Το Λιθόσπερμο το φαρμακευτικό (Lithospermum officinale) είναι ένα είδος φυτού που ανήκει στην οικογένεια των Boraginaceae.

Lithospermum officinale
Lithospermum officinale
Lithospermum officinale
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτό
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα
Ομοταξία: Δικοτυλήδονο
Οικογένεια: Boraginaceae
Υποοικογένεια: Boraginoideae
Γένος: Lithospermum
Είδος: Lithospermum officinale
Εικονογράφηση
Όψη του φυτού
Lithospermum officinale

Περιγραφή Επεξεργασία

Ίσιο, διακλαδιζόμενο, φύλλα στην κορυφή, οι βλαστοί συνήθως κλίνουν από το βάρος του φυλλώματος, τραχύ, πολυετές και φτάνει σε ύψος το 1 m. Τα άνθη βρίσκονται στις ακραίες συστάδες, ανάμεσα στα φύλλα, δεν υπάρχουν πολλά ανοιχτά, είναι κιτρινωπά άσπρα, με διάμετρο 4 χιλιοστών στη στεφάνη του άνθους, σχηματίζεται από 5 πέταλα συνδεδεμένα σε ένα σωλήνα μήκους 4-5 χιλιοστών, οι στήμονες δε φαίνονται. Κάλυκας με 5 λεπτά και πολύ τριχωτά σέπαλα, μήκους 7–10 mm. Ανάμεσα στα σέπαλα σχηματίζονται οι καρποί, 1, 2, 3 ή 4 κόκκοι, μήκους 3 mm, πολύ σκληροί, με παρόμοια σπέρματα, λευκά, λαμπερά όπως το φίλντισι. Φύλλα εναλλασσόμενα, λογχοειδή, καθήμενα, μήκους έως 6 cm και πλάτους 14 mm, με σχεδόν αμβλεία άκρη, πολύ βαθιά νεύρα, που προεξέχουν στην κάτω πλευρά, άφθονο χνούδι, λεπτότερα και μεγαλύτερα στην κάτω επιφάνεια. Οι ξυλώδεις βλαστοί στο μεγαλύτερο μήκος του, με διαμήκη καφέ κηλίδες, χάνουν τα φύλλα τους. Ισχυρή και βαθιά ρίζα, από το στέλεχος εκφύονται αρκετοί πρωτογενείς βλαστοί.[1]

Κατανομή και ενδιαίτημα Επεξεργασία

Το φυτό είναι διαδεδομένο στην Ευρώπη, εκτός από την Ισλανδία, και στην Ασία. Το συναντάμε κυρίως σε λιβάδια, σε θαμνώδεις και σε ανοικτές δασώδεις εκτάσεις, συνήθως σε εδάφη πλούσια σε βάσεις και ασβεστούχα. Ανθίζει την άνοιξη και το καλοκαίρι.[2][3]

Χρήσεις Επεξεργασία

Τα μέρη του φυτού έχουν παραδοσιακές χρήσεις ως φυσική φαρμακευτική θεραπεία για διάφορες παθήσεις. Στην Ινδία, για παράδειγμα, τα φύλλα χρησιμοποιήθηκαν κάποτε ως ηρεμιστικό, ενώ οι σπόροι χορηγήθηκαν ως διουρητικό, λιθοτριπτικό, επίσης κατά της ουρικής αρθρίτιδας, ως αντιφλεγμονώδες για παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος και για τη βοήθηση της πέψης. Ένα τσάι από βότανα φτιαγμένο από τη ρίζα και το στέλεχος, ή ένα αφέψημα από τις ρίζες και τα κλαδιά δόθηκε κάποτε με τη μορφή σιροπιού για τη θεραπεία της ευλογιάς και της ιλαράς.[εκκρεμεί παραπομπή]

Αρχαιολογικά ευρήματα στην Πολωνία ανακάλυψαν ένα κατάπλασμα που περιείχε τις μικρές κάψες του L. officinale. Το φυτό έχει βρεθεί πώς είναι ισχυρό φυσικός αντιφλεγμονώδες και με αποτελεσματική δράση για την επούλωση πληγών εγκαυμάτων, όταν εφαρμόζεται τοπικά, γεγονός που εξηγεί την παρουσία αυτού του είδους στο κατάπλασμα που ανακαλύφθηκε.[4] Το φυτό, επίσης, μάλλον είχε σημαντική αξία ως καλλυντικό και διακοσμητικό. Για παράδειγμα, οι ρίζες του χρησιμοποιήθηκαν κάποτε για το χρωματισμό ινών και για την παραγωγή βαφής μακιγιάζ. Αλλού, οι καλά διατηρημένοι, άθικτοι καρποί του βρέθηκαν κολλημένοι σε δύο ξύλινες μπανιέρες που ανακαλύφθηκαν στους τάφους Yanghai του Xinjiang της Κίνας, πριν από περίπου 2.500 χρόνια.[5] Αυτοί πιθανότατα είχαν διακοσμητική αξία. Η γυαλιστερή, πορσελάνινη εμφάνισή τους καθώς και η σκληρότητά τους τα έκαναν επίσης κατάλληλα και δημοφιλή για χρήση ως χάντρες στη Βουλγαρία και την κεντρική Ευρώπη, ήδη από τη νεολιθική εποχή.[5]

Ταξινόμηση Επεξεργασία

Το Lithospermum officinale περιγράφηκε από τον Κάρολο Λινναίο και δημοσιεύτηκε στο Species Plantarum 1: 132. 1753.[6]

Συνώνυμα
  • Aegonychon arvense Gray
  • Lithospermum arvense
  • Margarospermum arvense Decne.
  • Rhytispermum arvense (L.) Link
  • Rhytispermum medium Fourr.[7]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Bruno Gómez, J. (2002). La flor del Páramo V, Catálogo Ilustrado. León: Institulo Leonés de Cultura. ISBN 84-95702-18-5. 
  2. Polunin, O. (1989). Guía fotográfica de las flores silvestres de España y de Europa. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0857-3. 
  3. Gibbons B, Brough P. 2008. Guide to Wildflowers of Britain and Northern Europe. Philips.
  4. Amiri ZM, Tanideh N, Seddighi A, Mokhtari M , Amini M, Partovi AS, Manafi A, Hashemi SS, Mehrabani D. 2017. "The effect of Lithospermum officinale, silver sulfadiazine and alpha ointments in healing of burn braces in rat". World J Plast Surg 6(3): σελ. 313–318.
  5. 5,0 5,1 Jiang HE, Li X, Liu CJ, Wang YF, Li CS. 2007. "Fruits of Lithospermum officinale L. (Boraginaceae) used as an early plant decoration (2,500 years BP) in Xinjiang, China". Journal of Archaeological Science 34: σελ. 167–170.
  6. «Lithospermum officinale». Tropicos.org. Βοτανικός Κήπος Μισσούρι. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2012. 
  7. Lithospermum officinale en PlantList

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία