H 3,4-μεθυλαινοδιοξυμεθαμφεταμίνη (MDMA), κοινώς γνωστή ως ecstasy (για συντομία E, X, XTC),[10][11] είναι ψυχοτρόπος ουσία η οποία χρησιμοποιείται κυρίως για ψυχαγωγικούς λόγους. Οι επιθυμητές δράσεις περιλαμβάνουν αλλαγμένες αισθήσεις, αυξημένη ενέργεια, ενσυναίσθηση καθώς και ευχαρίστηση.[12][13] Όταν λαμβάνεται από το στόμα, η δράση του ξεκινάει εντός 30 με 45 λεπτών και διαρκεί 3 με 6 ώρες.[8][14]

MDMA
MDMA structure
Ball-and-stick model of an MDMA molecule
Ονομασία IUPAC
(RS)-1-(1,3-Benzodioxol-5-yl)-N-methylpropan-2-amine
Κλινικά δεδομένα
AHFS/Drugs.comentry
Πιθανότητα
εξάρτησης
Φυσική: ασυνήθης[1]
Ψυχολογική: ήπια
Πιθανότητα
εθισμού
Χαμηλή-μέτρια[2][3][4]
Οδοί
χορήγησης
Συνήθης: από το στόμα[5]
Ασυνήθης: σνιφάρισμα,[5] εισπνευστικά (ατμοί),[5] ενέσιμα,[5][6] διορθικά
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία
Φαρμακοκινητική
ΜεταβολισμόςΉπαρ, εμπλέκεται εκτεταμένα το CYP450 , συμπεριλαμβανομένου του CYP2D6
Μεταβολίτες3,4-μεθυλαινεδιοξυαμφεταμίνη (ΜDA)], 4-ύδροξυ-3-μεθοξυμεθαμφεταμίνη (HMMA), 4-ύδροξυ-3-μεθοξυαμφεταμίνη (HMA), άλφα-μεθυλδοπαμίνη (DHA), MDP2P, μεθυλαινεδιοξυδροξυαμφεταμίνη (MDOH)[7]
Έναρξη δράση30–45 λεπτά (από το στόμα)[8]
Βιολογικός χρόνος ημιζωής(R)-MDMA: 5.8 ± 2.2 ώρες (ποικίλει)[9]
(S)-MDMA: 3.6 ± 0.9 ώρες (ποικίλει)[9]
Διάρκεια δράσης4–6 ώρες[3][8]
ΑπέκκρισηΝεφρά
Κωδικοί
Αριθμός CAS42542-10-9 YesY[TOXNET]
Κωδικός ATCNone
PubChemCID 1615
IUPHAR/BPS4574
DrugBankDB01454 YesY
ChemSpider1556 YesY
UNIIKE1SEN21RM YesY
KEGGD11172 YesY
ChEBICHEBI:1391 YesY
ChEMBLCHEMBL43048 YesY
Συνώνυμα3,4-MDMA; Ecstasy (E, X, XTC); Molly; Mandy[10][11]
PDB IDB41 (PDBe, RCSB PDB)
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύποςC11H15NO2
Μοριακή μάζα193,25 g·mol−1
Φυσικά στοιχεία
Σημείο βρασμού105 °C (221 °F) at 0.4 mmHg (experimental)
  (verify)

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν εθισμό, προβλήματα μνήμης, παράνοια, δυσκολία στον ύπνο, τρίψιμο των δοντιών, θολή όραση, εφίδρωση και γρήγορο καρδιακό ρυθμό.[13] Έχουν αναφερθεί θάνατοι λόγω αυξημένης θερμοκρασίας σώματος και αφυδάτωσης. Μετά τη χρήση, οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται κατάθλιψη και κουρασμένοι.[13] Το MDMA δρα κυρίως αυξάνοντας τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών σεροτονίνη, ντοπαμίνη και νοραδρεναλίνη σε τμήματα του εγκεφάλου.[14] Ανήκει στην κατηγορία των υποκατεστημένων αμφεταμίνων και έχει διεγερτικά και παραισθησιογόνα αποτελέσματα.[15]

To MDMA είναι παράνομο στις περισσότερες χώρες[13][16] και, όσον αφορά του 2018, δεν έχει εγκεκριμένες ιατρικές χρήσεις.[5][17] Εξαίρεση αποτελούν μικρές ποσότητες που χρησιμοποιούνται στην έρευνα. Οι ερευνητές ερευνούν αν το MDMA μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία του σοβαρού, ανθεκτικού στη θεραπεία διαταραχή μετατραυματικού άγχους (PTSD) και μια κλινική μελέτη φάσης 3 εγκρίθηκε για το 2018.[18] Το 2017, ο FDA έδωσε το MDMA τον χαρακτήρα της πρωτοποριακής αγωγής για το PTSD,[19][20] που δίνεται σε ουσίες που οι μελέτες δείχνουν ότι είναι υποσχόμενες ώστε να μελετηθεί η ιατρική χρήση τους ταχύτερα.[20][21][22]

Το MDMA αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το 1912 από τη Merck.[23] Χρησιμοποιήθηκε για να ενισχύσει τη ψυχοθεραπεία από τη δεκαετία του 1970 και έγινε δημοφιλές ως ναρκωτικό του δρόμου τη δεκαετία του 1980.[13][14] Το MDMA συνδέεται συνήθως με χορευτικά πάρτι, ρέιβ και ηλεκτρονική μουσική χορού.[24] Μπορεί να αναμιχθεί με άλλες ουσίες όπως εφεδρίνη, αμφεταμίνη και μεθαμφεταμίνη. Το 2016, περίπου 21 εκατομμύρια άτομα ηλικίας μεταξύ 15 και 64 ετών χρησιμοποίησαν έκσταση (0,3% του παγκόσμιου πληθυσμού).[25] Αυτό ήταν σε γενικές γραμμές παρόμοιο με το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποιούν κοκαΐνη ή αμφεταμίνες, αλλά χαμηλότερο από ό, τι για την κάνναβη ή τα οπιοειδή. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσον αφορά το 2017, περίπου το 7% των ανθρώπων έχουν χρησιμοποιήσει MDMA κάποια στιγμή στη ζωή τους και 0,9% το έχουν χρησιμοποιήσει τον τελευταίο χρόνο.[26]

Επιδράσεις Επεξεργασία

Σε γενικές γραμμές, οι χρήστες MDMA αναφέρουν ότι αισθάνονται την έναρξη των υποκειμενικών επιδράσεων, εντός 30 έως 60 λεπτών από την από του στόματος κατανάλωση και φτάνουν στο μέγιστο αποτέλεσμα στα 75 έως 120 λεπτά, το οποίο στη συνέχεια διατηρείται για περίπου 3,5 ώρες.[27] Οι επιθυμητές βραχυπρόθεσμες ψυχοδραστικές επιδράσεις του MDMA έχουν αναφερθεί ότι περιλαμβάνουν:

  • Ευφορία - μια αίσθηση γενικής ευημερίας και ευτυχίας[12][28]
  • Αυξημένη αυτοπεποίθηση, κοινωνικότητα και αντίληψη της διευκολυμένης επικοινωνίας[3][12][28]
  • Εμπαθογόνες επιδράσεις - αυξημένη ενσυναίσθηση ή συναισθήματα εγγύτητας με τους άλλους[12][28] και τον εαυτό του[3]
  • Διασταλμένες οφθαλμικές κόρες [3]
  • Χαλάρωση και μειωμένο άγχος [3]
  • Αυξημένη συναισθηματικότητα [3]
  • Αίσθηση εσωτερικής γαλήνης [28]
  • Ήπιες παραισθήσεις [28]
  • Ενισχυμένη αίσθηση, αντίληψη ή σεξουαλικότητα [3][12][28]
  • Τροποποιημένη αίσθηση του χρόνου[14]

Η εμπειρία που προσφέρει το MDMA εξαρτάται από τη δόση, το περιβάλλον και τον χρήστη.[3] Η μεταβλητότητα της επαγόμενης αλλαγμένης κατάστασης είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με άλλα ψυχεδελικά ναρκωτικά. Για παράδειγμα, το MDMA που χρησιμοποιείται σε πάρτι σχετίζεται με υψηλή κινητική δραστηριότητα, μειωμένη αίσθηση ταυτότητας και κακή επίγνωση του περιβάλλοντος. Η χρήση MDMA μεμονωμένα ή σε μικρές ομάδες σε ένα ήρεμο περιβάλλον και κατά τη συγκέντρωση, σχετίζεται με αυξημένη διαύγεια, συγκέντρωση, ευαισθησία σε αισθητικές πτυχές του περιβάλλοντος, αυξημένη ευαισθητοποίηση συναισθημάτων και βελτιωμένη ικανότητα επικοινωνίας.[29] Σε ψυχοθεραπευτικά περιβάλλοντα, τα αποτελέσματα του MDMA χαρακτηρίζονται από βρεφικές ιδέες, αστάθεια διάθεσης και αναμνήσεις και διαθέσεις που συνδέονται με εμπειρίες από την παιδική ηλικία.[30]

Το MDMA έχει περιγραφεί ως «εμπαθογόνο» φάρμακο λόγω των αποτελεσμάτων που παράγουν ενσυναίσθηση.[31][32] Τα αποτελέσματα πολλών μελετών δείχνουν τα αποτελέσματα της αυξημένης ενσυναίσθησης με άλλους. Η δοκιμή MDMA σε μεσαίες και υψηλές δόσεις έδειξε αυξημένο ηδονικό και διεγερτικό συνεχές.[33][34] Η επίδραση της αύξησης της κοινωνικότητας του MDMA είναι συνεπής, ενώ οι επιπτώσεις της στην ενσυναίσθηση ήταν πιο ανάμεικτες.[35]

Χρήσεις Επεξεργασία

Ψυχαγωγικές Επεξεργασία

Το MDMA συχνά θεωρείται το ναρκωτικό της επιλογής εντός της ρέιβ κουλτούρας και χρησιμοποιείται επίσης σε κλαμπ, φεστιβάλ, και οικιακά πάρτι. Στο ρέιβ περιβάλλον, τα αισθητήρια εφέ της μουσικής και του φωτισμού είναι συχνά εξαιρετικά συνεργιστικά με το φάρμακο. Η ψυχεδελική ποιότητα της αμφεταμίνης του MDMA προσφέρει πολλές ελκυστικές πτυχές στους χρήστες στο ρέιβ περιβάλλον. Ορισμένοι χρήστες απολαμβάνουν την αίσθηση μαζικής κοινωνίας από τις επιπτώσεις της άρσης αναστολών, ενώ άλλοι το χρησιμοποιούν στα πάρτι λόγω των διεγερτικών αποτελεσμάτων της ουσίας.[36] Το MDMA χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά από άλλα διεγερτικά, συνήθως λιγότερο από μία φορά την εβδομάδα.[37]

Το MDMA λαμβάνεται μερικές φορές σε συνδυασμό με άλλα ψυχοδραστικά φάρμακα όπως το LSD, τα μανιτάρια ψιλοκυβίνης και την κεταμίνη, ένας συνδυασμός που ονομάζεται «καραμέλα».[38]

Ιατρικές Επεξεργασία

Όσον αφορά το 2017, το MDMA δεν έχει αποδεκτές ιατρικές ενδείξεις.[5][39][40] Πριν απαγορευτεί, είχε περιορισμένη χρήση στη ψυχοθεραπεία.[3][5][41] Μερικοί ψυχοθεραπευτές εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το MDMA κατά τη διάρκεια της θεραπείας παρά το νομικό καθεστώς της ουσίας.[42][43]

Άλλες Επεξεργασία

Μικρές δόσεις MDMA χρησιμοποιούνται σε ορισμένες θρησκευτικές τελετές ως ενθεογόνο για την ενίσχυση της προσευχής ή του διαλογισμού.[44] Το MDMA έχει χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα στις πνευματικές πρακτικές της Νέας Εποχής.[45]

Μορφές Επεξεργασία

Το MDMA έχει γίνει ευρέως γνωστό ως έκσταση (συντομευμένο "E", "X" ή "XTC"), συνήθως αναφερόμενο στα δισκία MDMA, αν και αυτός ο όρος μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την παρουσία νοθείας ή αραιωτικών. Ο όρος "mandy" στο Ηνωμένο Βασίλειο και ο όρος "molly" των ΗΠΑ αναφέρονται στο MDMA σε μορφή κρυσταλλικής σκόνης που πιστεύεται ότι είναι απαλλαγμένη από νοθευτικά.[46] Το MDMA πωλείται επίσης με τη μορφή του υδροχλωρικού άλατος, είτε ως χαλαροί κρύσταλλοι είτε σε ζελατίνες.[47][48]

Εν μέρει λόγω της παγκόσμιας έλλειψης λαδιού σασσαφρά - ένα πρόβλημα που αμβλύνθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση βελτιωμένων ή εναλλακτικών σύγχρονων μεθόδων σύνθεσης - η καθαρότητα των ουσιών που πωλούνται ως molly έχει βρεθεί ότι ποικίλλει ευρέως. Ορισμένες από αυτές τις ουσίες περιέχουν μεθυλόνη, αιθυλόνη, MDPV, μεφεδρόνη, ή οποιαδήποτε άλλη από την ομάδα των ενώσεων κοινώς γνωστές ως άλατα μπάνιου, επιπλέον προς, ή στην θέση του, MDMA.[46][47][48] Το MDMA σε σκόνη κυμαίνεται από καθαρό MDMA έως θρυμματισμένα δισκία με καθαρότητα 30-40%. Τα δισκία MDMA έχουν συνήθως χαμηλή καθαρότητα λόγω των διογκωτικών παραγόντων που προστίθενται για την αραίωση του φαρμάκου και την αύξηση των κερδών (ιδίως λακτόζη) και των συνδετικών παραγόντων.[5] Τα δισκία που πωλούνται ως έκσταση περιέχουν μερικές φορές 3,4-μεθυλενοδιοξυαμφεταμίνη (MDA), 3,4-μεθυλενοδιοξυαιθυλαμφεταμίνη (MDEA), άλλα παράγωγα αμφεταμίνης, καφεΐνη, οπιούχα ή παυσίπονα.[3] Ορισμένα δισκία περιέχουν λίγο ή καθόλου MDMA. Το ποσοστό των κατασχεθέντων δισκίων έκστασης με προσμίξεις που μοιάζουν με MDMA ποικίλλει ετησίως και ανά χώρα.[3][5] Η μέση περιεκτικότητα του MDMA σε ένα παρασκεύασμα είναι 70 έως 120 mg με την καθαρότητα να έχει αυξηθεί από τη δεκαετία του 1990.[3]

Το MDMA καταναλώνεται συνήθως από το στόμα. Μερικές φορές σνιφάρεται.[13]

Παρενέργειες Επεξεργασία

Βραχυπρόθεσμες Επεξεργασία

Οι άμεσες παρενέργειες είναι συνήθως αποτέλεσμα υψηλών ή πολλαπλών δόσεων, αν και τοξικότητα με μια δόση μπορεί να εμφανιστεί σε ευαίσθητα άτομα.[12] Οι πιο σοβαροί βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι σωματικής υγείας λόγω MDMA είναι η υπερθερμία και η αφυδάτωση.[28][49] Περιπτώσεις απειλητικής για τη ζωή ή θανατηφόρας υπονατριαιμίας (υπερβολικά χαμηλή συγκέντρωση νατρίου στο αίμα) έχουν αναπτυχθεί σε χρήστες MDMA που προσπαθούν να αποτρέψουν την αφυδάτωση καταναλώνοντας υπερβολικές ποσότητες νερού χωρίς την αναπλήρωση ηλεκτρολυτών.[50]

Οι άμεσες αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης MDMA μπορεί να περιλαμβάνουν:

Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν ή να παραμείνουν για έως και μία εβδομάδα μετά τη διακοπή της μέτριας χρήσης MDMA περιλαμβάνουν:[12]

Φυσιολογικές
  • Τρισμός (αδυναμία ανοίγματος σιαγόνας)[12]
  • Απώλεια όρεξης[52]
  • Αϋπνία[52]
  • Κόπωση ή ληθαργικότητα[53][54]
Ψυχολογικές

Μακροπρόθεσμες Επεξεργασία

Όσον αφορά του 2015, οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις του MDMA στις ανθρώπινες εγκεφαλικές δομές και λειτουργίες δεν είναι πλήρως καθορισμένες.[55] Όμως υπάρχουν συνεπή στοιχεία δομικών και λειτουργικών ελλειμμάτων σε μακροχρόνιους χρήστες MDMA. Δεν υπάρχουν στοιχεία δομικών και λειτουργικών αλλαγών σε χρήστες με μέτρια (<50 δόσεις και <100 χάπια) έκθεση κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Παρ'όλα αυτά, το MDMA σε μέτρια χρήση μπορεί να είναι νευροτοξικό.[56] Επιπλέον, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν οι τυπικοί χρήστες MDMA (1 με 2 χάπια με 75 με 125 mg MDMA ή ανάλογο σε 1 με 4 εβδομάδες) θα αναπτύξουν εγκεφαλικές βλάβες.[57] Η μακροχρόνια έκθεση σε MDMA στους ανθρώπους έχει δείξει ότι προκαλεί εκσεσημασμένη έκπτωση λειτουργιών στο σεροτονινεργικό νευραξονικό άκρο στο ραβδωτό σώμα, στον ιππόκαμπο, στον προμετωπιαίο φλοιό και στον ινιακό λοβό.[58] Η νευροτοξική βλάβη στους σεροτονινεργικούς νευρώνες έχει δειχθεί ότι εμμένει για τουλάχιστον δύο χρόνια.[58] Αύξηση στη θερμοκρασία του εγκεφάλου λόγω της χρήσης MDMA σχετίζονται θετικά με τη νευροτοξικότητα.[7][55] Όμως, οι περισσότερες μελέτες για το MDMA και την σεροτονινεργική νευροτοξικότητα στους ανθρώπους επικεντρώνεται στους συχνότερους χρήστες του και σε όσους το έχουν καταναλώσει τουλάχιστον εφτά φορές. Άρα είναι πιθανόν ότι δεν υπάρχει σεροτονινεργική νευροτοξικότητα στους περισσότερους περιστασιακούς χρήστες.[59] Δυσμενείς νευροπλαστικές επιδράσεις στην μικραγγείωση και τη λευκή ουσία μπορεί να παρατηρηθούν σε ανθρώπους που χρησιμοποιούν μικρές δόσεις MDMA. Παρατηρήθηκε επίσης μειωμένη συγκέντρωση φαιάς ουσίας σε συγκεκριμένες εγκεφαλικές δομές στους χρήστες MDMA.[7][55] Συνολική μείωση του όγκου της φαιάς ουσίας, λέπτυνση του βρεγματικού και μετωπιαίου φλοιού και μειωμένη δραστικότητα του ιπποκάμπου παρατηρήθηκαν σε μακροχρόνιους χρήστες.[3] Οι επιδράσεις που έχουν καθιερωθεί μέχρι τώρα περιλαμβάνουν μέτρια προς σοβαρή μείωση του μεταφορέα σεροτονίνης.[60]

Βλάβες σε πολλές πτυχές των γνωσιακών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένων της προσοχής, της μάθησης, της μνήμης, της οπτικής επεξεργασίας και του ύπνου έχουν βρεθεί σε συστηματικούς χρήστες MDMA.[12][61][55] Το μέγεθος αυτών των βλαβών συσχετίζεται με τη χρήση MDMA κατά τη διάρκεια της ζωής[12][61][55] και είναι εν μέρει αναστρέψιμη με την αποχή.[3] Αρκετές μορφές μνήμης επηρεάζονται από τη χρόνια χρήση έκστασης.[12][61] Ωστόσο, τα αποτελέσματα για τις διαταραχές της μνήμης σε χρήστες έκστασης είναι γενικά γενικά μικρά.[62][63] Η χρήση MDMA σχετίζεται επίσης με αυξημένη παρορμητικότητα και κατάθλιψη.[3]

Η μείωση της σεροτονίνης μετά τη χρήση MDMA μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη τις επόμενες ημέρες.[3] Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα καταθλιπτικά συμπτώματα παραμένουν για μεγαλύτερες περιόδους. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η επαναλαμβανόμενη ψυχαγωγική χρήση MDMA σχετίζεται με κατάθλιψη και άγχος, ακόμη και μετά τη διακοπή του φαρμάκου.[64] Η κατάθλιψη είναι ένας από τους κύριους λόγους διακοπής της χρήσης.[3]

Σε υψηλές δόσεις, το MDMA προκαλεί μια νευροανοσοαπόκριση που, μέσω πολλών μηχανισμών, αυξάνει τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, καθιστώντας έτσι τον εγκέφαλο πιο ευαίσθητο σε περιβαλλοντικές τοξίνες και παθογόνα.[65][66]  Επιπλέον, το MDMA έχει ανοσοκατασταλτικά αποτελέσματα στο περιφερικό νευρικό σύστημα και προ-φλεγμονώδη αποτελέσματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα.[67]

Κατά την εγκυμοσύνη Επεξεργασία

 
Ειδικοί εθισμού στην ψυχιατρική, τη χημεία, τη φαρμακολογία, την εγκληματολογική επιστήμη, την επιδημιολογία και τις αστυνομικές και νομικές υπηρεσίες που ασχολούνται με τη ανάλυση Delphi σχετικά με 20 δημοφιλή ψυχαγωγικά φάρμακα. Η Έκσταση κατατάχθηκε 18η σε εξάρτηση, σωματική βλάβη και κοινωνική βλάβη.[68]

Το MDMA είναι ένα μετρίως τερατογόνο φάρμακο (δηλ. είναι τοξικό για το έμβρυο).[69][70] Στη μήτρα, η έκθεση στο MDMA σχετίζεται με νευρο - και καρδιοτοξικότητα και μειωμένη κινητική λειτουργία. Οι κινητικές καθυστερήσεις μπορεί να είναι προσωρινές κατά τη βρεφική ηλικία ή μακροπρόθεσμες. Η σοβαρότητα αυτών των αναπτυξιακών καθυστερήσεων αυξάνεται με τη βαρύτερη χρήση MDMA.[61][71]

Διαταραχές ενίσχυσης Επεξεργασία

Περίπου το 60% των χρηστών MDMA εμφανίζουν συμπτώματα απόσυρσης όταν σταματούν να λαμβάνουν MDMA. Μερικά από αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, απώλεια όρεξης, κατάθλιψη και προβλήματα συγκέντρωσης. Η ανοχή σε ορισμένα από τα επιθυμητά και αρνητικά αποτελέσματα του MDMA αναμένεται να συμβεί με συνεπή χρήση MDMA. Μια ανάλυση του 2007 υπολόγισε ότι το MDMA έχει ψυχολογική εξάρτηση και δυνατότητα φυσικής εξάρτησης περίπου τα τρία τέταρτα έως τα τέσσερα πέμπτα των αντιστοίχων τιμής της κάνναβης.[68]

Το MDMA έχει αποδειχθεί ότι επάγει τη ΔFosB στον επικλινή πυρήνα.[72] Επειδή το MDMA απελευθερώνει ντοπαμίνη στο ραβδωτό σώμα, οι μηχανισμοί με τους οποίους επάγει τη ΔFosB στον επικλινή πυρήνα είναι ανάλογοι με άλλους ντοπαμινεργικούς ψυχοδιεγερτές.[72][73] Επομένως, η χρόνια χρήση MDMA σε υψηλές δόσεις μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολή της δομής του εγκεφάλου και του εθισμού στα ναρκωτικά που προκύπτουν ως συνέπεια της υπερέκφρασης ΔFosB στον πυρήνα.[73] Το MDMA είναι λιγότερο εθιστικό από άλλα διεγερτικά όπως η μεθαμφεταμίνη και η κοκαΐνη.[74][75] Σε σύγκριση με την αμφεταμίνη, το MDMA και ο μεταβολίτης του MDA είναι λιγότερο ενισχυτικοί.[76]

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου το 15% των χρόνιων χρηστών MDMA πληρούσαν τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-IV για εξάρτηση από ουσίες.[77] Ωστόσο, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις για συγκεκριμένο διαγνώσιμο σύνδρομο εξάρτησης από MDMA, επειδή το MDMA χρησιμοποιείται συνήθως σχετικά σπάνια.[37]

Δεν υπάρχουν φάρμακα για τη θεραπεία του εθισμού στο MDMA.[78]

Αξιολόγηση βλάβης Επεξεργασία

Μια μελέτη του 2007 στο Ηνωμένο Βασίλειο κατέταξε το MDMA 18ο από 20 ψυχαγωγικά φάρμακα όσον αφορά τη βλαπτικότητα. Η κατάταξη για κάθε φάρμακο βασίστηκε στον κίνδυνο οξείας σωματικής βλάβης, στην τάση σωματικής και ψυχολογικής εξάρτησης από το φάρμακο και στις αρνητικές οικογενειακές και κοινωνικές επιπτώσεις του φαρμάκου. Οι συγγραφείς δεν αξιολόγησαν ούτε αξιολόγησαν τον αρνητικό αντίκτυπο της έκστασης στη γνωστική υγεία των χρηστών της έκστασης (π.χ. μειωμένη μνήμη και συγκέντρωση).[68]

Υπερβολική δόση Επεξεργασία

Τα συμπτώματα υπερδοσολογίας MDMA ποικίλλουν πολύ λόγω της εμπλοκής πολλαπλών συστημάτων οργάνων. Μερικά από τα πιο εμφανή συμπτώματα υπερβολικής δόσης αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα. Ο αριθμός των περιπτώσεων θανατηφόρου τοξικότητας του MDMA είναι χαμηλός σε σχέση με τα ποσοστά χρήσης του. Στα περισσότερα θύματα, το MDMA δεν ήταν η μόνη ουσία που εμπλεκόταν. Η οξεία τοξικότητα προκαλείται κυρίως από σύνδρομο σεροτονίνης και συμπαθομιμητικά αποτελέσματα.[77] Οι συμπαθομιμητικές παρενέργειες μπορούν να αντιμετωπιστούν με καρβεδιλόλη.[79] Η τοξικότητα του MDMA σε υπερδοσολογία μπορεί να επιδεινωθεί από την καφεΐνη, με την οποία συχνά παρασκευάζεται προκειμένου να αυξηθεί ο όγκος.[80] Έχει δημοσιευτεί σχέδιο για την αντιμετώπιση της οξείας τοξικότητας MDMA που εστιάζει στη θεραπεία της υπερθερμίας, της υπονατριαιμίας, του συνδρόμου σεροτονίνης και της ανεπάρκειας πολλαπλών οργάνων.[81]

Συμπτώματα υπερδοσολογίας
Σύστημα Μικρή ή μέτρια υπερδοσολογία[82] Σοβαρή υπερδοσολογία [82]
Καρδιαγγειακό
Κεντρικό νευρικό
σύστημα
  • Υπερρεφλεξία[84]
  • Ανησυχία [28][83]
  • Ψυχική σύγχυση [28]
  • Παράνοια [28][83]
  • Διεγερτική ψύχωση [3][7]
  • Γνωστική διαταραχή και δυσλειτουργία μνήμης[28] δυνητικά μέχρι το σημείο ανάδρομης ή εμπροσθόδρομης αμνησίας[85]
  • Κώμα[83]
  • Σπασμοί [28][83]
  • Παραισθήσεις [28][83]
  • Απώλεια συνείδησης [7]
  • Σύνδρομο σεροτονίνης[7][28][50]
Μυοσκελετικό
Αναπνευστικό
Ουροποιητικό
  • Οξεία νεφρική βλάβη[28][86]
Άλλα

Αλληλεπιδράσεις Επεξεργασία

Μπορεί να συμβούν διάφορες αλληλεπιδράσεις μεταξύ MDMA και άλλων φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των σεροτονεργικών φαρμάκων.[87] Το MDMA αλληλεπιδρά επίσης με φάρμακα που αναστέλλουν τα ένζυμα του CYP450, όπως η ριτοναβίρη (Norvir), ιδιαίτερα οι αναστολείς του CYP2D6.[9] Η ταυτόχρονη χρήση υψηλών δόσεων MDMA με ένα άλλο σεροτονινεργικό φάρμακο μπορεί να οδηγήσει σε μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο σεροτονίνης.[3][9] Υπερδοσολογία που είχε ως αποτέλεσμα θάνατο έχει επίσης αναφερθεί σε άτομα που έλαβαν MDMA σε συνδυασμό με ορισμένους αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης,[3][9] όπως οι φαινελζίνη (Nardil), τρανυλκυπρομίνη (Parnate) ή μοκλοβεμίδη (Aurorix, Manerix).[88]

Φαρμακολογία Επεξεργασία

Φαρμακοδυναμική Επεξεργασία

Το MDMA δρα πρωτίστως ως προσυναπτικός παράγοντας απελευθέρωσης της σεροτονίνης, της νορεπινεφρίνης και της ντοπαμίνης, η οποία προκύπτει από τη δραστηριότητά της στον υποδοχέα ιχνών αμινοξέων 1 (TAAR1) και τον μεταφορέα κυστικής μονοαμίνης 2 (VMAT2).[89][90][91] Το MDMA είναι επίσης υπόστρωμα του μεταφορέα μονοαμίνης (δηλαδή, ένα υπόστρωμα των DAT, NET και SERT), επομένως εισέρχεται στους νευρώνες μονοαμίνης μέσω αυτών των πρωτεϊνών μεταφοράς της νευρωνικής μεμβράνης.[89] Ενεργώντας ως υπόστρωμτου α μεταφορέα μονοαμίνης, το MDMAροκαλείει ανταγωνιστική αναστολή επαναπρόσληψης στους μεταφορείς νευρωνικών μεμβρανών (δηλαδή, ανταγωνίζεται με τις ενδογενείς μονοαμίνες για την επαναπρόσληψη).[89][92] Το MDMA αναστέλλει αμφότερους τους μεταφκυστικήςδώδους μονοαμίνης (VMATs), ο δεύτερος εκ των οποίων (VMAT2) εκφράζεται σε μεγάλο βαθμό εντός των μεμβρανών των συναπτικιών κυστιδίων των νευρώνων.[90] Μόλις βρεθεί μέσα σε έναν νευρώνα μονοαμίνης, το MDMA δρα ως αναστολέας VMAT2 και ως αγωνιστής TAAR1.[90][91]

Η αναστολή του VMAT2 από MDMA έχει ως αποτέλεσμα αυξημένες συγκεντρώσεις του σχετιζόμενου νευροδιαβιβαστή (σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη ή ντοπαμίνη) στο κυταρρόπλασμα ενός μονοαμινο νευρώνα.[93] Η ενεργοποίηση του TAAR1 από το MDMA ενεργοποιεί συμβάντα σηματοδότησης της πρωτεϊνικής κινάσης Α και της πρωτεϊνικής κινάσης C που στη συνέχεια φωσφορυλιώνει τους σχετικούς μεταφορείς μονοαμίνης - DAT, NET ή SERT - του νευρώνα.[89][91] Με τη σειρά τους, αυτοί οι φωσφορυλιωμένοι μεταφορείς μονοαμίνης είτε αντιστρέφουν την κατεύθυνση μεταφοράς - δηλαδή, μετακινούν νευροδιαβιβαστές από το κυτταρόπλασμα στη συναπτική σχισμή - ή αποσύρονται στον νευρώνα, παράγοντας αντίστοιχα την εκροή νευροδιαβιβαστών και μη ανταγωνιστική αναστολή επαναπρόσληψης στους μεταφορείς νευρωνικών μεμβρανών. Οι δράσεις αυξάνουν τις συναπτικές συγκεντρώσεις των νευροδιαβιβαστών μονοαμίνης.[94] Το MDMA έχει δέκα φορές μεγαλύτερη συγγένεια για πρόσληψη σε μεταφορείς σεροτονίνης σε σύγκριση με τους μεταφορείς ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης και κατά συνέπεια έχει κυρίως σεροτονινεργικές επιδράσεις.[95] :1080

Συνοπτικά, το MDMA εισέρχεται στους νευρώνες μονοαμίνης ενεργώντας ως υπόστρωμα μεταφορέα μονοαμίνης.[89] Η δράση MDMA στο VMAT2 μετακινεί τους νευροδιαβιβαστές από τα συναπτικά κυστίδια και στο κυτταρόπλασμα. Η δράση MDMA στο TAAR1 μετακινεί τους νευροδιαβιβαστές από το κυτταρόπλασμα και στη συναπτική σχισμή.[91]

Το MDMA έχει επίσης ασθενή δράση αγωνιστή στους μετασυναπτικούς υποδοχείς σεροτονίνης 5-ΗΤ1 και 5-ΗΤ2, και ο πιο αποτελεσματικός μεταβολίτης, η MDA πιθανό ενισχύει η δράση αυτή.[96][97][98][99] Οι ποσότητες κορτιζόλης, προλακτίνης και οξυτοκίνης στον ορό αυξάνονται από το MDMA.[3]

Το MDMA είναι προσδέτης και στους δύο υποτύπους του υποδοχέα σίγμα, αν και η συγγένειά του σε αυτούς τους υποδοχείς δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί.[100]

Φαρμακοκινητική Επεξεργασία

Η συγκέντρωση του MDMA στην κυκλοφορία του αίματος αρχίζει να αυξάνεται μετά από περίπου 30 λεπτά,[101] και φτάνει στη μέγιστη συγκέντρωσή του στην κυκλοφορία του αίματος μεταξύ 1,5 και 3 ωρών μετά την κατάποση.[102] Στη συνέχεια μεταβολίζεται αργά και απεκκρίνεται, με τα επίπεδα MDMA και των μεταβολιτών του να μειώνονται στο ήμισυ της μέγιστης συγκέντρωσής τους τις επόμενες ώρες.[103] Η διάρκεια δράσης του MDMA είναι συνήθως τέσσερις έως έξι ώρες, μετά τις οποίες τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο εξαντλούνται.[3] Τα επίπεδα σεροτονίνης συνήθως επιστρέφουν στο φυσιολογικό εντός 24-48 ωρών.[3]

Μεταβολίτες του MDMA που έχουν ταυτοποιηθεί σε ανθρώπους περιλαμβάνουν τους 3,4-μεθυλενοδιοξυαμφεταμίνη (MDA), 4-υδροξυ-3-μεθοξυμεθαμφεταμίνη (HMMA), 4-υδροξυ-3-μεθοξυαμφεταμίνη (HMA), 3,4-διυδροξυαμφεταμίνη (DHA) ( επίσης ονομάζεται άλφα-μεθυλοδιπαμίνη (α-Me-DA)), 3,4-μεθυλενοδιοξυφαινυλακετόνη (MDP2P) και 3,4-μεθυλενοδιοξυ-Ν-υδροξυαμφεταμίνη (MDOH). Η συμβολή αυτών των μεταβολιτών στις ψυχοδραστικές και τοξικές επιδράσεις του MDMA είναι ένας τομέας ενεργού έρευνας. Το 80% του MDMA μεταβολίζεται στο ήπαρ και περίπου το 20% απεκκρίνεται αμετάβλητο στα ούρα.[7]

Το MDMA είναι γνωστό ότι μεταβολίζεται από δύο κύριες μεταβολικές οδούς : (1) Ο -απομεθυλενοποίηση ακολουθούμενη από καταλυόμενη με κατεχόλ-O-μεθυλοτρανσφεράση (COMT) μεθυλίωση και / ή σύζευξη γλυκουρονιδίου / θείου και (2) Ν- απαλκυλίωση, αποαμίνωση και οξείδωση στα αντίστοιχα παράγωγα βενζοϊκού οξέος συζευγμένα με γλυκίνη.[82] Ο μεταβολισμός μπορεί να είναι κυρίως από τα ένζυμα CYP2D6 και CYP3A4 του κυτοχρώματος Ρ450 (CYP450) και το COMT. Η σύνθετη, μη γραμμική φαρμακοκινητική προκύπτει μέσω αυτοαναστολής των CYP2D6 και CYP2D8, με αποτέλεσμα τη μηδενική κινητική σειρά σε υψηλότερες δόσεις. Πιστεύεται ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρατεταμένες και υψηλότερες συγκεντρώσεις MDMA εάν ο χρήστης λάβει διαδοχικές δόσεις του φαρμάκου.[104][χρειάζεται μη πρωτογενή πηγή]

Το MDMA και οι μεταβολίτες απεκκρίνονται κυρίως συζευμένοι, όπως με θείο και γλυκουρονίδια.[105] Το MDMA είναι μια χειρόμορφη ένωση και έχει χορηγηθεί σχεδόν αποκλειστικά ως ρακεμικό. Ωστόσο, τα δύο εναντιομερή έχουν αποδειχθεί ότι παρουσιάζουν διαφορετικές φαρμακοκινητικές ιδιότητες. Η διάθεση του MDMA μπορεί επίσης να είναι στερεοεπιλεκτική, με το S-εναντιομερές να έχει μικρότερο χρόνο ημιζωής και μεγαλύτερη απέκκριση από το R-εναντιομερές. Τα στοιχεία δείχνουν[106] ότι η περιοχή κάτω από την καμπύλη συγκέντρωσης πλάσματος στο αίμα έναντι του χρόνου (AUC) ήταν δύο έως τέσσερις φορές υψηλότερη για το ( R ) -εναντιομερές από το ( S ) -εναντιομερές μετά από 40 mg από του στόματος δόση σε ανθρώπους εθελοντές. Παρομοίως, ο χρόνος ημίσειας ζωής του ( R ) -MDMA στο πλάσμα ήταν σημαντικά μεγαλύτερος από αυτόν του ( S ) -εναντιομερούς (5,8 ± 2,2 ώρες έναντι 3,6 ± 0,9 ώρες). Ωστόσο, επειδή η απέκκριση και ο μεταβολισμός του MDMA έχουν μη γραμμική κινητική,[107] ο χρόνος ημίσειας ζωής θα ήταν υψηλότερος σε πιο τυπικές δόσεις (τα 100 mg θεωρείται μερικές φορές μια τυπική δόση[102]).

Χημεία Επεξεργασία

 
Τα R και S εναντιομερή του MDMA

Το MDMA ανήκει στις κατηγορίες χημικών ουσιών υποκατεστημένης μεθυλενοδιοξυφαινοαιθυλαμίνης και υποκατεστημένης αμφεταμίνης. Ως ελεύθερη βάση, το MDMA είναι ένα άχρωμο έλαιο αδιάλυτο στο νερό. Το πιο κοινό άλας του MDMA είναι το υδροχλωρικό άλας. Το καθαρό υδροχλωρικό MDMA είναι υδατοδιαλυτό και εμφανίζεται ως λευκή ή υπόλευκη σκόνη ή κρύσταλλοι. [5]

Σύνθεση Επεξεργασία

 
Παράνομο εργαστήριο παρασκευής MDMA στην Ινδονησία.

Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες μέθοδοι για τη σύνθεση MDMA μέσω διαφορετικών ενδιάμεσων.[108][109][110][111] Η αρχική σύνθεση MDMA που περιγράφεται στο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της Merck περιλαμβάνει βρωμίωση σαφρόλης σε 1- (3,4-μεθυλενοδιοξυφαινυλο) -2-βρωμοπροπάνιο και στη συνέχεια αντίδραση αυτού του προϊόντος με μεθυλαμίνη.[112][113] Τα περισσότερα παράνομα MDMA συντίθενται χρησιμοποιώντας MDP2P (3,4-μεθυλενοδιοξυφαινυλ-2-προπανόνη) ως πρόδρομο μόριο. Το MDP2P με τη σειρά του είναι γενικά συντίθεται από πιπερονάλη, σαφρόλη ή ισοσαφρόλη.[114] Μία μέθοδος είναι ο ισομερισμός της σαφρόλης σε ισοσαφρόλη παρουσία μιας ισχυρής βάσης και, στη συνέχεια, η οξείδωση της ισοσαφρόλης σε MDP2P. Μια άλλη μέθοδος χρησιμοποιεί τη διαδικασία Wacker για την οξείδωση της σαφρόλης απευθείας στο ενδιάμεσο MDP2P με έναν καταλύτη παλλαδίου. Μόλις παρασκευαστεί το ενδιάμεσο MDP2P, μια αναγωγική αμίνωση οδηγεί σε ρακεμικό MDMA (ένα ισοδύναμο μείγμα μερών ( R ) -MDMA και ( S ) -MDMA). Απαιτούνται σχετικά μικρές ποσότητες αιθέριου ελαίου για την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων MDMA. Το αιθέριο έλαιο του Ocotea cymbarum, για παράδειγμα, περιέχει συνήθως μεταξύ 80 και 94% σαφρόλη. Αυτό επιτρέπει από 500 ml του λαδιού να παραχθούν από 150 μέχρι 340 γραμμάρια MDMA.[115]

Ανίχνευση στα σωματικά υγρά Επεξεργασία

Τα MDMA και MDA μπορούν να ποσοτικοποιηθούν σε αίμα, πλάσμα ή ούρα για να παρακολουθούν τη χρήση, να επιβεβαιώνουν τη διάγνωση δηλητηρίασης ή να βοηθούν στην ιατροδικαστική διερεύνηση εμπορίας ή άλλης εγκληματικής παράβασης ή ξαφνικού θανάτου. Ορισμένα προγράμματα διαλογής κατάχρησης ναρκωτικών βασίζονται στα μαλλιά, το σάλιο ή τον ιδρώτα ως δείγματα. Οι περισσότερες εμπορικές εξετάσεις ανοσοδοκιμασίας αμφεταμίνης εμφανίζουν σημαντική διασταυρούμενη αντίδραση με το MDMA ή τους κύριους μεταβολίτες του, αλλά οι χρωματογραφικές τεχνικές μπορούν εύκολα να διακρίνουν και να μετρήσουν ξεχωριστά κάθε μία από αυτές τις ουσίες. Οι συγκεντρώσεις του MDA στο αίμα ή στα ούρα ενός ατόμου που έχει πάρει μόνο MDMA είναι, γενικά, μικρότερες από το 10% αυτών του μητρικού φαρμάκου.[116][117][118]

Ιστορία Επεξεργασία

Πρώιμη έρευνα και χρήση Επεξεργασία

Το MDMA συντέθηκε για πρώτη φορά το 1912 από τον χημικό της Merck, Άντον Καίλις. Εκείνη την εποχή, η Merck ενδιαφερόταν να αναπτύξει ουσίες που σταματούσαν την ανώμαλη αιμορραγία. Η Merck ήθελε να αποφύγει ένα υπάρχον δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που κατέχει η Bayer για μια τέτοια ένωση: την υδραστινίνη. Ο Köllisch ανέπτυξε ένα παρασκεύασμα αναλόγου υδροστατίνης, τη μεθυλυδραστινίνη, κατόπιν αιτήματος συναδέλφων μελών του εργαστηρίου, του Βάλτερ Μπεκχ και του Όττο Βόλφες. Το MDMA (που ονομάστηκε μεθυλσαφρυλαμίνη, σαφρυλμεθυλαμίνη ή Ν-μεθυλ-α-μεθυλοχοπιπερονυλαμίνη στις εργαστηριακές αναφορές της Merck) ήταν μια ενδιάμεση ένωση στη σύνθεση της μεθυλυδραστατινίνης. Η Merck δεν ενδιαφερόταν τότε για τη MDMA.[119] Στις 24 Δεκεμβρίου 1912, η Merck υπέβαλε δύο αιτήσεις διπλώματος ευρεσιτεχνίας που περιέγραψαν τη σύνθεση και ορισμένες χημικές ιδιότητες του MDMA[120] και την επακόλουθη μετατροπή της σε μεθυλυδραστατίνη.[121]

Τα αρχεία της Merck δείχνουν ότι οι ερευνητές του επέστρεψαν σποραδικά στην ένωση. Μια ευρεσιτεχνία 1920 της Merck περιγράφει μια χημική τροποποίηση στο MDMA.[122] Το 1927, ο Μαξ Όμπερλιν μελέτησε τη φαρμακολογία του MDMA αναζητώντας ουσίες με επιδράσεις παρόμοιες με την αδρεναλίνη ή την εφεδρίνη, ενώ η τελευταία ήταν δομικά παρόμοια με το MDMA. Σε σύγκριση με την εφεδρίνη, ο Όμπερλιν παρατήρησε ότι είχε παρόμοιες επιδράσεις στον αγγειακό ιστό των λείων μυών, ισχυρότερες επιδράσεις στη μήτρα και καμία «τοπική επίδραση στο μάτι». Η MDMA βρέθηκε επίσης να έχει επιδράσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα συγκρίσιμα με τις υψηλές δόσεις εφεδρίνης. Ο Όμπερλιν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι επιδράσεις του MDMA δεν περιορίζονται στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Η έρευνα σταμάτησε «ιδιαίτερα λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών της σαφρυλμεθυλαμίνης», η οποία εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσο στη σύνθεση μεθυλυδραστατίνης. Ο Άλμπερτ φαν Σχορ πραγματοποίησε απλές τοξικολογικές εξετάσεις με το φάρμακο το 1952, πιθανότατα κατά την έρευνα νέων διεγερτικών ή κυκλοφορικών φαρμάκων. Μετά από φαρμακολογικές μελέτες, η έρευνα για το MDMA δεν συνεχίστηκε. Το 1959, ο Βόλγφκανφκ Φρούχστορφερ συνέθεσε το MDMA για φαρμακολογικές δοκιμές, ενώ ερευνούσε διεγερτικά. Δεν είναι σαφές εάν ο Fruhstorfer διερεύνησε τις επιδράσεις του MDMA στους ανθρώπους.[119]

Εκτός της Merck, άλλοι ερευνητές άρχισαν να ερευνούν το MDMA. Το 1953 και το 1954, ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών ανέθεσε μια μελέτη τοξικότητας και συμπεριφορικών επιδράσεων σε ζώα που εγχύθηκαν με μεσκαλίνη και αρκετά ανάλογα, συμπεριλαμβανομένου του MDMA. Πραγματοποιημένες στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν στο Άν Άρμπορ, αυτές οι έρευνες αποχαρακτηρίστηκαν τον Οκτώβριο του 1969 και δημοσιεύθηκαν το 1973.[123][124] Ένα πολωνικό έγγραφο του 1960 από τους Μπινιέκι και Κραγιέβσκι που περιγράφει τη σύνθεση του MDMA ως ενδιάμεσου ήταν η πρώτη δημοσιευμένη επιστημονική εργασία για την ουσία.[119][125]

Το MDMA μπορεί να χρησιμοποιείται σε μη ιατρική χρήση στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες το 1968.[126] Μια έκθεση του Αυγούστου του 1970 σε μια συνάντηση χημικών εργαστηριακών εγκληματολόγων έδειξε ότι το MDMA χρησιμοποιήθηκε ψυχαγωγικά στην περιοχή του Σικάγου το 1970.[124][127] Το MDMA πιθανότατα εμφανίστηκε ως υποκατάστατο της μεθυλενοδιοξυαμφεταμίνης (MDA),[128] ένα φάρμακο που ήταν τότε δημοφιλές στους χρήστες ψυχεδελικών οποίο έγινε μια ουσία του Προγράμματος 1 στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1970.[129][130]

Η έρευνα του Σάλγκιν Επεξεργασία

 
Ο Αλεξάντερ και η Αν Σάλγκιν τον Δεκέμβριο του 2011

Ο Αμερικανός χημικός και ψυχοφαρμακολόγος Αλεξάντρερ Σάλγκιν ανέφερε ότι συνέθεσε το MDMA το 1965 ενώ ερευνούσε τις μεθυλενοδιοξυ ενώσεις στην Dow Chemical Company, αλλά δεν εξέτασε την ψυχοδραστικότητα της ένωσης εκείνη τη στιγμή. Γύρω στο 1970, ο Σάλγκιν έστειλε οδηγίες για τη σύνθεση N-μεθυλιωμένης MDA (MDMA) στον ιδρυτή μιας χημικής εταιρείας του Λος Άντζελες που τις είχε ζητήσει. Αυτό το άτομο έδωσε αργότερα αυτές τις οδηγίες σε έναν πελάτη στις Μεσοδυτικές Πολιτείες. Ο Σάλγκιν ίσως υποψιάστηκε ότι έπαιξε ρόλο στην εμφάνιση του MDMA στο Σικάγο[124]

Ο Σάλγκιν άκουσε για πρώτη φορά τις ψυχοδραστικές επιδράσεις του N-μεθυλιωμένου MDA γύρω στο 1975 από έναν νεαρό μαθητή που ανέφερε "περιεχόμενο που μοιάζει με αμφεταμίνη".[124] Γύρω στις 30 Μαΐου 1976, ο Σάλγκιν άκουσε και πάλι για τις επιδράσεις του NMDA, αυτή τη φορά από έναν μεταπτυχιακό φοιτητή σε μια ομάδα φαρμακευτικής χημείας που συμβούλεψε στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο[131] που τον οδήγησε για μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.[132] Αυτή και δύο στενοί φίλοι είχαν καταναλώσει 100 mg MDMA και ανέφεραν θετικές συναισθηματικές εμπειρίες. Μετά τις αυτοδοκιμέ ενός συναδέλφου στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, ο Σάλγκιν συνέθεσε το MDMA και το δοκίμασε ο ίδιος τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1976. Ο Σάλγκιν ανέφερε για πρώτη φορά στο MDMA σε παρουσίαση σε συνέδριο στη Μεθέσντα, Μέριλαντ τον Δεκέμβριο του 1976. Το 1978, αυτός και ο Ντείβιντ Νίκολς δημοσίευσαν μια έκθεση σχετικά με την ψυχοδραστική επίδραση του φαρμάκου στους ανθρώπους. Περιέγραψαν το MDMA ως ότι προκαλεί «μια εύκολα ελεγχόμενη αλλαγμένη κατάσταση συνείδησης με συναισθηματικούς και αισθησιακούς τόνους» συγκρίσιμη «με τη μαριχουάνα, την ψιλοκυβίνη χωρίς το παραισθησιολογικό συστατικό ή σε χαμηλά επίπεδα MDA».[133]

Αν και δεν βρήκε τις δικές του εμπειρίες με το MDMA ιδιαίτερα ισχυρές, ο Σάλγκιν εντυπωσιάστηκε με τα ανασταλτικά αποτελέσματα του φαρμάκου και πίστευε ότι θα μπορούσε να είναι χρήσιμο στη θεραπεία. Πιστεύοντας ότι το MDMA επέτρεψε στους χρήστες να απομακρύνουν τις συνήθειες και να αντιληφθούν τον κόσμο με σαφήνεια, ο Σάλγκιν ονόμασε το φάρμακο «παράθυρο».[134] Ο Σάλγκιν χρησιμοποίησε περιστασιακά το MDMA για χαλάρωση, αναφερόμενο σε αυτό ως «μαρτίνι με χαμηλές θερμίδες» και έδωσε το φάρμακο σε φίλους, ερευνητές και άλλους που πιστεύει ότι θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτό.[132] Ένα τέτοιο άτομο ήταν ο Λίο Ζεφ, ένας ψυχοθεραπευτής που ήταν γνωστό ότι χρησιμοποιούσε ψυχεδελικές ουσίες στην πρακτική του. Όταν δοκίμασε το φάρμακο το 1977, ο Ζεφ εντυπωσιάστηκε με τις επιδράσεις του MDMA και βγήκε από την ημι-συνταξιοδότησή του για να προωθήσει τη χρήση του στη θεραπεία. Κατά τα επόμενα χρόνια, ο Ζεφ ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες και περιστασιακά στην Ευρώπη, τελικά εκπαιδεύοντας περίπου τέσσερις χιλιάδες ψυχοθεραπευτές στη θεραπευτική χρήση του MDMA.[135][136] Ο Ζεφ ονόμασε το φάρμακο "Adam", πιστεύοντας ότι έβαλε τους χρήστες σε κατάσταση αρχέγονης αθωότητας.

Οι ψυχοθεραπευτές που χρησιμοποίησαν MDMA πίστευαν ότι το φάρμακο εξάλειψε την τυπική απόκριση φόβου και αύξησε την επικοινωνία. Οι συνεδρίες πραγματοποιούνταν συνήθως στο σπίτι του ασθενούς ή του θεραπευτή. Ο ρόλος του θεραπευτή ελαχιστοποιήθηκε υπέρ της αυτοανακάλυψης του ασθενούς συνοδευόμενη από συναισθήματα ενσυναίσθησης που προκλήθηκαν από MDMA. Η κατάθλιψη, η κατάχρηση ουσιών, τα προβλήματα σχέσεων, το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο και ο αυτισμός ήταν μεταξύ αρκετών ψυχιατρικών διαταραχών που αναφέρθηκε θεραπεία με υποβοηθούμενη από MDMA θεραπεία.[130] Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Τζορτζ Γκριρ, οι θεραπευτές που χρησιμοποίησαν το MDMA στην πρακτική τους εντυπωσιάστηκαν από τα αποτελέσματα. Ανεκδοτικά, το MDMA λέγεται ότι επιταχύνει σημαντικά τη θεραπεία.[135] Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Νατ, το MDMA χρησιμοποιήθηκε ευρέως στις δυτικές ΗΠΑ στις συμβουλές ζευγαριών και ονομάστηκε «ενσυναίσθηση». Μόνο αργότερα χρησιμοποιήθηκε ο όρος «έκσταση», που συνέπεσε με την αυξανόμενη αντίθεση στη χρήση του.[137]

Αυξανόμενη ψυχαγωγική χρήση Επεξεργασία

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο "Αδάμ" εξαπλώθηκε μέσω προσωπικών δικτύων ψυχοθεραπευτών, ψυχιάτρων, χρηστών ψυχεδελικών και γιάπιδων. Ελπίζοντας ότι το MDMA θα μπορούσε να αποφύγει την ποινικοποίηση όπως το LSD και η μεσκαλίνη, οι ψυχοθεραπευτές και οι πειραματιστές προσπάθησαν να περιορίσουν την εξάπλωση του MDMA και τις πληροφορίες σχετικά με αυτό ενώ διεξήγαγαν άτυπη έρευνα.[130][138] Οι πρώτοι διανομείς MDMA αποθαρρύνθηκαν από επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας από την απειλή πιθανής νομοθεσίας.[139] Μεταξύ της δεκαετίας του 1970 και των μέσων της δεκαετίας του 1980, αυτό το δίκτυο χρηστών MDMA κατανάλωσε περίπου 500.000 δόσεις.[12][140]

Μια μικρή αγορά αναψυχής για το MDMA αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970,[141] καταναλώνοντας 10.000 δόσεις το 1976.[129] Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το MDMA είχε χρησιμοποιηθεί στη νυχτερινά κέντρα της Βοστώνης και της Νέας Υόρκης, όπως το Studio 54 και το Paradise Garage.[142] Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, καθώς η αγορά αναψυχής επεκτάθηκε αργά, στην παραγωγή MDMA κυριαρχούσε από μια μικρή ομάδα χημικών της Βοστώνης. Έχοντας ξεκινήσει την παραγωγή το 1976, αυτή η ομάδα της Βοστώνης δεν συμβάδιζε με την αυξανόμενη ζήτηση και συχνά παρουσιάζονταν ελλείψεις.[139]

Αντιλαμβανόμενος μια επιχειρηματική ευκαιρία, ο Μίκαελ Κλεγκ, ο νοτιοδυτικός διανομέας της ομάδας της Βοστώνης, ξεκίνησε τη δική του ομάδα του Τέξας που υποστηριζόταν οικονομικά από Τεξανούς φίλους του.[139][143] Το 1981, ο Κλεγκ είχε επινοήσει τον όρο "Ecstasy" ως αργκό όρο για το MDMA για να αυξήσει την εμπορευσιμότητά του.[134][138] Ξεκινώντας από το 1983, η ομάδα του Τέξας παρήγαγε μαζικά MDMA σε ένα εργαστήριο του Τέξας ή το εισήγαγε από την Καλιφόρνια και εμπορεύτηκε χάπια χρησιμοποιώντας δομές πωλήσεων πυραμίδας και αριθμούς χωρίς χρέωση.[140] Το MDMA θα μπορούσε να αγοραστεί μέσω πιστωτικής κάρτας και καταβλήθηκαν φόροι επί των πωλήσεων. Με την επωνυμία "Sassyfras", τα δισκία MDMA πωλήθηκαν σε καφέ φιάλες. Η ομάδα του Τέξας διαφήμισε τα "πάρτι έκστασης" σε μπαρ και ντίσκο, περιγράφοντας το MDMA ως «διασκεδαστικό φάρμακο» και «καλό για να χορεύεις». Το MDMA διανεμήθηκε ανοιχτά στα μπαρ και τα νυχτερινά κέντρα της περιοχής του Ώστιν και του ΝτάλαςΦορτ Γουόρθ, και έγινε δημοφιλές στους γιάπηδες, τους φοιτητές και τους ομοφυλόφιλους.[128]

Η ψυχαγωγική χρήση επίσης αυξήθηκε αφού αρκετοί έμποροι κοκαΐνης άλλαξαν σε διανομή του MDMA μετά από τις εμπειρίες τους με το φάρμακο.[140] Ένα εργαστήριο της Καλιφόρνια που ανέλυσε εμπιστευτικά δοσμένα δείγματα φαρμάκων ανίχνευσε για πρώτη φορά το MDMA το 1975. Κατά τα επόμενα χρόνια ο αριθμός των δειγμάτων MDMA αυξήθηκε, υπερβαίνοντας τελικά τον αριθμό των δειγμάτων MDA στις αρχές της δεκαετίας του 1980.[144][145] Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, η χρήση MDMA είχε εξαπλωθεί σε κολέγια από άκρη σε άκρη στις Ηνωμένες Πολιτείες.[139] :33

Προσοχή στα μέσα ενημέρωσης και περιορισμός Επεξεργασία

Σε μια πρώιμη έκθεση των ΜΜΕ για το MDMA που δημοσιεύτηκε το 1982, ένας εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Επιβολής Ναρκωτικών (DEA) δήλωσε ότι η υπηρεσία θα απαγόρευε το ναρκωτικό εάν μπορούσαν να βρεθούν αρκετά στοιχεία για κατάχρηση.[139] Μέχρι τα μέσα του 1984, η χρήση MDMA έγινε πιο αισθητή. Ο Μπιλ Μάντελ ανέφερε για το "Adam" σε άρθρο στην Chronicle του Σαν Φρανσίσκο της 10ης Ιουνίου, αλλά ταυτοποίησε εσφαλμένα το φάρμακο ως μεθυλοξυμεθυλενοδιοξυαμφεταμίνη (MMDA). Τον επόμενο μήνα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε το MDMA ως τη μόνη ουσία από τις είκοσι φαιναιθυλαμίνες που κατασχέθηκαν πολλές φορές.[138]

Μετά από ένα χρόνο προγραμματισμού και συλλογής δεδομένων, το MDMA προτάθηκε για προγραμματισμό από τη DEA στις 27 Ιουλίου 1984 με αίτημα για σχόλια και αντιρρήσεις.[138][146] Η DEA εξεπλάγειν όταν ένας αριθμός ψυχίατρων, ψυχοθεραπευτών και ερευνητών αντιτάχθηκαν στον προτεινόμενο προγραμματισμό και ζήτησαν ακρόαση.[130] Σε ένα άρθρο του Newsweek που δημοσιεύθηκε τον επόμενο χρόνο, ένας φαρμακολόγος της DEA δήλωσε ότι ο οργανισμός δεν γνώριζε τη χρήση του από τους ψυχιάτρους.[147] Μια πρώτη ακρόαση πραγματοποιήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 1985 στα γραφεία της DEA στην Ουάσινγκτον, με προεδρεύοντα τον δικαστή διοικητικού δικαίου Φράνσις Λ. Γιανγκ. Αποφασίστηκε εκεί να διεξαχθούν τρεις ακόμη ακροάσεις εκείνο το έτος: Λος Άντζελες στις 10 Ιουνίου, Κάνσας Σίτι, Μιζούρι στις 10-11 Ιουλίου και Ουάσιγκτον στις 8-11 Οκτωβρίου.[130][138]

Δόθηκε εντυπωσιοθυρική προβολή στα μέσα ενημέρωσης στην προτεινόμενη ποινικοποίηση και στην αντίδραση των υποστηρικτών του MDMA, διαφημίζοντας αποτελεσματικά το φάρμακο.[130] Σε απάντηση στον προτεινόμενο προγραμματισμό, η ομάδα του Τέξας αύξησε την παραγωγή από τις εκτιμήσεις του 1985 για 30.000 δισκία το μήνα σε 8.000 ημερησίως, πιθανώς παρασκευάζοντας δύο εκατομμύρια δισκία έκστασης τους μήνες πριν η MDMA γίνει παράνομη.[148] Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η ομάδα του Τέξας διέθετε 500.000 δισκία το μήνα μόνο στο Ντάλας.[134] Σύμφωνα με έναν συμμετέχοντα σε μια εθνογραφική μελέτη, η ομάδα του Τέξας παρήγαγε περισσότερο MDMA σε δεκαοκτώ μήνες από όλα τα άλλα δίκτυα διανομής σε ολόκληρο το ιστορικό τους.[139] Μέχρι τον Μάιο του 1985, η χρήση MDMA ήταν ευρέως διαδεδομένη στην Καλιφόρνια, το Τέξας, τη νότια Φλόριντα και τις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες.[126] Σύμφωνα με την DEA, υπήρχαν στοιχεία χρήσης σε είκοσι οκτώ πολιτείες[149] και στον Καναδά. Επικαλούμενη τον γερουσιαστή Λόιντ Μπέντσεν, η DEA ανακοίνωσε την έκτακτη κατάταξη του MDMA στο παράρτημα Ι στις 31 Μαΐου 1985. Το πρακτορείο ανέφερε την αυξημένη διανομή στο Τέξας, την κλιμάκωση της χρήσης στο δρόμο και νέα στοιχεία για τη νευροτοξικότητα του MDA (ένα ανάλογο του MDMA) ως λόγους για το επείγον μέτρο.[150][151][152] Η απαγόρευση τέθηκε σε ισχύ ένα μήνα αργότερα την 1η Ιουλίου 1985 εν μέσο της εκστρατείας " Just Say No " της Νάνσυ Ρίγκαν.[153][154]

Ως αποτέλεσμα πολλών ειδικών μαρτύρων που κατέθεσαν ότι η MDMA είχε αποδεκτή ιατρική χρήση, ο δικαστής του διοικητικού δικαίου που προεδρεύει των ακροάσεων συνέστησε να ταξινομηθεί η MDMA ως ουσία του Παραρτήματος III. Παρ 'όλα αυτά, ο διαχειριστής της DEA John C. Lawn το απέρριψε και κατέταξε το φάρμακο στο Παράρτημα Ι[130] Αργότερα ο ψυχίατρος του Χάρβαρντ Λέστερ Γκρίνσπουν μήνυσε την DEA, υποστηρίζοντας ότι η DEA είχε αγνοήσει τις ιατρικές χρήσεις της MDMA, και το ομοσπονδιακό δικαστήριο τάχθηκε υπέρ του Γκρίνσπουν, αποκαλώντας το επιχείρημα του Lawn «παρατραβηγμένο» και «μη πειστικό» και απέρριψε την ταξινόμηση του MDMA στο Παράρτημα Ι. Παρ 'όλα αυτά, λιγότερο από ένα μήνα αργότερα ο Lawn εξέτασε τα αποδεικτικά στοιχεία και επαναταξινόμησε το MDMA στο Παράρτημα Ι, ισχυριζόμενος ότι η ειδική μαρτυρία αρκετών ψυχιάτρων που ισχυρίστηκαν πάνω από 200 περιπτώσεις όπου το MDMA είχε χρησιμοποιηθεί σε θεραπευτικό πλαίσιο με θετικά αποτελέσματα θα μπορούσε να απορριφθεί, επειδή ήταν δεν έχει δημοσιευτεί σε ιατρικά περιοδικά.   Δεν είχαν διεξαχθεί ακόμη διπλές τυφλές μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του MDMA για τη θεραπεία.  Το 2017, η FDA χορήγησε άδεια πρωτοποριακής θεραπείας για τη χρήση της ουσίας στη ψυχοθεραπεία για PTSD.

Ηνωμένα Έθνη Επεξεργασία

Ενώ ασχολήθηκε με τον προγραμματισμό συζητήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, η DEA πίεσε επίσης για διεθνή περιορισμό.[148] Το 1985, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την εξάρτηση από τα ναρκωτικά συνέστησε να ενταχθεί το MDMA στον πίνακα Ι της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1971 για τις ψυχοτρόπες ουσίες. Η επιτροπή υπέβαλε αυτή τη σύσταση βάσει της φαρμακολογικής ομοιότητας του MDMA με τα φάρμακα που είχαν απαγορευτεί προηγουμένως, αναφορές παράνομης διακίνησης στον Καναδά, κατασχέσεις ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες και έλλειψη σαφώς καθορισμένης θεραπευτικής χρήσης. Ενώ οι αναφορές ψυχοθεραπευτικών χρήσεων για το φάρμακο τράβηξαν το ενδιαφέρον, η επιτροπή θεώρησε τις μελέτες ως στερούμενες κατάλληλου μεθοδολογικού σχεδιασμού και ενθάρρυνε την περαιτέρω έρευνα. Ο πρόεδρος της επιτροπής Paul Grof διαφώνησε, πιστεύοντας ότι ο διεθνής έλεγχος δεν ήταν δικαιολογημένος τότε και μια σύσταση πρέπει να περιμένει περαιτέρω θεραπευτικά δεδομένα.[155] Η Επιτροπή Ναρκωτικών πρόσθεσε το MDMA στον πίνακα Ι της σύμβασης στις 11 Φεβρουαρίου 1986.[156]

Μετά την απαγόρευση Επεξεργασία

 
Ένα ρέιβ πάρτι του 1995 στην Αυστραλία που διαλύθηκε από την αστυνομία. Η χρήση MDMA εξαπλώνεται παγκοσμίως σε συνδυασμό με τη ρέιβ κουλτούρα

Η χρήση του MDMA σε κλαμπ του Τέξας μειώθηκε γρήγορα μετά την ποινικοποίηση, αν και το 1991 το φάρμακο παρέμεινε δημοφιλές στους νεαρούς λευκούς μεσαίας τάξης και σε νυχτερινά κέντρα.[139] :46 Το 1985, η χρήση MDMA συσχετίστηκε με το Acid House στο ισπανικό νησί Ίμπιζα. :50[157] Στη συνέχεια, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, το ναρκωτικό εξαπλώθηκε παράλληλα με τη ρέιβ κουλτούρα στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη συνέχεια σε άλλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις. :50 Η παράνομη χρήση MDMA έγινε ολοένα και πιο διαδεδομένη στους νέους ενήλικες στα πανεπιστήμια και αργότερα στα γυμνάσια. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, το MDMA έχει γίνει το πιο διαδεδομένο φάρμακο τύπου αμφεταμίνης σε φοιτητές και εφήβους.[95] :1080 Το MDMA έγινε ένα από τα τέσσερα πιο διαδεδομένα παράνομα ναρκωτικά στις ΗΠΑ, μαζί με κοκαΐνη, ηρωίνη και κάνναβη.[134] Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις από το 2004, μόνο η μαριχουάνα προσελκύει περισσότερους νέους χρήστες για πρώτη φορά στις ΗΠΑ.[134]

Το "Molly", συντομογραφία του "μορίου", αναγνωρίστηκε ως αργκό όρος για κρυσταλλικό ή σκόνη MDMA τη δεκαετία του 2000.[158][159]

Το 2010, το BBC ανέφερε ότι η χρήση MDMA είχε μειωθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αυξημένες επιληπτικές κρίσεις κατά τη χρήση και στη μειωμένη παραγωγή των προδρόμων χημικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή MDMA. Υποκατάσταση με άλλα φάρμακα, όπως η μεφεδρόνη και η μεθαμφεταμίνη,[160], καθώς και νομικές εναλλακτικές λύσεις, όπως η BZP, MDPV και η μεθυλόνη, επίσης πιστεύεται ότι έχουν συμβάλει στη μείωση της δημοτικότητας.[161]

Το 2017 διαπιστώθηκε ότι ορισμένα χάπια που πωλήθηκαν ως MDMA περιείχαν πεντυλόνη, η οποία μπορεί να προκαλέσει πολύ δυσάρεστη διέγερση και παράνοια.[162]

Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Νατ, όταν η σαφρόλη περιορίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη για να μειώσει την προμήθεια MDMA, οι παραγωγοί στην Κίνα άρχισαν να χρησιμοποιούν ανηθόλη αντ 'αυτού, αλλά αυτό δίνει την παρα-μεθοξυαμφεταμίνη (PMA, επίσης γνωστή ως "Δρ Θάνατος"), η οποία είναι πολύ πιο τοξική από το MDMA και μπορεί να προκαλέσει υπερθέρμανση, μυϊκούς σπασμούς, επιληπτικές κρίσεις, απώλεια αισθήσεων και θάνατο. Οι άνθρωποι που θέλουν MDMA αγοράζουν μερικές φορές PMA αντ 'αυτού.[137]

Κοινωνία και πολιτισμός Επεξεργασία

Νομικό καθεστώς Επεξεργασία

Το MDMA ελέγχεται νομικά στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου βάσει της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τις Ψυχοτροπικές Ουσίες και άλλων διεθνών συμφωνιών, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις για έρευνα και περιορισμένη ιατρική χρήση. Σε γενικές γραμμές, η μη αδειοδοτημένη χρήση, πώληση ή κατασκευή MDMA είναι ποινικό αδίκημα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η MDMA έγινε παράνομη το 1977 με μια διαταγή τροποποίησης του υφιστάμενου νόμου περί κατάχρησης ναρκωτικών 1971. Αν και το MDMA δεν κατονομάστηκε ρητά σε αυτήν τη νομοθεσία, η εντολή επέκτεινε τον ορισμό των φαρμάκων της κατηγορίας Α ώστε να περιλαμβάνει διάφορες υποκατεστημένες με δακτύλιο φαιναιθυλαμίνες.[163][164] Το φάρμακο είναι επομένως παράνομο να πωληθεί, να αγοραστεί ή να διαθέτει χωρίς άδεια στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το MDMA βρίσκεται επί του παρόντος στο Παράρτημα Ι του νόμου περί ελεγχόμενων ουσιών.[165] Σε μια ακροαματική διαδικασία του ομοσπονδιακού δικαστηρίου του 2011, η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών υποστήριξε με επιτυχία ότι η οδηγία για την καταδίκη για MDMA / έκσταση βασίζεται σε ξεπερασμένη επιστήμη, με αποτέλεσμα υπερβολικές ποινές φυλάκισης.[166] Άλλα δικαστήρια έχουν τηρήσει τις οδηγίες για την καταδίκη. Το Επαρχιακό Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών για την Ανατολική Περιφέρεια του Τενεσί εξήγησε την απόφασή του σημειώνοντας ότι "ένας μεμονωμένος δικαστής του ομοσπονδιακού περιφερειακού δικαστηρίου δεν μπορεί απλώς να αναλάβει πόρους παρόμοιους με εκείνους που διαθέτει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των πολλαπλών ζητημάτων που σχετίζονται με τον καθορισμό μιας κατάλληλης ισοδυναμίας ναρκωτικών."[167]

Στις Κάτω Χώρες, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για τα ναρκωτικά (Expertcommissie Lijstensystematiek Opiumwet) εξέδωσε έκθεση τον Ιούνιο του 2011 στην οποία συζήτησαν τα αποδεικτικά στοιχεία για βλάβη και το νομικό καθεστώς της MDMA, υποστηρίζοντας να διατηρηθεί στον κατάλογο I.[167][168]

Στον Καναδά, το MDMA αναφέρεται στο Παράτημα 1[169] καθώς είναι ανάλογο της αμφεταμίνης.[170] Το CDSA ενημερώθηκε ως αποτέλεσμα της Πράξης για την ασφάλεια στον δρόμο και τις κοινότητας που μετέφερε τις αμφεταμίνες από το Παράρτημα III στο Παράτημα Ι τον Μάρτιο του 2012.

Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

 
Χάρτης της UNODC που δείχνει τη χρήση MDMA ανά χώρα το 2014 για τον παγκόσμιο πληθυσμό ηλικίας 15–64 ετών

Το 2014, 3,5% των ατόμων 18 έως 25 ετών είχαν χρησιμοποιήσει MDMA στις Ηνωμένες Πολιτείες.[3] Στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά το 2018, το 4,1% των ενηλίκων (15–64 ετών) έχουν χρησιμοποιήσει MDMA τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους και 0,8% το είχαν χρησιμοποιήσει τον τελευταίο χρόνο.[171] Μεταξύ των νέων ενηλίκων, το 1,8% είχε χρησιμοποιήσει MDMA κατά το τελευταίο έτος.[171]

Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι το 37% των τακτικών επισκεπτών κλαμπ ηλικίας 14 έως 35 ετών χρησιμοποίησε MDMA τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με την έκθεση του 2015 για τα ναρκωτικά.[3] Η υψηλότερη επίδοση ενός έτους στη χρήση MDMA στη Γερμανία το 2012 ήταν 1,7% μεταξύ των ατόμων ηλικίας 25 έως 29 ετών σε σύγκριση με τον μέσο όρο του πληθυσμού 0,4%.[3] Όσον αφορά τους έφηβους χρήστες στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ 1999 και 2008, τα κορίτσια είχαν περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιούν MDMA από τα αγόρια.[172]

Οικονομικά στοιχεία Επεξεργασία

Το 2008, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας σημείωσε ότι παρόλο που υπήρχαν ορισμένες αναφορές για τα δισκία που πωλήθηκαν με μόλις 1 ευρώ, οι περισσότερες χώρες στην Ευρώπη ανέφεραν τότε τυπικές τιμές λιανικής από 3 έως 9 € ανά δισκίο, που συνήθως περιέχει 25–65 mg MDMA.[173] Μέχρι το 2014, το ΕΚΠΝΤ ανέφερε ότι το εύρος ήταν συνήθως μεταξύ 5 και 10 € ανά δισκίο, που συνήθως περιείχε 57–102 mg MDMA, αν και το MDMA σε μορφή σκόνης έγινε πιο συνηθισμένο.[174]

Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα αναφέρεται στην Παγκόσμια Έκθεση για τα Ναρκωτικά του 2014 ότι οι τιμές λιανικής πώλησης των ΗΠΑ έκσταση κυμαίνονται από 1 δολάριο ΉΠΑ έως 70 $ το χάπι, ή από 15.000 $ έως 32.000 $ ανά κιλό.[175] Ένας νέος τομέας έρευνας που ονομάζεται φαρμακευτική πληροφορική στοχεύει να παρακολουθεί αυτόματα τα δίκτυα διανομής με βάση τις τεχνικές επεξεργασίας εικόνας και μηχανικής εκμάθησης, όπου μια εικόνα χαπιού Ecstasy αναλύεται για να εντοπιστούν συσχετίσεις μεταξύ διαφορετικών παρτίδων παραγωγής.[176] Αυτές οι νέες τεχνικές επιτρέπουν στους επιστήμονες αστυνομικούς να διευκολύνουν την παρακολούθηση των παράνομων δικτύων διανομής.

Όσον αφορά τον Οκτώβριο του 2015, το περισσότερο από το MDMA στις Ηνωμένες Πολιτείες παρασκευάζεται στη Βρετανική Κολομβία, Καναδάς, και εισάγεται από διεθνή εγκληματικά κυκλώματα Ασιατών με έδρα τον Καναδά.[46] Η αγορά MDMA στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σχετικά μικρή σε σύγκριση με την αντίστοιχη μεθαμφεταμίνης, κοκαΐνης και ηρωίνης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 0,9 εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποίησε έκσταση το 2010.[13]

Το MDMA είναι ιδιαίτερα ακριβό στην Αυστραλία, κοστίζει 15 Α$ με 30 Α$ ανά δισκίο. Όσον αφορά τα δεδομένα καθαρότητας για την Αυστραλιανή MDMA, ο μέσος όρος είναι περίπου 34%, που κυμαίνεται από λιγότερο από 1% έως περίπου 85%. Η πλειονότητα των δισκίων περιέχει 70-85 mg MDMA. Το περισσότερο MDMA εισέρχονται στην Αυστραλία από τις Κάτω Χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ασία και τις ΗΠΑ.[177]

Έρευνα Επεξεργασία

Η Πολυεπιστημονική Ένωση Ψυχεδελικών Μελετών (MAPS) χρηματοδοτεί πιλοτικές μελέτες και κλινικές δοκιμές που διερευνούν τη χρήση MDMA στην ψυχοθεραπεία για τη θεραπεία της διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD),[43] του κοινωνικού άγχους σε αυτιστικούς ενήλικες,[178][179][180] και το άγχος στην ασθένεια.[181][182] Τον Νοέμβριο του 2016, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε κλινικές δοκιμές μεγάλης κλίμακας φάσης 3 που περιλαμβάνουν τη χρήση MDMA για τη θεραπεία της PTSD σε άτομα που δεν ανταποκρίνονται σε παραδοσιακά συνταγογραφούμενα φάρμακα ή ψυχοθεραπεία.[183] Το MDMA έχει επίσης προταθεί ως συμπλήρωμα στη θεραπεία κατάχρησης ουσιών. Το 2017, οι γιατροί στο Ηνωμένο Βασίλειο ξεκίνησαν την πρώτη κλινική μελέτη του MDMA στον εθισμό στο αλκοόλ.[184]

