Elgaco

Το Elgaco ήταν φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα του σημαντικού Έλληνα ιατρού, του 20ου αιώνα, Ιωάννη Λυκούδη.

Εφεύρεση

Το σκεύασμα αυτό ποτέ δεν παρήχθη σε μεγάλη κλίμακα, αλλά χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε Έλληνες ασθενείς που έπασχαν, κυρίως, από έλκος του στομάχου, κατά τις δεκαετίες του '50 και του '60.

Το εφηύρε ο ίδιος γύρω στο 1958 (ή το 1959) και το οποίο το κατοχύρωσε στις 16 Νοεμβρίου 1961, με το υπ’ αριθμ. 22453 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του Ελληνικού κράτους, με τίτλο «Μια μέθοδος για την παρασκευή ενός φαρμακευτικού μείγματος για τη θεραπεία των ελκών του στομάχου, του δωδεκαδακτύλου και της γαστρίτιδας».

Ιστορικό

Ο Λυκούδης έπασχε από χρόνιο πεπτικό έλκος και αντιμετώπισε πολλά επεισόδια γαστρορραγίας. Το 1958 είναι γνωστό ότι προσβλήθηκε από αιμορραγική γαστρεντερίτιδα. Την ανίατη για τότε νόσο, τη θεράπευσε μόνος του με δικά του αντιβιοτικά.

Η θεραπεία -που εφάρμοσε- δε θεράπευσε μόνο τη γαστρεντερίτιδα αλλά εξάλειψε και συμπτώματα του πεπτικού έλκους. Κατέληξε τελικά στο συμπέρασμα να θεωρήσει ότι το πεπτικό έλκος οφείλονταν αποκλειστικά σε μικροβιακό παράγοντα. Τους επόμενους μήνες ξεκίνησε μόνος του πειράματα – δοκιμές και τελικά κατέληξε σε ένα θεραπευτικό σχήμα για το πεπτικό έλκος, σχήμα το οποίο το δοκίμασε στον εαυτό του πρώτα αλλά και σε λίγους από τους ασθενείς του.

Δραστικές ουσίες

Οι δραστικές ουσίες που περιέχονταν στο σκεύασμα Elgaco (ονομασία που ο ίδιος έδωσε στο φάρμακο αυτό, χωρίς ποτέ αυτό να γίνει εμπορικό φάρμακο) ήταν ένας συνδυασμός τεσσάρων (4) αντιβιοτικών και μιας βιταμίνης, ήτοι:

• 5,7-διιωδο-8-οξυκινολεΐνη: 0,125 g
• 5-ιωδο-7-χλωρο-8-οξυκινολεΐνη: 0,125 g
• φθαλυλοσουλφαθειαζόλη: 0,3 g
• θειική στρεπτομυκίνη: 0,075 g
• βιταμίνη Α

Έφτιαξε έτσι, μόνος του, ένα χάπι το οποίο το χορηγούσε 6-8 φορές ημερησίως, για διάστημα 10 έως 15 ημέρες. Τη βιταμίνη Α την εισήγαγε: «για να αυξήσει την αναγέννηση επιθηλίου του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου».

Χρήση του στην Ελλάδα

Ο Ιωάννης Λυκούδης θεράπευσε με το φάρμακο αυτό χιλιάδες ανθρώπους (περίπου 10.000) οι οποίοι έπασχαν και δεν έβρισκαν γιατρειά. Ο ίδιος το ονόμασε Elgaco από τις λέξεις: έλκος, γαστρίτιδα και κολίτιδα.

Πιθανά ο Λυκούδης, επηρεασμένος από τη επιτυχία αυτή, είχε συμπεριλάβει στην κατηγορία των νοσημάτων του πεπτικού συστήματος και την «κολίτιδα», προφανώς αναφερόταν στο σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.

Το 1960, ο γιατρός μετακόμισε από το Μεσολόγγι στη Αθήνα. Πολλοί Έλληνες ασθενείς, από όλη τη χώρα, δοκίμασαν, έλαβαν και γιατρεύτηκαν με το Elgaco. Οι αρμόδιες αρχές, ωστόσο, δεν έδωσαν άδεια κυκλοφορίας στο Elgaco γιατί δεν είχε δοκιμαστεί σε εκτεταμένες κλινικές μελέτες.

Ανεπιτυχείς προσπάθειες

Προσπάθησε να πείσει τις κυβερνητικές αρχές, έφτασε να επισκεφτεί τον τότε πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Καραμανλή. Αγνοήθηκε και παραπέμφθηκε στους ειδικούς ιατρούς - πανεπιστημιακούς του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι τελευταίοι αδράνησαν και δεν δοκίμασαν καν, σε κλινικές μελέτες, το φάρμακο Elgaco. Το τότε ιατρικό πανεπιστημιακό κατεστημένο τον αγνόησε.

Στη συνέχεια, ο Λυκούδης είχε άμεση επικοινωνία με τις φαρμακευτικές εταιρείες, Farbwerke Hoechst, Schering, Bayer, Leo Pharmaceutical και Specia of Rhone Poulenc. Οι επαφές του δεν ευοδώθηκαν. Αρχικό ενδιαφέρον έδειξε η Hoechst, η οποία του ανέφερε την επιτακτική ανάγκη για εφαρμογή «μιας κλινικής μελέτης με στατιστική ανάλυση», και επίσης του ανέφερε την επιφύλαξη ότι η δόση της στρεπτομυκίνης ήταν πάρα πολύ χαμηλή. Με τη φαρμακευτική Bayer αρχικά ήρθαν σε συμφωνία για εμπορική παραγωγή του εν λόγω φαρμάκου, αλλά τελικά η συμφωνία τους ματαιώθηκε για άλλους λόγους.

Η μόνη ανακοίνωση που μπόρεσε να κάνει, για το φάρμακο αυτό, ήταν τελικά αυτή της Ιατρο-Χειρουργικής Εταιρείας, το 1964, στη Λαμία, και αργότερα έκδοση του βιβλίου του με τίτλο: “Η αλήθεια για το έλκος του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου», στο οποίο εισήγαγε τη μικροβιακή αιτιολογία της γαστρίτιδας και της δωδεκαδακτυλίτιδας.