Το «Va, pensiero» (ελλ. ελεύθερη μτφρ.: Πήγαινε σκέψη) επίσης γνωστό και ως Χορικό των Εβραίων σκλάβων (ή απλούστερα Χορικό των σκλάβων), είναι μια επωδός από την όπερα του Τζουζέπε Βέρντι, Ναμπούκο (1842). Αναπολεί την περίοδο της αιχμαλωσίας στη Βαβυλώνα, μετά την απώλεια του Πρώτου Ναού στην Ιερουσαλήμ το 586 π.Χ..

Va, pensiero
(Λιμπρέτο)
Η μελωδία και ο πρώτος στίχος του "Va, pensiero".
Χώρα Ιταλία
Όπερα Ναμπούκο
Συνθέτης Τζουζέπε Βέρντι (Giuseppe Fortunino Francesco Verdi)
Έτος πρώτης εκτέλεσης 1842
Στιχουργός Τεμιστόκλε Σολέρα (Temistocle Solera)
Έμπνευση Ψαλμός 137

Είναι λιμπρέτο από τον Τεμιστόκλε Σολέρα (Temistocle Solera), εμπνευσμένο από τον Ψαλμό 137. Η όπερα μαζί με την ισχυρή της χορωδία, καθιέρωσαν τον Βέρντι ως μεγάλο συνθέτη, στην Ιταλία του 19ου αιώνα. Τα λόγια της πρώτης φράσης είναι "Va, pensiero, sull'ali dorate", που σημαίνουν «Πήγαινε σκέψη, πάνω σε χρυσωμένα φτερά».

Ρόλος στην ιταλική πολιτική ιστορία Επεξεργασία

Κάποιοι μελετητές έχουν ισχυριστεί ότι η χορωδία προοριζόταν να είναι ένας ύμνος για τους Ιταλούς πατριώτες, που επεδίωκαν να ενοποιήσουν τη χώρα τους και να την απαλλάξουν από τον έλεγχο των ξένων, στα χρόνια έως το 1861 (το θέμα της χορωδίας των εξόριστων, να τραγουδούν για την πατρίδα τους και τους στίχους του όπωςː O mia patria, si bella e perduta / "Ω, πατρίδα μου, τόσο όμορφη και χαμένη" θεωρήθηκε ότι βρήκε μεγάλη απήχηση στον ιταλικό λαό).[1] Κάποιοι μελετητές έχουν απορρίψει αυτή την ιδέα, παραλείποντας να δουν τις συνδέσεις ανάμεσα στις όπερες του Βέρντι, του 1840, του 1850 και στον ιταλικό πατριωτισμό, με εξαίρεση μερικά από τα συναισθήματα που εκφράστηκαν το 1843, στην όπερά του Οι Λομβαρδοί στην Πρώτη Σταυροφορία.[2]

Άλλες πρόσφατες έρευνες, έχουν αναλύσει πολλά από τα έργα του Βέρντι από τη δεκαετία του 1840 (συμπεριλαμβάνοντας το Ζαν ντ’ Αρκ και τον Αττίλα), με έμφαση στο φαινομενικό τους πολιτικό νόημα.[3] Η έρευνα του Philip Gossett για τις χορωδίες της δεκαετίας του 1840, δείχνει επίσης ότι οι πρόσφατες ρεβιζιονιστικές προσεγγίσεις στο Βέρντι και την Ιταλική ενοποίηση (Risorgimento) μπορεί να έχουν υπερβάλει στην απόλυτη απόρριψη της πολιτικής σημασίας του "Va, pensiero".[4]

Στις 27 Ιανουαρίου 1981,[Σημ. 1] ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Giorgio Soavi, πρότεινε σε μια επιστολή που δημοσιεύτηκε από τον Indro Montanelli,[Σημ. 2] στην ημερήσια εφημερίδα του Il Giornale, να αντικατασταθεί ο εθνικός ύμνος της Ιταλίας με το "Va, pensiero". Η πρόταση συζητήθηκε ευρέως για κάποιο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε έως το 2009, όταν ο Γερουσιαστής Umberto Bossi την επανέφερε και πάλι,[5] αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ωστόσο, το πολιτικό κόμμα του Bossi, Λέγκα του Βορρά (Lega Nord / Padania), υιοθέτησε το "Va, pensiero" ως τον επίσημο ύμνο και τώρα, η επωδός τραγουδιέται σε όλες τις συναντήσεις του κόμματος.[6]

Στις 12 Μαρτίου 2011, μετά το "Va, pensiero" σε μια παράσταση του Ναμπούκο στο Teatro dell'Opera στη Ρώμη, o μαέστρος Riccardo Muti έκανε μια σύντομη ομιλία, διαμαρτυρόμενος για τις περικοπές στον προϋπολογισμό της Ιταλίας για τις τέχνες και εν συνεχεία ζήτησε από το ακροατήριο να τραγουδήσει για να υποστηρίξει τον πολιτισμό και τον πατριωτισμό.[7]

Αρχικές αντιδράσεις Επεξεργασία

Ο Βέρντι συνέθεσε το Ναμπούκο το 1842, σε μια δύσκολη στιγμή της ζωής του. Η σύζυγος και τα δυο μικρά του παιδιά είχαν αποβιώσει το 1840 από διάφορες ασθένειες. Παρά έναν υποτιθέμενο όρκο, να απέχει από την συγγραφή-οπερών, είχε συμβληθεί με τη La Scala να γράψει και άλλη όπερα και ο μαέστρος τον εξανάγκασε εναποθέτοντας το λιμπρέτο στα χέρια του. Επιστρέφοντας στην οικία του, ο Βέρντι όλως τυχαία, άνοιξε το λιμπρέτο στο "Va, pensiero" και βλέποντας τη φράση, είπε πως «άκουγε τις λέξεις να τραγουδούν». Στην πρώτη πρόβα "οι εργαζόμενοι στο θεάτρο, εξέφρασαν την έγκρισή τους, κατόπιν κτυπούσαν στο δάπεδο και τα σετ με τα εργαλεία τους, ώστε να δημιουργήσουν μια ακόμη πιο θορυβώδη διαδήλωση".[8] Όπως μεταγενέστερα σημείωσε, ο Βέρντι ένοιωσε ότι "αυτή είναι η όπερα με την οποία αρχίζει πραγματικά η καλλιτεχνική μου σταδιοδρομία. Και παρόλο που αντιμετώπισα πολλές δυσκολίες, είναι βέβαιο ότι ο Ναμπούκο γεννήθηκε κάτω από ένα τυχερό αστέρι".[9]

Μετά το θάνατο του Βέρντι το 1901, κατά την διάρκεια της νεκρικής πομπής, στους δρόμους του Μιλάνου, οι παρευρισκόμενοι ξεκίνησαν να τραγουδούν αυθόρμητα το "Va, pensiero". Ένα μήνα αργότερα, όταν επανενταφιάστηκε πλάι στη σύζυγό του στην Casa di Riposo, ο νεαρός Αρτούρο Τοσκανίνι (Arturo Toscanini), διηύθυνε το διάσημο ύμνο, με τη συνοδεία ορχήστρας οκτακοσίων ατόμων.

Κείμενο Επεξεργασία

Va, pensiero, sull'ali dorate;
va, ti posa sui clivi, sui colli,
ove olezzano tepide e molli
l'aure dolci del suolo natal!

Del Giordano le rive saluta,
di Sionne le torri atterrate...
O, mia patria, sì bella e perduta!
O, membranza, sì cara e fatal!

Arpa d'or dei fatidici vati,
perché muta dal salice pendi?
Le memorie nel petto raccendi,
ci favella del tempo che fu!

O simile di Sòlima[10] ai fati
traggi un suono di crudo lamento,
o t'ispiri il Signore un concento
che ne infonda al patire virtù.[11]

Πήγαινε σκέψη, πάνω σε χρυσωμένα φτερά·
πήγαινε και κάθισε στις πλαγιές και στους λόφους
όπου, ευωδιάζουν απαλές και ήπιες,
γλυκιές αύρες του πατρώου εδάφους!

Χαιρέτησε τις όχθες του Ιορδάνη
και τους γκρεμισμένους πύργους της Σιών...
Ω, πατρίδα μου, τόσο όμορφη και χαμένη!
Ω, ανάμνηση, τόσο αγαπημένη και μοιραία!

Άρπα χρυσή των μοιραίων βάρδων
γιατί κρέμεσαι σιωπηλή στην ιτιά;
αναζωπύρωσε τις μνήμες στο στήθος μας,
και διηγήσου μας τους περασμένους καιρούς!

Ή παρόμοια με τα γεγονότα της Ιερουσαλήμ,
βγάλε έναν ήχο από τον ωμό θρήνο,
ή να σε εμπνεύσει ο Κύριος μια αρμονία φωνών
που να γαλουχίζει την υπομονή στις αντιξοότητες.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Η ημερομηνία είναι σημαδιακή, ήτοι η επέτειος των 80 ετών από το θάνατο του Τζουζέπε Βέρντι (απεβίωσε στις 27 Ιανουαρίου 1901).
  2. Το πλήρες όνομα του Indro Montanelli είναι Indro Alessandro Raffaello Schizogene Montanelli (22 Απριλίου 1909 – 22 Ιουλίου 2001), ήταν Ιταλός δημοσιογράφος και ιστορικός. Διακρίθηκε για την αρχική του προσέγγιση στο να γράψει ιστορία σε βιβλία όπως η «Ιστορία των Ελλήνων» και η «Ιστορία της Ρώμης».

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Paul Halsall, "Modern History Sourcebook: Music and Nationalism", Aug 1997, revised July 1998 on fordham.edu Retrieved 23 December 2009
  2. Roger Parker, "Verdi and Milan", lecture which discusses Nabucco, given at Gresham College, London, 14 May 2007: see below
  3. Francesco Izzo, "Verdi, the Virgin, and the Censor: The Politics of the Cult of Mary in I Lombardi alla prima Crociata and Giovanna d’Arco", Journal of the American Musicological Society, 60 (2007): pp. 557–597.
  4. Gossett, pp. 339–387
  5. «Senator wants to change Italy's national anthem – to opera». Christian Science Monitor. 24 August 2009. http://www.csmonitor.com/World/Global-News/2009/0824/senator-wants-to-change-italys-national-anthem-to-opera. 
  6. "National Anthem" Αρχειοθετήθηκε 2019-12-20 στο Wayback Machine.; see also Va' pensiero Padania
  7. «Riccardo Muti conducts audience during Rome performance». Chicago Sun Times. 12 March 2011. http://www.suntimes.com/entertainment/music/4288991-421/riccardo-muti-conducts-audience-during-rome-performance.html. 
  8. Phillips-Matz, p. 116, noting a later statement by the composer
  9. Verdi, "An Autobiographical Sketch" (1879), in Werfel & Stefan, p. 92
  10. Ἱεροσόλυμα (Hierosólyma > Jerosòlima > Sòlima) ήταν ο αρχαίος ελληνικός προσδιορισμός της Ιερουσαλήμ. Βλ. Ἱεροσόλυμα (Strong 2414)
  11. "courage" όπως σε ορισμένες χρήσεις των Λατινικών virtus

Πηγές Επεξεργασία

Αναφερόμενες πηγές

Άλλες πηγές

  • (Αγγλικά) Budden, Julian. Οι Όπερες του Βέρντι, Vol. 1. London: Cassell Ltd, 1973. pp. 89–112. (ISBN 0-304-31058-1)
  • (Αγγλικά) Parker, Roger (ed), "Nabucodonosor": Δράμα Λυρικό σε Τέσσερα Μέρη από τον Τεμιστόκλε Σολέρα (τα έργα του Τζουζέπε Βέρντι), Chicago: University of Chicago Press, 1988 (ISBN 978-0-226-85310-9) (ISBN 0226853101)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία