Χειμερινό Κοζάνης
Συντεταγμένες: 40°20′24″N 21°22′30″E / 40.34000°N 21.37500°E
Το Χειμερινό είναι χωριό της επαρχίας Βοΐου του Νομού Κοζάνης και βρίσκεται περίπου τρία χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Νεάπολης.
| Χειμερινό Κοζάνης | |
|---|---|
  Χειμερινό Κοζάνης | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Βοΐου |
| Πληθυσμός | 44 (2021) |
Είναι κτισμένο στη νότια πλευρά λόφου, που στους πρόποδες του ανατολικά του ρέει ο ποταμός Αλιάκμονας και νότια ρέει το Λιμπίνι, παραπόταμος του Αλιάκμονα. Το μέσο υψόμετρο είναι περίπου 660 μέτρα.
Η έκταση μεταξύ των διοικητικών του ορίων είναι περίπου 7.600 στρέμματα.
Ο οικισμός του Χειμερινού καλύπτει περίπου 170 στρέμματα, 6.000 στρέμματα είναι η καλλιεργήσιμη έκταση και τα υπόλοιπα είναι βοσκότοποι, δάση, ρέματα και κοινόχρηστες εκτάσεις.
Συνορεύει με Νεάπολη – Βελανιδιά – Μολόχα – Δρυόβουνο - Μελιδόνι.
Ιστορία Επεξεργασία
Ο οικισμός στη σημερινή θέση είναι νέος. Υπάρχουν ενδείξεις και ευρήματα ότι υπήρχε αρχαίος οικισμός, που καταστράφηκε με την κατάληψη της Μακεδονίας από τους Οθωμανούς. Ίχνη υπάρχουν στο εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου και στη θέση Παλιά Μνήματα.
Σύγχρονη ιστορία Επεξεργασία
Στα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι τις αρχές του 20ού, το χωριό ήταν εξ ολοκλήρου ελληνόφωνο αλλά θρησκευτικά μεικτό στον καζά Νασέλισκα, όπου ζούσαν 160 Μωαμεθανοί Έλληνες και 160 Χριστιανοί Έλληνες.[1] Το χωριό ονομάζεται Βάιπες[2][3] και οι μουσουλμάνοι κάτοικοι είναι Βαλαάδες[4], απόγονοι εξισλαμισμένων Ελλήνων χριστιανών, οι οποίοι διατήρησαν την Ελληνική γλώσσα.
Τον Οκτώβριο του 1912, το χωριό απελευθερώνεται και περιέρχεται στην Ελλάδα.
Στις 31 Δεκεμβρίου 1918 δημιουργείται η κοινότητα Βάιπες με έδρα τον ομώνυμο οικισμό, αποτελούμενη από τους οικισμούς Βάιπες και Γκινοσίου.
Το 1923, με την ανταλλαγή πληθυσμών στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάνης, ο μουσουλμανικός πληθυσμός του χωριού αποχωρεί για την Τουρκία και στη θέση του εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία. Η εγκατάσταση των προσφύγων έγινε από το 1923 έως το 1927 και εγκαταστάθηκαν 61 οικογένειες συνολικά 216 κάτοικοι[5].
Στις 20/8/1927, άλλαξε το όνομα του οικισμού και της Κοινότητας Βάιπες σε οικισμό και κοινότητα Χειμερινού[2].
Το 1937-1938 κτίζεται το Δημοτικό Σχολείο. Το 1941 με 1944 κατά τη διάρκεια της διπλής κατοχής από Γερμανούς και Ιταλούς, το Χειμερινό κάηκε από τους
κατακτητές δύο φορές και πλήρωσε την αντιστασιακή δράση με εκτελέσεις κατοίκων του. Το 1952 κτίζεται η εκκλησία Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Στις 7 Αυγούστου 1986[6], η Κοινότητα Χειμερινού συνενώνεται με την Κοινότητα Νεάπολης για τη δημιουργία του Δήμου Νεάπολης και ονομάζεται Δημοτικό Διαμέρισμα Χειμερινού. Από την 1 Ιανουαρίου 2011, το Δημοτικό Διαμέρισμα Χειμερινού ανήκει διοικητικά στον διευρυμένο Δήμου Βοΐου[6] με έδρα τη Σιάτιστα.
Δημογραφικά στοιχεία - Μεταβολές πληθυσμού Επεξεργασία
| Έτος απογραφής | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1913 | 321 (174 άνδρες + 147 γυναίκες) |
| 1920 | 361 (191 άνδρες + 170 γυναίκες) |
| 1928 | 217 (105 άνδρες + 112 γυναίκες) |
| 1940 | 354 (178 άνδρες + 176 γυναίκες) |
| 1951 | 249 |
| 1961 | 216 |
| 1971 | 160 |
| 1981 | 123 |
| 1991 | 84 |
| 2001 | 87 (34 άνδρες + 53 γυναίκες) |
| 2011 | 50 |
Οικονομία Επεξεργασία
Η οικονομία του χωριού βασίζεται στη γεωργία και στην κτηνοτροφία.
Έχει καλλιεργήσιμη έκταση περίπου 6.000 στρέμματα, όπου καλλιεργούνται σιτηρά, ψυχανθή, μηδική, παλαιότερα καπνός, αμπέλια και οπωροφόρα δένδρα.
Μνημεία Επεξεργασία
Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται Μνημείο Πεσόντων υπέρ της Πατρίδας.
Στον οικισμό βρίσκεται επίσης ο Ιερός ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου και η Αίθουσα Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Χειμερινό στο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Kŭnchov, Vasil· Кънчов, Васил (1996). Makedonii︠a︡ : etnografii︠a︡ i statistika (2., fototipno izd έκδοση). Sofii︠a︡. ISBN 954-430-424-X. 37858933.
- ↑ 2,0 2,1 «Πανδέκτης: Vaipes -- Cheimerinon». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023.
- ↑ «Η εγκατάσταση των προσφύγων στη Μακεδονία 1912-1924». www.lithoksou.net. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023.
- ↑ Σπανός, Κωνσταντίνος. "Η απογραφή του Σαντζακίου των Σερβίων", "Ελιμειακά", 48-49, 2001.
- ↑ «Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023.
- ↑ 6,0 6,1 «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των ΟΤΑ». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023.
Πηγές Επεξεργασία
- «Γνωριμία με τον Νομόν Κοζάνης», Νομαρχία Κοζάνης, Θεσσαλονίκη 1970