Αγαθάγγελος (κείμενο)
Ο Αγαθάγγελος είναι ένα προφητικό και αποκαλυπτικό χριστιανικό κείμενο, που φέρεται ότι γράφτηκε από κάποιον ιερομόναχο ονόματι Αγαθάγγελο το 1279 στη Μεσσήνη της Σικελίας.
Πιστεύεται ότι στην πραγματικότητα, το έγραψε πολύ πιθανών ο λόγιος ιεράρχης Θεόκλητος Πολυειδής, που έζησε τον 17ο και 18ο αιώνα. Ο Θεόκλητος Πολυειδής καταγόταν από την Αδριανούπολη της Θράκης, υπήρξε αρχιμανδρίτης Πολυανής και Βαρδάρων και μέγας εκκλησιάρχης στο Άγιον Όρος, έζησε σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και γνώριζε -εκτός από ελληνικά- λατινικά και γερμανικά.[1]
Το έργο έχει επανεκδοθεί πολλές φορές με μεταγενέστερες προσθήκες. Ήταν γνωστό στους Έλληνες πριν την Επανάσταση του 1821, προσφέροντας παρηγορία και ελπίδα για ανάσταση της Ορθοδοξίας και του Γένους. Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος του αφορά μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία και η Ρωσία, ενώ ως κύριο αντίπαλο της Ορθοδοξίας θεωρεί το Καθολικό και Προτεσταντικό δόγμα. Αναφορές που έγιναν δημοφιλείς μετά την Επανάσταση, όπως περί "ξανθού γένους" (δηλαδή των Ρώσων), λέγεται ότι είναι προσθήκες του Ρήγα Φεραίου ή των περί αυτόν, ώστε να τονώσουν το φρόνημα των Ορθοδόξων.[2]
Ο Αγαθάγγελος διαπνέεται από τη νοσταλγία της τελικής νίκης των υπόδουλων Ορθοδόξων Χριστιανών και την αποκατάσταση μιας χριστιανικής αυτοκρατορίας. Θεωρείται ότι ίσως αποτελεί μια ύστατη υπόμνηση του οικουμενικού χαρακτήρα του Ελληνισμού.[3]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Δόικος Δαμιανός, Ο Αγαθάγγελος ως προφητικόν αποκαλυπτικόν έργον και το μήνυμά του. Αριστοτέλειο Πανεπιστ. Θεσσαλονίκης, Επιστημονική Επετηρίς Θεολογικής Σχολής, 1971, σελ. 98.
- ↑ Βρανούσης Λ.Ι., Ρήγας, Αθήνα 1953, σ. 80, όπως αναφέρεται από τον Δ. Δόικο, σ. 98, υποσημ. 6.
- ↑ Μιχαλόπουλος Δημήτριος, Αγαθάγγελος. Από τη νοσταλγία της νίκης στο όραμα του σύγχρονου κόσμου. Περιοδικό "Ευθύνη", 230, Φεβρ. 1991, σ. 56-60.