Αγλίβολος
Με την εξελληνισμένη ονομασία Αγλίβολος ή Αγλίβωλος αναφέρεται ένας από τους θεούς που λατρεύονταν στην αρχαία Παλμύρα, προερχόμενος από μια κοινότητα βόρειων Σύρων μεταναστών.[1] Ο Αγλίβολος ήταν σεληνιακή θεότητα.
| Αγλίβολος | |
|---|---|
| Θεός της Σελήνης | |
 Ο Αγλίβολος όπως παριστάνεται σε ανάγλυφο του 1ου αι. μ.Χ. από την Παλμύρα. | |
| Σύμβολα | Σεληνιακή άλως, ημισέληνος |
| Αδέλφια | Μαλαχβήλος, θεός του Ηλίου |
| wikidata (π) | |
Οι γνώσεις για τον Αγλίβολο και τη λατρεία του είναι κυρίως επιγραφικές. Συγκεκριμένα σε ανασκαφές που έγιναν στα ερείπια της Παλμύρας, βρέθηκαν επιγραφές με αναφορά σε αυτόν. Για παράδειγμα, μια επιγραφή χαραγμένη πάνω σε πλάκα γράφει: «Αγλιβώλω και Μαλαχβήλω πατρώοις θεοίς, ανέθηκε Τ. Αυρ. Ηλιόδωρος Αντιόχου Αδριανός Παλμυρηνός» Στην πλάκα αυτή, που βρίσκεται σήμερα σε Μουσείο του Καπιτωλίου, είναι επίσης χαραγμένη απεικόνιση δύο ανδρών μπροστά από δίστυλο ναό.
Η αρχαιότερη γνωστή αναφορά στον Αγλίβολο είναι και αυτή μια επιγραφή, που χρονολογείται από το 17 π.Χ. και τον συνδέει επίσης με τον Μαλαχβήλο ή Μαλακμπέλ, ο οποίος ήταν ο θεός του Ήλιου και αδελφός του Αγλιβόλου.[2] Αρκετές άλλες επιγραφές, έργο των Μπενέ Κομαρέ (μιας από τις 4 φυλές της Παλμύρας) τον συνδέουν κι αυτές με τον Μαλαχβήλο, μεταξύ των οποίων και μία δίγλωσση επιγραφή του 122 μ.Χ., όπου οι δύο θεοί υποστηρίζουν έναν άνθρωπο με το όνομα Μανάι εξαιτίας της ευσέβειάς του.[2]
Αρκετές αλλες επιγραφές του 2ου αιώνα μ.Χ. βεβαιώνουν ότι ο Αγλίβολος λατρευόταν μαζί με τον Μαλαχβήλο σε έναν ναό γνωστό με την επωνυμία «Ιερός Κήπος» (gnt ilym)[3]. Αυτός ο ναός ήταν ένα από τα 4 κύρια ιερά στην πόλη της Παλμύρας[3] και τον φρόντιζαν οι Μπενέ Κομαρέ.[4]
Ο ναός είχε δύο βωμούς, ένα ιερό κυπαρίσσι και ένα λουτρό. Ανάγλυφο που βρέθηκε στον Ναό του Μπελ απεικονίζει τους δύο αυτούς βωμούς και τους δύο θεούς.[5]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Hoyland, Robert G. (11 Σεπτεμβρίου 2002). Arabia and the Arabs: From the Bronze Age to the Coming of Islam. Routledge. ISBN 9781134646340.
- ↑ 2,0 2,1 Smith II 2013, σελ. 66.
- ↑ 3,0 3,1 Smith II 2013, σελ. 67.
- ↑ Stoneman 1994, σελ. 68.
- ↑ W. Drijvers 1976, σελ. 37.
Πηγές Επεξεργασία
- Smith II, Andrew M. (2013). Roman Palmyra: Identity, Community, and State Formation. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-986110-1.
- Stoneman, Richard (1994) [1992]. Palmyra and Its Empire: Zenobia's Revolt Against Rome. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08315-2.
- W. Drijvers, H.J (1976). The Religion of Palmyra. Brill. ISBN 9789004047983.
- Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 1 (1972), σελ. 583