Χανδράς Λασιθίου
Συντεταγμένες: 35°04′55″N 26°05′55″E / 35.08184°N 26.098595°E
Ο Χανδράς (ή Χαντράς) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Σητείας στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου στην Κρήτη.[1]
| Χανδράς | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Λασιθίου |
| Δήμος | Σητείας |
| Δημοτική Ενότητα | Λεύκης |
| Δημοτική Κοινότητα | Χανδρά |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Λασιθίου |
| Υψόμετρο | 580 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 72 059 |
| Τηλ. κώδικας | 28430 |
Γεωγραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Ο Χανδράς είναι κτισμένος σε υψόμετρο 580 μέτρων[2], περίπου 30 χιλιόμετρα νότια από τη Σητεία. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο ενός μικρού οροπεδίου, στο οποίο επίσης βρίσκεται ο οικισμός Αρμένοι, και γι' αυτό το λόγο είναι γνωστό ως Αρμενοχαντράδες. Περίπου 2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Χαντρά βρίσκεται ο εγκαταλλελημένος μεσαιωνικός οικισμός Βόιλα.[3]
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Ο Χαντράς πιθανώς δημιουργήθηκε κατά την περίοδο της Αραβοκρατίας ή των Σαρακηνών. Το όνομα Χαντράς θεωρείται ότι έχει αραβική προέλευση και σημαίνει πράσινο, ως αναφορά στο οροπέδιο. Αναφέρεται από το Φραγκίσκο Μπαρότσι το 1577 ως Ghandra και στην απογραφή του 1583 του Καστροφύλακα, όπου αναφέρεται ως Candrà, είχε 403 κατοίκους. Στην απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Khandra με 22 χριστιανικές και 7 τουρκικές οικογένειες και στην απογραφή του 1881 Χαντράς με 458 χριστιανούς κατοίκους και 29 Τούρκους.
Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:[4]
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 438 | 416 | 532 | 609 | 571 | 557 | 433 | 445 | 309 | 226 |
Διοικητικά στοιχεία Επεξεργασία
Δείτε: Κοινότητα Χανδρά
Ο Χανδράς αναφέρεται επίσημα, μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[5] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίηση του Κλεισθένης Ι, μαζί με τους οικισμούς Άγιος Παντελεήμονας και Κατελιώνας αποτελούν την κοινότητα Χανδρά που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Λεύκης του δήμου Σητείας ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 226 μόνιμους κατοίκους.[6][7]
Σημεία ενδιαφέροντος Επεξεργασία
Στο κεντρικό τμήμα του χωριού, τον παλαιό πυρήνα, γνωστό ως «Μεσοχωριά», βρίσκονται οι εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σε αυτό το τμήμα του οικισμού βρισκόταν οθωμανικό χαμάμ, του οποίου σώζονται υπολείμματα, μια αναγεννησιακή κρήνη και κτίρια με βενετσιάνικες επιρροές. Στο χωριό λειτουργεί λαογραφικό μουσείο. Στο βόρειο τμήμα του οικισμού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Χαράλαμπου, με νεοκλασικό καμπαναριό.[8]
Σε μικρή απόσταση βρίσκεται το αρχαίο χωριό Βόιλα, εγκαταλελειμμένο σήμερα, που σώζει μνημεία της Ενετοκρατίας και της Οθωμανικής εποχής.
Εικόνες Επεξεργασία
-
Η αναγεννησιακή κρήνη -
Το Κρητικό Σπίτι -
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου -
Το οθωμανικό χαμάμ -
Σπίτια στο Χαντρά
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 60. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 393.
- ↑ «Προορισμός ΧΑΝΔΡΑΣ (Χωριό) ΛΕΥΚΗ - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 823.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10879 (σελ. 405 του pdf)
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022.
- ↑ «Χανδράς - τεχνική έκθεση» (PDF). Προγραμματική σύμβαση ΤΕΕ/ΤΑΚ & νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Λασιθίου για αναγνώριση παραδοσιακών οικισμών νομού Λασιθίου. Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Δεκέμβριος 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2017.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία