Ωρικός κύκλος
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ωρικός κύκλος ή ωριαίος κύκλος ή ουράνιος μεσημβρινός ονομάζεται κάθε μέγιστος κύκλος της ουράνιας σφαίρας που έχει ως διάμετρο τον άξονα του κόσμου και που προσδιορίζεται για κάθε τόπο από το μεσημβρινό επίπεδο του συγκεκριμένου τόπου.
- Οι ωρικοί κύκλοι ή ουράνιοι μεσημβρινοί είναι άπειροι και είναι αντίστοιχοι των μεσημβρινών της Γης.
- Από κάθε ουράνιο σώμα διέρχεται ένας ωρικός κύκλος, ενώ από το Ζενίθ ενός τόπου ένας "ουράνιος μεσημβρινός", εκείνος του τόπου*.
Αν ένα τυχαίο σημείο Σ στην ουράνια σφαίρα δηλώνει το ίχνος (θέση) ενός αστέρα τότε το ημικύκλιο (ορατό) του ωρικού κύκλου που περιέχει το σημείο Σ (τον αστέρα) και έναν από τους ουρανιους πόλους (βόρειο ή νότιο, ανάλογα από το σημείο παρατήρησης) ονομάζεται ωρικός ή ωριαίος του αστέρα ή ωριαίο σημείο του αστέρα. Και αυτός προσδιορίζεται με την διόπτρα.
Ο Ωρικός κύκλος ονομάζεται επίσης και κύκλος απόκλισης ή αποκλιτικός, από το γεγονός ότι επ΄ αυτού μετράται η απόκλιση ενός αστέρα, δια του τόξου αυτού που περιλαμβάνεται από τη θέση του αστέρα μέχρι τον ισημερινό.
Σημειώνεται επίσης ότι στα περισσότερα ισημερινά τηλεσκόπια ο κύκλος αυτός αντί αποκλίσεων παρέχει πολικές αποστάσεις προς αποφυγή σύγχυσης κατά τις σκοπεύσεις μεταξύ θετικών και αρνητικών αποκλίσεων.
(*)Για τα επίγεια σημεία (τόπους) χρησιμοποιείται ο όρος ουράνιος μεσημβρινός που ανάγεται πάντα σε κάποιον τόπο, ενώ για τα ουράνια σώματα χρησιμοποιείται ο όρος ωρικός κύκλος. Η διάκριση αυτή γίνεται διότι θεωρητικά εκ της φαινομένης κίνησης της ουράνιας σφαίρας ο ουράνιος μεσημβρινός ενός τόπου "παραμένει" πάντα ακίνητος.
Ιδιότητες ουράνιου μεσημβρινού Επεξεργασία
- 1) Ο Ουράνιος μεσημβρινός τέμνει καθένα των παράλληλων κύκλων, που διαγράφουν οι αστέρες κατά διάμετρο, όπου πέρατά της είναι τα σημεία της άνω και κάτω μεσουράνησης του καθενός.
- 2) Ο Ουράνιος μεσημβρινός διχοτομεί τόσο τα ημερήσια όσο και τα νυκτερινά τόξα των αστέρων.