Εννέα οδοί
Οι Εννέα Οδοί ήταν πόλη των Ηδωνών στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα στη Μακεδονία η οποία και καταστράφηκε από τους Αθηναίους, που επέδραμαν αιφνίδια, χωρίς να υπάρξει προηγούμενη αιτία. Συγκεκριμένα μετά τους περσικούς πολέμους, το 437/6 π.Χ., η Αθηναϊκή Δημοκρατία απεφάσισε την κατάληψη της χρυσοφόρου περιοχής και την εκδίωξη των κατοίκων της προκειμένου να δημιουργήσει εκεί δική της αποικία, αποστέλλοντας τον Αθηναίο στρατηγό Άγνωνα ο οποίος και τελικά αφού την κατέλαβε, τη λεηλάτησε και την κατέστρεψε εκδιώκοντας τους κατοίκους της, όσοι επέζησαν του αφανισμού, έκτισε στη συνέχεια στην ίδια θέση την Αμφίπολη. Όπως μας πληροφορεί σχετικά ο Θουκυδίδης:
«Τη θέση αυτή, όπου είναι τώρα η πόλη, δοκίμασε παλαιότερα να την αποικίσει και ο Αρισταγόρας ο Μιλήσιος, τότε που τον καταδίωκε ο βασιλιάς Δαρείος, αλλά εκδιώχθηκε από τους Ηδώνες· έπειτα, ύστερα από τριάντα δύο χρόνια οι Αθηναίοι έστειλαν δέκα χιλιάδες εποίκους και δικούς τους και από άλλες πόλεις εθελοντές, οι οποίοι εξολοθρεύτηκαν στον Δραβήσκο από τους Θράκες (465 π.Χ.)[1] Και ύστερα από είκοσι εννέα χρόνια, το (437/6 π.Χ.), οι Αθηναίοι ήλθαν ξανά με αρχηγό για την ίδρυση αποικίας τον Άγνωνα του Νικίου, έδιωξαν τους Ηδώνες και έχτισαν την πόλη στη θέση που πρωτύτερα ονομαζόταν Εννέα Οδοί. Βάση για την επιχείρηση είχαν την Ηιώνα, το εμπορικό λιμάνι τους στο στόμιο του ποταμού, σε απόσταση είκοσι πέντε σταδίωνα[›] από την τωρινή πόλη που ο Άγνων την ονόμασε Αμφίπολη, διότι καθώς ο Στρυμόνας την περιβρέχει και από τις δύο πλευρές σχηματίζοντας αγκώνα, έχτισε μακρύ τείχος από ένα σημείο του ποταμού σε ένα άλλο και ίδρυσε την πόλη, περίβλεπτη από τη θάλασσα και από την στεριά».[2]
Το 357 π.Χ. η πόλη ανακαταλήφθηκε από τον Φίλιππο, τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, εκδιώκοντας τους εισβολείς Αθηναίους. Γενόμενη τότε μέρος του Βασιλείου των Μακεδόνων η πόλη αποδόθηκε στους πρότερους κατοίκους της τους Ηδωνούς.
- Σημειώσεις
^ α: Το στάδιο ήταν μέτρο μήκους 600 ελληνικών ποδών περίπου 185,5 μ.