Βικιπαίδεια

Χακάσσιοι

Τουρκικό φύλο

Οι Χακάσσιοι ή Χακάς (Χακασσικά: Тадарлар, Tadarlar) είναι Τουρκικό φύλο, που ζει στη Ρωσία, στη δημοκρατία της Χακασίας, στη νότια Σιβηρία. Μιλούν τη γλώσσα Χακάς.

Χακάσσιοι
Тадарлар
Χακάσσιοι με μουσικά όργανα (2009)
Συνολικός πληθυσμός
80.000 (εκτίμηση)
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς
Ρωσία (κυρίως Δημοκρατία της Χακασίας)
Ρωσία 72.959[1]
Ουκρανία162[2]
Κίνα Κίνα (Χεϊλονγκτσιάνγκ)περίπου 1.500 άτομα
Γλώσσες
Χακασσικά, Ρωσικά
Θρησκεία
Κυρίως Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
(Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία)
επίσης Σαμανισμός
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες
Αλτάι
Μια ομάδα Χακασσίων στο Μινουσίνσκ

Η προέλευση των Χακάσσιων αμφισβητείται. Μερικοί μελετητές τους θεωρούν ως απόγονοι των Κιργίζιων του Γιενισέι,[3][4] ενώ άλλοι πιστεύουν ότι κατ'εντολή του μεσαιωνικού Μογγόλου Χάνου, οι Κιργίζιοι του Γιενισέι μετανάστευσαν στην Κεντρική Ασία. Πιστεύεται ότι οι Χακάσσιοι και οι Κιργίζιοι Φουγιού είναι πιο κοντά στους αρχαίους Κιργίζιους του Γιενισέι, που είναι και οι δύο Σιβηρικοί Τουρκικοί λαοί (Βορειοανατολικοί Τουρκικοί λαοί), και όχι με τους Κιργίζιους της σύγχρονης Κιργιζίας, που είναι Τούρκοι Κιπτσάκ (Βορειοδυτικοί Τουρκικοί λαοί).

Ιστορία Επεξεργασία

Οι Κιργίζιοι του Γιενισέι έγιναν για να αποτίσουν φόρο τιμής σε μια συνθήκη που συνήφθη μεταξύ των Τζουνγκάρς και των Ρώσων στο 1635.[5] Οι Καλμίκοι Ντζουνγκάρ Οϊράτ εξανάγκασαν τους Κιργίζιους του Γιενισέι σε υποταγή.[6][7]

Μερικοί από τους Κιργίζιους του Γιενισέι μεταφέρθηκαν στο Χάνατο των Τζουνγκάρ από τους Τζουνγκάρ και στη συνέχεια, οι Τσινγκ τους μετέφεραν από τη Τζουνγκαρία στη βορειοανατολική Κίνα το 1761, όπου έγιναν γνωστοί ως Κιργίζιοι Φουγιού.[8][9][10] Οι Λαβαροφόροι Σίμπε τοποθετήθηκαν στην Τζουνγκαρία ενώ Η Βορειοανατολική Κίνα (Μαντζουρία), ήταν ο χώρος όπου εκτοπίστηκαν μερικοί από τους εναπομείναντες Οϊράτ Οελέτ.[11] Οι απελαθέντες Οϊράτ Οελέτ εγκαταστάθηκαν στη λεκάνη Νόννι. Οι Κιργίζιοι του Γιενισέι εκτοπίστηκαν μαζί με τους Οελέτ.[12] Τα Κινεζικά και η γλώσσα Οϊράτ αντικατέστησαν τη γλώσσα Οϊράτ και τα Κιργιζικά κατά τη διάρκεια της περιόδου του Μαντσούκουο. ως διπλές γλώσσες των βασιζόμενων στο Νόννι Κιργίζιων του Γιενισέι.[13]

Τον 17ο αιώνα, οι Χακάσσιοι σχημάτισαν την Χακασία στη μέση της γης των Κιργίζιων του Γιενισέι, που ήταν υποτελείς του Μογγόλου κυβερνήτη. Οι Ρώσοι έφτασαν λίγο μετά την εγκατάλειψη της περιοχής από τους Κιργίζιους, και ξεκίνησε εισροή ρώσων αγροτών αποίκων. Στη δεκαετία του 1820, ορυχεία χρυσού άρχισαν να αναπτύσσονται γύρω από το Μινουσίνσκ, το οποίο έγινε ένα περιφερειακό βιομηχανικό κέντρο.

Τα ονόματα Χονγκοράι και Χοοράι εφαρμόστηκαν στους Χακάσσιους πριν γίνουν γνωστοί ως Χακάς.[14][15][16][17] Οι Ρώσοι χρησιμοποιούσαν το όνομα Τάταροι για να καλέσουν όλους τους Τουρκικούς πληθυσμούς κατά τη διάρκεια της Τσαρικής εποχής, οδηγώντας τους σύγχρονους Χακάς να αυτοαποκαλούνται ως Ταντάρ, το οποίο δεν είναι κάποιο ιστορικό όνομά τους.[18][19][20] Το Χοοράι (Χορράι) επίσης χρησιμοποιείται για να αναφερθεί σε αυτούς.[21][22][23] Τώρα οι Χακάσσιοι αποκαλούν τους εαυτούς τους Ταντάρ[24][25] και δεν χρησιμοποιούν το Χακάς να αυτοαποκαλέσουν τους εαυτούς τους στη δική τους γλώσσα.[26] Επίσης ονομάζονταν Τάταροι του Αμπακά.[27]

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, πολλοί από τους Χακάσσιους αποδέχτηκαν τους ρωσικούς τρόπους ζωής, και προσυλητίστηκαν μαζικά στο Ρωσικό Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Ο Σαμανισμός με Βουδιστικές επιρροές,[28][29] ωστόσο, εξακολουθεί να είναι κοινός, και πολλοί Χριστιανοί εξασκούν τον Σαμανισμό μαζί με το Χριστιανισμό.[30] Στην Αυτοκρατορική Ρωσία, οι Χακάς συνήθιζαν να είναι γνωστοί με άλλα ονόματα, που χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον στο ιστορικό πλαίσιο: Τάταροι του Μινουσίνσκ (ρωσικά: минуси́нские тата́ры‎‎), Τάταροι του Αμπακάν (абаканские татары), και Τούρκοι του Γιενισέι.

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1905, αναπτύχθηκε κίνημα για την αυτονομία. Όταν οι Σοβιετικοί ανέλαβαν την εξουσία το 1923, ιδρύθηκε το Εθνικό Κέντρο των Χακάς, και διάφορες εθνοτικές ομάδες (Μπελτίρ, Σαγκάι, Κατσίν, Κοϊμπάλ, και Κιζίλ) "συνδυάστηκαν" τεχνητά σε ένα έθνος, τους Χακάς. Το Εθνικό Κέντρο αναδιοργανώθηκε στην Χακασσική Αυτόνομη Περιφέρεια, ένα μέρος του Κράι Κρασνογιάρσκ το 1930.[31] Η Δημοκρατία της Χακασσίας ιδρύθηκε στη σημερινή της μορφή το 1992.

Οι Χακάς αποτελούν μόνο περίπου το 12% του συνολικού πληθυσμού της δημοκρατίας (78.500 άτομα στην απογραφή του 1989). Οι Χακάσσιοι παραδοσιακά ασκούν τη νομαδική κτηνοτροφία, τη γεωργία, το κυνήγι και το ψάρεμα. Οι Μπελτίρ είναι εξειδικευμένοι και στη βιοτεχνία. Η βοσκή προβάτων και βοοειδών εξακολουθεί να είναι κοινή, αν και η δημοκρατία έγινε πιο βιομηχανοποιημένη με την πάροδο του χρόνου.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

  • Μουσική της Χακασίας

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Окончательные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2011.  (All Russian census, 2010)
  2. ↑ State statistics committee of Ukraine - National composition of population, 2001 census (Ukrainian)
  3. ↑ Carl Skutsch (7 Νοεμβρίου 2013). Encyclopedia of the World's Minorities. Routledge. σελίδες 705–. ISBN 978-1-135-19388-1. 
  4. ↑ Paul Friedrich (14 Ιανουαρίου 1994). Encyclopedia of World Cultures: Russia and Eurasia, China. G.K. Hall. ISBN 978-0-8161-1810-6. 
  5. ↑ Millward 2007, p. 89.
  6. ↑ Concise Encyclopedia of Languages of the World. Elsevier. 6 Απριλίου 2010. σελίδες 611–. ISBN 978-0-08-087775-4. 
  7. ↑ E. K. Brown· R. E. Asher (2006). Encyclopedia of language & linguistics. Elsevier. σελ. 224. ISBN 978-0-08-044299-0. 
  8. ↑ Tchoroev (Chorotegin) 2003, p. 110.
  9. ↑ Pozzi & Janhunen & Weiers 2006, p. 113.
  10. ↑ Giovanni Stary· Alessandra Pozzi (2006). Tumen Jalafun Jecen Aku: Manchu Studies in Honour of Giovanni Stary. Otto Harrassowitz Verlag. σελίδες 112–. ISBN 978-3-447-05378-5. 
  11. ↑ Juha Janhunen (1996). Manchuria: An Ethnic History. Finno-Ugrian Society. σελ. 112. ISBN 978-951-9403-84-7. 
  12. ↑ Juha Janhunen (1996). Manchuria: An Ethnic History. Finno-Ugrian Society. σελίδες 111–112. ISBN 978-951-9403-84-7. 
  13. ↑ Juha Janhunen (1996). Manchuria: An Ethnic History. Finno-Ugrian Society. σελ. 59. ISBN 978-951-9403-84-7. 
  14. ↑ Marjorie Mandelstam Balzer (1995). Culture Incarnate: Native Anthropology from Russia. M.E. Sharpe. σελίδες 75–. ISBN 978-1-56324-535-0. 
  15. ↑ Anthropology & Archeology of Eurasia. M.E. Sharpe Incorporated. 1994. σελ. 42. 
  16. ↑ Edward J. Vajda (29 Νοεμβρίου 2004). Languages and Prehistory of Central Siberia. John Benjamins Publishing Company. σελίδες 215–. ISBN 978-90-272-7516-5. 
  17. ↑ Sue Bridger· Frances Pine (11 Ιανουαρίου 2013). Surviving Post-Socialism: Local Strategies and Regional Responses in Eastern Europe and the Former Soviet Union. Routledge. σελίδες 55–. ISBN 978-1-135-10715-4. 
  18. ↑ Marjorie Mandelstam Balzer (1995). Culture Incarnate: Native Anthropology from Russia. M.E. Sharpe. σελίδες 71–. ISBN 978-1-56324-535-0. 
  19. ↑ Edward J. Vajda (29 Νοεμβρίου 2004). Languages and Prehistory of Central Siberia. John Benjamins Publishing Company. σελίδες 215–. ISBN 978-90-272-7516-5. 
  20. ↑ Canadian Review of Studies in Nationalism: Revue Canadienne Des Études Sur Le Nationalisme. University of Prince Edward Island. 1997. σελ. 149. 
  21. ↑ James B. Minahan (30 Μαΐου 2002). Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World A-Z [4 Volumes]. ABC-CLIO. σελίδες 979–. ISBN 978-0-313-07696-1. 
  22. ↑ James Minahan (1 Ιανουαρίου 2002). Encyclopedia of the Stateless Nations: D-K. Greenwood Publishing Group. σελίδες 979–. ISBN 978-0-313-32110-8. 
  23. ↑ James B. Minahan (10 Φεβρουαρίου 2014). Ethnic Groups of North, East, and Central Asia: An Encyclopedia. ABC-CLIO. σελίδες 140–. ISBN 978-1-61069-018-8. 
  24. ↑ Sue Bridger· Frances Pine (11 Ιανουαρίου 2013). Surviving Post-Socialism: Local Strategies and Regional Responses in Eastern Europe and the Former Soviet Union. Routledge. σελίδες 55–. ISBN 978-1-135-10715-4. 
  25. ↑ Folia orientalia. Państwowe Wydawn. Naukowe. 1994. σελ. 157. 
  26. ↑ Anthropology & Archeology of Eurasia. M.E. Sharpe Incorporated. 1994. σελ. 38. 
  27. ↑ Paul Friedrich (14 Ιανουαρίου 1994). Encyclopedia of World Cultures: Russia and Eurasia, China. G.K. Hall. σελ. 186. ISBN 978-0-8161-1810-6. 
  28. ↑ Russia Religion–Encyclopædia Britannica
  29. ↑ Hunmagyar
  30. ↑ Kira Van Deusen (2003). Singing Story, Healing Drum: Shamans and Storytellers of Turkic Siberia. McGill-Queen's University Press. σελίδες 8–9. ISBN 0-7735-2617-X. 
  31. ↑ James Forsyth (8 Σεπτεμβρίου 1994). A History of the Peoples of Siberia: Russia's North Asian Colony 1581-1990. Cambridge University Press. σελίδες 300–. ISBN 978-0-521-47771-0. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χακάσσιοι&oldid=8634881"