Η πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί το MDMA ως αντικαταθλιπτικό ταχείας δράσης έχει μελετηθεί σε κλινικές δοκιμές, αλλά από το 2017 τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια ήταν ανεπαρκή για να καταλήξουν σε συμπέρασμα.[185] Μια ανασκόπηση του 2014 σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του MDMA ως θεραπεία για διάφορες διαταραχές, ιδίως το PTSD, έδειξε ότι το MDMA έχει θεραπευτική αποτελεσματικότητα σε ορισμένους ασθενείς.[61] Ωστόσο, τόνισε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν ζητήματα σχετικά με τη δυνατότητα ελέγχου των εμπειριών που προκαλούνται από MDMA και τη νευροχημική ανάκαμψη. Ο συγγραφέας σημείωσε ότι η οξυτοκίνη και η D-κυκλοσερίνη είναι δυνητικά ασφαλέστερα συν-φάρμακα στη θεραπεία με PTSD, αν και με περιορισμένες ενδείξεις αποτελεσματικότητας. Αυτή η ανασκόπηση και μια δεύτερη επιβεβαιωτική ανασκόπηση από διαφορετικό συγγραφέα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, λόγω της αποδεδειγμένης δυνατότητας MDMA να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στους ανθρώπους (π.χ. σεροτονινεργική νευροτοξικότητα και επίμονη εξασθένηση της μνήμης), «πρέπει να πραγματοποιηθεί πολύ περισσότερη έρευνα» σχετικά με την αποτελεσματικότητά της στη θεραπεία του PTSD για να προσδιοριστεί εάν τα πιθανά οφέλη θεραπείας υπερτερούν της πιθανότητας βλάβης σε έναν ασθενή.[12]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Palmer RB (2012). Medical toxicology of drug abuse : synthesized chemicals and psychoactive plants. Hoboken, N.J.: John Wiley & Sons. σελ. 139. ISBN 978-0-471-72760-6. 
  2. Malenka RC, Nestler EJ, Hyman SE (2009). «Chapter 15: Reinforcement and Addictive Disorders». Στο: Sydor A, Brown RY. Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience (2nd έκδοση). New York: McGraw-Hill Medical. σελίδες 375. ISBN 978-0-07-148127-4. 
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 3,24 3,25 3,26 3,27 3,28 3,29 3,30 3,31 3,32 3,33 3,34 3,35 «Decision-making in chronic ecstasy users: a systematic review». The European Journal of Neuroscience 45 (1): 34–44. January 2017. doi:10.1111/ejn.13480. PMID 27859780. «...the addictive potential of MDMA itself is relatively small.». 
  4. «Can MDMA play a role in the treatment of substance abuse?». Current Drug Abuse Reviews 6 (1): 54–62. March 2013. doi:10.2174/18744737112059990005. PMID 23627786. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-08-03. https://web.archive.org/web/20200803194522/http://pdfs.semanticscholar.org/33fd/4f5decd405dee8d4f280a9158bfb16ae6e27.pdf. Ανακτήθηκε στις 2020-10-04. «Animal and human studies demonstrate moderate abuse liability for MDMA, and this effect may be of most concern to those treating substance abuse disorders.». 
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 «Methylenedioxymethamphetamine (MDMA or 'Ecstasy')». EMCDDA. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2014. 
  6. «Methylenedioxymethamphetamine (MDMA, ecstasy)». Drugs and Human Performance Fact Sheets. National Highway Traffic Safety Administration. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2012. 
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 «Toxicity of amphetamines: an update». Archives of Toxicology 86 (8): 1167–231. August 2012. doi:10.1007/s00204-012-0815-5. PMID 22392347. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Freye E (28 Ιουλίου 2009). «Pharmacological Effects of MDMA in Man». Pharmacology and Abuse of Cocaine, Amphetamines, Ecstasy and Related Designer Drugs. Springer Netherlands. σελίδες 151–160. doi:10.1007/978-90-481-2448-0_24. ISBN 978-90-481-2448-0. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 «3,4-Methylenedioxymethamphetamine». Hazardous Substances Data Bank. National Library of Medicine. 28 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2014. 
  10. 10,0 10,1 «Nephrotoxic effects of designer drugs: synthetic is not better!». Nature Reviews. Nephrology 10 (6): 314–24. June 2014. doi:10.1038/nrneph.2014.44. PMID 24662435. 
  11. 11,0 11,1 «DrugFacts: MDMA (Ecstasy or Molly)». National Institute on Drug Abuse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2014. 
  12. 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 12,14 12,15 12,16 «3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA): current perspectives». Substance Abuse and Rehabilitation 4: 83–99. 2013. doi:10.2147/SAR.S37258. PMID 24648791. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 Anderson L, επιμ. (18 Μαΐου 2014). «MDMA». Drugs.com. Drugsite Trust. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016. 
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 «DrugFacts: MDMA (Ecstasy/Molly)». National Institute on Drug Abuse. Φεβρουαρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016. 
  15. Freye, Enno (2009). Pharmacology and Abuse of Cocaine, Amphetamines, Ecstasy and Related Designer Drugs: A comprehensive review on their mode of action, treatment of abuse and intoxication (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. σελ. 147. ISBN 978-90-481-2448-0. 
  16. Patel V (2010). Mental and neurological public health a global perspective (1st έκδοση). San Diego, CA: Academic Press/Elsevier. σελ. 57. ISBN 978-0-12-381527-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2017. 
  17. Philipps, Dave (1 May 2018). «Ecstasy as a Remedy for PTSD? You Probably Have Some Questions.» (στα αγγλικά). The New York Times. https://www.nytimes.com/2018/05/01/us/ecstasy-molly-ptsd-mdma.html. Ανακτήθηκε στις 14 July 2018. 
  18. «Progress and promise for the MDMA drug development program». Psychopharmacology 235 (2): 561–571. February 2018. doi:10.1007/s00213-017-4779-2. PMID 29152674. 
  19. «CBS proclaims 'cancer breakthrough' – doesn't explain what FDA means by that term». Health News Review. 13 May 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-12-08. https://web.archive.org/web/20201208215931/https://www.healthnewsreview.org/2016/05/cbs-proclaims-cancer-breakthrough-doesnt-explain-what-fda-means-by-that-term/. Ανακτήθηκε στις 9 October 2017. 
  20. 20,0 20,1 «FDA's Expedited Approval Mechanisms for New Drug Products». Biotechnology Law Report 34 (1): 15–37. February 2015. doi:10.1089/blr.2015.9999. PMID 25713472. 
  21. «Fact Sheet: Breakthrough Therapies». United States Food and Drug Administration. 10 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. A breakthrough therapy is a drug:
    Πρότυπο:Bullintended alone or in combination with one or more other drugs to treat a serious or life-threatening disease or condition and
    Πρότυπο:Bullpreliminary clinical evidence indicates that the drug may demonstrate substantial improvement over existing therapies on one or more clinically significant endpoints, such as substantial treatment effects observed early in clinical development.
     
  22. Wan, William (26 August 2017). «Ecstasy could be 'breakthrough' therapy for soldiers, others suffering from PTSD». Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 August 2017. https://web.archive.org/web/20170829081013/https://www.washingtonpost.com/national/health-science/ecstasy-could-be-breakthrough-therapy-for-soldiers-others-suffering-from-ptsd/2017/08/26/009314ca-842f-11e7-b359-15a3617c767b_story.html?utm_term=.e5b3c1c4854a. Ανακτήθηκε στις 29 August 2017. 
  23. «The origin of MDMA (ecstasy) revisited: the true story reconstructed from the original documents». Addiction 101 (9): 1241–1245. August 2006. doi:10.1111/j.1360-0443.2006.01511.x. PMID 16911722. http://www.thedea.org/docs/2006_Freudenmann_22846_1.pdf. «Although MDMA was, in fact, first synthesized at Merck in 1912, it was not tested pharmacologically because it was only an unimportant precursor in a new synthesis for haemostatic substances.». 
  24. World Health Organization (2004). Neuroscience of Psychoactive Substance Use and Dependence. World Health Organization. σελίδες 97–. ISBN 978-92-4-156235-5. 
  25. World Drug Report 2018 (PDF). United Nations. Ιουνίου 2018. σελ. 7. ISBN 978-92-1-148304-8. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2018. 
  26. «MDMA (Ecstasy/Molly)». National Institute on Drug Abuse. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2018. 
  27. «Gender differences in the subjective effects of MDMA». Psychopharmacology 154 (2): 161–8. March 2001. doi:10.1007/s002130000648. PMID 11314678. https://archive.org/details/sim_psychopharmacology_2001-03_154_2/page/161. 
  28. 28,00 28,01 28,02 28,03 28,04 28,05 28,06 28,07 28,08 28,09 28,10 28,11 28,12 28,13 28,14 28,15 28,16 28,17 28,18 28,19 28,20 28,21 28,22 28,23 28,24 28,25 28,26 28,27 28,28 «Review article: amphetamines and related drugs of abuse». Emergency Medicine Australasia 20 (5): 391–402. October 2008. doi:10.1111/j.1742-6723.2008.01114.x. PMID 18973636. 
  29. «MDMA and the states of Consciousness». Eleusis 2: 3–9. 1995. 
  30. «Intimate insight: MDMA changes how people talk about significant others». Journal of Psychopharmacology 29 (6): 669–77. June 2015. doi:10.1177/0269881115581962. PMID 25922420. 
  31. «Differential effects of MDMA and methylphenidate on social cognition». Journal of Psychopharmacology 28 (9): 847–56. September 2014. doi:10.1177/0269881114542454. PMID 25052243. http://edoc.unibas.ch/42235/1/20160316152928_56e96dc8bdaad.pdf. 
  32. «MDMA alters emotional processing and facilitates positive social interaction». Psychopharmacology 231 (21): 4219–29. October 2014. doi:10.1007/s00213-014-3570-x. PMID 24728603. 
  33. «What does MDMA feel like?». Ecstasy: The complete guide. A comprehensive look at the risks and benefits of MDMA. Rochester: Park Street Press. 2001. 
  34. Metzner, Ralph (2005). «Psychedelic, Psychoactive, and Addictive Drugs and States of Consciousness». Στο: Earleywine, Mitch. Mind-Altering Drugs: The Science of Subjective Experience. New York: Oxford University. 
  35. «The prosocial effects of 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA): Controlled studies in humans and laboratory animals». Neuroscience and Biobehavioral Reviews 57: 433–46. October 2015. doi:10.1016/j.neubiorev.2015.08.016. PMID 26408071. 
  36. Reynolds, Simon (1999). Generation Ecstasy: Into the World of Techno and Rave Culture. Routledge. σελ. 81. ISBN 978-0-415-92373-6. 
  37. 37,0 37,1 McCrady, επιμ. (2013). Addictions: a comprehensive guidebook (Second έκδοση). Oxford: Oxford University Press. σελ. 299. ISBN 978-0-19-975366-6. 
  38. Capuzzi, David, επιμ. (21 Νοεμβρίου 2014). Youth at Risk: A Prevention Resource for Counselors, Teachers, and Parents. John Wiley & Sons. σελ. 379. ISBN 978-1-119-02694-5. 
  39. «Making a medicine out of MDMA». The British Journal of Psychiatry 206 (1): 4–6. January 2015. doi:10.1192/bjp.bp.114.152751. PMID 25561485. 
  40. «Behavioral and Stereological Analysis of the Effects of Intermittent Feeding Diet on the Orally Administrated MDMA ("ecstasy") in Mice». Innovations in Clinical Neuroscience 14 (1–2): 40–52. 1 February 2017. PMID 28386520. «MDMA is listed as a Schedule 1 drug by the United States Drug Enforcement Agency, meaning that currently there are no accepted medical uses for MDMA in the United States, there is a lack of accepted safety for use under medical supervision, and there is a high potential for abuse.». 
  41. «Ecstacy: a review of MDMA and MDA». International Journal of Psychiatry in Medicine 16 (4): 359–72. 1986. doi:10.2190/dcrp-u22m-aumd-d84h. PMID 2881902. 
  42. Freye, Enno· Levy, Joseph V. (2009). Pharmacology and abuse of cocaine, amphetamines, ecstasy and related designer drugs a comprehensive review on their mode of action, treatment of abuse and intoxication (Online-Ausg. έκδοση). Dordrecht: Springer Netherlands. σελ. 152. ISBN 978-90-481-2448-0. 
  43. 43,0 43,1 Zarembo, Alan (15 March 2014). «Exploring therapeutic effects of MDMA on post-traumatic stress». Los Angeles Times (Los Angeles Times). https://articles.latimes.com/2014/mar/15/local/la-me-mdma-20140316/1. Ανακτήθηκε στις 22 February 2015. [νεκρός σύνδεσμος]
  44. MDMA and Religion Αρχειοθετήθηκε 2013-04-24 στο Wayback Machine.. CSP. Retrieved on 11 June 2011.
  45. «New age seekers: MDMA use as an adjunct to spiritual pursuit». Journal of Psychoactive Drugs 23 (3): 261–70. 1991. doi:10.1080/02791072.1991.10471587. PMID 1685513. 
  46. 46,0 46,1 46,2 «MDMA (3,4-Methylenedioxymethamphetamine)». 2015 National Drug Threat Assessment Summary. United States Department of Justice: Drug Enforcement Administration. Οκτωβρίου 2015. σελίδες 85–88. 
  47. 47,0 47,1 Molly Madness. National Geographic Channel. 13 Αυγούστου 2014. ASIN B00LIC368M. 
  48. 48,0 48,1 Manic Molly. National Geographic Channel. 10 Δεκεμβρίου 2014. ASIN B00LIC368M. 
  49. 49,0 49,1 49,2 49,3 49,4 49,5 «Recognising and managing acute hyponatraemia». Emergency Nurse 21 (9): 32–6; quiz 37. February 2014. doi:10.7748/en2014.02.21.9.32.e1128. PMID 24494770. 
  50. 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 «How MDMA's pharmacology and pharmacokinetics drive desired effects and harms». Journal of Clinical Pharmacology 54 (3): 245–52. March 2014. doi:10.1002/jcph.266. PMID 24431106. 
  51. «Drug use, sexual risk behaviour and sexually transmitted infections among swingers: a cross-sectional study in The Netherlands». Sexually Transmitted Infections 91 (1): 31–6. February 2015. doi:10.1136/sextrans-2014-051626. PMID 25342812. «It is known that some recreational drugs (eg, MDMA or GHB) may hamper the potential to ejaculate or maintain an erection.». 
  52. 52,0 52,1 52,2 52,3 52,4 52,5 52,6 52,7 «3,4-Methylenedioxymethamphetamine». Hazardous Substances Data Bank. National Library of Medicine. 28 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2014. 
  53. Hahn I (25 Μαρτίου 2015). «MDMA Toxicity: Background, Pathophysiology, Epidemiology». Medscape. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2016. 
  54. Parrott AC (2012). «13. MDMA and LSD». Στο: Verster J, Brady K, Galanter M, Conrod P. Drug Abuse and Addiction in Medical Illness: Causes, Consequences and Treatment. Springer Science & Business Media. σελ. 179. ISBN 978-1-4614-3375-0. 
  55. 55,0 55,1 55,2 55,3 55,4 «Functional Magnetic Resonance Imaging in Abstinent MDMA Users: A Review». Current Drug Abuse Reviews 8 (1): 15–25. 2015. doi:10.2174/1874473708666150303115833. PMID 25731754. 
  56. «Neuroimaging in moderate MDMA use: A systematic review». Neuroscience and Biobehavioral Reviews 62: 21–34. March 2016. doi:10.1016/j.neubiorev.2015.12.010. PMID 26746590. 
  57. «Neurotoxicity of drugs of abuse--the case of methylenedioxyamphetamines (MDMA, ecstasy), and amphetamines». Dialogues in Clinical Neuroscience 11 (3): 305–17. 2009. PMID 19877498. 
  58. 58,0 58,1 «Neurotoxicity of methamphetamine and 3,4-methylenedioxymethamphetamine». Life Sciences 97 (1): 37–44. February 2014. doi:10.1016/j.lfs.2013.07.014. PMID 23892199. «In contrast, MDMA produces damage to serotonergic, but not dopaminergic axon terminals in the striatum, hippocampus, and prefrontal cortex (Battaglia et al., 1987, O'Hearn et al., 1988). The damage associated with Meth and MDMA has been shown to persist for at least 2 years in rodents, non-human primates and humans (Seiden et al., 1988, Woolverton et al., 1989, McCann et al., 1998, Volkow et al., 2001a, McCann et al., 2005)». 
  59. «Are ecstasy induced serotonergic alterations overestimated for the majority of users?». Journal of Psychopharmacology 32 (7): 741–748. July 2018. doi:10.1177/0269881118767646. PMID 29733742. «Given the dose-response relationship between MDMA exposure and SERT reductions and the statistically non-significant SERT binding differences for users with use levels similar to the majority of real-life users, it can be speculated that SERT levels may not be significantly affected for most recreational ecstasy users.». 
  60. «Meta-analysis of molecular imaging of serotonin transporters in ecstasy/polydrug users». Neuroscience and Biobehavioral Reviews 63: 158–67. April 2016. doi:10.1016/j.neubiorev.2016.02.003. PMID 26855234. 
  61. 61,0 61,1 61,2 61,3 61,4 «The potential dangers of using MDMA for psychotherapy». Journal of Psychoactive Drugs 46 (1): 37–43. 2014. doi:10.1080/02791072.2014.873690. PMID 24830184. https://www.researchgate.net/publication/262381558. 
  62. «The harmful health effects of recreational ecstasy: a systematic review of observational evidence». Health Technology Assessment 13 (6): iii–iv, ix–xii, 1–315. January 2009. doi:10.3310/hta13050. PMID 19195429. http://wrap.warwick.ac.uk/37399/1/WRAP_coversheet_Sutcliffe_Use_classical_novel.pdf. 
  63. «Verbal Memory Impairment in Polydrug Ecstasy Users: A Clinical Perspective». PLOS ONE 11 (2): e0149438. 2016. doi:10.1371/journal.pone.0149438. PMID 26907605. Bibcode2016PLoSO..1149438K. 
  64. «Ecstasy (MDMA) and memory function: a meta-analytic update». Human Psychopharmacology 22 (6): 381–8. August 2007. doi:10.1002/hup.857. PMID 17621368. https://archive.org/details/sim_human-psychopharmacology_2007-08_22_6/page/381. 
  65. «The effects of psychostimulant drugs on blood brain barrier function and neuroinflammation». Frontiers in Pharmacology 3: 121. 2012. doi:10.3389/fphar.2012.00121. PMID 22754527. 
  66. McMillan, Beverly· Starr, Cecie (2014). Human biology (10th έκδοση). Belmont, CA: Brooks/Cole Cengage Learning. ISBN 978-1-133-59916-6. 
  67. «Methylenedioxymethamphetamine ('Ecstasy')-induced immunosuppression: a cause for concern?». British Journal of Pharmacology 161 (1): 17–32. September 2010. doi:10.1111/J.1476-5381.2010.00899.X. PMID 20718737. 
  68. 68,0 68,1 68,2 «Development of a rational scale to assess the harm of drugs of potential misuse». Lancet 369 (9566): 1047–53. March 2007. doi:10.1016/S0140-6736(07)60464-4. PMID 17382831 (23 March 2007). 
  69. «Methods for detecting long-term CNS dysfunction after prenatal exposure to neurotoxins». Drug and Chemical Toxicology 20 (4): 387–99. November 1997. doi:10.3109/01480549709003895. PMID 9433666. 
  70. «Toxicity of ecstasy (MDMA) towards embryonic stem cell-derived cardiac and neural cells». Toxicology in Vitro 24 (4): 1133–8. June 2010. doi:10.1016/j.tiv.2010.03.005. PMID 20230888. «In summary, MDMA is a moderate teratogen that could influence cardiac and neuronal differentiation in the ESC model and these results are in concordance with previous in vivo and in vitro models.». 
  71. «Neurobehavioral outcomes of infants exposed to MDMA (Ecstasy) and other recreational drugs during pregnancy». Neurotoxicology and Teratology 34 (3): 303–10. 2012. doi:10.1016/j.ntt.2012.02.001. PMID 22387807. 
  72. 72,0 72,1 «DeltaFosB in the nucleus accumbens regulates food-reinforced instrumental behavior and motivation». The Journal of Neuroscience 26 (36): 9196–204. September 2006. doi:10.1523/JNEUROSCI.1124-06.2006. PMID 16957076. 
  73. 73,0 73,1 «Transcriptional and epigenetic mechanisms of addiction». Nature Reviews. Neuroscience 12 (11): 623–37. October 2011. doi:10.1038/nrn3111. PMID 21989194. 
  74. Mack, Avram H.· Brady, Kathleen T. (12 Μαΐου 2016). Clinical Textbook of Addictive Disorders. Guilford Publications. σελ. 169. ISBN 978-1-4625-2169-2. MDMA's addictive liability appears to be lower than that of other drugs of abuse.... 
  75. «The Health Effect of Psychostimulants: A Literature Review». Pharmaceuticals 3 (7): 2333–2361. July 2010. doi:10.3390/ph3072333. PMID 27713356. «It seems to present a smaller addiction potential than cocaine or methamphetamine.». 
  76. Ries, Richard· Miller, Shannon C (2009). Principles of addiction medicine (4th έκδοση). Philadelphia: Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins. σελ. 226. ISBN 978-0-7817-7477-2. MDA and MDMA are less reinforcing than amphetamine... 
  77. 77,0 77,1 «The ugly side of amphetamines: short- and long-term toxicity of 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA, 'Ecstasy'), methamphetamine and D-amphetamine». Biological Chemistry 392 (1–2): 103–15. January 2011. doi:10.1515/BC.2011.016. PMID 21194370. «...approximately 15% of routine MDMA users recently fit the diagnostic criteria for MDMA dependence according to the Diagnostic and Statistical Manual, fourth edition/DSMIV.». 
  78. Mack, Avram H.· Brady, Kathleen T. (12 Μαΐου 2016). Clinical Textbook of Addictive Disorders. Guilford Publications. σελ. 171. ISBN 978-1-4625-2169-2. There are no known pharmacological treatments for MDMA addiction. 
  79. Hysek, CM; Schmid, Y; Rickli, A; Simmler, LD; Donzelli, M; Grouzmann, E; Liechti, ME (August 2012). «Carvedilol inhibits the cardiostimulant and thermogenic effects of MDMA in humans». British Journal of Pharmacology 166 (8): 2277–2288. doi:10.1111/j.1476-5381.2012.01936.x. ISSN 0007-1188. PMID 22404145. PMC 3448893. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3448893/. 
  80. «Caffeine provokes adverse interactions with 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA, 'ecstasy') and related psychostimulants: mechanisms and mediators». British Journal of Pharmacology 167 (5): 946–59. November 2012. doi:10.1111/j.1476-5381.2012.02065.x. PMID 22671762. 
  81. «Acute toxic effects of 'Ecstasy' (MDMA) and related compounds: overview of pathophysiology and clinical management». British Journal of Anaesthesia 96 (6): 678–85. June 2006. doi:10.1093/bja/ael078. PMID 16595612. https://academic.oup.com/bja/article/96/6/678/326917/Acute-toxic-effects-of-Ecstasy-MDMA-and-related#4457537. 
  82. 82,0 82,1 82,2 «Human pharmacology of MDMA: pharmacokinetics, metabolism, and disposition». Therapeutic Drug Monitoring 26 (2): 137–44. April 2004. doi:10.1097/00007691-200404000-00009. PMID 15228154. «It is known that some recreational drugs (e.g., MDMA or GHB) may hamper the potential to ejaculate or maintain an erection.». 
  83. 83,0 83,1 83,2 83,3 83,4 83,5 Kellum, John A· Gunn, Scott R (2008). Oxford American Handbook of Critical Care. Oxford University Press. σελ. 464. ISBN 978-0-19-530528-9. 
  84. «Human pharmacology of MDMA: pharmacokinetics, metabolism, and disposition». Therapeutic Drug Monitoring 26 (2): 137–44. April 2004. doi:10.1097/00007691-200404000-00009. PMID 15228154. 
  85. «3,4-methylenedioxyamfetamine (ecstasy) use reduces cognition». British Journal of Nursing 19 (2): 94–100. 2010. PMID 20235382. 
  86. «Nephrotoxic effects of common and emerging drugs of abuse». Clinical Journal of the American Society of Nephrology 9 (11): 1996–2005. November 2014. doi:10.2215/CJN.00360114. PMID 25035273. 
  87. «Qualitative review of serotonin syndrome, ecstasy (MDMA) and the use of other serotonergic substances: hierarchy of risk». The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry 41 (8): 649–55. August 2007. doi:10.1080/00048670701449237. PMID 17620161. 
  88. «Death following ingestion of MDMA (ecstasy) and moclobemide». Addiction 98 (3): 365–8. March 2003. doi:10.1046/j.1360-0443.2003.00292.x. PMID 12603236. https://archive.org/details/sim_british-journal-of-addiction_2003-03_98_3/page/365. 
  89. 89,0 89,1 89,2 89,3 89,4 «The emerging role of trace amine-associated receptor 1 in the functional regulation of monoamine transporters and dopaminergic activity». Journal of Neurochemistry 116 (2): 164–76. January 2011. doi:10.1111/j.1471-4159.2010.07109.x. PMID 21073468. 
  90. 90,0 90,1 90,2 «Midomafetamine». Midomafetamine. University of Alberta. 2 May 2018. https://www.drugbank.ca/drugs/DB01454. 
  91. 91,0 91,1 91,2 91,3 «Pharmacology of human trace amine-associated receptors: Therapeutic opportunities and challenges». Pharmacology & Therapeutics 180: 161–180. December 2017. doi:10.1016/j.pharmthera.2017.07.002. PMID 28723415. «As described above, a number of psychotropic agents including amphetamine, methamphetamine, and MDMA are potent agonists at human TAAR1 (Bunzow et al., 2001; Simmler et al., 2016). The subsequently observed regulatory effect of TAAR1 on dopaminergic systems has further strengthened this interest, given their well-documented involvement in reward circuitry.». 
  92. «Effects of methylenedioxymethamphetamine on the release of monoamines from rat brain slices». European Journal of Pharmacology 191 (2): 217–20. November 1990. doi:10.1016/0014-2999(90)94150-V. PMID 1982265. 
  93. «Short- and long-term effects of MDMA ("ecstasy") on synaptosomal and vesicular uptake of neurotransmitters in vitro and ex vivo». Neurochemistry International 43 (4–5): 393–400. 2003. doi:10.1016/S0197-0186(03)00027-5. PMID 12742084. 
  94. «The pharmacology and toxicology of "ecstasy" (MDMA) and related drugs». Canadian Medical Association Journal 165 (7): 917–28. 2 October 2001. PMID 11599334. PMC 81503. https://archive.org/details/sim_canadian-medical-association-journal_2001-10-02_165_7/page/917. 
  95. 95,0 95,1 Nelson, Lewis S.· Lewin, Neal A. (2011). Goldfrank's toxicologic emergencies (9th έκδοση). New York: McGraw-Hill Medical. ISBN 978-0-07-160593-9. 
  96. «Pharmacologic profile of MDMA (3,4-methylenedioxymethamphetamine) at various brain recognition sites». European Journal of Pharmacology 149 (1–2): 159–63. April 1988. doi:10.1016/0014-2999(88)90056-8. PMID 2899513. https://zenodo.org/record/1253866. 
  97. «3,4-Methylenedioxymethamphetamine (MDMA): stereoselective interactions at brain 5-HT1 and 5-HT2 receptors». Psychopharmacology 88 (4): 525–6. 1986. doi:10.1007/BF00178519. PMID 2871581. https://archive.org/details/sim_psychopharmacology_1986-04_88_4/page/525. 
  98. «Effect of the R(-) and S(+) isomers of MDA and MDMA on phosphatidyl inositol turnover in cultured cells expressing 5-HT2A or 5-HT2C receptors». Neuroscience Letters 177 (1–2): 111–5. August 1994. doi:10.1016/0304-3940(94)90057-4. PMID 7824160. 
  99. «3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA, "Ecstasy") induces fenfluramine-like proliferative actions on human cardiac valvular interstitial cells in vitro». Molecular Pharmacology 63 (6): 1223–9. June 2003. doi:10.1124/mol.63.6.1223. PMID 12761331. https://semanticscholar.org/paper/cca65f5f2be82316522d7a1ceb315764b75dd559. 
  100. «Targeting sigma receptors: novel medication development for drug abuse and addiction». Expert Review of Clinical Pharmacology 2 (4): 351–8. July 2009. doi:10.1586/ecp.09.18. PMID 22112179. 
  101. «Cardiovascular and neuroendocrine effects and pharmacokinetics of 3, 4-methylenedioxymethamphetamine in humans». The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 290 (1): 136–45. July 1999. PMID 10381769. 
  102. 102,0 102,1 «Non-linear pharmacokinetics of MDMA ('ecstasy') in humans». British Journal of Clinical Pharmacology 49 (2): 104–9. February 2000. doi:10.1046/j.1365-2125.2000.00121.x. PMID 10671903. PMC 2014905. https://archive.org/details/sim_british-journal-of-clinical-pharmacology_2000-02_49_2/page/104. 
  103. «Pharmacology of MDMA in humans». Annals of the New York Academy of Sciences 914 (1): 225–37. September 2000. doi:10.1111/j.1749-6632.2000.tb05199.x. PMID 11085324. Bibcode2000NYASA.914..225D. 
  104. «Plasma pharmacokinetics of 3,4-methylenedioxymethamphetamine after controlled oral administration to young adults». Therapeutic Drug Monitoring 30 (3): 320–32. June 2008. doi:10.1097/FTD.0b013e3181684fa0. PMID 18520604. 
  105. «Direct determination of glucuronide and sulfate of 4-hydroxy-3-methoxymethamphetamine, the main metabolite of MDMA, in human urine». Journal of Chromatography B 857 (1): 123–9. September 2007. doi:10.1016/j.jchromb.2007.07.003. PMID 17643356. 
  106. «Stereospecific analysis and enantiomeric disposition of 3, 4-methylenedioxymethamphetamine (Ecstasy) in humans». Clinical Chemistry 45 (7): 1058–69. July 1999. doi:10.1093/clinchem/45.7.1058. PMID 10388483. https://archive.org/details/sim_clinical-chemistry_1999-07_45_7/page/1058. 
  107. «Nonlinear pharmacokinetics of (+/-)3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA, "Ecstasy") and its major metabolites in squirrel monkeys at plasma concentrations of MDMA that develop after typical psychoactive doses». The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 327 (1): 38–44. October 2008. doi:10.1124/jpet.108.141366. PMID 18591215. 
  108. «Electrochemical and spectroscopic characterisation of amphetamine-like drugs: application to the screening of 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA) and its synthetic precursors». Analytica Chimica Acta 596 (2): 231–41. July 2007. doi:10.1016/j.aca.2007.06.027. PMID 17631101. 
  109. «Synthesis and cytotoxic profile of 3,4-methylenedioxymethamphetamine ("ecstasy") and its metabolites on undifferentiated PC12 cells: A putative structure-toxicity relationship». Chemical Research in Toxicology 19 (10): 1294–304. October 2006. doi:10.1021/tx060123i. PMID 17040098. https://estudogeral.sib.uc.pt/bitstream/10316/12872/1/Synthesis%20and%20Cytotoxic%20Profile.pdf. 
  110. Reductive aminations of carbonyl compounds with borohydride and borane reducing agents. Baxter, Ellen W.; Reitz, Allen B. Organic Reactions (Hoboken, New Jersey, United States) (2002), 59.
  111. «A study of impurities in intermediates and 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA) samples produced via reductive amination routes». Forensic Science International 155 (2–3): 141–57. December 2005. doi:10.1016/j.forsciint.2004.11.013. PMID 16226151. 
  112. «Impurity profiling of seized MDMA tablets by capillary gas chromatography». Analytical and Bioanalytical Chemistry 374 (2): 274–81. September 2002. doi:10.1007/s00216-002-1477-6. PMID 12324849. 
  113. «A study of the precursors, intermediates and reaction by-products in the synthesis of 3,4-methylenedioxymethylamphetamine and its application to forensic drug analysis». Forensic Science International 60 (3): 189–202. August 1993. doi:10.1016/0379-0738(93)90238-6. PMID 7901132. https://archive.org/details/sim_forensic-science-international_1993-08_60_3/page/189. 
  114. Mohan, J, επιμ. (Ιουνίου 2014). World Drug Report 2014 (PDF). Vienna, Austria: United Nations Office on Drugs and Crime. σελίδες 2, 3, 123–152. ISBN 978-92-1-056752-7. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2014. 
  115. Nov 2005 DEA Microgram newsletter, p. 166 Αρχειοθετήθηκε 18 October 2012 στο Wayback Machine.. Usdoj.gov (11 November 2005). Retrieved on 12 August 2013.
  116. Kolbrich EA, Goodwin RS, Gorelick DA, Hayes RJ, Stein EA, Huestis MA. Plasma pharmacokinetics of 3,4-methylenedioxymethamphetamine after controlled oral administration to young adults. Ther. Drug Monit. 30: 320–332, 2008.
  117. «Disposition of MDMA and metabolites in human sweat following controlled MDMA administration». Clinical Chemistry 55 (3): 454–62. March 2009. doi:10.1373/clinchem.2008.117093. PMID 19168553. PMC 2669283. https://archive.org/details/sim_clinical-chemistry_2009-03_55_3/page/454. 
  118. R. Baselt, Disposition of Toxic Drugs and Chemicals in Man, 9th edition, Biomedical Publications, Seal Beach, California, 2011, pp. 1078–1080.
  119. 119,0 119,1 119,2 «The origin of MDMA ("ecstasy")--separating the facts from the myth». Die Pharmazie 61 (11): 966–72. November 2006. PMID 17152992. http://www.ingentaconnect.com/content/govi/pharmaz/2006/00000061/00000011/art00015. 
  120. Firma E. Merck in Darmstadt (16 Μαΐου 1914). «German Patent 274350: Verfahren zur Darstellung von Alkyloxyaryl-, Dialkyloxyaryl- und Alkylendioxyarylaminopropanen bzw. deren am Stickstoff monoalkylierten Derivaten». Kaiserliches Patentamt. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2009. 
  121. Firma E. Merck in Darmstadt (15 Οκτωβρίου 1914). «German Patent 279194: Verfahren zur Darstellung von Hydrastinin Derivaten». Kaiserliches Patentamt. 
  122. Shulgin, Alexander T. (1990). «1. History of MDMA». Στο: Peroutka, Stephen J. Ecstasy : the clinical, pharmacological, and neurotoxicological effects of the drug MDMA. Boston: Kluwer Academic Publishers. σελίδες 2, 14. ISBN 978-0-7923-0305-3. 
  123. «Relationship of the structure of mescaline and seven analogs to toxicity and behavior in five species of laboratory animals». Toxicology and Applied Pharmacology 25 (2): 299–309. June 1973. doi:10.1016/S0041-008X(73)80016-X. PMID 4197635. http://www.erowid.org/references/refs_view.php?A=ShowDoc1&ID=639. 
  124. 124,0 124,1 124,2 124,3 «Rediscovering MDMA (ecstasy): the role of the American chemist Alexander T. Shulgin». Addiction 105 (8): 1355–61. August 2010. doi:10.1111/j.1360-0443.2010.02948.x. PMID 20653618. https://archive.org/details/sim_british-journal-of-addiction_2010-08_105_8/page/1355. 
  125. «Production of d,1-N-methyl-beta-(3,4-methylenedioxyphenyl)-isopropylamine and d,1-N-methyl-beta-(3,4-dimthoxyphenyl)-isopropylamine.» (στα Polish). Acta Polon Pharm 17: 421–5. 1960. 
  126. 126,0 126,1 «MDMA. Nonmedical use and intoxication». Journal of Psychoactive Drugs 18 (4): 349–54. October 1986. doi:10.1080/02791072.1986.10472368. PMID 2880950. http://www.maps.org/images/pdf/1986_siegel_1.pdf. 
  127. The first confirmed sample was seized and identified by Chicago Police in 1970, see Sreenivasan VR (1972). «Problems in Identification of Methylenedioxy and Methoxy Amphetamines». Journal of Criminal Law, Criminology, and Police Science 63 (2): 304–312. doi:10.2307/1142315. http://www.erowid.org/references/refs_view.php?A=ShowDoc1&ID=1149. 
  128. 128,0 128,1 Foderaro, Lisa W. (11 December 1988). «Psychedelic Drug Called Ecstasy Gains Popularity in Manhattan Nightclubs». The New York Times (The New York Times Company). https://www.nytimes.com/1988/12/11/nyregion/psychedelic-drug-called-ecstasy-gains-popularity-in-manhattan-nightclubs.html?pagewanted=2. Ανακτήθηκε στις 27 August 2015. 
  129. 129,0 129,1 Beck, Jerome E. (Απριλίου 1987). «Drug Abuse Series: MDMA». Erowid. Drug Abuse Information and Monitoring Project. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2015. 
  130. 130,0 130,1 130,2 130,3 130,4 130,5 130,6 «An exploration of the history and controversies surrounding MDMA and MDA». Journal of Psychoactive Drugs 33 (3): 213–21. 2001. doi:10.1080/02791072.2001.10400568. PMID 11718314. 
  131. «Alexander 'Sasha' Shulgin». Alexander Shulgin Research Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2015. 
  132. 132,0 132,1 Shulgin, Alexander· Shulgin, Ann (1991). «Chapters 12, 22». PiHKAL : A Chemical Love Story (7th printing, 1st έκδοση). Berkeley, CA: Transform Press. ISBN 978-0-9630096-0-9. 
  133. Willette, Robert E., επιμ. (1978). «Characterization of Three New Psychotomimetics». The Psychopharmacology of Hallucinogens. New York: Pergamon Press. σελίδες 74–83. ISBN 978-0-08-021938-7. 
  134. 134,0 134,1 134,2 134,3 134,4 Jennings, Peter (1 April 2004). «Ecstasy Rising». Primetime Thursday (ABC News) (Special edition). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 May 2015. https://web.archive.org/web/20150527163756/http://www.thedocumentarygroup.com/PJP/Transcripts%20Files/Script_Ecstasy.doc. 
  135. 135,0 135,1 Bennett, Drake (30 January 2005). «Dr. Ecstasy.». New York Times Magazine. https://www.nytimes.com/2005/01/30/magazine/30ECSTASY.html. 
  136. Shulgin, Ann (2004). «Tribute to Jacob». Στο: Doblin, Rick. The Secret Chief Revealed (2nd έκδοση). Sarasota, Fl: Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies. σελίδες 17–18. ISBN 978-0-9660019-6-9. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2015. 
  137. 137,0 137,1 Ecstasy on Prescription, BBC Business Daily, May 29, 2018.
  138. 138,0 138,1 138,2 138,3 138,4 Eisner, Bruce (1994). Ecstasy : The MDMA Story (Expanded 2nd έκδοση). Berkeley, CA: Ronin Publishing. ISBN 978-0-914171-68-3. 
  139. 139,0 139,1 139,2 139,3 139,4 139,5 139,6 Beck, Jerome· Rosenbaum, Marsha (1994). «The Distribution of Ecstasy». Pursuit of Ecstasy : The MDMA Experience. Albany: State Univ. of New York Press. ISBN 978-0-7914-1817-8. 
  140. 140,0 140,1 140,2 Doblin, Rick· Rosenbaum, Marsha (1991). «Chapter 6: Why MDMA Should Not Have Been Made Illegal». Στο: Inciardi, James A. The Drug Legalization Debate (2nd έκδοση). London: Sage Publications, Inc. ISBN 978-0-8039-3678-2. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2015. 
  141. Collin, Matthew· Godfrey, John (2010). «The Technologies of Pleasure». Altered State: The Story of Ecstasy Culture and Acid House (Updated new έκδοση). London: Profile Books. ISBN 978-1-84765-641-4. 
  142. Savlov, Marc (12 June 2000). «Countdown to Ecstasy: A New Drug for a New Millennium». The Austin Chronicle (Weekly Wire). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-01-21. https://web.archive.org/web/20160121022839/http://weeklywire.com/ww/06-12-00/austin_music_feature.html. Ανακτήθηκε στις 6 August 2015. 
  143. Sylvan, Robin (2005). «A Brief History of the Rave Scene». Trance Formation: The Spiritual and Religious Dimensions of Global Rave Culture. New York, NY: Routledge. σελίδες 21–22. ISBN 978-0-415-97090-7. 
  144. «Is ecstasy MDMA? A review of the proportion of ecstasy tablets containing MDMA, their dosage levels, and the changing perceptions of purity». Psychopharmacology 173 (3–4): 234–41. May 2004. doi:10.1007/s00213-003-1712-7. PMID 15007594. http://psy.swansea.ac.uk/staff/parrott/p-IsEcstasyMDMA-Psychopharm-2004.pdf. 
  145. «MDMA on the street: Analysis Anonymous». Journal of Psychoactive Drugs 18 (4): 363–9. October 1986. doi:10.1080/02791072.1986.10472371. PMID 2880953. 
  146. «Schedules of Controlled Substances Proposed Placement of 3,4-Methylenedioxymethamphetamine in Schedule I». Federal Register 49 (146): 30210. 27 July 1984. http://maps.org/research-archive/dea-mdma/pdf/0194.PDF. Ανακτήθηκε στις 15 January 2015. 
  147. Adler, Jerry; Abramson, Pamela; Katz, Susan; Hager, Mary (15 April 1985). «Getting High on 'Ecstasy'». Newsweek Magazine (Life/Style): σελ. 96. http://www.maps.org/research-archive/hmma/Newsweek4.85.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 February 2015. 
  148. 148,0 148,1 Holland, Julie (2001). «The History of MDMA». Στο: Holland, Julie. Ecstasy: the complete guide; a comprehensive look at the risks and benefits of MDMA. Rochester, VT: Park Street Press. ISBN 978-0-89281-857-0. 
  149. «MDMA – FDA REPORT, 1985». Erowid. Food and Drug Administration. 1985. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2015. 
  150. «U.S. will ban 'ecstasy,' a hallucinogenic drug». The New York Times. The Associated Press. 1 June 1985. https://www.nytimes.com/1985/06/01/us/us-will-ban-ecstasy-a-hallucinogenic-drug.html. Ανακτήθηκε στις 29 April 2015. 
  151. Baker, Kathryn (30 May 1985). «DEA To Ban "Ecstasy" – The Drug MDMA». The Associated Press. http://www.apnewsarchive.com/1985/DEA-To-Ban-Ecstasy-The-Drug-MDMA/id-26214cd32a8b4c05e361158df14715b0. Ανακτήθηκε στις 7 August 2015. 
  152. Corwin, Miles (31 May 1985). «U.S. to Ban Use of Drug MDMA : Street Abuse Cited; Used by Psychiatrists». Los Angeles Times. https://articles.latimes.com/1985-05-31/news/mn-14566_1_street-drugs. Ανακτήθηκε στις 11 August 2015. 
  153. Weber, Bruce (7 June 2014). «Alexander Shulgin, Psychedelia Researcher, Dies at 88». The New York Times (The New York Times Company). https://www.nytimes.com/2014/06/08/us/alexander-shulgin-psychedelia-researcher-dies-at-88.html?_r=0. Ανακτήθηκε στις 28 August 2015. 
  154. Vastag, Brian (3 June 2014). «Chemist Alexander Shulgin, popularizer of the drug Ecstasy, dies at 88». The Washington Post (WP Company LLC). https://www.washingtonpost.com/national/health-science/chemist-alexander-shulgin-popularizer-of-the-drug-ecstasy-dies-at-88/2014/06/03/19fd9580-eb34-11e3-b98c-72cef4a00499_story.html. Ανακτήθηκε στις 28 August 2015. 
  155. WHO Expert Committee on Drug Dependence: Twenty-second Report (PDF). Geneva: World Health Organization. 1985. σελίδες 24–25. ISBN 978-9241207294. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2012. 
  156. «Decision to place MDMA into Schedule I» (PDF). UNODC. Commission on Narcotic Drugs. 11 Φεβρουαρίου 1986. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2015. 
  157. McKinley, James C. (12 September 2013). «Overdoses of 'Molly' Led to Electric Zoo Deaths». The New York Times. http://artsbeat.blogs.nytimes.com/2013/09/12/overdoses-of-molly-led-to-electric-zoo-deaths/?_r=0. Ανακτήθηκε στις 9 December 2013. 
  158. James, Susan Donaldson (23 Φεβρουαρίου 2015). «What Is Molly and Why Is It Dangerous?». NBCNews.com. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2015. Why is it called Molly? That's short for "molecule." "You can put a ribbon and bow on it and call it a cute name like 'Molly' and people are all in," said Paul Doering, professor emeritus of pharmacology at the University of Florida. 
  159. Aleksander, Irina (21 June 2013). «Molly: Pure, but Not So Simple». The New York Times (The New York Times Company). https://www.nytimes.com/2013/06/23/fashion/molly-pure-but-not-so-simple.html. Ανακτήθηκε στις 24 February 2015. 
  160. «Mephedrone (4-Methylmethcathinone) appearing in "Ecstasy" in the Netherlands». 19 September 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-11-05. https://web.archive.org/web/20121105125943/http://scientopia.org/blogs/drugmonkey/2010/09/19/mephedrone-4-methylmethcathinone-appearing-in-ecstasy-in-the-netherlands/. Ανακτήθηκε στις 31 December 2012. 
  161. «Why ecstasy is 'vanishing' from UK nightclubs». BBC News. 19 January 2010. http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/london/8468372.stm. Ανακτήθηκε στις 14 February 2010. 
  162. Bish, Joe (Aug 4, 2017). «Watch Out for Pentylone, the Horrible New MDMA Additive». Vice. https://www.vice.com/en_uk/article/pagjxg/watch-out-for-pentylone-the-horrible-new-mdma-additive. 
  163. Power, Mike (2013). Drugs 2.0 : the web revolution that's changing how the world gets high. London: Portobello. ISBN 978-1-84627-459-6. 
  164. Misuse of Drugs Act 1971. Statutelaw.gov.uk (5 January 1998). Retrieved on 11 June 2011.
  165. Schedules of Controlled Substances; Scheduling of 3,4-Methylenedioxymethamphetamine (MDMA) Into Schedule I of the Controlled Substances Act; Remand, 53 Fed. Reg. 5,156 (DEA 22 February 1988).
  166. Court Rejects Harsh Federal Drug Sentencing Guideline as Scientifically Unjustified | American Civil Liberties Union. Aclu.org (15 July 2011). Retrieved on 29 August 2012.
  167. 167,0 167,1 Hennig, Alyssa C. (2014). «An Examination of Federal Sentencing Guidelines' Treatment of MDMA ('Ecstasy')». Belmont Law Review 1: 267. 
  168. «Committee: the current system of the Opium Act does not have to be changed». government.nl. 24 Ιουνίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2012. 
  169. «Schedule I». Controlled Drugs and Substances Act. Isomer Design. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2013. 
  170. «Definitions and interpretations». Controlled Drugs and Substances Act. Isomer Design. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2013. 
  171. 171,0 171,1 «Statistical Bulletin 2018 — prevalence of drug use | www.emcdda.europa.eu». www.emcdda.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2019. 
  172. «Ecstasy use among US adolescents from 1999 to 2008». Drug and Alcohol Dependence 112 (1–2): 33–8. November 2010. doi:10.1016/j.drugalcdep.2010.05.006. PMID 20570447. 
  173. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (2008). Annual report: the state of the drugs problem in Europe (PDF). Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities. σελ. 49. ISBN 978-92-9168-324-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020. 
  174. «European Drug Report 2014, page 26» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020. 
  175. «Ecstasy-type substances Retail and wholesale prices* and purity levels, by drug, region and country or territory». United Nations Office on Drugs and Crime. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2015. 
  176. «Monitoring of illicit pill distribution networks using an image collection exploration framework». Forensic Science International 223 (1–3): 298–305. November 2012. doi:10.1016/j.forsciint.2012.10.004. PMID 23107059. http://www.fsijournal.org/article/S0379-0738(12)00458-6/abstract. 
  177. Drugtext – 10 years of ecstasy and other party drug use in Australia: What have we done and what is there left to do?. Drugtext.org. Retrieved on 11 June 2011. Αρχειοθετήθηκε 9 February 2012 στο Wayback Machine.
  178. «MDMA-assisted therapy: A new treatment model for social anxiety in autistic adults». Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry 64: 237–49. January 2016. doi:10.1016/j.pnpbp.2015.03.011. PMID 25818246. 
  179. Maxmen, Amy (2017). «Psychedelic compound in ecstasy moves closer to approval to treat PTSD». Nature. doi:10.1038/nature.2017.21917. https://www.nature.com/news/psychedelic-compound-in-ecstasy-moves-closer-to-approval-to-treat-ptsd-1.21917. Ανακτήθηκε στις 18 May 2017. 
  180. Waldman, Ayelet (10 Ιανουαρίου 2017). A Really Good Day: How Microdosing Made a Mega Difference in My Mood, My Marriage, and My Life. Knopf Doubleday Publishing Group. ISBN 978-0-451-49410-8. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2017. 
  181. Lattin, Don (19 Μαρτίου 2015). «Patients in ecstasy clinical trial find drug beneficial». San Francisco Chronicle. Hearst Corporation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2016. 
  182. «Novel psychopharmacological therapies for psychiatric disorders: psilocybin and MDMA». The Lancet. Psychiatry 3 (5): 481–8. May 2016. doi:10.1016/S2215-0366(15)00576-3. PMID 27067625. 
  183. Philipps, Dave (29 November 2016). «F.D.A. Agrees to New Trials for Ecstasy as Relief for PTSD Patients». The New York Times. The New York Times Company. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 January 2017. https://web.archive.org/web/20170106084750/http://www.nytimes.com/2016/11/29/us/ptsd-mdma-ecstasy.html. Ανακτήθηκε στις 1 December 2016. 
  184. Devlin, Hannah (30 June 2017). «World's first trials of MDMA to treat alcohol addiction set to begin». The Guardian. https://www.theguardian.com/science/2017/jun/30/world-first-trials-mdma-treat-alcohol-addiction-set-begin?CMP=fb_gu. 
  185. «MDMA for the treatment of mood disorder: all talk no substance?». Therapeutic Advances in Psychopharmacology 5 (3): 179–88. June 2015. doi:10.1177/2045125315583786. PMID 26199721.