Ψήνα Ιωαννίνων

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 39°34′55.70″N 20°41′40.70″E / 39.5821389°N 20.6946389°E / 39.5821389; 20.6946389

Η Ψήνα είναι ορεινό χωριό της πρώην επαρχίας Δωδώνης της Ηπείρου στο νομό Ιωαννίνων.[1]

Ψήνα Ιωαννίνων
is located in Greece
               Map
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Αποκεντρωμένη ΔιοίκησηΔιοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας
ΠεριφέρειαΗπείρου
Περιφερειακή ΕνότηταΙωαννίνων
ΔήμοςΔωδώνης
Δημοτική ΕνότηταΔωδώνης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΉπειρος
ΝομόςΙωαννίνων
Υψόμετρο660 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος74
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας455 00
Τηλ. κωδικός2651

Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Η Ψήνα είναι κτισμένη στους νοτιοανατολικές πλαγιές του βουνού Προφήτης Ηλίας[2] σε υψόμετρο 660 μέτρων[3]. Το χωριό βρίσκεται 37 χλμ. (οδικά) ΝΔ. από την πόλη των Ιωαννίνων 28 χλμ., 60 χλμ. Α.-ΒΑ. από την Ηγουμενίτσα και 11 χλμ. βόρεια από τον κόμβο Τύριας της Εγνατίας Οδού[4].

Στη τοποθεσία «Καστρί» υπάρχουν ίχνη αρχαίας ακρόπολης που έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος[5] αλλά δεν έχει ανασκαφεί ακόμα. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για την ακρόπολη της αρχαίας πόλης Λύγγου. Η ευρύτερη περιοχή, την περίοδο της τουρκοκρατίας - γύρω στα 1800, ανήκε στην Ιερά Μονή Παναγίας της Ελεούσας (του νησιού Ιωαννίνων), η οποία οικοδόμησε το σχολείο και την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (1880 με 1882), που αποτελούν σημερινά αξιοθέατα του χωριού.

Για την προέλευση της ονομασίας του υπάρχουν τρεις εκδοχές. Η πρώτη ότι προέρχεται από κάποιον Γιαννιώτη με όνομα ή παρατσούκλι Ψήνας που είχε μεγάλη περιουσία στην περιοχή. Η δεύτερη ότι είναι από την βυζαντινή περίοδο και τη λέξη «καρβούνοψις» που σημαίνει αυτός που έχει όψη σαν κάρβουνο, δηλ. καρβουνιάρης και η τρίτη ότι είναι σλαβικής προέλευσης από την περίοδο της καθόδου των Σλάβων στην περιοχή της Ηπείρου μετά το 550[2].

Διοικητικά στοιχεία

Επεξεργασία

Μετά την απελευθέρωση, το 1919 με το ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919, ο οικισμός Ψήνα ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας[6]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τη τοπική κοινότητα Ψήνας που ανήκει στη δημοτική ενότητα Δωδώνης του Δήμου Δωδώνης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 ο οικισμός έχει πληθυσμό 66 κατοίκους[7].

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 280, τομ. 35. 
  2. 2,0 2,1 User, Super. «Δ.Ε. Δωδώνης». dodoni.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2021. 
  3. «Ψήνα ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, Δήμος ΔΩΔΩΝΗΣ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2021. 
  4. «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2018. 
  5. Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018. 
  6. «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018. 
  7. «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2017.