Accelerated Graphics Port

(Ανακατεύθυνση από AGP)

Ο όρος Accelerated Graphics Port (συντμ. AGP, ελλ. θύρα επιταχυμένων γραφικών) είναι ένας δίαυλος απευθείας συνδέσεων υψηλής ταχύτητας για την σύνδεση πρόσθετων καρτών γραφικών με την ομάδα των κεντρικών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων στην μητρική πλακέτα του υπολογιστή. Χρησιμοποιείται πρώτιστα στην επιτάχυνση της τρισδιάστατης ηλεκτρονικής γραφικής παράστασης. Από το 2004 και μέχρι το 2007 ο AGP αντικαταστάθηκε από τον PCI Express.

AGP
Accelerated Graphics Port

Μια πρίζα AGP (χρώμα καστανό) και δυο πρίζες PCI (χρώμα μπεζ).
Έτος εφεύρεσης: 1997
Εφευρέθηκε από: Intel
Διαδέχθηκε από: PCI Express (2004)

Εύρος: 32 bits
Αριθμός συσκευών: μία για κάθε υποδοχή
Επιδόσεις μέγιστη 2.133 MB/s
Είδος: Παράλληλος
Συνδέσιμος εν λειτουργία; θέμα του κατασκευαστή
Εξωτερικός; θέμα του κατασκευαστή

Πλεονεκτήματα πέρα από τον δίαυλο PCI

Επεξεργασία

Καθώς η επεξεργασία και απεικόνιση δισδιάστατων και τρισδιάστατων αναπαραστάσεων μέσω των υπολογιστών έγιναν όλο και πιο συχνές και αναγκαίες, οι διαδοχικές γενεές των μονάδων γραφικής παράστασης άρχισαν να εγγίζουν τα όρια της απόδοσης του διαύλου PCI. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη του διαύλου AGP.

Για τις ανάγκες των σύγχρονων μονάδων γραφικής παράστασης, ο AGP είναι περισσότερο αποδοτικός από τον PCI επειδή επιτρέπει γρηγορότερη επικοινωνία, αφού παρέχει αποκλειστικές διαβάσεις μεταξύ της υποδοχής και του επεξεργαστή, σε αντίθεση με τον PCI που χρησιμοποιείται από κοινού διαμοιράζοντας την απόδοσή του σε όλες τις μονάδες που το χρησιμοποιούν. Το AGP χρησιμοποιεί επίσης πλευρικό τρόπο διεύθυνσης, που σημαίνει ότι η διεύθυνση του πακέτου φέρεται έξω από αυτό και διαβάζεται χωρίς να πρέπει να διαβαστεί ολόκληρο το πακέτο. Επιπλέον, όταν γίνεται η φόρτωση ενός γραφικού υλικού (texture), μια κάρτα γραφικής παράστασης PCI πρέπει να αντιγράψει όλο το υλικό από την κεντρική μνήμη (RAM) του συστήματος στην μνήμη πλαίσιο (fraimbuffer) της κάρτας, ενώ μια κάρτα AGP είναι ικανή να διαβάσει τα δεδομένα άμεσα από την κεντρική μνήμη (RAM) χρησιμοποιόνας την τεχνολογία GART (αγγλ. Graphics Address Remapping Table, πίνακας ανακατεύθυνσης διευθύνσεων γραφικής παράστασης).[1]

Οι κάρτες που χρησιμοποιούν δίαυλο PCI συνεχίζουν να παράγονται κυρίως για δύο λόγους. Πρώτον, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχεδόν σε οποιονδήποτε PC. Αφετέρου, ένας χρήστης με ένα κατάλληλο λειτουργικό σύστημα μπορεί να χρησιμοποιήσει περισσότερες από μία κάρτες γραφικής παράστασης PCI (ή και σε συνδυασμό με μια κάρτα AGP) ταυτόχρονα, δίνοντας πολλές διαφορετικές τηλεοπτικές εξόδους για τη χρήση πολλών οθονών. Αυτό είναι σχεδόν αδύνατο με τις κάρτες AGP 1.0 και AGP 2.0, αφού η προδιαγραφή δεν υποστηρίζει περισσότερες από μία τηλεοπτική κάρτα. Αν και η προδιαγραφή AGP 3.0 υποστηρίζει περισσότερες, εν τούτοις λίγες μητρικές κάρτες PC είναι εξοπλισμένες με περισσότερες από μια υποδοχές διαύλου AGP.

Η εξέλιξη του διαύλου

Επεξεργασία
 
Μια κάρτα γραφικής παράστασης με δίαυλο AGP και ομάδα κεντρικών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων ATI.

Η υποδοχή του δίαυλου AGP πρωτοεμφανίστηκε στη μητρική πλακέτα των προσωπικών υπολογιστών τύπου x86 που χρησιμοποιούσαν επεξεργαστή Pentium στην υποδοχή τύπου Socket 7 ή επεξεργαστή Pentium II σε συνδυασμό με την υποδοχή τύπου Slot 1. Η κατασκευαστική εταιρεία Intel ξεκίνησε την εφαρμογή του AGP στα μέσα Οκτωβρίου 1997 μαζί με την ομάδα των κεντρικών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων i440LX και την υποδοχή Slot 1, και υιοθετήθηκε πολύ γρήγορα από όλους τους σημαντικότερους προμηθευτές μητρικών πλακών.[2]

Η πρώτη ομάδα ολοκληρωμένων κυκλωμάτων του τύπου Socket 7 που ήταν τα Apollo VP3 της κατασκευαστικής εταιρείας VIA, τα 5591/5592 της SiS και τα Aladdin V της ALI. Από την Intel δεν κυκλοφόρησε κανένα από αυτά. Άλλα ολοκληρωμένα κυκλώματα ήταν το IC PA-2012 τον Νοέμβριο του 1997, και λίγο αργότερα το EPoX P55-VP3, και τα δυο της FIC, βασισμένα στο Apollo VP3 της VIA.[3]

Από τα πρώτα ολοκληρωμένα κυκλώματα ειδικά για βίντεο και συμβατά με τον AGP ήταν το Vérité V2200 της Rendition, το Voodoo Banshee της 3dfx, το RIVA 128 της NVIDIA, το PERMEDIA 2 της 3Dlabs, το i740 της Intel, τα ATI Rage series της ATI , το Millennium II της Matrox και τα S3 ViRGE GX/2.

  • Η Microsoft εισήγαγε τον AGP στο λειτουργικό σύστημα Windows 95 με την έκδοση OEM Service Release 2 (OSR2 version 1111 ή 950B).[4]
  • Το λειτουργικό σύστημα Windows NT υποστήριξε τον AGP από την έκδοση Windows NT 4 0 μέσω του service pack 3, το 1997.
  • Το λειτουργικό σύστημα Linux υποστήριξε τον AGP με την υλοποίηση του πυρήνα AGPgart το 1999.

Εκδόσεις του AGP

Επεξεργασία
 
Συμβατικότητα των διαφόρων υποτύπων AGP και το σύστημα κλειδιών και κλειδαρότρυπας που χρησιμοποιούνται στο βύσμα και στην πρίζα.

Η Intel κυκλοφόρησε την πρώτη έκδοση του AGP με τον τίτλο AGP προδιαγραφή 1.0 το 1997 [5] που περιέλαβε τις ταχύτητες 1x και 2x.[2] Η προδιαγραφή 2.0 περιέγραφε τον AGP 4X και η προδιαγραφή 3.0 περιέγραφε τον AGP 8X.[6][7] Οι εξής εκδόσεις διατίθενται:

AGP 1x
Δίαυλος εύρους 32-bit που λειτουργεί στα 66 MHz με μέγιστη ταχύτητα 266 MB/s, με σήμα των 3,3 V.
AGP 2x
Έυρος 32-bit, 66 MHz double pumped που αναλογεί στα 133 MHz με μέγιστη ταχύτητα 533 MB/s, με σήμα των 3,3 V;
AGP 4x
Έυρος 32-bit, 66 MHz quad pumped που αναλογεί στα 266 MHz με μέγιστη ταχύτητα 1.066 MB/s (1 GB/s), με σήμα των 1,5 V.
AGP 8x
Έυρος 32-bit, 66 MHz οκταπλή που αναλογεί στα 533 MHz με μέγιστη ταχύτητα 2.133 MB/s (2 GB/s), με σήμα των 0,8 V.

Άλλες Παραλλαγές

Επεξεργασία

Διάφορες άλλες παραλλαγές του δίαυλου AGP έχουν παραχθεί από τους κατασκευαστές: Έυρος 32-bit, 66 MHz double pumped που αναλογεί στα 133 MHz με μέγιστη ταχύτητα 533 MB/s, με σήμα των 3,3 V;

64 bit AGP
Έυρος 64-bit. Χρησιμοποιήθηκε σε επαγγελματικές γραφικές κάρτες υψηλής αποδοτικότητας. Προτάθηκε μιά φορά ως προαιρετικό πρότυπο στα σχέδια για τον AGP 3.0 εγγράφου, αλλά αποσύρθηκε τελικά από την έκδοση του επίσημου προτύπου.
AGP Express
Δεν πρόκειται για γνήσιο AGP, αλλά για μια προσαρμογή κάρτας AGP για σύνδεση με συμβατική υποδοχή δίαυλου PCI στην ανάλογη μητρική πλακέτα PCI Express.
AGI
(αγγλ. ASRock Graphics Interface) Είναι μια παραλλαγή του AGP από την εταιρεία ASRock. Ο σκοπός του είναι να ειδικά για χρήση σε μητρικές πλακέτες Asrock που με ειδικά ολοκληρωμένα κυκλώματα μη συμβατικά στον AGP.
AGX
(αγγλ. Advanced Graphics eXtended) της εταιρείας Epox. Άλλη μια ιδιόκτητη παραλλαγή.
Ultra-AGP, Ultra-AGPII
XGP
AGR

Συμβατικότητα

Επεξεργασία

Αν και με κάποιους περιορισμούς, οι κάρτες AGP είναι συμβατό σύστημα και προς τις δύο κατευθύνσεις. Οι κάρτες με σήμα του 1,5 V έχουν άλλο κλειδί στο βύσμα τους από τις κάρτες με σήμα των 3.3 V και γι' αυτό δεν ταιριάζουν στην πρίζα του αντίστοιχα άλλου μοντέλου. Ανάλογα με τον κατασκευαστή, υπάρχουν όμως υποδοχές που επιτρέπουν την χρήση διαφόρων υποτύπων AGP. Συχνά όμως παρουσιάζονται προβλήματα που προέρχονται από το λογισμικό firmware της κάρτας.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. What is AGP? Αρχειοθετήθηκε 2012-05-09 στο Wayback Machine., SysOpt, September 19, 2003.
  2. 2,0 2,1 Intel 440LX AGPset, Intel, accessed October 18, 2007.
  3. Lal Shimpi, Anand. Chipset Guide (Socket 7), Anandtech, August 1, 1997.
  4. Which version of Windows 95 supports AGP?, ComputerHope, accessed October 18, 2007.
  5. Accelerated Graphics Port Interface Specification Rev. 1.0 Αρχειοθετήθηκε 2015-05-03 στο Wayback Machine., Intel, accessed October 18, 2007.
  6. AGP 4X: Faster Data Transfer & Better-Quality Images, Smart Computing, January 2000.
  7. AGP 3.0 Specification, Intel, accessed October 18, 2007.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία