Ο Χαπί, μερικές φορές Χαπύ (να μην γίνεται σύγχυση με τον θεό με το ίδιο όνομα), ήταν η θεοποίηση στην Αιγυπτιακή μυθολογία της ετήσιας πλημμύρας του Νείλου, της οποίας τα πλούσια αποθέματα ιλύς τα οποία εναπόθετε στις όχθες του ποταμού, επέτρεψαν στους αρχαίους Αιγυπτίους να καλλιεργούν σπαρτά.[1]. Το όνομα του σημαίνει Αυτός που τρέχει, πιθανόν αναφορά στο ρεύμα του Νείλου. Κάποιοι από τους τίτλους του Χαπί ήταν Κύριος των Ψαριών και των Πουλιών των Βάλτων και Κύριος του Ποταμού που Φέρνει Βλάστηση. Η συχνή του απεικόνιση είναι ως άντρα με μεγάλη κοιλιά που φοράει ύφασμα που καλύπτει τα γεννητικά του όργανα, με μακριά μαλλιά και στήθη που μοιάζουν με γυναικεία που κρέμονται[2].

Χαπί
Ο Χαπί, ως ζεύγος τζίνι, που συμβολικά δένει μαζί την Άνω και Κάτω Αίγυπτο
Γενικές πληροφορίες
Πληροφορίες ασχολίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Για τον γιο του Ώρου δείτε:Χαπί

Μυθολογία Επεξεργασία

Ha
p y
N36
Χαπί σε ιερογλυφικά
 
Απεικόνιση του Χαπί που φέρνει προσφορές.

Η ετήσια πλημμύρα του Νείλου συχνά αναφερόταν ως Ο ερχομός του Χαπί[1]. Καθώς η πλημμύρα εξασφάλισε γόνιμο έδαφος σε μια περιοχή που κατά τα άλλα ήταν έρημος, ο Χαπί, ως προστάτης της, συμβόλιζε τη γονιμότητα. Εξ' αιτίας αυτής της γόνιμης φύσης του, κάποιες φορές θεωρούνταν ως "πατέρας των θεών"[1], ο στοργικός πατέρας που βοηθούσε να βρίσκεται το σύμπαν σε ισορροπία, με το τελευταίο να θεωρείται σαν ένα αρμονικό σύστημα σε τάξη[1]. Πιστευόταν ότι ζούσε σε ένα σπήλαιο στις (εκεί που πίστευαν ότι ήταν οι) πηγές του Νείλου κοντά στο Ασσουάν[3]. Το κέντρο της λατρείας του Χαπί ήταν κυρίως στον Πρώτο Καταρράκτη στην Ελεφαντίνη. Οι ιερείς του συμμετείχαν σε τελετουργίες για να εξασφαλίσουν τα σταθερά επίπεδα της ροής που ήταν απαραίτητα για την ετήσια πλημμύρα. Στην Ελεφαντίνη το Νειλόμετρο, μια κατασκευή για μέτρηση της στάθμης του Νείλου, χρησιμοποιούνταν για να παρατηρηθεί η στάθμη της πλημμύρας, και οι ιερείς του λογικά είχαν στενή σχέση με αυτήν την παρατήρηση.

Μπορεί αρχικά Χαπί, ή παρόμοιο όνομα, να ήταν το όνομα για τον ίδιο τον Νείλο, καθώς πιστευόταν (λανθασμένα) ότι ο Νείλος άρχιζε μεταξύ του Mu-Hapi και του Kher-Hapi, στο νοτιότερο άκρο της Αιγύπτου εκεί όπου οι δύο αυτοί παραπόταμοι έμπαιναν στην περιοχή (οι πηγές του Νείλου στην πραγματικότητα είναι δύο λίμνες μία από τις οποίες είναι η Βικτόρια). Ωστόσο, ο Χαπί δεν ήταν ο θεός του ίδιου του Νείλου, αλλά μόνο της πλημμύρας του[1]. Επίσης θεωρούνταν "φίλος του του Γκεμπ", του θεού της Γης των Αιγυπτίων[4], και ο "Κύριος του Νεπέρ", τον θεό του σταριού[5].

Απεικόνιση Επεξεργασία

Παρόλο αρσενικός θεός που φοράει την ψεύτικη γενειάδα, ο Χαπί απεικονίζεται με στήθη που κρέμονται και μεγάλη κοιλιά, που αντιπροσωπεύουν τη γονιμότητα του Νείλου. Επίσης, απεικονιζόταν με μπλε[2] ή πράσινο χρώμα δέρματος, που αντιπροσωπεύει το νερό. Άλλα του χαρακτηριστικά ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή. Στην Κάτω Αίγυπτο, ήταν στολισμένος με φυτά παπύρου και τον συνόδευαν βάτραχοι, που υπάρχουν στην περιοχή και αποτελούν σύμβολά της. Ενώ στην Άνω Αίγυπτο, είναι ο μπλε λωτός και ο κροκόδειλος του Νείλου που υπάρχουν στην περιοχή και αποτελούν σύμβολά τους, και σχετίζονται με τον Χαπί εκεί. Ο Χαπί συχνά αναπαριστάται να κρατάει τρόφιμα ως προσφορά, ή να χύνει νερό από αμφορέα, αλλά και, πιο σπάνια, απεικονίζεται ως ιπποπόταμος. Κατά την περίοδο της 19ης Δυναστείας ο Χαπί συχνά απεικονίζεται ως ζευγάρι μορφών, η κάθε μία από τις οποίες κρατάει και δένει μεταξύ τους δύο μίσχους φυτών που αντιπροσωπεύουν την Άνω και Κάτω Αίγυπτο, ενώνοντας συμβολικά τα δύο μέρη της χώρας γύρω από ένα ιερογλυφικό που σημαίνει "ένωση"[2]. Αυτή η συμβολική αναπαράσταση συχνά χαρασσόταν στη βάση αγάλματος του Φαραώ σε καθιστή στάση[2].

Ύμνος Επεξεργασία

Ο Ύμνος στην Πλημμύρα λέει:

Αυτός που δίνει το φως και έρχεται από το σκοτάδι
Αυτός που δυναμώνει τα φυτά
Η δύναμη που σχηματίζει τα πάντα
Κανένας δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτόν
Οι άνθρωποι ντύνονται με το λινάρι από τα χωράφια του
Κάνεις τη Γη να πίνει ασταμάτητα, καθώς κατεβαίνεις από τους Ουρανούς.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Wilkinson, p.106
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Wilkinson, p.107
  3. Wilkinson, p.108
  4. Wilkinson, p.105
  5. Wilkinson, p.117

Wilkinson, Richard. The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. 2003. ISBN 0-500-05120-8

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία