Το Bad είναι το 7o στούντιο άλμπουμ του Αμερικανού καλλιτέχνη Μάικλ Τζάκσον. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 25 Αυγούστου 1987[1] από την Epic/CBS Records, σχεδόν 5 χρόνια μετά την κυκλοφορία του προηγούμενου στούντιο άλμπουμ του Τζάκσον, Thriller, το οποίο είχε γίνει το μεγαλύτερο σε πωλήσεις άλμπουμ παγκοσμίως. Το Bad πούλησε 32 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, με 9 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο στις ΗΠΑ, και έγινε το 5ο σε πωλήσεις άλμπουμ όλων των εποχών. Το Bad είναι το μόνο άλμπουμ με 5 singles στην 1η θέση του Billboard Hot 100. Παρόμοιο με το προηγούμενο μουσικό υλικό του Τζάκσον, το άλμπουμ περιείχε R&B, Pop και Rock.

Bad
Στούντιο άλμπουμ από Μάικλ Τζάκσον
Ηχογράφηση5 Ιανουαρίου - 9 Ιουλίου 1987
Μουσικό είδοςποπ, R&B, dance-pop, synthpop, funk, ροκ
Διάρκεια48:16
ΠαραγωγήΚουίνσι Τζόουνς
Μάικλ Τζάκσον (συμπαραγωγός)
ΔισκογραφικήEpic
Δισκογραφικό χρονολόγιο
(Μάικλ Τζάκσον)
Anthology
(1986/1995)
Bad
(1987)
Dangerous
(1991)
Singles από Bad
  1. "I Just Can't Stop Loving You"
    Κυκλοφόρησε: 29 Ιουλίου 1987
  2. "Bad"
    Κυκλοφόρησε: 7 Σεπτεμβρίου 1987
  3. "The Way You Make Me Feel"
    Κυκλοφόρησε: 9 Νοεμβρίου 1987
  4. "Man in the Mirror"
    Κυκλοφόρησε: 9 Ιανουαρίου 1988
  5. "Dirty Diana"
    Κυκλοφόρησε: 18 Απριλίου 1988
  6. "Another Part of Me"
    Κυκλοφόρησε: 11 Ιουλίου 1988
  7. "Smooth Criminal"
    Κυκλοφόρησε: 24 Οκτωβρίου 1988
  8. "Leave Me Alone"
    Κυκλοφόρησε: 13 Φεβρουαρίου 1989
  9. "Liberian Girl"
    Κυκλοφόρησε: 3 Ιουλίου 1989
  10. "Speed Demon"
    Κυκλοφόρησε: 12 Οκτωβρίου 1989
Ειδική έκδοση του άλμπουμ το 2001

Το Bad ηχογραφήθηκε κατά τη διάρκεια του 1987. Τα λυρικά θέματα του άλμπουμ σχετίζονται με την παράνοια, τον ρομαντισμό, την αυτοβελτίωση, και την παγκόσμια ειρήνη. Θεωρείται ότι το Bad παγίωσε τη θέση του Τζάκσον ως ενός από τους πιο επιτυχημένους καλλιτέχνες της δεκαετίας του 1980, καθώς επίσης ενίσχυσε τη σόλο καριέρα του και έγινε ένα από τα καλύτερα μουσικά projects της καριέρας του.

Τα 10 από τα 11 τραγούδια του Bad κυκλοφόρησαν ως singles - ένα ήταν προωθητικό single και ένα άλλο εκτός ΗΠΑ και Καναδά. 5 από τα singles έφτασαν μέχρι το Νο1 στα Billboard charts των ΗΠΑ, ενώ το 6ο εισήλθε στο Τop#10, με το 7ο στο Τop#20 του Hot 100. Το single που κυκλοφόρησε εκτός ΗΠΑ και Καναδά ήταν εμπορικά επιτυχημένο, κερδίζοντας θέσεις στα top ten και top twenty σε πολλές περιοχές. Το Bad έφτασε στο Νο1 σε 13 χώρες, ενώ εισήλθε στα Τop#20 σε άλλες περιοχές. Το μόνο τραγούδι που δεν κυκλοφόρησε ως single ήταν το Just Good Friends.

Το Bad έδωσε στον Τζάκσον περισσότερη καλλιτεχνική ελευθερία από ότι είχε στις προηγούμενες κυκλοφορίες του με την Epic (Off the Wall και Thriller). Στο Bad, ο Τζάκσον έγραψε 9 από τα 11 τραγούδια του άλμπουμ και δούλεψε ως συμπαραγωγός στο υπόλοιπο άλμπουμ. Το άλμπουμ συνέχισε την εμπορική επιτυχία του Τζάκσον στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και έλαβε 6 υποψηφιότητες Grammy Award, από τις οποίες κέρδισε 2. Εκτός από την εμπορική επιτυχία, είχε λάβει και θετικές κριτικές. Το Bad έλαβε τη 43η θέση στο 100 Greatest Albums of All Time of the MTV Generation το 2009 από το VH1. Έλαβε τη 202η θέση στον κατάλογο 500 Greatest Albums of All Time του Rolling Stone. Το άλμπουμ αποτέλεσε και την τελευταία συνεργασία του Τζάκσον και του Κουίνσι Τζόουνς.

Προϊστορία και παραγωγή

Επεξεργασία

Κατά το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του Τζάκσον στους The Jackson 5, αυτός και οι αδερφοί του δεν είχαν δημιουργικό έλεγχο και δεν είχαν το δικαίωμα να γράφουν υλικό για κάποιο από τα μουσικά τους projects. Όταν ο Τζάκσον άρχισε να δουλεύει σε σόλο μουσικά projects, καθώς παρέμεινε μέλος του συγκροτήματος, έλαβε περισσότερη δημιουργική ελευθερία στα στούντιο άλμπουμ του, Off the Wall (1979) και Thriller (1982) - και τα δύο είχαν εμπορική επιτυχία. Για το Bad, ο Τζάκσον είχε την ίδια δημιουργική ελευθερία.[2]

Ένα από τα προηγούμενα άλμπουμ του Τζάκσον, το Off the Wall, ήταν κριτική επιτυχία, καθώς έλαβε γενικά θετικές γνώμες.[3][4] Είχε επίσης εμπορική επιτυχία, καθώς πούλησε περισσότερα από 20 εκατομμύρια αντίγραφα παγκοσμίως. Το επόμενο στούντιο άλμπουμ του Τζάκσον, το Thriller, που κυκλοφόρησε στα τέλη του 1982, ήταν παρόμοιο με το Off the Wall - ήταν επίσης κριτική και εμπορική επιτυχία. Το Thriller πούλησε 100 εκατομμύρια αντίγραφα παγκοσμίως[5] και έγινε το νούμερο 1 σε πωλήσεις διεθνώς άλμπουμ.[6]

Το Bad ήταν το πρώτο στούντιο άλμπουμ του Τζάκσον, το οποίο κυκλοφόρησε μετά την αποχώρηση του από τους The Jacksons και το πρώτο μετά την πενταετή περίοδο που ακολούθησε το Thriller.[6] Το Bad ήταν η τρίτη, και η τελευταία, μουσική συνεργασία μεταξύ του Τζάκσον και του Κουίνσι Τζόουνς. Παραγωγός του άλμπουμ ήταν ο Τζόουνς, με συμπαραγωγό τον Τζάκσον.[7] Ο Τζάκσον ξεκίνησε να ηχογραφεί demos για το άλμπουμ, λίγους μήνες μετά την περιοδεία Victory Tour (1984) με τους The Jacksons. Οι ηχογραφήσεις διεξήχθησαν από τις 5 Ιανουαρίου έως τις 9 Ιουλίου 1987.[7]

Ο Τζάκσον έγραψε περίπου 60 τραγούδια για το νέο άλμπουμ και ηχογράφησε 30, θέλοντας να τα χρησιμοποιήσει όλα σε ένα three-disc set.[2] Ο Τζόουνς πρότεινε ότι το άλμπουμ θα πρέπει να περιέχει 10 τραγούδια.[2] Όταν το άλμπουμ κυκλοφόρησε σε CD, ένα επιπλέον κομμάτι, το Leave Me Alone συμπεριλήφθηκε.[7] Μετά κυκλοφόρησε ως single. Ο Τζάκσον έγραψε 9 από τα 11 κομμάτια του άλμπουμ.[2] Ο Τέρρι Μπρίτεεν και ο Γκράχαμ Λάιλ έγραψαν το Just Good Friends, ενώ η Σαΐντα Γκάρρετ και ο Γκλεν Μπάλλαρντ το Man in the Mirror.[7]

Συγγραφή

Επεξεργασία

Το Bad αρχικά θεωρήθηκε ως ντουέτο του Τζάκσον και του Prince.[2] Άλλοι καλλιτέχνες που υποτίθεται έπρεπε να συμμετέχουν στο άλμπουμ ήταν η Γουίτνεϊ Χιούστον, η Αρίθα Φράνκλιν και η Μπάρμπρα Στρέιζαντ - καμία από τις συνεργασίες όμως δεν τελεσφόρησε.[2] Οι στίχοι των τραγουδιών του άλμπουμ αφορούν θέματα όπως ο ρομαντισμός και η παράνοια - η παράνοια ήταν συχνό θέμα για τον Τζάκσον, το οποίο είχε χρησιμοποιήσει στα προηγούμενα άλμπουμ.[8] Το Allmusic σημείωσε ότι το Bad οδήγησε τον Τζάκσον «πιο βαθιά σε μια hard rock, πιο βαθιά στη σύγχρονη ψευτοσυναισθηματική εφηβική πραγματικότητα, πιο βαθιά στον βαρύ χορό - λαμβάνοντας ουσιαστικά κάθε μερίδα του Thriller σε ένα άκρο, καθώς αύξησε το studio craft».[8]

Το Dirty Diana θεωρήθηκε από τους κριτικούς «μισογυνιστικό»,[8] και οι στίχοι του αφορούσαν μια σεξουαλική εμμονή, χωρίς να έχει στόχο για το «σκοτάδι» του Billie Jean - αλλά πράγματι, ακούγεται εξίσου σαν ίντριγκα για μια επίφοβη σεξουαλική αναμέτρηση, ενώ υπάρχει η ευκαιρία να γίνει δεκτή ή όχι αυτή η αναμέτρηση.[9] Το Leave Me Alone περιγράφεται ως «παρανοϊκός ύμνος».[8] Στο Man in the Mirror, το τραγούδι περιγράφει τον Τζάκσον να πηγαίνει «ένα βήμα μπροστά» και να προσφέρει «μια απλή ομιλία με απλή δέσμευση», όπως μπορεί να φανεί στους στίχους I'm starting with the man in the mirror/I'm asking him to change his ways/And no message could have been clearer/If you wanna make the world a better place/Take a look at yourself and then make a change.[9] Οι στίχοι του Speed Demon μιλούν για τη γρήγορη οδήγηση.[10] Το Bad θεωρήθηκε ως τραγούδι, του οποίου οι στίχοι αναφέρονται στο καύχημα.[9]

Οι στίχοι του Liberian Girl θεωρήθηκαν «αστραφτεροί» με την «ευγνωμοσύνη» για την «ύπαρξη ενός αγαπημένου προσώπου».[9] Η μουσική του Smooth Criminal δείχνει μια ομοιότητα με το «popcorn-chomping τρόπο» του Thriller.[9] Το Smooth Criminal θεωρήθηκε ως παράδειγμα για «την ελεύθερη γλώσσα του Τζάκσον» που κρατά τους ανθρώπους «ενήμερους ότι αντιμετωπίζουν αρκετές πραγματικότητες: η ταινία, η οποία το όνειρο εμπνέει, και τον ξύπνιο κόσμο φωτίζει».[9] Η μουσική στο I Just Can't Stop Loving You, ντουέτο με την Σαΐντα Γκάρρετ, συνιστάται κυρίως σε θραύσεις δαχτύλων και τύμπανα.[9] Το Just Good Friends, ντουέτο με τον Στίβι Γουόντερ, σύμφωνα με τους κριτικούς, ακούγεται καλά στην αρχή, αλλά μετά μετατρέπεται σε «chin-bobbing φαιδρότητα».[9] Η μουσική του The Way You Make Me Feel αποτελείται από blues αρμονίες.[6] Οι στίχοι του Another Part of Me ασχολούνται με την ένωση των ανθρώπων, ως «εμείς».[6]

Κυκλοφορία και μάρκετινγκ

Επεξεργασία
Κύρια λήμματα: Captain EO, Moonwalker και Bad World Tour
 
Άνθρωποι σε σειρά για μια συναυλία στο Δυτικό Βερολίνο (1988), κατά τη διάρκεια του Bad World Tour

Πριν την κυκλοφορία του Bad, ο Τζάκσον χρησιμοποιούσε το μάρκετινγκ προς όφελός του, περισσότερο από ότι έκανε με το Thriller. Ένα χρόνο πριν την κυκλοφορία του Bad, ο Τζάκσον χρησιμοποίησε αρκετές τακτικές για να κάνει τα μέσα ενημέρωσης να ασχοληθούν με την μικρή του ταινία, την ταινία Captain EO, κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του Bad. Ο Τζάκσον έπαιζε ένα διαστημικό καπετάνιο στη μικρή ταινία, η οποία είχε παραγωγό τον Τζορτζ Λούκας και διευθυντή τον Φράνσις Φορντ Κόπολα. Κατά τη διάρκεια της κυκλοφορίας του Bad, ο Τζάκσον ήταν παραγωγός σε μια ταινία για τη ζωή του, η οποία παρουσιάστηκε από το CBS.[6] Στο τέλος της ταινίας, το κανάλι έδειξε μια μικρή ταινία για το Bad, με πρωταγωνιστή τον Ουέσλεϊ Σνάιπς.[6] Η στρατηγική μάρκετινγκ του Τζάκσον, δημιουργημένη από τον Φρανκ ΝτιΛέο και άλλους, επίσης συμπεριλάμβανε παραγωγή ταινίας κατά τη διάρκεια του Bad World Tour. Εκείνη η ταινία, το Moonwalker, συμπεριλαμβάνει εκτελέσεις τραγουδιών από το Bad, όπως το Speed Demon, το Leave Me Alone, το Man in the Mirror και το Smooth Criminal, καθώς παρουσιάστηκαν και μικρά βίντεο για τα τελευταία δύο τραγούδια στο τέλος της ταινίας.[11][12] Ο Τζάκσον επίσης χρησιμοποίησε την ευκαιρία να γράψει για τη ζωή του έως εκείνο το σημείο, και κυκλοφόρησε στο βιβλίο Moonwalk το 1988. Η περιοδεία του Τζάκσον για το Bad ήταν μεγάλη οικονομική επιτυχία, αποφέροντας 125 εκατομμύρια δολάρια.[13][14] Αν και ο Τζάκσον κατάφερε να επιβεβαιώσει τη θέση του ως παγκόσμιος ποπ σούπερσταρ, στις ΗΠΑ απέτυχε να φθάσει τις πωλήσεις του Thriller, με αποτέλεσμα το Bad να θεωρηθεί αποτυχία συγκριτικά.[2][15]

Κατά τη διάρκεια της κυκλοφορίας του άλμπουμ, το Thriller είχε ήδη πωλήσει δεκάδες εκατομμύρια, αυξάνοντας τις προσδοκίες για το Bad. Στις 26 Σεπτεμβρίου 1987, το Bad εμφανίστηκε για πρώτη φορά και έλαβε την 1η θέση στο Billboard 200.[16] Το άλμπουμ παρέμεινε στην 1η θέση συνολικά για 6 εβδομάδες,[17] και το Bad επίσης συμμετείχε για πρώτη φορά και έλαβε την 3η θέση στο Billboard R&B/Hip Hop Albums Chart στις 26 Σεπτεμβρίου 1987,[18] πριν λάβει την 1η θέση στις 3 Οκτωβρίου 1987.[19] Το άλμπουμ παρέμεινε στην 1η θέση για 11 εβδομάδες, πριν χάσει τη θέση από το άλμπουμ του Στήβι Γουόντερ, Characters, στις 19 Δεκεμβρίου 1987,[20] ενώ την επόμενη εβδομάδα ανέβηκε ξανά στην 1η θέση, και έμεινε εκεί για ακόμα 4 εβδομάδες πριν χάσει τη 2η θέση από το άλμπουμ του Γουόντερ.[21] Η RIAA ανακήρυξε το Bad 9 φορές πλατινένιο, καθώς πούλησε περισσότερα από 9 εκατομμύρια αντίγραφα μόνο στις ΗΠΑ.[22]

Παγκοσμίως, το Bad ήταν εμπορικά επιτυχημένο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, πούλησε 500.000 αντίγραφα την εβδομάδα της κυκλοφορίας του, και παραμένει 13 φορές πλατινένιο, για τις πωλήσεις των 3.9 εκατομμυρίων αντιγράφων, κάνοντας το δεύτερο καλύτερο σε πωλήσεις άλμπουμ του Τζάκσον στον Ηνωμένο Βασίλειο.[23] Το Bad έφθασε ως την 1η θέση στον Καναδά,[24] στην Ιαπωνία,[25] στο Ηνωμένο Βασίλειο,[26] στην Ελβετία,[27] στη Νέα Ζηλανδία, στην Αυστρία, στη Σουηδία και στη Νορβηγία.[28] Το άλμπουμ έφθασε έως το νούμερο 3 στην Ιταλία και στο νούμερο 13 στην Ισπανία, στο Μεξικό και στην Αυστραλία, καθώς και στο νούμερο 20 στο Πουέρτο Ρίκο.[28] Το Bad έγινε 7 φορές πλατινένιο στον Καναδά, καθώς πούλησε περισσότερα από 700.000 αντίγραφα.[29] Στην Ευρώπη, το Bad έγινε πλατινένιο από την IFPI για τις πωλήσεις των 1 εκατομμυρίων αντιγράφων.[30] Το άλμπουμ έγινε πλατινένιο από την IFPI για τις πωλήσεις 20.000 αντιγράφων στο Χονγκ Κονγκ.[31] Παγκοσμίως, το Bad έγινε το τρίτο καλύτερο σε πωλήσεις άλμπουμ του Τζάκσον, μετά το Thriller και το Dangerous, με πωλήσεις 30 εκατομμυρίων αντιγράφων παγκοσμίως.[32]

 
Ο Τζάκσον εκτελεί το The Way You Make Me Feel κατά τη διάρκεια του Bad World Tour.

