Ζαν-Πιερ Μπουαγιέ

Ο Ζαν-Πιερ Μπουαγιέ (γαλλικά: Jean-Pierre Boyer, 15 Φεβρουαρίου 1776 – 9 Ιουλίου 1850) ήταν ένας από τους ηγέτες της Αϊτινής Επανάστασης από το 1818 έως το 1843. Επανένωσε τα βόρεια και νότια της χώρας ιδρύοντας την Δημοκρατία της Αϊτής το 1820 και επίσης προσάρτηση την πρόσφατα ανεξάρτητη Ισπανική Αϊτή (Santo Domingo), η οποία τελικά έθεσε όλη την Ισπανιόλα υπό μια Αϊτινή διακυβέρνηση  μέχρι το 1822. Ο Μπουαγιέ κατάφερε να κυβερνήσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από οποιονδήποτε από τους επαναστάτες ηγέτες της γενιάς του.

Ζαν-Πιερ Μπουαγιέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Jean-Pierre Boyer (Γαλλικά)
Γέννηση	15  Φεβρουαρίου 1776 Πορ-ω-Πρενς
Θάνατος	9  Ιουλίου 1850 Παρίσι
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ (48°51′39″ s. š., 2°23′34″ v. d.) και Grave of Jean-Pierre Boyer
Χώρα πολιτογράφησης	Αϊτή
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Οικογένεια
Σύζυγος	Μαρί-Μαντλέν Λασεναί
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πρόεδρος της Αϊτής (1818–1843) πρόεδρος (Αϊτινή Επανάσταση)
Σχετικά πολυμέσα

Τα πρώτα χρόνια και η εκπαίδευση

Ο Boyer (Μπουαγιέ) γεννήθηκε στο Πορτ-ο-Πρενς και ήταν ο μιγάς γιος ενός Γάλλου ράφτη και μιας Αφρικανής μητέρας, πρώην σκλάβος από το Κονγκό.Στάλθηκε στη Γαλλία από τον πατέρα του για να μορφωθεί. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, πολέμησε ως διοικητής τάγματος και πολέμησε εναντίον τουToussaint Louverture στα πρώτα χρόνια της Αϊτινής Επανάστασης. Αργότερα συμμάχησε με τον André Rigaud, επίσης με μιγαδική καταγωγή, στην αποτυχημένη εξέγερση του τελευταίου εναντίον του Toussaint Louverture για να προσπαθήσει να διατηρήσει τον έλεγχο της νότιας περιοχής του Saint – Domingue (Αγίου Δομήνικου).

Αφού πήγαν εξορία στη Γαλλία, ο Μπουαγιέ και ο Alexandre Pétion επέστρεψαν το 1802 με τα γαλλικά στρατεύματα με επικεφαλής τον Στρατηγό Charles Leclerc. Αφού έγινε σαφές ότι οι Γάλλοι σκόπευαν να προσπαθήσουν να επιβάλουν εκ νέου τη δουλεία και τους περιορισμούς στους ελεύθερους έγχρωμους, ο Boyer ενώθηκε με τους πατριώτες υπό τον Pétion και τον Jean-Jacques Dessalines , οι οποίοι οδήγησαν την αποικία στην ανεξαρτησία. Ο Pétion, μετά την άνοδό του στην εξουσία στη Δημοκρατία της Αϊτής στο Νότο, επέλεξε τον Boyer ως διάδοχό του. Σύμφωνα με πληροφορίες, βρισκόταν υπό την επιρροή της ερωμένης του (δική του όσο και του προκατόχου του), Marie Madeleine Lachenais , η οποία ενήργησε ως πολιτικός του σύμβουλος.

Όταν  το Santo Domingo (Άγιος Δομίνικος) έγινε ανεξάρτητο προς το τέλος του 1821, ο Boyer δεν άργησε να καταλάβει και να αποκτήσει τον έλεγχο, ενώνοντας ολόκληρο το νησί υπό την κυριαρχία του έως τις 9 Φεβρουαρίου 1822. Ο Μπουαγιέ κυβέρνησε το νησί της Ισπανιόλα μέχρι το 1843, όταν έχασε την υποστήριξη της άρχουσας ελίτ και εκδιώχθηκε.

Στρατιωτική Σταδιοδρομία

Μετά την εξέγερση των Αφρικανών σκλάβων στα βόρεια του Saint-Domingue το 1791, ο Μπουαγιέ ενώθηκε με τους Γάλλους απεσταλμένους και πήγε εκεί για να πολεμήσει ενάντια στους grand blancs (λευκοί μεγαλοϊδιοκτήτες φυτειών) και τους βασιλόφρονες. Το 1794, το Saint-Domingue δέχτηκε εισβολή από βρετανικές δυνάμεις που προσπαθούσαν να επωφεληθούν από την τρέχουσα αναταραχή για να καταλάβουν την αποικία. Ο Μπουαγιέ πήγε στο Jacmel, όπου ένωσε τις δυνάμεις του με τον μιγάδα αρχηγό, Στρατηγό André Rigaud. Ενώ άλλοι  μιγάδες ηγέτες παραδόθηκαν στον Toussaint Louverture (Τουσέν Λουβερτούρ) στο νότιο Σεν-Ντομίνγκ, ο Μπουαγιέ δραπέτευσε στη Γαλλία με τον André Rigaud και τον Alexandre Pétion.

Εκείνη την εποχή, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν τις γαλλικές προσπάθειες να αποκαταστήσουν τον έλεγχο της αποικίας τους και η Γαλλία έστειλε 20.000 στρατιώτες στο Saint-Domingue. Ο Boyer ταξίδεψε στο Παρίσι, όπου έμεινε μέχρι το 1801.

Στη συνέχεια, επέστρεψε στην Αϊτή για να διαμαρτυρηθεί για την ανεξαρτησία που μόλις είχε επιτύχει ο Toussaint Louverture. Στις αρχές του 1802, ο Rigaud και άλλοι ηγέτες έμαθαν ότι οι Γάλλοι σκόπευαν να αφαιρέσουν τα πολιτικά δικαιώματα των μιγάδων και να επαναεγκαθιδρύσουν τη δουλεία για πρώην σκλάβους στο Saint-Domingue (όπως είχαν καταφέρει να κάνουν στη Γουαδελούπη.) Έστειλαν τον Στρατηγό LeClerc να νικήσει τους  αντάρτες, ο οποίος τους επόμενους 21 μήνες, πρόσθεσε στις δυνάμεις του 20.000 στρατιώτες. Ο Boyer συνεργάστηκε με άλλους γηγενείς ηγέτες για να νικήσει τους Γάλλους. Τον Νοέμβριο του 1803, η Γαλλία απέσυρε τους 7.000 στρατιώτες της που επέζησαν,  που ήταν λιγότερο από το ένα τρίτο των δυνάμεων που στάλθηκαν στο νησί. Οι περισσότεροι είχαν πεθάνει ως αποτέλεσμα του κίτρινου πυρετού , ο οποίος ήταν ενδημικός στο νησί.

Ο Jean-Jacques Dessalines, ένας πρώην σκλάβος από τον Βορρά, κήρυξε την ανεξαρτησία της Αϊτής την 1η Ιανουαρίου 1804. Καθιερώθηκε ως Αυτοκράτορας Ζακ Α΄. Δολοφονήθηκε από αντιπάλους το 1806.

Ο Alexandre Pétion και ο Henri Christophe ανταγωνίστηκαν για να κυβερνήσουν την Αϊτή και αντιπροσώπευαν τη διάσπαση μεταξύ της ελίτ των αστών μιγάδων του Νότου και των μαύρων πρώην σκλάβων του Βορρά, αντίστοιχα. Μετά από χρόνια πολέμου, ίδρυσαν χωριστά κράτη: Ο Pétion συνέχισε τη Δημοκρατία της Αϊτής στο νότιο τμήμα της Αϊτής και ο Christophe δημιούργησε το κράτος ( και αργότερα Βασίλειο) της Αϊτής στο βορρά.

Πολιτεία της Αϊτής

Το 1818 ο Pétion πέθανε και ο Boyer τον αντικατέστησε ως δεύτερος Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αϊτής. Αυτή ήταν μια προκαθορισμένη μετάβαση αφού ο Pétion είχε επιλέξει τον Boyer για τη διαδοχή του και η Γερουσία ενέκρινε την επιλογή του. Το αναθεωρημένο σύνταγμα του 1816 έδινε το δικαίωμα  στον Πρόεδρο να επιλέξει τον διάδοχό του ως μέτρο για την προστασία του έθνους από ξένη εισβολή. Ο Joseph Balthazar Inginac συνέχισε επίσης ως γραμματέας του Προέδρου και δεξί του χέρι.

Ο Μπουαγιέ πίστευε ότι η Αϊτή έπρεπε να αναγνωριστεί ως ανεξάρτητο έθνος και ότι αυτό θα μπορούσε να εδραιωθεί μόνο με τη σύναψη μιας συμφωνίας με τη Γαλλία. Στις 11 Ιουλίου 1825, ο Μπουαγιέ υπέγραψε μια συνθήκη αποζημίωσης που όριζε ότι η Αϊτή θα πλήρωνε στη Γαλλία ένα ορισμένο ποσό χρημάτων για να την  αποζημιώσει για τη χαμένη περιουσία σε σκλάβους και εμπόριο, με αντάλλαγμα την επίσημη διπλωματική αναγνώριση της ανεξαρτησίας της.

Μόλις ο Boyer ήρθε στην εξουσία, ήρθε αντιμέτωπος με τον συνεχιζόμενο ανταγωνισμό με τον Henri Christophe και το Βασίλειο της Αϊτής στο βορρά. Η αυταρχική διακυβέρνηση του Christophe προκάλεσε συνεχόμενες αναταραχές στο Βασίλειο της Αϊτής. Όταν οι στρατιώτες του επαναστάτησαν εναντίον του το 1820, ο Christophe αυτοκτόνησε, εξαιτίας της κακής υγείας του καθώς και του φόβου δολοφονίας του. Ο Boyer επανένωσε την Αϊτή χωρίς να δώσει ούτε μια μάχη. Στις 30 Νοεμβρίου 1821, αρκετές παραμεθόριες πόλεις κοντά στα σύνορα με τον Άγιο Δομίνικο ύψωσαν τη σημαία της Αϊτής ως επίδειξη ανεξαρτησίας. Το νέο έθνος ήταν γνωστό ως Δημοκρατία της Ισπανικής Αϊτής. Ο Boyer προσπάθησε να προστατεύσει τη χώρα του από τον κίνδυνο της Γαλλίας ή της Ισπανίας να ξαναπάρουν τον Άγιο Δομίνικο και να επιτεθούν ή να ξανακατακτήσουν την Αϊτή. Ήθελε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της Αϊτής και να εξασφαλίσει την ελευθερία των σκλάβων στον Άγιο Δομίνικο .Τέλος συνέχισε την πολιτική του Pétion, του πρώην πολιτικού του μέντορα, να βοηθά τους ελεύθερους έγχρωμους σε άλλες ισπανοαμερικανικές αποικίες να αντισταθούν στο ισπανικό στέμμα.

Καταβολή Αποζημίωσης στη Γαλλία

Ο Boyer ανυπομονούσε να εξαλείψει την απειλή από τη Γαλλία και ξεκίνησε διαπραγματεύσεις. Μια συμφωνία επετεύχθη στις 11 Ιουλίου 1825, όταν ο Boyer υπέγραψε μια συνθήκη αποζημίωσης. Η συμφωνία αυτή δήλωνε ότι η Γαλλία θα αναγνωρίσει την Αϊτή ως ανεξάρτητη χώρα σε αντάλλαγμα για 150 εκατομμύρια φράγκα που θα καταβληθούν εντός πέντε ετών. Αν και το ποσό αυτό μειώθηκε αργότερα σε 90 εκατομμύρια φράγκα (το 1838), ήταν ένα συντριπτικό οικονομικό πλήγμα για την Αϊτή. Ο Boyer έπρεπε να διαπραγματευτεί ένα δάνειο από τη Γαλλία ύψους 30 εκατομμυρίων φράγκων για να πληρώσει το πρώτο μέρος της αποζημίωσης. Εν τω μεταξύ, το μεγαλύτερο μέρος του αγροτικού πληθυσμού της Αϊτής κατέφευγε σε ένα σύστημα καλλιέργειας της γης, με την σοδειά του να επαρκεί μόνο για την επιβίωσή του. Προσπάθησε να επιβάλει το ημι-φεουδαρχικό σύστημα αγρομίσθωσης (fermage) για να αυξήσει την αγροτική παραγωγή στο νησί, αλλά οι άνθρωποι αντιστάθηκαν στο να δεθούν με τα εδάφη των άλλων. Με το Rural Act (Αγροτικό Νομοσχέδιο), ο Boyer αναβίωσε ένα πρόγραμμα διανομής της γης. Διέλυσε μερικές από τις μεγάλες φυτείες και μοίρασε γη στους μικρούς αγρότες. Για να προσπαθήσει να παράγει αρκετά προϊόντα για εξαγωγή, ώστε να αποφέρει έσοδα, η κυβέρνηση «έδεσε» τον αγροτικό πληθυσμό με τις μικρές ιδιοκτησίες τους και καθόρισε ποσοστώσεις παραγωγής.

