Αλέξης Ζορμπάς

το πραγματικό πρόσωπο πίσω από τον ήρωα του μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά.

Ο Αλέξης Ζορμπάς (πραγματικό όνομα Γεώργιος Ζορμπάς, 1865[1] - 1941) ήταν Έλληνας και ως οικογενειάρχης χαρακτηρίζεται ως Πολύτεκνος. Στην πολυτάραχη ζωή του ήταν κατά καιρούς κτηνοτρόφος, υλοτόμος, σιδεράς, γανωματής, σταβλιτής, μεταλλωρύχος, επιχειρηματίας. Έγινε γνωστός ως ήρωας του μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά.

Αλέξης Ζορμπάς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1865
Καταφύγιο Κοζάνης
Θάνατος16  Σεπτεμβρίου 1941
Σκόπια
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεργάτης ορυχείου
Οικογένεια
ΤέκναΑναστασία Αλεξίου

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ως τόπος γεννήσεως του, σε πρώιμα δημοσιεύματα[2], αναφέρεται ο Κολινδρός του Νομού Πιερίας. Νεότερα στοιχεία και έρευνα[3], όμως, φαίνεται να οδηγούν στο ότι ο πραγματικός τόπος γεννήσεώς του είναι το Καταφύγι Πιερίων της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης το 1865. Η εγγραφή της γεννήσεώς του, μάλιστα, εμφανίζεται στο διασωθέν Βιβλίο Μητρώου Αρρένων της Κοινότητας Καταφυγίου από την πυρπόληση του χωριού από τους Γερμανούς τα Χριστούγεννα του 1943[εκκρεμεί παραπομπή].

Ήταν γιος του Φώτη Ζορμπά και της Ευγενίας το γένος Σπανού ενός πλούσιου τσέλιγκα και κτηματία και είχε άλλα τρία αδέλφια (την Κατερίνα, τον Γιάννη και τον Ξενοφώντα). Ήταν πρώτος ξάδελφος του πολιτικού Αστέριου Ζουρμπά.

Όταν ενηλικιώθηκε έφυγε για τη Χαλκιδική, όπου στο Παλαιοχώρι έζησε τα πιο κρίσιμα χρόνια της ζωής του. Εκεί διέμεινε σε ένα φίλο του και εργάστηκε ως υλοτόμος, σιδεράς, γανωματής και σταβλιτής, μεταλλωρύχος σε μια Γαλλική εταιρεία εκμετάλλευσης μεταλλείων στο Ίσβορο στην περιοχή Μαδέμ Λάκκο (Στρατονίκη). Γνωρίστηκε με τον αρχιεργάτη του μεταλλείου, Γιάννη Καλκούνη, "έκλεψε" και παντρεύτηκε στο Παλαιοχώρι την κόρη του Ελένη, και έκανε μαζί της δώδεκα παιδιά (έζησαν τελικά τα επτά), από τα οποία αγαπούσε ιδιαίτερα τη δεύτερή του κόρη Ανδρονίκη, αλλά οι πόλεμοι και ο θάνατος της γυναίκας του Ελένης, φέρνουν δυστυχία στην οικογένειά του.

Μετά από όλα αυτά εγκαταλείπει το Παλαιοχώρι και την Χαλκιδική και έρχεται στο Ελευθεροχώρι της Πιερίας, όπου μένει ο αδελφός του Γιάννης Ζορμπάς, ο γιατρός.

Το 1915 φεύγει για το Άγιο Όρος με την απόφαση να γίνει καλόγερος. Εκεί θα γνωριστεί με τον Καζαντζάκη και μια δυνατή φιλία θα αρχίσει να δένει τους δυο άντρες. Κατόπιν πηγαίνουν στη Μάνη όπου εκμεταλλεύονται τα ορυχεία της Πράστοβας (κοντά στη Στούπα Μεσσηνίας, παραθαλάσσιο χωριό του Δήμου Λεύκτρου στη Μεσσηνιακή Μάνη).

Ακολουθεί τον Καζαντζάκη ως απεσταλμένου του Ελληνικού Κράτους στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου το 1920, μετά την Ποντιακή γενοκτονία, όπου διέσωσε περίπου 100.000 Πόντιους, μεταφέροντάς τους στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με τα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας.

Ο Νίκος Καζαντζάκης κατά την παραμονή του στην Αίγινα έγραψε το έργο του "Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά".

Η ταραγμένη ζωή του θα σταματήσει στα Σκόπια, όπου εγκαταστάθηκε μαζί με την κόρη του Κατίνα (Κατερίνα). Εκεί ξαναπαντρεύτηκε, έκανε και άλλα παιδιά και νέα οικογένεια. Ασχολήθηκε με την εξορυκτική δραστηριότητα.

Πέθανε το 1941 από τη φυσική εξασθένηση της υγείας, τις κακουχίες και τη πείνα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο τάφος του βρίσκεται στο νεκροταφείο του Δήμου Μπούτελ στα Σκόπια. Δισέγγονός του ήταν ο Παύλος Σιδηρόπουλος.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Nikos Kazantzakis, Peter Bien, The Selected Letters of Nikos Kazantzakis, Princeton Modern Greek Studies,Peter Bien, Princeton University Press, 2012, ISBN 0691147027, p. 66.
  2. Λογοτέχνης Γιάννης Αναπλιώτης "Ο αληθινός Ζορμπάς κι ο Νίκος Καζαντζάκης" -- Αθήνα : Δίφρος, 1960
  3. «Έρευνα Προέδρου "Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη", Γενεύη, Ελβετία». 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Λογοτέχνης Γιάννης Αναπλιώτης "Ο αληθινός Ζορμπάς κι ο Νίκος Καζαντζάκης" -- Αθήνα : Δίφρος, 1960
  • Αφηγήσεις της κόρης του Ζορμπά, Ανδρονίκης Κεχάεφ (Σκόπια)
  • Σημειώσεις και αρχειακό υλικό από τον Ρίμπα Αθ. Αστέριο (Παλαιοχώρι Χαλκιδικής)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία