Αγροτοδασική πυρκαγιά (αγγλ. wildfire) αποκαλείται οποιαδήποτε πυρκαγιά στην ύπαιθρο, σε αγροτική ή/και σε δασική γη, που συνίσταται από ανεπιθύμητη και ανεξέλεγκτη φωτιά σε περιοχή με πλούσια καύσιμη ύλη -πυκνής συνήθως βλάστησης- και μπορεί να ξεκινά από αγροτικές ή αστικές περιοχές.[1]

Αγροτοδασική πυρκαγιά που κατέκαψε περισσότερα από 1.000.000 στρέμματα γης στο Εθνικό Πάρκο Γιοσέμιτι των ΗΠΑ το 2013.

Διάκριση Επεξεργασία

Ανάλογα με τον τύπο της βλάστησης που υπάρχει, μια αγροτοδασική πυρκαγιά μπορεί επίσης να ταξινομηθεί ως: δασική πυρκαγιά, αγροτική πυρκαγιά, πυρκαγιά στην έρημο, πυρκαγιά σε γρασίδια, πυρκαγιά σε λόφους, πυρκαγιά σε λιβάδια, και άλλες.[2] Πολλοί οργανισμοί θεωρούν την αγροτοδασική πυρκαγιά να σημαίνει μια απρογραμμάτιστη και ανεπιθύμητη φωτιά.[3]

Οι αγροτοδασικές πυρκαγιές μπορούν να διακριθούν ανάλογα ως προς:

  • την αιτία της ανάφλεξης
  • τις φυσικές τους ιδιότητες
  • την υπάρχουσα καύσιμη ύλη
  • την επίδραση του καιρού στη φωτιά.[4]

Ζημιές που προκαλούν Επεξεργασία

Δύνανται να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές σε περιουσίες και σε ανθρώπινες ζωές, αν και οι από τη φύση προκαλούμενες πυρκαγιές[5] μπορεί να έχουν ευεργετικές επιπτώσεις στην αυτοφυή βλάστηση, τα ζώα και τα φυσικά οικοσυστήματα που έχουν εξελιχθεί με τη φωτιά.[6][7] Η συμπεριφορά και η σοβαρότητα της πυρκαγιάς προκύπτουν από έναν συνδυασμό παραγόντων όπως λ.χ. τα διαθέσιμα καύσιμα, τη φυσική ρύθμιση και τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες.[8][9][10][11]

 
Πυρκαγιά στη δυτική έρημο της Γιούτα, στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αναλύσεις μετεωρολογικών δεδομένων και αρχεία πυρκαγιών στις δυτικές πολιτείες στη Βόρεια Αμερική έχουν δείξει την επίδραση του κλίματος στην έναρξη μεγάλων αγροτοδασικών πυρκαγιών είτε λόγω των υγρών περιόδων που θα παράξουν σημαντική καύσιμη ύλη, ή λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας και των ακραίων καυσώνων που επεκτείνουν και ευνοούν δραστικά τις κλιματικές συνθήκες για την πυρκαγιά.[12] Οι αναλύσεις των μετεωρολογικών μεταβλητών σχετικά με τον κίνδυνο πυρκαγιάς έδειξαν ότι η πολύ χαμηλή σχετική υγρασία του αέρα, ή οι ραγδαίες βροχοπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καλοί προγνωστικοί παράγοντες για την πρόβλεψη αγροτοδασικών πυρκαγιών (wildfires) τα τελευταία χρόνια.[13]

Πιθανά αίτια Επεξεργασία

Στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη, οι πιο συνηθισμένες αιτίες των αγροτοδασικών πυρκαγιών είναι ανθρώπινες δραστηριότητες με ηλεκτρικά μηχανήματα που παράγουν σπινθήρες (λ.χ. αλυσοπρίονα, μύλοι, χορτοκοπτικά κ.λπ.), ή οι εναέριες γραμμές μεταφοράς του ηλεκτρικού ρεύματος, ή ο εμπρησμός είτε από αμέλεια ή από πρόθεση.[14][15] [16][17][18][19]

Στις τροπικές περιοχές, άλλες αιτίες είναι πιο συχνές, λ.χ. όταν πολύ συχνά οι αγρότες καθαρίζοντας δασικές φυτείες που έχουν υλοτομηθεί ή αγροτικές καλλιέργειες, καίνε όλα τα υπολείμματα βιομάζας, σε μία περιοχή, και πυρκαγιές μπορεί έτσι να προκύψουν.[20]