Εξορία και θάνατος

Η διακυβέρνηση του Boyer διήρκεσε μέχρι το 1843, όταν η κακή οικονομική κατάσταση επιδεινώθηκε από τον σεισμό του 1842 στο Cap-Haitien. Ο αγροτικός πληθυσμός της μειονεκτούσας  πλειονότητας εξεγέρθηκε υπό τον Charles Riviére-Hérard στα τέλη Ιανουαρίου. Στις 13 Φεβρουαρίου 1843, ο Boyer εγκατέλειψε την Αϊτή και κατέφυγε στην κοντινή Τζαμάικα . Τελικά εγκαταστάθηκε εξόριστος στη Γαλλία, όπου πέθανε στο Παρίσι το 1850. Απόγονοι του Boyer ζουν ακόμα στην Αϊτή.

Ελληνικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας

Η Αϊτή ήταν η πρώτη κυβέρνηση ανεξάρτητου κράτους που αναγνώρισε την ελληνική επανάσταση [1] κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Jean-Pierre Boyer, μετά από το ελληνικό αίτημα για βοήθεια, απηύθυνε επιστολή στις 15 Ιανουαρίου 1822. Στην επιστολή που έστειλε στους Έλληνες ομογενείς που ζούσαν στη Γαλλία, τον Αδαμάντιο Κοραή, το Χριστόδουλο Κλωνάρη, τον Κωνσταντίνο Πολυχρονιάδη και τον Α. Μπογορίδη, που είχαν συστήσει μια Επιτροπή που αναζητούσε διεθνή υποστήριξη για τη συνεχιζόμενη ελληνική επανάσταση, εξέφρασε την υποστήριξή του για την ελληνική επανάσταση και συνέκρινε τον εξελισσόμενο αγώνα  πέρα από τον Ατλαντικό με τον αγώνα για ανεξαρτησία στη γη του. Ζήτησε συγγνώμη που δεν μπόρεσε να υποστηρίξει οικονομικά την Επανάσταση στην Ελλάδα, αν και ήλπιζε ότι θα μπορούσε να το κάνει στο μέλλον. Αλλά εξέφρασε την ηθική και πολιτική υποστήριξή του για την επανάσταση, κυρίως γεμίζοντας την επιστολή του με αναφορές στην κλασική ελληνική ιστορία, επιδεικνύοντας λεπτομερή γνώση αυτής της ιστορίας και αναφέροντας δυναμικά τους σύγχρονους επαναστάτες ως τους νόμιμους κληρονόμους των προγόνων τους.

Μερικοί ιστορικοί ισχυρίζονται ότι ο Boyer έστειλε επίσης στους Έλληνες 25 τόνους καφέ Αϊτής που θα μπορούσαν να πουληθούν και τα έσοδα να χρησιμοποιηθούν για την αγορά όπλων, αλλά δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτόν ή τον άλλο ισχυρισμό ότι εκατό εθελοντές από την Αϊτή ξεκίνησαν να πολεμήσουν στην Ελληνική Επανάσταση. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, στο πλοίο τους επιβιβάστηκαν πειρατές κάπου στη Μεσόγειο και αυτοί οι μαχητές υποτίθεται ότι δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους.

Ακολουθεί η επιστολή προς τους Έλληνες (η επιστολή ήταν αρχικά γραμμένη στα γαλλικά):

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (LIBERTE) (η σημαία) ΙΣΟΤΗΤΑ (EGALITE)

JEAN PIERRE BOYER

Πρόεδρος της Αϊτής

Στους πολίτες της Ελλάδας Α. Κοραή, Κ. Πολυχoρονιάδη, Α. Μπογορίδη και Χ. Κλωνάρη.

Παρίσι

«Πριν λάβω την επιστολή σας από το Παρίσι, την περασμένη 20ή Αυγούστου, είχε ήδη φτάσει εδώ η είδηση για την επανάσταση των συμπολιτών σας ενάντια στον δεσποτισμό που κράτησε περίπου τρεις αιώνες. Με μεγάλο ενθουσιασμό μάθαμε ότι η Ελλάδα τελικά αναγκάστηκε να σηκώσει τα όπλα για να κερδίσει την ελευθερία της και τη θέση που κάποτε κατείχε μεταξύ των εθνών του κόσμου. Μια τόσο όμορφη και δίκαιη περίπτωση, και κυρίως, οι πρώτες επιτυχίες που τη συνόδευσαν, δεν μπορούν να αφήσουν αδιάφορους τους Αϊτινούς, γιατί εμείς, όπως και οι Έλληνες, υποβληθήκαμε για πολύ καιρό σε μια άτιμη σκλαβιά και τελικά, με τις ίδιες μας τις  αλυσίδες, σπάσαμε το κεφάλι της τυραννίας.

Ευχόμενοι στους Ουρανούς να προστατεύουν τους απογόνους του Λεωνίδα, σκεφτήκαμε να βοηθήσουμε αυτούς τους γενναίους πολεμιστές, αν όχι με στρατιωτικές δυνάμεις και πυρομαχικά, τουλάχιστον με χρήματα, τα οποία θα είναι χρήσιμα για την απόκτηση όπλων, που χρειάζεστε. Όμως γεγονότα που συνέβησαν και επέβαλαν οικονομικούς περιορισμούς στη χώρα μας, απορρόφησαν ολόκληρο τον προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένου του μέρους που θα μπορούσε να διαθέσει η διοίκησή μας. Επιπλέον, αυτή τη στιγμή, η επανάσταση, που θριαμβεύει στο ανατολικό τμήμα του νησιού μας, δημιουργεί ένα νέο εμπόδιο στην υλοποίηση του στόχου μας. Στην πραγματικότητα, αυτή το κομμάτι, που ενσωματώθηκε στη Δημοκρατία της οποίας προεδρεύω, βρίσκεται σε ακραία φτώχεια και έτσι απαιτεί τεράστιες δαπάνες από τον προϋπολογισμού μας. Εάν οι συνθήκες, όπως επιθυμούμε, βελτιωθούν ξανά, τότε θα είναι τιμή μας να σας βοηθήσουμε, εσάς τους γιους της Ελλάδος, στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας.

Πολίτες! Μεταφέρετε στους συμπατριώτες σας τις θερμές ευχές που στέλνει ο λαός της Αϊτής για λογαριασμό της απελευθέρωσής σας. Οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων προσβλέπουν στην αναζωπύρωση της ιστορίας τους, σε τρόπαια αντάξια της Σαλαμίνας. Μακάρι να αποδειχθούν σαν τους προγόνους τους και  καθοδηγούμενοι από τις εντολές του Μιλτιάδη να μπορέσουν, στα χωράφια του νέου Μαραθώνα, να πετύχουν τον θρίαμβο της ιερής υπόθεσης που έχουν αναλάβει για λογαριασμό των δικαιωμάτων τους, της θρησκείας και της πατρίδας τους. Μακάρι, επιτέλους, με τις σοφές αποφάσεις τους, να μνημονεύονται από την ιστορία ως κληρονόμοι της αντοχής και των αρετών των προγόνων τους.

Στις 15 Ιανουαρίου 1822 και το 19ο έτος της Ανεξαρτησίας»

BOYER