Το πρώτο single I Just Can't Stop Loving You έγινε το πρώτο από τα 5 singles του άλμπουμ που έφθασε στην 1η θέση του Billboard Hot 100. Το τραγούδι έφθασε στην 1η θέση στις 19 Σεπτεμβρίου 1987, και επίσης έλαβε την 1η θέση στο Billboard R&B/Hip Hop Songs Chart και τη 2η θέση στο Adult Contemporary Chart.[33] Παγκοσμίως, το τραγούδι επίσης έφθασε στην 1η θέση, σε 3 περιοχές, στο Ηνωμένο Βασίλειο, για 2 εβδομάδες,[34] και 9 εβδομάδες στη Νορβηγία και στη Νέα Ζηλανδία.[35] Το δεύτερο single του άλμπουμ, Bad, έφθασε στην 1η θέση στο Billboard 100 στις 16 Οκτωβρίου 1987.[36] Το τραγούδι έλαβε την 1η θέση στην Ισπανία, καθώς έφθασε στο top-ten παγκοσμίως.[37] Το The Way You Make Me Feel έγινε το τρίτο single του άλμπουμ που έφθασε στην 1η θέση στο Billboard Hot 100.[38] Το τραγούδι έλαβε θέση στα top ten και twenty παγκοσμίως.[39] Το Man In The Mirror έφθασε έως την 1η θέση στο Billboard Hot 100,[40] και επίσης έφθασε στη 4η, 8η και 10η θέση στη Νέα Ζηλανδία, στην Αυστραλία και στην Αυστρία αντίστοιχα.[41] Στις 2 Ιουλίου 1988, το Dirty Diana έγινε το πέμπτο και τελευταίο single που έφθασε έως την 1η θέση στο Hot 100.[42] Το Dirty Diana ήταν παγκόσμια επιτυχημένο, καθώς έφθασε στο top ten σε 8 περιοχές.[43]

Το Another Part Of Me έφθασε έως την 11η θέση στο Billboard Hot 100, ενώ έλαβε την 1η θέση στο Billboard R&B/Hip Hop Songs Chart.[44] Παγκοσμίως, το Another Part Of Me ήταν μέτριο σε σύγκριση με τα προηγούμενα singles, φθάνοντας έως την 5η, την 14η και την 30ή θέση στην Ολλανδία, στη Νέα Ζηλανδία και στη Γαλλία αντίστοιχα.[45] Το Smooth Criminal έγινε το 6ο top ten single στο Billboard 100,[46] και είχε παρόμοια επιτυχία παγκοσμίως, φθάνοντας στο top ten σε 5 περιοχές, και στο top forty στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου.[47] Το Leave Me Alone, το οποίο κυκλοφόρησε εκτός ΗΠΑ και Καναδά, έφθασε στην 1η θέση στην Ισπανία, καθώς και στα top ten σε 5 χώρες.[48] Το τελευταίο επίσημο single του άλμπουμ ήταν το Liberian Girl, το οποίο δεν βρέθηκε στο Billboard Hot 100, αλλά ήταν παγκοσμίως επιτυχημένο, φθάνοντας κυρίως στο top twenty.[49]

 Επαγγελματική βαθμολόγηση
Επανεξετασμένα αποτελέσματα
Πηγή Βαθμολόγηση
Allmusic      [8]
Ρόμπερτ Χριστγκάου (B+)[50]
New York Times (θετικό)[6]
Rolling Stone      [9]
Yahoo! Music (θετικό)[51]

Το Bad ήταν γενικά καλό αλλά μερικοί κριτικοί σημειώνουν ότι το Bad δεν κατάφερε να επαναλάβει την επιτυχία του Thriller. Ο Στέφεν Τόμας Έρλεβαϊν, του Allmusic, δήλωσε ότι ο Τζάκσον «προσέγγισε» το Bad με σχεδόν τον ίδιο τρόπο όπως το Thriller, ο οποίος ήταν να «λάβει τον βασικό τύπο του προκάτοχου, να τον αναπτύξει ελαφρώς, και να οδηγήσει προς τα έξω».[8] Ο Έρλεβαϊν, ο οποίος έδωσε στο άλμπουμ 4.5 από τα 5 αστέρια, δήλωσε ότι το άλμπουμ «επιστρέφει με τραγούδια που αποδεικνύουν ότι η μηχανική μπορεί να είναι ανεκτή αν παραδίδεται με άγκιστρα και λόφιο», και κάνει το Bad να φαίνεται σαν κατασκεύασμα της εποχής του και όχι μιας επόμενης εποχής.[8] Ο Ντάβιττ Σίγκερσον, του Rolling Stone, δήλωσε ότι «και χωρίς ένα τραγούδι-ορόσημο όπως το Billie Jean, το Bad παραμένει καλύτερη παραγωγή από ότι το Thriller».[9] Ο Σίγκερσον δήλωσε ότι τραγούδια του άλμπουμ, όπως το Speed Demon, το Dirty Diana και το Liberian Girl έκαναν το Bad «πλουσιότερο, πιο σέξι και καλύτερο από το Thriller».[9]

Ο μουσικός κριτικός Ρόμπερτ Χριστγκάου έδωσε στο Bad B+, λέγοντας ότι το «πλησιέστερο στην τελειότητα» ήταν το τραγούδι Leave Me Alone και ότι η ηχογράφηση «καταδίκασε τα ερείπια με πολύ καλό χορευτικό και μουσικό υλικό».[50] Η Τζέννιφερ Κλέι, του Yahoo Music, σημείωσε ότι ενώ το Bad ήταν καλό, δεν έφθασε «στον βαθμό του Thriller».[51] Ο Τζων Πάρελς, της The New York Times, περιγράφει το Bad ως «αστραφτερό, με χορό υψηλής τεχνολογίας που είναι ακριβώς ένα μικρό εκκεντρικό στα άκρα».[6] Ο Πάρελς επίσης σημείωσε ότι το Bad «ακούγεται up-to-the-minute», και ότι το άλμπουμ έχει επίσης «παρασκευασμένες ρυθμίσεις γνώριμων συνθεσάιζερ» και ότι είναι «καθαρό» και μπορεί να «μεταφέρει ένα στερεό λάκτισμα».[6] Ο Ρίτσαρντ Κρόμελιν, της Los Angeles Times, δήλωσε ότι το άλμπουμ «δεν ήταν κακό» και περισσότερο «θύμιζε την ενιαία δύναμη του Off the Wall σε αντίθεση με τις κορυφές του Thriller»[52]. Ο Κρόμελιν ένιωσε ότι θα ήταν «απογοήτευση» αν το «δημιουργικό επίπεδο» του άλμπουμ είναι εκεί όπου ο Τζάκσον θέλει να μείνει.[52]

