Αγέλη

Στην αρχαία Κρήτη και την αρχαία Σπάρτη, αγέλη ήταν η ονομασία ομάδων στις οποίες εντάσσονταν οι νέοι.

Στην Κρήτη οι νέοι, εντάσσονταν σε αγέλες από την ηλικία των 18 ετών ως και την ώρα του γάμου τους, όπου ζούσαν όλοι μαζί. Είχαν κοινό συσσίτιο, ασκούνταν και γυμνάζονταν, και συντηρούνταν με έξοδα της πολιτείας. Ως μέλη της αγέλης, οι νέοι ονομάζονταν «αγελαίοι», ενώ ο αρχηγός της ομάδας ονομαζόταν «αγελάτης». Ο αγελάτης μπορούσε να ασκήσει ποινική εξουσία στα υπόλοιπα μέλη της αγέλης, ενώ οι αρχές της πόλης επιτηρούσαν τον αγελάτη.

Στη Σπάρτη τα αρσενικά παιδιά κατατάσσονταν σε αγέλες από τα 7 ως τα 30 τους χρόνια. Όσοι ανήκαν στην αγέλη της Σπάρτης, χωρίζονταν σε τρεις τάξεις: στα «παιδιά» (17-18 ετών), στους «μελλείρινες» (18-20 ετών) και στους «είρηνες» (20-30 ετών). Υπάρχουν αναφορές και για διαφορετική οργάνωση των ομάδων των νέων στη Σπάρτη, με χωρισμό σε «βούες», ανάλογο των σχολικών τάξεων, και σε «ίλες», στις οποίες γινόταν στρατιωτική εκπαίδευση. Η σχέση της αγέλης με τις δύο άλλες ομαδοποιήσεις δεν είναι εξακριβωμένη. Άλλοτε ταυτίζεται με τη βούα, άλλοτε με την ίλα, ενώ, σύμφωνα με μία άλλη άποψη, η βούα ήταν υποδιαίρεση της αγέλης.

Βιβλιογραφία

• Εγκυκλοπαίδεια Μαλλιάρης Παιδεία 2005