Χρήστης:Krisskar7P/πρόχειρο

"Ελληνίδα Σκλάβα"

Η Ελληνική επανάσταση του 1821 αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για ολόκληρο τον κόσμο. Είναι γνωστός ο Ελληνικός πυρετός που γνώρισαν οι ΗΠΑ την δεκαετία 1820 και η συμβολή του Αμερικανικού φιλελληνισμού στην Ελληνική Επανάσταση. Η ιστορία των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων σκλάβων που πωλούνταν καθημερινά στα σκλαβοπάζαρα της Μεσογείου, συγκλόνισε την Αμερικανική κοινωνία κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Όσοι Αμερικανοί Φιλέλληνες εθελοντές βίωσαν από κοντά την φρίκη αυτή (Dr. Samuel Gridley Howe, Jonathan Pecham Miller, κλπ.), ήταν και οι ηγετικές μορφές του αγώνα εναντίον της σκλαβιάς των Αφρικανών Αμερικανών στις ΗΠΑ. Έτσι οι σκλαβωμένοι Έλληνες έγιναν τα σύμβολα για την προώθηση του αγώνα για την κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ, όπως ένα μικρό κορίτσι από τα Ψαρά η Γαρυφαλιά Μοχάλβη (1817 – 1830) που πουλήθηκε ως σκλάβα από τους Τούρκους όταν οι γονείς της σφαγιάσθηκαν κατά την καταστροφή της Χίου. Την Γαρυφαλλιά ανακάλυψε στη Σμύρνη ο Αμερικανός Πρόξενος Joseph Langston ο οποίος αφού κατάφερε να την απελευθερώσει την έστειλε στην Βοστώνη. Το διάσημο γλυπτό της Ελληνίδας σκλάβας που εμπνεύστηκε από την ιστορία της Γαρυφαλλιάς και φιλοτέχνησε ο μεγάλος Αμερικανός γλύπτης Hiram Powers το 1844, ένα από τα αριστουργήματα της παγκοσμίου γλυπτικής του 19ου αιώνα, με τίτλο η «Ελληνίδα Σκλάβα» (“Greek Slave”), αποτέλεσε το κεντρικό έμβλημα του αγώνα και των εκστρατειών για την κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ. Δυστυχώς όμως δεν είναι καθόλου γνωστή η στήριξη των Αφροαμερικανών στον αγώνα των Ελλήνων όπως και ότι ένας Αφροαμερικανός πολέμησε γενναία στο πλευρό των Ελλήνων. Ο αντίκτυπος που είχε η Ελληνική Επανάσταση στην Αφροαμερικανική κοινωνία προκύπτει και από τα άρθρα που δημοσίευε η πρώτη εφημερίδα των απελεύθερων Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ, η Freedom’s Journal, που κυκλοφορούσε από τον Μάρτιο του 1827 στη Νέα Υόρκη. Η εφημερίδα αυτή, που είχε ως κύριο ενδιαφέρον τον αγώνα κατά της δουλείας, δημοσίευε φιλελληνικά ποιήματα και είδε στην Ελληνική Επανάσταση έναν αγώνα σκλάβων εναντίον δυναστών. Στις ειδήσεις από την Ελλάδα έδινε την ίδια βαρύτητα με τις ειδήσεις από την Αϊτή, την Αφρική και τις Δυτικές Ινδίες. Μεταξύ άλλων, η Freedom’s Journal δημοσίευσε με μεγάλη ικανοποίηση την 21 Δεκεμβρίου 1827 την είδηση για τη νίκη στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Η εφημερίδα έβλεπε με συμπάθεια τους γενίτσαρους, τους οποίους θεωρούσε σκλάβους που σφαγιάσθηκαν από τον «τύραννο» Μαχμούτ Β’ (το 1826), καθώς και τις γυναίκες των χαρεμιών που επίσης τις θεωρούσε σκλάβες.

Ο Τζέιμς Τζέικομπ Γουίλλιαμς (James Jakob Williams), ήταν Αφροαμερικανός Φιλέλληνας από τη Βαλτιμόρη, της Πολιτείας Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Έχοντας υποφέρει τα πάνδεινα ως σκλάβος σε φυτεία ζάχαρης κοντά στη Βαλτιμόρη, ο Γουίλλιαμς δραπετεύει και επιβιβάζεται ως λαθρεπιβάτης σε πλοίο ενώ στη συνέχεια γίνεται υπηρέτης υπό τις διαταγές του Ναυάρχου Stephen Decatur πλέοντας προς τη Μεσόγειο θάλασσα, ενάντια στους πειρατές της Μπαρμπαριάς (The Barbary Coast Wars), που παρενοχλούσαν από καιρό τα αμερικανικά πλοία και είχαν πάρει για σκλάβους πάρα πολλούς Αμερικανούς ναυτικούς μετά από επιθέσεις στα πλοία τους. Ο Γουίλλιαμς στο πλοίο αντιμετωπίζει ένα διαφορετικό περιβάλλον από τις φυτείες δουλεύοντας ως βοηθός μάγειρα ενώ πολλές φορές η ζωή στο πλοίο είναι πιο σκληρή από τις φυτείες. Σύμφωνα με άλλες πηγές στον πόλεμο αυτό μεταξύ ΗΠΑ και Αλγερίας που έλαβε χώρα το 1815, τελικά υπηρέτησε ως ένας εξαιρετικός πεζοναύτης του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, όπου πολέμησε γενναία και διακρίθηκε στις επιχειρήσεις αυτές υπό τις διαταγές του Stephen Decatur, ο οποίος είχε αναγνωρίσει την αξία και την γενναιότητά του, αλλά και ως κατάσκοπος. Με το τέλος των επιχειρήσεων στην Αλγερία, και αφού ολοκλήρωσε την θητεία στον Αμερικανικό στόλο, ο Ναύαρχος Decatur του πρότεινε να πάει στην Ελλάδα, όπου είχε καταργηθεί η δουλεία. Στη συνέχεια φαίνεται ότι δούλεψε στο καράβι ενός εμπόρου χαλιών πριν αυτό να βουλιάξει ξαφνικά στην Ελλάδα. Ξεβράστηκε σε μια παραλία κοντά στην Αθήνα και σώθηκε από μοναχούς που τον μετέφεραν στον Ηγούμενο Συμεών που του πρόσφερε καταφύγιο για να συνέλθει. Έχοντας μάθει Ελληνικά στο εμπορικό πλοίο, ο Γουίλλιαμς, τον Ιανουάριο του 1827, τοποθετήθηκε βοηθός του Βρετανού Φιλέλληνα ναυάρχου Τόμας Κόχραν (Thomas Cochrane). Ακολούθησε τον Κόχραν παντού σε όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, μέχρι την αποχώρηση του τελευταίου από την Ελλάδα, τον Δεκέμβριο του 1827. Έτσι, ο Γουίλλιαμς πολέμησε ως μέλος του στόλου του Ελληνικού Ναυτικού του Λόρδου Κόχραν, συμμετέχοντας στη ναυμαχία της Ναυπάκτου και σε άλλες περιοχές στο πλαίσιο του Ελληνικού Αγώνα για την Ανεξαρτησία. Σε μία κρίσιμη στιγμή των συγκρούσεων ηγήθηκε μιας ομάδας Ελλήνων αγωνιστών και ανέλαβε τον έλεγχο του ελληνικού πλοίου «Σωτήρ», που ήταν ακυβέρνητο. Με την πράξη του αυτή έσωσε το πλοίο από αιχμαλωσία. Μάλιστα ανέλαβε ο ίδιος την λαγουδέρα συγκεντρώνοντας τα εχθρικά πυρά πάνω του. Κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων για την απελευθέρωση της Ναυπάκτου, ο Γουίλλιαμς τραυματίστηκε σοβαρά από θραύσμα κανονιού στο χέρι και στο πόδι και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Πόρου το οποίο είχε κατασκευαστεί με δωρεές της γνωστής οικογένειας φιλελλήνων Howe από τη Βοστώνη. Κατά την παραμονή του στην Ελλάδα ο Γουίλλιαμς συναντά, δουλεύει και πολεμάει μαζί με μεγάλους Φιλέλληνες όπως ο Λόρδος Βύρων (Lord George Gordon Byron), Τζορτζ Τζάρβις (George Jarvis) και άλλους, αφού ο Γουίλλιαμς συμμετείχε σε διάφορες μάχες και ναυμαχίες ακόμα και στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Οι καταγραφές του Τζάρβις τοποθετούν τον Γουίλλιαμς μαζί με τον Λόρδο Βύρωνα,τον διάσημο φιλέλληνα Άγγλο αριστοκράτη που πολέμησε στο Μεσολόγγι, λίγο πριν αυτός πεθάνει. Μετά την τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου και την Έξοδο των επιζώντων ο Γουίλλιαμς απαντάται ξανά στο στόλο του Ανδρέα Μιαούλη και στην Ύδρα. Πιστεύεται ότι πολέμησε σε πάρα πολλές ακόμα μάχες. Μάλλον πήρε μέρος στην απελευθέρωση της Αθήνας όπως και στη μάχη του Πέττα στην Ήπειρο, ως μέρος του συντάγματος μαζί με άλλους Φιλέλληνες. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις είχε διεισδύσει κρυφά στις τάξεις του εχθρού για να συλλέξει και να μεταφέρει στους Έλληνες πολύτιμες πληροφορίες διακινδυνεύοντας τη ζωή του. Τα τελευταία σημαντικά γεγονότα της ζωής του φαίνεται ότι έλαβαν χώρα κατά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου όπου υπηρέτησε στο πολεμικό καΐκι «Καρτερία». Ο γενναίος αυτός Αφροαμερικανός Φιλέλληνας, αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα των Ελλήνων. Είναι ο μοναδικός μαύρος σκλάβος ο οποίος αν και είχε ξεφύγει από τη σκλαβιά επέλεξε να αγωνιστεί για την ελευθερία ενός λαού αντί να επιλέξει μια ήρεμη ελεύθερη ζωή. Πέθανε το 1829 στην Ελλάδα, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του σαν ελεύθερος άνθρωπος σε μία ελεύθερη Ελλάδα. Οι επιτύμβιες πλάκες των Γουίλλιαμς και Τζορτζ Τζάρβις μπορούν να βρεθούν στο κοιμητήριο της εκκλησίας του Αγ. Ιωάννη στο Άργος κοντά στο Ναύπλιο. Δεν είναι γνωστό, αν και γίνονται προσπάθειες να εξακριβωθεί, εάν πρόκειται για τους πραγματικούς τάφους ή απλώς για τις επιτύμβιες πλάκες τους και οι φιλέλληνες ήρωες είναι θαμμένοι κάπου αλλού.

Πηγές

1. https://www.eefshp.org/oi-afroamerikanoi-kai-i-elliniki-epanastasi/
2. https://greekreporter.com/2021/07/28/former-slave-became-philhellene-revolutionary-war-soldier-for-greece/
3. “The Fantastic Voyage of James Williams: To Breathe, to Believe,” by Dr. Kostas Rethymniotaki

Κατηγορία:Φιλέλληνες