Χρήστος Μαλεβίτσης

Έλληνας στοχαστής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής

Ο Χρήστος Μαλεβίτσης (Καλοσκοπή Φωκίδας, 18 Δεκεμβρίου 1927 - Φιλοθέη Αττικής, Μάρτιος 1997) ήταν Έλληνας στοχαστής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής φιλοσοφικών έργων.

Χρήστος Μαλεβίτσης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση18 Δεκεμβρίου 1927
Καλοσκοπή Παρνασσίδος Φωκίδας
Θάνατος1 Μαρτίου 1997
Φιλοθέη Αττικής
ΕθνικότηταΈλληνας
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά, Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΔοκιμιογράφος
Ιστότοπος
www.malevitsis.gr
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Βραβείο Λήκυθος Πολιτισμού "Χρήστος Μαλεβίτσης"
οδός Χρήστου Μαλεβίτση

Βιογραφία Επεξεργασία

 
Υπογραφή Χρήστου Μαλεβίτση

Ο Χρήστος Μαλεβίτσης γεννήθηκε το 1927 στην Καλοσκοπή της Παρνασσίδος. Λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του, ο οποίος ήταν σιδηροδρομικός, ως μαθητής Δημοτικού έζησε στην Ξάνθη και στην Έδεσσα κατά τα χρόνια του Γυμνασίου, πριν επιστρέψουν οικογενειακώς στην πατρίδα τους κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1943).[1][2]

Την περίοδο 1946-1950 σπούδασε στην Ανωτάτη Εμπορική Σχολή στην Αθήνα και έκανε την εμφάνισή του στα γράμματα δημοσιεύοντας ποίηση με το ψευδώνυμο Φρίξος Ζαγγανάς. Από το 1958 και για 35 χρόνια εργάσθηκε στο Υπουργείο Συντονισμού, διετέλεσε Διευθυντής της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ κατά τα έτη 1960-1961 αποσπάστηκε στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Μελετών της Χάγης και το 1966-1967 στα Γραφεία του Ο.Η.Ε. στη Γενεύη.[εκκρεμεί παραπομπή]

Η κύρια συγγραφική δραστηριότητά του άρχισε το 1965 δημοσιεύοντας το βιβλίο με τίτλο Προοπτικές και ένα κείμενο στο περιοδικό Εποχές. Τα επόμενα χρόνια ο Μαλεβίτσης ασχολήθηκε με τη συγγραφή φιλοσοφικών δοκιμίων και άρθρων ενώ, καθώς και με τη μετάφραση σημαντικών έργων σύγχρονων φιλοσόφων, όπως των Χάιντεγκερ, Γιάσπερς και Μπερντιάεφ. Ο Μαλεβίτσης από το 1974 υπήρξε βασικός συνεργάτης του περιοδικού Ευθύνη και από το 1986 και μέχρι το θάνατό του αρθογραφούσε τακτικά στην εφημερίδα Καθημερινή.[εκκρεμεί παραπομπή]

Διακρίσεις-βραβεύσεις Επεξεργασία

Έλαβε το Βραβείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας το 1972, το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου το 1974, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1978, και το Βραβείο του Ιδρύματος Κ. Ουράνη το 1990.[1]

Η προτομή του Μαλεβίτση στη Φιλοθέη τοποθετήθηκε το 2001. Η επιλογή του χώρου έγινε με κριτήριο το ότι ο Μαλεβίτσης από το 1963 μέχρι το τέλος της ζωής του, έζησε στη Φιλοθέη, τόπο που αγάπησε ιδιαίτερα.

 
Οδός Χρήστου Μαλεβίτση
 
Η προτομή του Χρήστου Μαλεβίτση στην οδό Παπαφλέσσα στη Φιλοθέη, στο πάρκο απέναντι από την είσοδο του Λυκείου

Τιμώντας τη μνήμη του Μαλεβίτση, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού αποφάσισε ομόφωνα στη συνεδρίαση της 11/11/2020 να μετονομαστεί το ΓΕΛ Φιλοθέης σε Λύκειο "Χρήστος Μαλεβίτσης" προς τιμήν του. Στις 18 Μαρτίου 2021 η υφυπουργός Παιδείας Ζέττα Μακρή υπέγραψε τη μετονομασία του Λυκείου Φιλοθέης σε "Γενικό Λύκειο Φιλοθέης- Στοχαστής Χρήστος Μαλεβίτσης".

Τον Μάρτιο του 2022, ο Δήμος Λαυρεωτικής, θέλοντας να τον τιμήσει, ονομάτισε οδό με το όνομα "Χρήστος Μαλεβίτσης".

 
ΓΕΛ Φιλοθέης "Στοχαστής Χρήστος Μαλεβίτσης"
 
Στον χώρο όπου τιμάται η μνήμη του ολοκαυτώματος Κουστογεράκου, στον νομό Χανίων Κρήτης, τοποθετήθηκε μαρμάρινη πλάκα με κείμενο του Χρήστου Μαλεβίτση.

