Χένρικ Ιβάνσκι
Ο Χένρικ Ιβάνσκι (πολωνικά: Henryk Iwański) (1902-1978), με ψευδώνυμο Μπίστρι (Bystry), ήταν μέλος της πολωνικής αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι γνωστός για την ηγεσία μιας από τις πιο τολμηρές ενέργειες του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού για την υποστήριξη της Εξέγερσης του Γκέτο της Βαρσοβίας, ωστόσο μεταγενέστερες έρευνες έθεσαν αμφιβολίες για την ακρίβεια των ισχυρισμών του.[2] Για τη βοήθειά του στους Πολωνοεβραίους, ο Ιβάνσκι έλαβε τον τίτλο του Δικαίου των Εθνών από το Γιαντ Βασσέμ στην Ιερουσαλήμ το 1964.[3]
| Χένρικ Ιβάνσκι | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1902 |
| Θάνατος | 3 Μαΐου 1943 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία |
| Θρησκεία | Λατινική Εκκλησία[1] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός Ταγματάρχης |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Ταγματάρχης/Πολωνικός Εσωτερικός Στρατός και People's Guard – Freedom, Equality, Independence |
| Πόλεμοι/μάχες | Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Δίκαιοι των Εθνών (13 Οκτωβρίου 1964)[1] |
Βιογραφία Επεξεργασία
Πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ιβάνσκι είχε φτάσει στο βαθμό του λοχαγού στον Πολωνικό Στρατό. Λίγο μετά την εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνία και την έναρξη του Ολοκαυτώματος, ο Ιβάνσκι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση της Εβραϊκής Στρατιωτικής Ένωσης (Żydowski Związek Wojskowy).[4] Μαζί με την υπόλοιπη οικογένειά του αφιερώθηκε στην υποστήριξη των Εβραίων, δουλεύοντας μέσω της πολωνικής αντίστασης (Πολωνικός Εσωτερικός Στρατός). Ο Ιβάνσκι ήταν ένα από τα μέλη του ΠΕΣ που συναλλάσσονταν με τους Εβραίους, παρέχοντάς τους όπλα, πυρομαχικά και εκπαιδευτικό υλικό που μεταφέρονταν λαθραία μέσω των υπονόμων ή σε κάρα που έφερναν ασβέστη και τσιμέντο στο γκέτο.
«…βαριές απώλειες υπέστη η Εβραϊκή Στρατιωτική Ένωση, χάνοντας πολλούς από τους κορυφαίους μαχητές του. Ο Άπφελμπαουμ και ο Ρόνταλ τραυματίστηκαν θανάσιμα σε μάχες που μαίνονταν στις 27 και 28 Απριλίου. Ο αδερφός του Ιβάνσκι, Έντβαρντ, έπεσε στην Πλατεία Μουρανόφσκα, ο γιος του, Ρόμαν τραυματίστηκε θανάσιμα και ο ίδιος ο Ιβάνσκι τραυματίστηκε εκείνες τις μέρες».[5]
Ο Ζμπίγκιεφ, ένας άλλος γιος του Χένρικ, πολέμησε στην οδό Καρμελίτσκα (Karmelicka) και πέθανε στις 3 Μαΐου 1943, συνοδεύοντας μια ομάδα Εβραίων έξω από το γκέτο. Αφού τραυματίστηκε, ο Ιβάνσκι μεταφέρθηκε από το γκέτο, συνοδευόμενος από μια ομάδα Πολωνών και Εβραίων μαχητών, μεταξύ των οποίων και ο Μπερ Μαρκ, ο οποίος αργότερα έγραψε ένα βιβλίο για την Εξέγερση. Ωστόσο, ο Ιβάνσκι επέστρεψε στο γκέτο τουλάχιστον για άλλη μια φορά, φέρνοντας άλλο ένα σετ πυρομαχικών και προμηθειών.[6][7] Αυτή ήταν μια από τις πολλές ενέργειες της πολωνικής αντίστασης που παρείχε βοήθεια στους Εβραίους στο γκέτο.[6]
Το 1963, για τις ενέργειές του, ο Ιβάνσκι τιμήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας, ένα από τα υψηλότερα στρατιωτικά παράσημα ανδρείας της Πολωνίας. Λίγο αργότερα, το 1964, με τη σύζυγό του, Βικτόρια, παρασημοφορήθηκε με το μετάλλιο του Δίκαιου των Εθνών.[8]
Αμφισβήτηση Επεξεργασία
Τέθηκαν πρόσφατα ερωτήματα σχετικά με ασυνέπειες σχετικά με τη φύση και την έκταση της υποστήριξης του Ιβάνσκι στο εβραϊκό υπόγειο κίνημα. Οι εξετάσεις των αρχείων του Ισραήλ και της Πολωνίας προκάλεσαν ισχυρισμούς ότι ο Ιβάνσκι υπερέβαλλε τις δραστηριότητές του κατά τον πόλεμο, έκανε αντισημιτικές και αντι-ισραηλινές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές και ως πληροφοριοδότης της πολωνικής μυστικής αστυνομίας κατασκόπευε τον κυνηγό ναζιστών Σίμον Βίζενταλ ως πληροφοριοδότη ενάντια στο Εβραϊκό Ιστορικό Ινστιτούτο.[9][10]
Οι Πολωνο-Ισραηλινοί συγγραφείς ενός βιβλίου του 2011 για την Εβραϊκή Στρατιωτική Ένωση (ΕΣΕ), ο Ντάριους Λιμπόνκα και ο Λόρενς Βάινμπαουμ, προτείνουν ότι η ιστορία του ηρωισμού του Ιβάνσκι στην Εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας είναι κατασκεύασμα και ότι δεν είχε καν γιους. Επισημαίνουν ότι ο Ιβάνσκι κατάφερε να πείσει επισκέπτες δημοσιογράφους από το εξωτερικό, κυρίως τον Χάγα Λάζαρ και τον Νταν Κούσμαν, για την αλήθεια της ιστορίας του, που είναι ένας από τους λόγους που κέρδισε αξιοπιστία και τεράστια δημοτικότητα.[2][3][11][12]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
- ↑ 2,0 2,1 Joshua D. Zimmerman (5 Ιουνίου 2015). The Polish Underground and the Jews, 1939–1945. Cambridge University Press. σελ. 218. ISBN 978-1-107-01426-8.
- ↑ 3,0 3,1 Χένρικ Ιβάνσκι – η δραστηριότητά του να σώσει ζωές Εβραίων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, στον ιστότοπο Γιαντ Βασσέμ
- ↑ «Artykul-Polskie Niezalezne Media». Zaprasza.net. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2011.
- ↑ Moshe Arens, "The Changing Face of Memory—Who defended the Warsaw Ghetto?" «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2006.
- ↑ 6,0 6,1 «Korbonski - Jews Under Occupation». Ucis.pitt.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2011.
- ↑ Nechama Tec (22 Οκτωβρίου 1987). When Light Pierced the Darkness: Christian Rescue of Jews in Nazi-Occupied Poland. Oxford University Press. σελ. 124. ISBN 978-0-19-505194-0. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2011.
- ↑ «Iwański Henryk & Iwańska Wiktoria». The Righteous Among The Nations Database. Yad Vashem. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ Dariusz Libionka and Laurence Weinbaum. Deconstructing Memory and History: The Jewish Military Union (ZZW) and the Warsaw Ghetto Uprising. Αρχειοθετήθηκε 2012-02-13 στο Wayback Machine. Jewish Political Studies Review 18:1-2 (Spring 2006).
- ↑ Γιτζάκ Ζούκερμαν. A Surplus of Memory: Chronicle of the Warsaw Ghetto Uprising. University of California Press, 1993, σελ. 410-12; 415.
- ↑ Dariusz Libionka & Laurence Weinbaum - Bohaterowie, hochsztaplerzy, opisywacze Wokół Żydowskiego Związku Wojskowego (Warsaw: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2011)
- ↑ «A Legendary Commander». Haaretz. 22 June 2007. http://www.haaretz.com/weekend/magazine/a-legendary-commander-1.223769.