Οι αγροτοδασικές πυρκαγιές είναι από τις πιο κοινές μορφές φυσικής καταστροφής σε περιοχές, όπως η Σιβηρία, η Καλιφόρνια και η Αυστραλία.[21][22][23] Οι περιοχές με μεσογειακό κλίμα (βλέπε λ.χ. χώρες της Μεσογείου) ή με τάιγκα (λ.χ. βόρεια Σουηδία ή Λαπωνία) είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες για τέτοιες πυρκαγιές.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Cambridge Advanced Learner's Dictionary (3η έκδοση). Cambridge University Press. 2008. ISBN 978-0-521-85804-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2009. 
  2. «Forest fire videos – See how fire started on Earth». BBC Earth. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2016. 
  3. «CIFFC Canadian Wildland Fire Management Glossary» (PDF). Canadian Interagency Forest Fire Centre. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2019. 
  4. Flannigan, M.D.; B.D. Amiro; K.A. Logan; B.J. Stocks; B.M. Wotton (2005). «Forest Fires and Climate Change in the 21st century». Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change 11 (4): 847–859. doi:10.1007/s11027-005-9020-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 March 2009. https://web.archive.org/web/20090325095123/https://www.firelab.utoronto.ca/pubs/2005_flannigan_wotton_etal.pdf. Ανακτήθηκε στις 26 June 2009. 
  5. Heidari, Hadi; Arabi, Mazdak; Warziniack, Travis (August 2021). «Effects of Climate Change on Natural-Caused Fire Activity in Western U.S. National Forests» (στα αγγλικά). Atmosphere 12 (8): 981. doi:10.3390/atmos12080981. Bibcode2021Atmos..12..981H. 
  6. «The Ecological Importance of Mixed-Severity Fires – ScienceDirect». www.sciencedirect.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2016. 
  7. Hutto, Richard L. (2008-12-01). «The Ecological Importance of Severe Wildfires: Some Like It Hot» (στα αγγλικά). Ecological Applications 18 (8): 1827–1834. doi:10.1890/08-0895.1. ISSN 1939-5582. PMID 19263880. https://scholarworks.umt.edu/biosci_pubs/279. 
  8. Graham, et al., 12, 36
  9. National Wildfire Coordinating Group Communicator's Guide For Wildland Fire Management, 4–6.
  10. «National Wildfire Coordinating Group Fireline Handbook, Appendix B: Fire Behavior» (PDF). National Wildfire Coordinating Group. Απριλίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  11. Trigo, Ricardo M.; Provenzale, Antonello; Llasat, Maria Carmen; AghaKouchak, Amir; Hardenberg, Jost von; Turco, Marco (2017-03-06). «On the key role of droughts in the dynamics of summer fires in Mediterranean Europe» (στα αγγλικά). Scientific Reports 7 (1): 81. doi:10.1038/s41598-017-00116-9. ISSN 2045-2322. PMID 28250442. Bibcode2017NatSR...7...81T. 
  12. Westerling, A. L.; Hidalgo, H. G.; Cayan, D. R.; Swetnam, T. W. (2006-08-18). «Warming and Earlier Spring Increase Western U.S. Forest Wildfire Activity» (στα αγγλικά). Science 313 (5789): 940–943. doi:10.1126/science.1128834. ISSN 0036-8075. PMID 16825536. Bibcode2006Sci...313..940W. 
  13. Tošić, I.; Mladjan, D.; Gavrilov, M. B.; Živanović, S.; Radaković, M. G.; Putniković, S.; Petrović, P.; Mistridželović, I. Krstić και άλλοι. (2019-08-29). «Potential influence of meteorological variables on forest fire risk in Serbia during the period 2000–2017». Open Geosciences 11 (1): 414–425. doi:10.1515/geo-2019-0033. Bibcode2019OGeo...11...33T. 
  14. Boxall, Bettina (5 Ιανουαρίου 2020). «Human-caused ignitions spark California's worst wildfires but get little state focus». San Diego Union-Tribune. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2020. 
  15. «Wildfire, forest fire, grass fire», SpringerReference (Springer-Verlag), 2011, doi:10.1007/springerreference_29801 
  16. Liu, Zhihua; Yang, Jian; Chang, Yu; Weisberg, Peter J.; He, Hong S. (June 2012). «Spatial patterns and drivers of fire occurrence and its future trend under climate change in a boreal forest of Northeast China» (στα αγγλικά). Global Change Biology 18 (6): 2041–2056. doi:10.1111/j.1365-2486.2012.02649.x. ISSN 1354-1013. Bibcode2012GCBio..18.2041L. 
  17. de Rigo, Daniele· Libertà, Giorgio (2017). Forest fire danger extremes in Europe under climate change: variability and uncertainty. Luxembourg: Publication Office of the European Union. σελ. 71. ISBN 978-92-79-77046-3. 
  18. Krock, Lexi (Ιουνίου 2002). «The World on Fire». NOVA online – Public Broadcasting System (PBS). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2009. 
  19. Balch, Jennifer K.; Bradley, Bethany A.; Abatzoglou, John T.; Nagy, R. Chelsea; Fusco, Emily J.; Mahood, Adam L. (2017). «Human-started wildfires expand the fire niche across the United States» (στα αγγλικά). Proceedings of the National Academy of Sciences 114 (11): 2946–2951. doi:10.1073/pnas.1617394114. ISSN 1091-6490. PMID 28242690. Bibcode2017PNAS..114.2946B. 
  20. «Agricultural Fires Seem to Engulf Central Africa». NASA. 26 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2021. 
  21. «Main Types of Disasters and Associated Trends». lao.ca.gov. Legislative Analyst's Office. 10 Ιανουαρίου 2019. 
  22. Machemer, Theresa (9 Ιουλίου 2020). «The Far-Reaching Consequences of Siberia's Climate-Change-Driven Wildfires». Smithsonian Magazine. 
  23. Australia, Government Geoscience (25 Ιουλίου 2017). «Bushfire». www.ga.gov.au.