Ωρίων Αλεξάκης

Ρώσος επαναστάτης, παράγων της Κομμουνιστικής Διεθνούς

Ο Ωρίων Αλεξάκης (ρωσ. Орион Христофорович Алексакис, Μπαλακλάβα 1899 - Μαύρη Θάλασσα 1920) – ήταν Ρώσος επαναστάτης ελληνικής καταγωγής, παράγων της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Δολοφονήθηκε σε ηλικία 21 ετών, μαζί με τον Δημοσθένη Λιγδόπουλο.

Ωρίων Αλεξάκης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1899
Μπαλακλάβα
Θάνατος1920
Μαύρη Θάλασσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεπαναστάτης
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Αλεξάκης γεννήθηκε το 1899 στη Μπαλακλάβα της Σεβαστούπολης. Από τα μαθητικά χρόνια του είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για τις επαναστατικές ιδέες και μετείχε σε ομάδες που επιδίωκαν την ανατροπή του τσαρισμού. Όπως ο ίδιος σημείωνε σε αυτοβιογραφικό σημείωμά του: «Από το 1913 έπαιρνα μέρος στους κύκλους των μαθητών, των εργατών και ναυτών». Η δραστηριότητα του δεν είχε περάσει απαρατήρητη από τις μυστικές υπηρεσίες του καθεστώτος και, ήδη από τις αρχές του 1916, παρακολουθείτο από πληροφοριοδότες.[1] Το 1917 αποφοίτησε με άριστα απο το γυμνάσιο της Σεβαστούπολης. Σε ηλικία 17 ετών ήταν ένας από τους εμπνευστές και οργανωτές της Σοσιαλιστικής Ένωσης Νεολαίας στη Σεβαστούπολη.

Το Μάιο του 1917 έλαβε μέρος ως εκπρόσωπος της Σοσιαλιστικής Ένωσης Νεολαίας της Σεβαστούπολης στο μαθητικό συνέδριο που έγινε στη Μόσχα.[1] Το Σεπτέμβριο του 1917 μπήκε στο τμήμα Νομικής του πανεπιστημίου του Κιέβου.[εκκρεμεί παραπομπή] Σχεδόν αμέσως, το Νοέμβριο του 1917, συμμετείχε στην Οκτωβριανή Επανάσταση. Τον Ιανουάριο του 1918 επέστρεψε στη Σεβαστούπολη. Εκεί εξελέγη Γραμματέας της Επαναστατικής Επιτροπής της Σεβαστούπολης και λαμβάνει μέρος με αυτήν τη ιδιότητα στο 4ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ στη Μόσχα,[1] εκλέχτηκε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Δημοτικού Συμβουλίου και μέλος της Επιτροπής Πόλης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας.[εκκρεμεί παραπομπή] Τον Απρίλιο του ίδιου έτους έγινε ένας από τους οργανωτές της Νεολαίας της Ένωσης της «Γ΄ Διεθνούς» στη Σεβαστούπολη. Στη συνέχεια ο Αλεξάκης ήταν εκπρόσωπος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Βιάτκα,[1] ενώ εργάστηκε ως κομματικό στέλεχος επίσης στο Βλαντίμιρ και στο Χάρκοβο.

Ο Αλεξάκης πολέμησε τους Γερμανούς στην Κριμαία και αργότερα τους Λευκοφρουρούς στο Ρωσικό Εμφύλιο. Διετέλεσε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα κομισάριος (πολιτικός επίτροπος) «σε τμήμα του Κόκκινου Στρατού», αλλά επανήλθε γρήγορα στην «κομματική δουλειά, αναλαμβάνοντας κυρίως δράση στη διαφώτιση και την οργάνωση κομματικών σχολών».[1] Το 1919 ανέλαβε «δράση στο κατεχόμενο από τους αντεπαναστάτες του Ντενίκιν και τους ιμπεριαλιστές εισβολείς της Αντάντ, τμήμα της Ουκρανίας».[1] Σύμφωνα με μια εκδοχή στην απελευθερωμένη Σεβαστούπολη διορίστηκε πρόεδρος της Επαναστατικής Στρατιωτικής Επιτροπής, εξελέγη μέλος του προεδρείου της κομματικής Επιτροπής Πόλης, και υπήρξε ένας από τους οργανωτές της οργάνωσης πόλης της Κομσομόλ. Ήταν επίσης μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής Κριμαίας του κόμματος.[εκκρεμεί παραπομπή]

Ο Αλεξάκης συμμετείχε το καλοκαίρι του 1920 στο 2ο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Εκεί συναντήθηκε με το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΕΚΕ, Δημοσθένη Λιγδόπουλο, ο οποίος εξήρε με ενθουσιασμό τον Αλεξάκη, σύμφωνα με τα λόγια του Μ. Β. Κομπέτσκι (στέλεχος των μπολσεβίκων και της Διεθνούς, που διηύθυνε τα οργανωτικά ζητήματα), που ο Γκούρβιτς μεταφέρει στο βιβλίο του.

Θάνατος των Λιγδόπουλου-Αλεξάκη Επεξεργασία

Τον Οκτώβριο του 1920 ο Αλεξάκης, ως εκπρόσωπος της Κομιντέρν, μαζί με τον Λιγδόπουλο ξεκίνησαν για την Ελλάδα για την οριστικοποίηση της ένταξης του ΣΕΚΕ στη Γ΄ Διεθνή, και για οργανωτική δουλειά.

Σύμφωνα με το περιοδικό «Κομμουνιστική Διεθνής», όργανο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς, οι σύντροφοι Λιγδόπουλος και Αλεξάκης σάλπαραν από την Οδησσό με ένα μικρό τουρκικό σκάφος και επρόκειτο να φθάσουν στη Βουλγαρία την 1η Νοεμβρίου 1920. Πριν φτάσουν στη Βουλγαρία, δολοφονήθηκαν αμφότεροι από το πλήρωμα. Υπάρχουν δύο εκδοχές της δολοφονίας τους. Μία εκδοχή είναι ότι αιτία της δολοφονίας ήταν ένας Λευκοφρουρός (υποστηρικτής του εκπεσόντος τσάρου), που αναγνώρισε τον Αλεξάκη. Μια πιο κοινή εκδοχή της δολοφονίας ήταν η ληστεία. Ο Ωρίων μετέφερε μια μήτρα εκδόσεων, διπλωμένη σαν στενή ράβδο. Οι Τούρκοι θεώρησαν ότι περιέχει χρυσά νομίσματα και σκότωσαν τους Αλεξάκη και Λιγδόπουλο για να πάρουν τα νομίσματα. Τα πτώματά τους ρίχτηκαν στη Μαύρη Θάλασσα.

Μετά από αίτηση της σοβιετικής κυβέρνησης προς τους κεμαλικούς, που τότε λάμβαναν βοήθεια από τη Σοβιετική Ρωσία, οι τουρκικές αρχές ανέκριναν το πλήρωμα, το οποίο ομολόγησε τη δολοφονία. Αλλά σύντομα το πλήρωμα απελευθερώθηκε.

Μνήμη Επεξεργασία

  • Προς τιμήν του Ωρίωνα Αλεξάκη ονομάστηκε ένας από τους δρόμους της Σεβαστούπολης.[2]
  • Τον Ιούνιο του 1989 στη Μπαλακλάβα, στην προκυμαία Ναζούκιν, στον αρ. 7, στο σπίτι του παππού του Χριστόπουλου, όπου ο Ωρίων Αλεξάκης πέρασε τα παιδικά του χρόνια και την εφηβεία, τοποθετήθηκε μια αναμνηστική πλάκα.[3]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Αφιέρωμα στον Ριζοσπάστη, ένθετο «Έδωσαν τη ζωή τους στην υπόθεση της επανάστασης», 23 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5-05-2019.
  2. (Ρωσικά) «Улицы Севастополя: Улица Алексакиса», sevastopol.info. Ανακτήθηκε στις 5-05-2019.
  3. (Ρωσικά) «Мемориальная доска Алексакису О. Х.», crimea-crimea.ru. Ανακτήθηκε στις 5-05-2019.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Λεβ Γκούρβιτς, Ωρίων Αλεξάκης, Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή, 1979.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία