязань.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Дежкин В. В. (1989). ''В мире заповедной природы''. М.: Сов. Россия, 256 с.: ил. С. 209—210.