Μετά τον θάνατό του συγκροτήθηκε ο «Σύνδεσμος Φίλων Χρήστου Μαλεβίτση», ο οποίος διοργανώνει συνέδρια και εκδηλώσεις προβολής των ιδεών του και έχει επίσης κυκλοφορήσει σε έντυπη και σε ψηφιακή μορφή το σύνολο των έργων του Χρήστου Μαλεβίτση.[1][2]


Τον Ιούλιο του 2022 η Περιφέρεια Αττικής, θέλοντας να τον τιμήσει, αποφάσισε να δοθεί το όνομά του στο βραβείο πολιτισμού "Λήκυθος".

 
Προσωπογραφία του Χρήστου Μαλεβίτση στη Νέα Ιωνία Αττικής

Τον Ιανουάριο του 2023, στην Νέα Ιωνία, και συγκεκριμένα στο σχολικό συγκρότημα που στεγάζει και το Δημοτικό θέατρο Νέας Ιωνίας, φιλοτεχνήθηκε τοιχογραφία με απόφθεγμα του στοχαστή για την παιδεία, συνοδευόμενο από την προσωπογραφία του. Αναφέρει πως "Η παιδεία είναι ένας σκληρός αγώνας αυτογνωσίας. Εδώ έγκειται το μεγαλείο της."

 
Η νέα προτομή του στοχαστή

Στις 19 Μαρτίου του 2023, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της νέας προτομής του Χρήστου Μαλεβίτση στη Φιλοθέη Αττικής, στο πάρκο απέναντι από την είσοδο του ΓΕΛ Φιλοθέης "Στοχαστής Χρήστος Μαλεβίτσης", με πλήθος κόσμου και επισήμων να παρευρίσκονται στην εκδήλωση.

Εργογραφία Επεξεργασία

Δοκίμια Επεξεργασία

  • 1965      ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ.  Δοκίμια.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1970      Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ. Δοκίμια συγχρόνου προβληματισμοῦ.  Ἐκδ. Δωδώνη (Βραβεῖο Ἱδρύματος Ἐθνικῆς Τραπέζης, 1972).
  • 1971      Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ Γ. ΘΕΜΕΛΗ.  Ἐκδ. Στ. Φωτόπουλου, Θεσσαλονίκη.
  • 1972      ΟΡΤΕΓΑ Υ ΓΚΑΣΣΕΤ, Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΤΟΥ ΖΩΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1973      Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Δώδεκα δοκίμια μεταϊστορικοῦ προβληματισμοῦ. Ἐκδ. Δωδώνη  (Κρατικό Βραβεῖο Δοκιμίου, 1974).
  • 1974      Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ. Δοκίμιο.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1975      ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΕΡΗΜΙΑ. Δοκίμια γιά τήν πολιτική κατάσταση τῆς ἐποχῆς μας.Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1976      ΟΙ ΑΓΡΑΥΛΟΥΝΤΕΣ. Νυχτερινή περιπέτεια.  Ἐκδόσεις τῶν Φίλων  (Βραβεῖο Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, 1978).
  • 1978      ΤΟ ΑΝΘΙΣΜΕΝΟ ΔΕΝΔΡΟ. Δοκίμια.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1979      Ο ΕΓΚΟΠΟΣ ΛΟΓΟΣ. Μικρά δοκίμια γιά μεγάλα θέματα.  Ἐκδ. τῶν Φίλων.
  • 1984      ΤΑ ΜΗΛΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ. Τομές στή συνείδηση τῆς ἐποχῆς μας.  Ἐκδόσεις Imago.
  • 1985      ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ. α΄ ἔκδοση: Imago,  β΄ ἔκδοση: Παρουσία.
  • 1986      ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΡΑΓΙΚΟΥ.  Ἐκδ. Ἀστρολάβος, Εὐθύνη.
  • 1989      ΕΦΗΜΕΡΙΑ. Δοκίμια.  Ἐκδ. Δωδώνη  (Βραβεῖο Ἱδρύματος Κ. Οὐράνη, 1990).
  • 1990      ΔΥΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΔΕΜ. Δοκίμια τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνα.  Ἐκδ. τῶν Φίλων.
  • 1993      ΔΟΚΙΜΙΑ ΙΔΕΩΝ.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1995      Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.  Ἐκδ. Πιτσιλός (Βραβεῖο τοῦ ἑλληνικοῦ Pen Club, 1997).
  • 1996      Ο ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Δοκίμια τῆς αἰχμῆς.  Ἐκδ. τῶν Φίλων.
  • 1997      Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ. Δοκίμια γιά τήν ἔσχατη μέριμνα τοῦ ἀνθρώπου.  Ἐκδ. Παρουσία.
  • 1997      Ο ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1997      Ο ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ. Δώδεκα Ἕλληνες συγγραφεῖς.  Ἐκδ. Ἁρμός.
  • 1999      ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΩΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.  Ἐκδ. Ἀναλόγιο - Εὐθύνη.
  • 2002      ΟΙ ΠΑΡΑΚΤΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ.  Ἐκδ. Ἀναλόγιο - Εὐθύνη.

Μεταφράσεις Επεξεργασία

  • 1967      Ν. ΜΠΕΡΝΤΙΑΕΦ:  ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1968      Κ. ΓΙΑΣΠΕΡΣ:  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1970      ΖΑΝ ΒΑΛ:  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΕΣ ΤΟΥ ΥΠΑΡΞΙΣΜΟΥ  (Κίρκεγκωρ,Χάιντεγκερ, Γιάσπερς, Μαρσέλ, Σάρτρ).  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1972      ΟΡΤΕΓΑ Υ ΓΚΑΣΣΕΤ:  Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΜΑΖΩΝ.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1973      Μ. ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ:  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1975      Ι.Μ. ΜΠΟΧΕΝΣΚΙ:  ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (20ός αἰώνας).  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1976      ΠΑΟΥΛ ΤΙΛΛΙΧ:  ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΕΩΣ.  Ἐκδ. Δωδώνη.
  • 1978      Κ. ΓΙΑΣΠΕΡΣ:  ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ. Ἐκδ. Παρμενίδης.
  • 1979      Γ. ΣΑΧΑΚΙΑΝ:  ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ,  Α΄ τόμος.  Ἐκδ. Παρμενίδης.
  •  
    Η νέα προτομή του στοχαστή
    1981      Γ. ΣΑΧΑΚΙΑΝ:  ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ,  Β΄ τόμος.  Ἐκδ. Παρμενίδης.
  • 1984      Ν. ΜΠΕΡΝΤΙΑΕΦ:  ΔΟΚΙΜΙΟ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ.α΄ ἔκδοση: Imago,  β΄ ἔκδοση: Παρουσία.

Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία

  • Βάσσης, Κωνσταντίνος: «Το έργο, η σκέψις, η γλώσσα του Χρήστου Μαλεβίτση». Στο: Καταθέσεις για τον Μαλεβίτση (1998), 21-34
  • Βρετάκος, Παναγιώτης: «Χρήστος Μαλεβίτσης, ο λυρικός φιλόσοφος». Στο: Καταθέσεις για τον Μαλεβίτση (1998), 35-46
  • Γκότσης, Δημήτρης Θ.: «Δεκαοκτώ παραλλαγές σιωπής για τον ποιητή της Εφημερίας». Στο: Καταθέσεις για τον Μαλεβίτση (1998), 47-60
  • Σωτήρης Γουνελάς(2016), Κριτική σπουδή στο έργο του Χρήστου Μαλεβίτση, Αθήνα, εκδ. Αρμός, ISBN 9789605279240
  • Μακρής, Νίκος: «Έγχρονος βίος και ορίζοντες του πνεύματος. Ο στοχασμός του Χρήστου Μαλεβίτση». Νέα Εστία 143 (1998), 309-316
  • Μπέγζος Μάριος (1999), Χρήστος Μαλεβίτσης. Η ζωή και το έργο του, Αθήνα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, ISBN 960-344-672-6.
  • Μπέγζος, Μάριος: «Η ‘μεταφυσική’ της μετάφρασης. Χρήστος Μαλεβίτσης, ο ευρωέλληνας». Αντί 630 (1997), 59-61
  • Τζαβάρας, Γιάννης: «Μαλεβίτσης Χρήστος». Στο: Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό. Τόμος 5, «Εκδοτική Αθηνών», Αθήνα 1986, 400
  • Τσιρόπουλος, Κώστας Ε. (Επιμ.): Καταθέσεις για τον Χρήστο Μαλεβίτση. Τον φωτιστή του ανθρώπου. Τετράδια «Ευθύνης» 36, Αθήνα 1998
  • Μπέγζος, Μάριος: «Χρήστος Μαλεβίτσης: Ο ευρωέλληνας φιλόσοφος». Νέα Εστία 1721 (2000), 444-447
  • Τσιαντής, Γιώργος: «Θρησκευτικότητα και Μεταφυσική στο έργο του Χρήστου Μαλεβίτση». Θρησκειολογία – Ιερά/Βέβηλα 4 (2003), 23-32
  • Ορφανίδης, Νίκος: «Μνήμη Χρήστου Μαλεβίτση, του φιλοσόφου». Νέα Ευθύνη 8 (2011), 682-684

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Χρήστος Μαλεβίτσης-Βιογραφία». www.malevitsis.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2017. 
  2. 2,0 2,1 «BiblioNet : Μαλεβίτσης, Χρήστος, 1927-1997». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία