Χαράλαμπος Βατυλιώτης
Ο Χαράλαμπος Βατυλιώτης (ή Βάτης) ήταν Ελληνοκύπριος πολιτικός, ιδρυτής και δεύτερος γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου.
| Χαράλαμπος Βατυλιώτης | |
|---|---|
| Γενικός Γραμματέας Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου | |
| Περίοδος 1930 – 1931 | |
| Προκάτοχος | Kώστας Xριστοδουλίδης |
| Διάδοχος | Κώστας Κόνωνας |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 1898, Βατυλή, Κύπρος |
| Θάνατος | 3 Ιανουαρίου 1934[1] Νοβοσιμπίρσκ, Ρωσία |
| Πολιτικό κόμμα | Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου |
| Επάγγελμα | Γεωπόνος |
Πρώτα χρόνια Επεξεργασία
Ο Χαράλαμπος Βατυλιώτης γεννήθηκε το 1898 στη Βατυλή. Καταγόταν από εργατική οικογένεια. Λόγω των άθλιων συνθηκών ζωής ρίχθηκε από πολύ νωρίς στη βιοπάλη. Σε ηλικία 14 ετών γίνεται ένα από τα ιδρυτικά στελέχη ενός μορφωτικού ιδρύματος στη Βατυλή, το Αναγνωστήριο. Στο χώρο αυτό μελετούσε βιβλία και άρθρα από εφημερίδες, τα οποία συζητούσε με μορφωμένους κατοίκους του χωριού του. Σε ηλικία 18 ετών πήγε στη Λευκωσία όπου και φοίτησε στη Γεωργική Σχολή. Δύο χρόνια αργότερα επέστρεψε στο χωριό του όπου και καλλιέργησε καπνά. Επειδή η τοπική παραγωγή καπνού την τότε εποχή έμεινε απούλητη, επέστρεψε στη Γεωργική Σχολή.
Την ίδια εποχή πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας Βατυλής, την οποία στη συνέχεια παρέδωσε για να επιστρέψει στη Γεωργική Σχολή. Δούλεψε στην Κύπρο έως το 1920. Ακολούθως μετανάστευσε στην Αίγυπτο.
Εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Αιγύπτου και ασχολήθηκε με το εργατικό κίνημα της χώρας. Το 1922 καταδικάστηκε για τον ηγετικό ρόλο του σε μια μαχητική απεργία εργατών φωταερίου. Απελάθηκε και πήγε στην Ελλάδα όπου έγινε στέλεχος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ). Το κόμμα τον έστειλε στη Σοβιετική Ένωση ως ένα από τους αντιπροσώπους του στο 4ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Σύμφωνα με μαρτυρίες, είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον Βλαντιμίρ Λένιν.[2] Η διαμονή του στη Σοβιετική Ένωση του έδωσε την ευκαιρία να ενισχύσει την μαρξιστική του κατάρτιση καθώς και τις γνώσεις του στην γεωπονία και την αγροτική οικονομία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ανέλαβε διάφορα πόστα στο ΚΚΕ.
Ίδρυση ΚΚΚ Επεξεργασία
Την εποχή ίδρυσης του ΚΚΚ η Κύπρος ήταν υπό βρετανική διοίκηση. Αρχές της δεκαετίας του 1920 άρχισαν να εμφανίζονται στη Λεμεσό οι πρώτοι κομμουνιστικοί πυρήνες. Οι πρώτοι πυρήνες λειτουργούσαν ως υποτυπώδες κόμμα. Τον Φεβρουάριο του 1926 γίνεται συνδιάσκεψη στελεχών σε πολύ στενό κύκλο για λόγους ασφαλείας, με στόχο την έγκριση των προκαταρκτικών εγγράφων ιδρυτικού συνεδρίου ενός κομμουνιστικού κόμματος και πρόγραμμα δράσης. Ακολούθησαν επαφές με το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ). Τον Ιούλιο έρχεται από την Ελλάδα, σταλμένος από το ΚΚΕ, ο Χαράλαμπος Βατυλιώτης, ο οποίος, σε συνεργασία με την προϋπάρχουσα κεντρική επιτροπή του ΚΚΚ προετοίμασε τις εισηγήσεις και τις θέσεις για το ιδρυτικό συνέδριο βασισμένη στα προκαταρκτικά έγγραφα. Το κόμμα ονομάστηκε Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου.[3][4]
Ο Χαράλαμπος Βατυλιώτης αποτέλεσε τον ιδρυτή του κόμματος. Μετά το ιδρυτικό Συνέδριο του ΚΚΚ, ο Βατυλιώτης έφυγε στο εξωτερικό.[5] Αρχικά επέστρεψε παράνομα στην Ελλάδα και από εκεί πήγε για δεύτερη φορά στην ΕΣΣΔ, όπου ενίσχυσε περαιτέρω την μαρξιστική του κατάρτιση.
Οκτωβριανά Επεξεργασία
Επιστρέφει στην Κύπρο το 1930, αναλαμβάνοντας καθήκοντα γενικού γραμματέα του ΚΚΚ.[2] Η Βρετανική διοίκηση του νησιού είχε ενοχληθεί από τη δράση του ΚΚΚ. Τον Οκτώβριο του 1931 πραγματοποιήθηκε αυθόρμητη εξέγερση του κυπριακού λαού εναντίων των αποικιοκρατών, γνωστή ως Οκτωβριανά. Το ΚΚΚ αρχικά αιφνιδιάστηκε και αμφιταλαντεύτηκε, δεδομένου ότι επικεφαλής της εξέγερσης ήταν αστοί εθνικιστές. Θεωρούσε ότι εκμεταλλεύονταν τον πόθο του λαού για λευτεριά, ένωση και ευημερία για να προωθούν τα προσωπικά τους συμφέροντα. Στη συνέχεια όμως ο Βατυλιώτης κάλεσε όλα τα μέλη του να καθοδηγήσουν το λαό σε αντιιμπεριαλιστικό αγώνα. Μάλιστα, το κόμμα επιθυμούσε ενιαίο μέτωπο εναντία στην αποικιοκρατία και επισήμανε ότι η διαφορά εθνικιστών (που ήθελαν ένωση με την Ελλάδα) και κομμουνιστών (που υποστήριζαν ανεξάρτητη Κύπρο μέσα σε μια σοσιαλιστική ομοσπονδία των Βαλκανίων) μπορεί να λυθεί μετά την αποχώρηση των Βρετανών.
Δεκάδες στελέχη του ΚΚΚ και της Κομμουνιστικής Νεολαίας συμμετείχαν ούτως ή άλλως από την πρώτη στιγμή στις κινητοποιήσεις και μετρούσαν ήδη θύματα. Μάλιστα, αντιπροσωπεία του ΚΚΚ, αποτελούμενη από τον Βατυλιώτη, τον Κ. Κονώνα και τον Τεύκρο Ανθία συναντήθηκε στην Αρχιεπισκοπή με τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο και τους εθνικιστές προκειμένου να επιτευχθεί συνεργασία. Μετά το τέλος της συνάντησης, ο Βατυλιώτης μίλησε σε συγκέντρωση στην Αρχιεπισκοπή, όπου μίλησαν και οι εθνικιστές ηγέτες, καλώντας στο λαό σε αντιιμπεριαλιστικό αγώνα και δηλώνοντας ότι το ΚΚΚ θα αγωνιστεί για απελευθέρωση των συλληφθέντων διαδηλωτών. Κινήθηκε μάλιστα και προς τους Τουρκοκύπριους της Λευκωσίας για έκδοση κοινής διακήρυξης προκειμένου να τους τραβήξει στην αντιαποικιακή εξέγερση. Στις 25 Οκτωβρίου το ΚΚΚ διοργάνωσε διαδήλωση στην Εργατική Λέσχη Λευκωσίας η οποία διαλύθηκε βίαια από τους αποικιοκράτες.
Εξορία Επεξεργασία
Οι Βρετανοί καθιστούν το ΚΚΚ παράνομο και εξορίζουν τα ηγετικά του στελέχη, τον Χαράλαμπο Βατυλιώτη και τον Kώστα Xριστοδουλίδη.[3][6][7] Ο Χαράλαμπος Βατυλιώτης εξορίζεται στο Λονδίνο. Ακολούθως, καταφέρνει να μεταβεί παράνομα στην ΕΣΣΔ. Στα χρόνια που ακολούθησαν ανέπτυξε δράση ανάμεσα στους Έλληνες του βορείου Καυκάσου και ανάλαβε διάφορες κομματικές αποστολές στην περιοχή της Σιβηρίας, ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης. Ακόμη, εργάστηκε ως γεωπόνος και ασχολήθηκε επισταμένα με τα προβλήματα της αγροτικής οικονομίας αρθρογραφώντας σε επιστημονικά περιοδικά. Πέθανε από τύφο στις 3 Ιανουαρίου του 1934 στη πόλη Νοβοσιμπίρσκ.
Σύμφωνα με μαρτυρία του Πλουτή Σέρβα, ο Βατυλιώτης και ο Χριστοδουλίδης πέρασαν από δίκη από την 3η Διεθνή και δικάστηκαν εξαιτίας της αρχικής τους στάσης στην εξέγερση των Οκτωβριανών. Δηλαδή, να συμμαχήσουν και να μην πρωτοστατήσουν σε αυτή. Η 3η Διεθνής ζητούσε από τα μέλη της να συμμαχούν με τους εθνικιστές εναντίων των Βρετανών αποικιοκρατών, σε όσες χώρες της Αφρικής και της Ασίας ήταν ακόμη αποικία, για αποτίναξη του ιμπεριαλιστικού βρετανικού ζυγού. Η μαρτυρία του Σέρβα αμφισβητείται καθώς η εξέγερση των Οκτωβριανών ήταν αυθόρμητη.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «σαν σήμερα» (PDF). Χαραυγή. 3 Ιανουαρίου 2015. σελ. 2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 «ΑΚΕΛ 1926-2016 επίγονοι κι απόγονοι» (PDF). Η Καθημερινή. 24 Μαΐου 2015. σελ. 10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 Νικόλα, Νικόλας (15 Αυγούστου 2016). «Oι πρωτοπόροι κομμουνιστές έθεσαν τα θεμέλια της ταξικής πάλης» (PDF). Χαραυγή. σελ. 23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ Νικόλα, Νικόλας (15 Αυγούστου 2013). «ΚΚΚ-ΑΚΕΛ: 86 χρόνια αγώνων και θυσιών» (PDF). Χαραυγή. σελίδες 6–7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ «90 χρόνια ΑΚΕΛ μέσα από τους ηγέτες του» (PDF). Η Καθημερινή. 26 Απριλίου 2015. σελ. 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ Παπαπολυβίου, Πέτρος (16 Απριλίου 2016). «ΑΚΕΛ: Τα πρώτα βήματα (Απρίλιος 1941)». Περί Ιστορίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ Παπαπολυβίου, Πέτρος (2016-10-22). «Οκτωβριανά 1931: η βρετανική βία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-08-14. https://archive.today/20170814104110/http://archive.philenews.com/el-gr/p-papapolyviou/1419/337068/oktovriana-1931-i-vretaniki-via. Ανακτήθηκε στις 2017-08-14.
Πηγές Επεξεργασία
- «90 χρόνια ΑΚΕΛ μέσα από τους ηγέτες του» (PDF). Η Καθημερινή. 26 Απριλίου 2015. σελ. 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.