Ο Ρίτσαρντ Χάρρινγκτον, της The Washington Post, σχολίασε σχετικά με τις προσδοκίες του Bad στο Thriller ότι, «το άλμπουμ ικετεύει να κρίνεται από τη μουσική του, και όχι από τις πωλήσεις του».[53] Ο Ρίτσαρντ ένιωσε ότι αν και το άλμπουμ δεν μπορεί να φθάσει τις μετά-Thriller προσδοκίες, θα ήταν πιο δίκαιο να συγκρίνουμε το Bad με το Off the Wall.[53] Η γενική του γνώμη του για το Bad ήταν «πολύ καλό» με «άψογη παραγωγή και εκπληκτικά φωνητικά από τον Τζάκσον».[53] Η Έντνα Γκούντερσεν, από την USA Today, περιγράφει το Bad ως την «πιο γυαλισμένη προσπάθεια του Τζάκσον έως τώρα», η οποία είναι «υπολογισμένη, αλλά όχι στείρα».[54] Ο Θομ Ντάφφι, της The Orlando Sentinel, σημειώνει ότι ένα μέρος του υλικού του άλμπουμ «στηρίζεται σε ακόμα παλαιότερες μουσικές ρίζες».[55] Το Bad προτάθηκε για 6 Grammy Award, αλλά κατάφερε να λάβει μόνο 2. Το 1988, το Bad ήταν υποψήφιο για Album of the Year, Best Pop Vocal Performance - Male, Best R&B Vocal Performance - Male[56] και Record of the Year για το Man in the Mirror το επόμενο έτος.[57] Το Bad κέρδισε το Best Engineered Recording - Non Classical το 1988,[56] και το Best Music Video - Short Form για το Leave Me Alone το 1990.[58]

 
Ο Τζάκσον φορούσε ένα σακάκι, κυρίως στρατιωτικού ύφους, κατά τη διάρκεια της περιοδείας για το Bad[2]

Το Bad έκανε ιστορία ως το πρώτο και, έως τώρα, το μοναδικό άλμπουμ με 5 singles στην 1η θέση του Billboard 100 - το I Just Can't Stop Loving You, το Bad, το The Way You Make Me Feel, το Man in the Mirror και το Dirty Diana.[2] Ο Τζέισον Ροντρίγκες, του MTV, σημείωσε ότι «δεν θα ήταν εύκολο για τους περισσότερους να επαναλάβουν τις επιτυχίες του Off the Wall και του Thriller, αλλά το Bad ήταν κάτι το τρομερό».[15] Ο Ροντρίγκεζ σχολίασε ότι το άλμπουμ «εσφαλμένα απορρίφθηκε από τους κριτικούς επειδή δεν είχε τις πωλήσεις που είχε το Thriller» και ότι κατά την εποχή του Bad, ο φωνητικός λόξιγκας του Τζάκσον θα συνδεθεί με τη μουσική του και θα τονίσει το συναίσθημα των στίχων του.[15] Το Rolling Stone δήλωσε ότι «ο καλύτερος τρόπος να αξιολογηθεί το Bad δεν ήταν ως συνέχεια του Thriller».[9] Το 2009, το VH1 δήλωσε για το άλμπουμ:

Είναι κατανοητό ότι οι προσδοκίες για το άλμπουμ ήταν γελοία ψηλά, και ανέβηκαν όταν ο Τζάκσον σχεδίαζε ντουέτα με αστέρια όπως ο Prince (για το ομώνυμο τραγούδι) και τη Γουίτνεϊ Χιούστον (και την Αρίθα Φράνκλιν και την Μπάρμπρα Στρέισαντ). Καμία από αυτές τις συνεργασίες δεν διεξήχθη, αλλά μόνο αύξησαν τη διαφημιστική εκστρατεία για το άλμπουμ. Το Bad ήταν βαθιά προσωπικό project για τον Τζάκσον — έγραψε 9 από τα 11 τραγούδια — με στόχο περαιτέρω ανεξαρτησία και σκληρότερη εμφάνιση και ήχο.[2]

Ο Τζιμ Φάρμπερ, της The New York Daily News, ένιωσε ότι το Bad «εξορθολόγισε τις ιδιορρυθμίες» των δύο προηγούμενων άλμπουμ του Τζάκσον για να δημιουργηθεί «το πιο ομαλό ποπ άλμπουμ του έως τώρα».[59] Ένας συντάκτης για το The Daily Telegraph σχολίασε ότι αν και το Bad ήταν ακόμα μια παγκόσμια εμπορική επιτυχία, το άλμπουμ απέτυχε να φθάσει στην κορυφή του Thriller παρά την παγκόσμια περιοδεία του Τζάκσον.[60] Το 2009, ένας συντάκτης για τη The Miami Herald αντανακλά στην αναμονή για το Bad, περιγράφοντας την κυκλοφορία του άλμπουμ ως «πιο καυτό αναμενόμενο άλμπουμ στην ιστορία».[61] Ο Στέφεν Μ. Σίλβερμαν, συντάκτης για το People, έδειξε το Bad ως «αρχή της επίδειξης της δημοσιότητας του Τζάκσον».[62]

Τον Νοέμβριο του 2006, η The Official UK Charts Company ανακοίνωσε ότι το Bad είναι το 9ο καλύτερο σε πωλήσεις άλμπουμ στην ιστορία της Βρετανίας με πωλήσεις 3,5 εκατομμυρίων αντιγράφων - το Bad βρέθηκε πίσω από το Thriller.[63] Το Bad, μαζί με άλλα στούντιο άλμπουμ του Τζάκσον, έγινε το καλύτερο σε πωλήσεις άλμπουμ όλων των εποχών.[64] Το 2003, το άλμπουμ έλαβε τη 202η θέση στον κατάλογο του Rolling Stone, The 500 Greatest Albums of All Time.[65] Το άλμπουμ συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο 1001 Albums You Must Hear Before You Die.[66] Το 2009, το VH1 κατάταξε το άλμπουμ στη 43η θέση στον κατάλογο 100 Greatest Albums of All Time of the MTV Generation.[67] Τα τραγούδια του άλμπουμ έχουν επανεκδοθεί και διακωμωδηθεί από πολλούς καλλιτέχνες από την κυκλοφορία του άλμπουμ στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Υπάρχουν αρκετές επανεκδοχές όπως αυτές του Smooth Criminal από το Alien Ant Farm και του The Way You Make Me Feel από το Shakaya. Γνωστές παρωδίες για τα τραγούδια του άλμπουμ, συμπεριλαμβάνουν αυτές του Άλφρεντ Μάθιου Γιάνκοβιτς, ο οποίος είχε κάνει και μια παρωδία για το τραγούδι του Τζάκσον Beat It, με τον τίτλο Eat It. Ο Γιάνκοβιτς διακωμώδησε το Bad, ονόμασε την παρωδία του Fat και την κυκλοφόρησε το 1988 - το τραγούδι-παρωδία κέρδισε το Best Concept Music Video.

Οργάνωση Χώρα Βραβείο Έτος Πηγή
Grammy Awards ΗΠΑ Best Engineered Recording - Non Classical (Bad) 1988 [56]
Grammy Awards ΗΠΑ Best Music Video - Short Form (Leave Me Alone) 1990 [58]
Quintessence Editions Ltd. Ηνωμένο Βασίλειο 1001 Albums You Must Hear Before You Die (χωρίς βαθμολογία) 2003 [66]
Rolling Stone ΗΠΑ 500 Greatest Albums of All Time (202η θέση) 2003 [65]
VH1 ΗΠΑ 100 Greatest Albums of All Time of the MTV Generation (43η θέση) 2009 [67]

Κατάλογος τραγουδιών

Επεξεργασία
Αρ. TίτλοςΣυνθέτες Διάρκεια
1. "Bad"  Μάικλ Τζάκσον 4:07
2. "The Way You Make Me Feel"  Μάικλ Τζάκσον 4:57
3. "Speed Demon"  Μάικλ Τζάκσον 4:01
4. "Liberian Girl"  Μάικλ Τζάκσον 3:53
5. "Just Good Friends" (με τον Στήβι Γουόντερ)Τέρρι Μπρίττεν, Γκράχαμ Λάιλ 4:06
6. "Another Part of Me"  Μάικλ Τζάκσον 3:54
7. "Man in the Mirror"  Σιένταχ Γκάρρετ, Γκλέν Μπάλλαρντ 5:20
8. "I Just Can't Stop Loving You" (με την Σιένταχ Γκάρεττ)Μάικλ Τζάκσον 4:11
9. "Dirty Diana"  Μάικλ Τζάκσον 4:41
10. "Smooth Criminal"  Μάικλ Τζάκσον 4:17
  • Οι επανεκδόσεις του Bad συμπεριλαμβάνει αλλαγές στα τραγούδια από την αρχική έκδοση του 1987:[68]
  1. Το Bad έχει τροποποιημένη μουσική πνευστών.
  2. Το The Way You Make Me Feel έχει πλουσιότερα φωνητικά και background vocals.
  3. Το I Just Can't Stop Loving You παραλείπει την ομιλία του Τζάκσον στην εισαγωγή.
  4. Το Dirty Diana αντικαταστάθηκε με την 7-inch edit του τραγουδιού.
  5. Το Smooth Criminal παραλείπει τη δραματική αναπνοή στην εισαγωγή.

25th Anniversary Edition

Επεξεργασία

Το Bad 25 είναι η επετειακή έκδοση του Bad για τα 25 χρόνια του. Κυκλοφόρησε στις 18 Σεπτεμβρίου 2012. Τον Αύγουστο του 2012 κυκλοφόρησε και ένα ομόνυμο ντοκυμαντέρ από τον Σπάικ Λι.

Είναι το δεύτερο άλμπουμ του Τζάκσον που επανακυκλοφόρησε ως μια επετειακή έκδοση για τα 25 χρόνια του (όπως για το Thriller , Thriller 25).

Κατάλογος Κομματιών

Επεξεργασία
  1. "Don't Be Messin 'Round" (συνθέτης: Μάικλ Τζάκσον)
  2. "I'm So Blue" (Τζάκσον)
  3. "Song Groove (A/K/A Abortion Papers)" (Τζάκσον)
  4. "Free" (Τζάκσον)
  5. "Price of Fame" (Τζάκσον)
  6. "Al Capone" (Τζάκσον)
  7. "Streetwalker" (Τζάκσον)
  8. "Fly Away" (Τζάκσον)
  9. "Todo Mi Amor Es Tu" (You Are All My Love) (I Just Can't Stop Loving You - Ισπανική Έκδοση) (Με την Σίνταχ Γκάρεττ) (Τζάκσον - Ρουμπέν Μπλάντς)
  10. "Je Ne Veux Pas La Fin De Nous" (I Don't Want the End of Us) (I Just Can't Stop Loving You - Γαλική Έκδοση) (Με την Σίνταχ Γκάρεττ) (Τζάκσον)
  11. "Bad" (Afrojack Remix) (Εκδοχή του DJ Buddha) (Με τον Pitbull)
  12. "Speed Demon" (Nero Remix)
  13. "Bad" (Afrojack Remix) (Club Mix)

Σημείωση

  1. "Wanna Be Startin' Somethin'"
  2. "This Place Hotel"
  3. "Another Part of Me"
  4. "I Just Can't Stop Loving You"
  5. "She's Out of My Life"
  6. "I Want You Back / The Love You Save / I'll Be There"
  7. "Rock With You
  8. "Human Nature
  9. "Smmoth Criminal"
  10. "Dirty Diana"
  11. "Thriller"
  12. "Working Day and Night"
  13. "Beat It"
  14. "Billie Jean
  15. "Bad"
  16. "Man in the Mirror"

Σημείωση

DVD: Μουσικά Βίντεο του Bad

Επεξεργασία
  1. "Bad" (Short Version)
  2. "The Way You Make Me Feel" (Long Version)
  3. "Man in the Mirror"
  4. "Dirty Diana"
  5. "Smooth Criminal" (Short Version)
  6. "Another Part Of Me"
  7. "Speed Demon"
  8. "Leave Me Alone"
  9. "Liberian Girl"

Σχετικά Με Την Ταινία

Επεξεργασία

Ηθοποιοί

Επεξεργασία
  • Michael Jackson
  • Glen Ballard
  • Rubén Blades
  • Jim Blashfield
  • John Branca
  • Miko C. Brando
  • Questlove
  • Chris Brown
  • Ollie E. Brown
  • Mariah Carey
  • Colin Chilvers
  • Andraé Crouch
  • Sheryl Crow
  • Jeffrey Daniel
  • Matt Forger
  • Siedah Garrett
  • Nelson George
  • Cee Lo Green
  • Andre Harrell
  • Jerry Hey
  • Jermaine Jackson
  • Quincy Jones
  • Jason King
  • Jerry Kramer
  • Karen Langford
  • Vincent Paterson
  • Greg Phillinganes
  • Richard Price
  • Joe Pytka
  • L.A. Reid
  • Seth Riggs
  • John Robinson
  • Thelma Schoonmaker
  • Martin Scorsese
  • Danyel Smith
  • Larry Stessel
  • Steve Stevens
  • Bruce Swedien
  • Tatiana Thumbtzen
  • Will Vinton
  • Joseph Vogel
  • Kanye West
  • Stevie Wonder
  • Walter Yetnikoff

Προσωπικό

Επεξεργασία
  • Στιχογράφος, φωνητικά, συμπαραγωγός, solo και background vocals: Μάικλ Τζάκσον
  • Παραγωγός: Κουίνσι Τζόουνς
  • Background vocals: Σίενταχ Γκάρρετ, οι The Winans και οι The Andrae Crouch Choir
  • Bass guitar: Νάθαν Ιστ
  • Hammond B-3 organ solo: Τζίμμι Σμιθ
  • Synthesizer solo: Γκρεγκ Φίλλινγκαϊνς
  • Ντραμς: Τζων Ρόμπινσον, Μίκο Μπράντο, Όλλι Ε. Μπράουν, Ν' ντούγκου Χάνκλερ, Μάικλ Τζάκσον
  • Προγραμματισμός ντραμς: Ντούγκλας Γκέτσχαλ
  • Κιθάρα: Μάικλ Τζάκσον, Ντέιβιντ Ουίλλιαμς, Μπιλλ Μπόττρελλ, Έρικ Γκέιλ, Ντάννι Χάλλ, Στηβ Στήβενς, Ντανν Χαφφ, Μάικλ Λάνταου, Πωλ Τζάκσον
  • Τρουμπέτα: Γκάρι Γκραντ και Τζέρρι Χέι
  • Μηχανική ήχων: Κεν Γάιλλατ και Τομ Τζόουνς
  • Κρουστά: Παουλίνο Ντα Κόστα, Όλλι Ε. Μπράουν
  • Πληκτρολόγια: Στέφαν Στεφάνοβιτς
  • Σαξόφωνο: Κιμ Χάτχροφτ, Λάρρι Ουίλλιαμς
  • Synclavier keyboards, digital guitar και rubboard: Κρίστοφερ Κάρρελλ
  • Συνθεσάιζερ: Τζων Μπαρνς, Μάικλ Μπόντικερ, Γκρεγκ Φίλλινγκανς, Κρίστοφερ Κάρρελλ, Ρεττ Λάβρενς, Ντέιβιντ Πέιχ
  • Πιάνο: Τζων Μπαρνς
  • Ρυθμός: Μάικλ Τζάκσον, Κουίνσι Τζόουνς και Κρίστοφερ Κάρρελλ
  • Πνευστά: Τζέρρι Χέι
  • Προγραμματισμός συνθεσάιζερ: Λάρρι Ουίλλιαμς, Έρικ Πέρσινγκ, Στηβ Πορκάρο
  • Midi saxophone solo: Λάρρι Ουίλλιαμς

Τσαρτ και βραβεία

Επεξεργασία
Τσαρτ (1987/1988/2009) Καλύτερη
θέση
Australian Albums Chart 2 [69]
Austrian Albums Chart 1[28]
Brazilian Top 10 Chart 3[70]
Canadian Albums Chart 1[24]
Czech Albums Chart 3[71]
Dutch Albums Chart 1[28]
Italian S&C Albums Chart 1[72]
Japanese Album Chart 1[25]
Mexican Albums Chart 13[28]
New Zealand Albums Chart 1[28]
Norwegian Albums Chart 1[28]
Poland Charts 1
Swedish Albums Chart 1[28]
Swiss Albums Chart 1[27]
United Kingdom Albums Charts 1[26]
United States Billboard 200 1[16]
United States R&B/Hip-Hop Albums 1[19]
Χώρα Βραβείο
Αυστραλία 6x Πλατινένιο[73]
Αυστρία 4x Πλατινένιο[74]
Καναδάς 7x Πλατινένιο[29]
Φινλανδία Χρυσό[30]
Γερμανία 4x Πλατινένιο[75]
Χόνγκ Κόνγκ Πλατινένιο[31]
Μέξικο Πλατινένιο + Χρυσό[76]
Νέα Ζηλανδία 9x Πλατινένιο[77]
Σουηδία 2x Πλατινένιο[78]
Ελβετία 5x Πλατινένιο[79]
Ηνωμένο Βασίλειο 13x Πλατινένιο[23]
ΗΠΑ 8x Πλατινένιο[22]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. [1], New York Times, Pop: Michael Jackson's 'Bad,' Follow-Up To A Blockbuster"
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 «Michael Jackson's Life & Legacy: The Eccentric King Of Pop (1986-1999)». VH1. Viacom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  3. Erlewine, Stephen. «Off the Wall Overview». Allmusic. Rovi Corporation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2008. 
  4. Holden, Stephen (1979-11-01). «Off the Wall: Michael Jackson». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-12-23. https://web.archive.org/web/20071223010621/http://www.rollingstone.com/reviews/album/259585/review/6067502/off_the_wall. Ανακτήθηκε στις 2008-07-23. 
  5. Anderson, Kyle (20 Ιουλίου 2009). «Michael Jackson's Thriller Set To Become Top-Selling Album Of All Time». MTV. Viacom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2010. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 Pareles, John (31 Αυγούστου 1987). «Pop Review: Michael Jackson's 'Bad', A Follow Uo To A Blockbuster». The New York Times. The New York Times Company. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Bad: Special Edition liner notes. Epic Records (2001).
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Erlewine, Stephen Thomas. «Michael Jackson - Bad». Allmusic. Rovi Corporation. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2011. 
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 Sigerson, Davitt (2001). «Album Reviews: "Bad"». Rolling Stone (Wenner Media LLC). 
  10. Pareles, Jon (3 Σεπτεμβρίου 1987). «Critic's Notebook; How Good Is Jackson's 'Bad'?». New York TImes. The New York Times Company. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2010. 
  11. Variety Staff (1 Ιανουαρίου 1988). «Moonwalker». Variety. Reed Business Information. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 
  12. Hunt, Dennis (1989-01-10). «Video Review `Moonwalker': A Stroll Through a Super Ego». The Los Angeles Times (The Los Angeles Times). 
  13. Brooks, p. 81
  14. Grant, pp. 104–105
  15. 15,0 15,1 15,2 Rodriguez, Jayson (25 Ιουνίου 2009). «Michael Jackson's Musical Legacy, From The Jackson 5 To Invincible». MTV. Viacom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  16. 16,0 16,1 «September 26, 1987». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  17. Keith Caulfield (7 Ιανουαρίου 2010). «Taylor Swift Edges Susan Boyle For 2009's Top-Selling Album». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  18. «September 26, 1987». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  19. 19,0 19,1 «October 3, 1987». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  20. «December 19, 1987». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  21. «January 23, 1987». Billboard.com. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  22. 22,0 22,1 «Gold and Platinum». Recording Industry Association of America. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2008. 
  23. 23,0 23,1 «Certified Awards Search». BPI.co.uk. British Phonographic Industry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  24. 24,0 24,1 «Top Albums/CDs - Volume 46, No. 26, October 03 1987». CollectionsCanada.gc.ca. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  25. 25,0 25,1 «Bad». Oricon.com. Oricon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  26. 26,0 26,1 «Michael Jackson - Bad». TheOffcialCharts.com. The Official Charts Company. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  27. 27,0 27,1 «Michael Jackson -Bad (album)». SwissCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2010. 
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 28,5 28,6 28,7 «Michael Jackson - Bad (album)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  29. 29,0 29,1 «Canadian Recording Industry». CRIA.ca. Canadian Recording Industry Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  30. 30,0 30,1 «Michael Jackson: Albumi». IFPI.se. International Federation of the Phonographic Industry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  31. 31,0 31,1 «IFPI Hong Kong Searchable database - Gold and Platinum». IFPI.se. International Federation of the Phonographic Industry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2009. 
  32. Mark Savage (29 Αυγούστου 2008). «Pop Superstars turn 50». BBC News. BBC Online. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2010. 
  33. «September 16, 1987». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  34. «Michael Jackson - I Just Can't Stop Loving You». The Official Charts Company. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  35. «Michael Jackson - I Can't Stop Loving You (song)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  36. «October 24, 1987». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  37. «Michael Jackson - Bad (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  38. «January 23, 1988». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  39. «Michael Jackson - The Way You Make Me Feel (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  40. «March 26, 1988». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  41. «Michael Jackson - Man In The Mirror (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  42. «July 2, 1988». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  43. «Michael Jackson - Dirty Diana (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  44. «Another Part Of Me - Michael Jackson». Billboard. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  45. «Michael Jackson - Another Part Of Me (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  46. «allmusic ((( Bad - Charts & Awards - Billboard Singles )))». Allmusic. Rovi Corporation. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  47. «Michael Jackson - Smooth Criminal (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  48. «Michael Jackson - Leave Me Alone (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  49. «Michael Jackson - Liberian Girl (chanson)». LesCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  50. 50,0 50,1 Christgau, Robert. «Michael Jackson: Consumer Guild Reviews». RobertChristgau.com. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  51. 51,0 51,1 Clay, Jennifer. «Michael Jackson: Reviews». Yahoo! Music. Yahoo! Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  52. 52,0 52,1 Cromelin, Richard (1987-08-31). «Michael Jackson has a good thing in 'Bad'». The Los Angeles Times (Tribune Company). }
  53. 53,0 53,1 53,2 Harrington, Richard (1987-08-31). «Jackson's `Bad': Looking Good; Not a `Thriller' but It's Full of Flash». The Washington Post (The Washington Post Company). 
  54. Gundersen, Edna (1987-08-31). «The ever-changing Jackson, Michael jumps back and he's super `Bad'». USA Today (Gannett Co. Inc). 
  55. Duffy, Thom (1987-09-01). «Jackson Re-emerges, Still Thrills With 'Bad'». The Orlando Sentinel (Tribune Company). 
  56. 56,0 56,1 56,2 «Grammy Awards 1988». Rock On The Net. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  57. «Grammy Awards 1989». Rock On The Net. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2010. 
  58. 58,0 58,1 «Grammy Awards 1990». Rock On The Net. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  59. Farber, Jim (29 Ιουνίου 2009). «For Michael Jackson, the beat went on: after 'Thriller,' hits kept coming». New York Daily News. Mortimer Zuckerman. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  60. «Michael Jackson». Telegraph.co.uk. Telegraph Media Group Limited. 26 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2010. 
  61. «A Look Back». The Miami Herald. Miami Herald Media Co. 26 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2010. 
  62. Silverman, Stephen M. (25 Ιουνίου 2009). «Superstar: The Incredible Life of Michael Jackson 1958-2009». People. Time Warner Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2010. 
  63. Nash, Emily (16 Νοεμβρίου 2006). «Queens Album Is The Best Ever». Mirror.co.uk. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  64. Mackay, Mairi (26 Ιουνίου 2009). «Michael Jackson album sales soar». CNN. Time Warner Inc. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2010. 
  65. 65,0 65,1 «The RS 500 Greatest Albums of All Time». Rolling Stone. Wenner Media LLC. 18 Νοεμβρίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 
  66. 66,0 66,1 «1001 Series». Quintessence Editions Ltd. 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  67. 67,0 67,1 Edith Bowman. «VH1 - Greatest Albums Ever». MTV. Viacom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010. 
  68. Michael Jackson: For The Record. Chris Cadman, Michael Haystead.
  69. David Kent (1993). Australian Chart Book 1970 - 1992. Australian Chart Book, St Ives, N.S.W. ISBN 9780646119175. 
  70. «July 6–12, 2009». ABPD.org.br. Associação Brasileira dos Produtores de Discos. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2010. 
  71. «Ifpicr.cz». 
  72. «ALBUM - I NUMERI UNO (1980-1989)». IT-Charts. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2010. 
  73. «Gold & Platinum». Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  74. «Gold & Platin». IFPI.se. International Federation of the Phonographic Industry. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2009. 
  75. «Gold/Platin–Datenbank» [Gold/Platinum Database] (στα Γερμανικά). Bundesverband Musikindustrie. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2010. 
  76. «Certificaciones Encontradas». Amprofon.com (στα Ισπανικά). Asociación Mexicana de Productores de Fonogramas y Videogramas. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2009. 
  77. «RadioScope New Zealand - Latest Gold/Platinum Albums». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2010. 
  78. «Swedish certification» (PDF). IFPI.se. International Federation of the Phonographic Industry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2009. 
  79. «IFPI Sweden Searchable database - Gold and Platinum» (PDF). IFPI.se. International Federation of the Phonographic Industry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2009. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία