Ο Αλέξιος (απεβ. 1203) από τη Δυναστεία των Παλαιολόγων ήταν Βυζαντινός ευγενής, γαμπρός του Αλεξίου Γ΄ Αγγέλου και διάδοχός του. Είναι γνωστός ακόμα με το όνομα Αλέξιος Κομνηνός. Με την ιδιότητά του διαδόχου, κατέστειλε πολλές εξεγέρσεις εναντίον του Αυτοκράτορα. Είχε τον τίτλο του δεσπότη. Η κόρη του Θεοδώρα είχε γιο τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο.

Αλέξιος Παλαιολόγος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12ος αιώνας
Θάνατος1203
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΕιρήνη Αγγελίνα
ΤέκναΘεοδώρα Αγγελίνα Παλαιολογίνα
ΓονείςΓεώργιος Παλαιολόγος και Aspa[1]
ΣυγγενείςΑλέξιος Γ´ Άγγελος (πεθερός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαδεσπότης

Βιογραφία

Επεξεργασία

Η καταγωγή του δεν είναι σαφής. Η οικογένειά του ήταν πλούσια και τα μέλη της γνωστά κυρίως ως αξιωματούχοι στη διοίκηση και το στρατό των Κομνηνών Αυτοκρατόρων. Ο πατέρας του ήταν μάλλον ο σεβαστός Γεώργιος Παλαιολόγος, μέγας Εταιρειάρχης (στη Φρουρά του Αυτοκράτορα), εγγονός του στρατηγού Γεωργίου Παλαιολόγου, αφοσιωμένου υποστηρικτή του στρατηγού Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Από τη μάμμη του Άννα ο Αλέξιος είχε καταγωγή από τους Κομνηνούς.[2][3]

Είχε θείο τον σεβαστό Κωνσταντίνο και μία θεία, που παντρεύτηκε κάποιον Ιωάννη Βρυέννιο. Δεν γνωρίζουμε το όνομα της μητέρας του και δεν εμφανίζεται να έχει αδέλφια.

Περί το 1198 ο Αλέξιος εξελέγη από τον Αλέξιο Γ΄ Άγγελο, που δεν είχε άρρενα απόγονο, ως δεύτερος σύζυγος της πρωτότοκης κόρης του Ειρήνης. Αυτή ήταν χήρα του Ανδρόνικου Κοντοστέφανου· ο Αλέξιος Παλαιολόγος ήταν νυμφευμένος, πιέστηκε όμως να διαζευχθεί την όμορφη σύζυγό του για να πάρει την Ειρήνη. Ο γάμος έγινε την άνοιξη του 1199 και συνοδεύτηκε από λαμπρούς εορτασμούς. Έτσι ο Παλαιολόγος έγινε διάδοχος και ανήλθε στο βαθμό του δεσπότη. Ταυτόχρονα η δευτερότοκη κόρη τού Αυτοκράτορα Άννα, επίσης χήρα, παντρεύτηκε τον Θεόδωρο Λάσκαρη, μέλλοντα Αυτοκράτορα των Ρωμαίων στη Νίκαια.[4][5][6]

Έπειτα από λίγο και οι δύο γαμπροί στάλθηκαν μαζί με τον στρατηγό Μανουήλ Καμύτζη εναντίον του στασιαστή Ιβάνκο (γαμπρού της Άννας) στη Θράκη. Κατά την εκστρατεία, στην πολιορκία του Κριτσίμ ο πατέρας του Αλεξίου, ο Γεώργιος σκοτώθηκε. Οι Βούλγαροι αφού παγίδευσαν τον Ρωμαϊκό στρατό, του επιτέθηκαν και τον νίκησαν· ο Καμύτζης αιχμαλωτίστηκε. Η επιτυχία ενίσχυσε τον Ιβάνκο, που τώρα διεκδικούσε τον αυτοκρατορικό τίτλο. Την άνοιξη του 1200 ο Αλέξιος Γ΄ προσποιήθηκε ότι είναι πρόθυμος να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις και έστειλε τον Αλέξιο Παλαιολόγο να συναντήσει τον στασιαστή. Ο Αλέξιος έδωσε ιερές υποσχέσεις για την ασφάλεια του Ιβάνκο, ο οποίος ήλθε στο Αυτοκρατορικό στρατόπεδο, συνελήφθη όμως και εκτελέστηκε.[7][8]

Το Φεβρουάριο του ίδιου έτους ο Ιωάννης Λαγός, φρουρός του Πραιτωρίου (Φυλακής) είχε υπεξαιρέσει δωρεές για αγαθοεργίες· ο λαός διαμαρτυρήθηκε για τη διαφθορά και εξεγέρθηκε. Ο όχλος ξεχύθηκε στην πόλη, πήρε τον έλεγχο των φυλακών, τις άνοιξε και επιτέθηκε στη Φρουρά του Παλατίου. Ο Αλέξιος Γ΄ ήταν στη Χρυσούπολι (Σκούταρι) και ο Αλέξιος κλήθηκε να ελέγξει την κατάσταση. Τότε ο Αλέξιος οδήγησε τον στρατό μέσα στην Κωνσταντινούπολη και αφού προκάλεσε πολλές απώλειες στο πλήθος, κατέστειλε την εξέγερση.[9][10]

Τον Ιούλιο του 1201 ο Αλέξιος ήταν επιτήδειος στην καταστολή του πραξικοπήματος, που επιχειρήθηκε από τον Ιωάννη Κομνηνό Αξούχο. Οι στασιαστές απέκτησαν τον έλεγχο των περισσότερων κτηρίων του Μεγάλου Παλατίου. Τότε ο Αλέξιος Γ΄ από τις Βλαχέρνες έστειλε με πλοιάρια τον Αλέξιο Παλαιολόγο, που συνάντησε τη Φρουρά των Βαράγγων και καθάρισαν το Παλάτιο και τον Ιππόδρομο από τους υποστηρικτές του Ιωάννη, ο οποίος συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε.[11][12] Τον Φεβρουάριο του 1201/02 έγινε σεισμός και η Αυτοκρατορική σκηνή κατέρρευσε, τραυματίζοντας τον Παλαιολόγο. Το θέρος του ίδιου έτους οδήγησε εκστρατεία εναντίον του Ιωάννη Σπυριδωνάκη κυβερνήτη της ανατολικής Μακεδονίας, αναγκάζοντάς τον να διαφύγει στη Βουλγαρία.[13][14]

Ο Αλέξιος απεβίωσε το 1203, σε νεαρή σχετικά ηλικία, σύμφωνα με τον Θεόδωρο Σκουταριώτη από φυσικά αίτια. Αυτό συνέβη λίγο πριν την εκθρόνηση και τη φυγή του Αλεξίου Γ΄, όταν αυτός αντίκρυσε τη Δ΄ Σταυροφορία να πολιορκεί την Κωνσταντινούπολη.[6][15]

Οικογένεια

Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε την Ειρήνη Αγγελίνα, κόρη του Αλεξίου Γ΄ Αυτοκράτορα των Ρωμαίων και είχε τέκνα:

Αναφορές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  2. 2,0 2,1 Kazhdan 1991, σελίδες 1557–1558.
  3. Cheynet & Vannier 1986, σελίδες 149–150, 159.
  4. Brand 1968, σελίδες 119–120.
  5. Cheynet 1996, σελίδες 443–444.
  6. 6,0 6,1 Macrides 2007, σελίδες 114, 116.
  7. Brand 1968, σελίδες 130–131.
  8. Cheynet & Vannier 1986, σελίδες 166, 171.
  9. Brand 1968, σελίδες 121–122.
  10. Cheynet 1996, σελίδες 135–136, 445.
  11. Brand 1968, σελίδες 122–123.
  12. Cheynet 1996, σελίδες 136–137, 445.
  13. Brand 1968, σελίδες 132–133, 139–140.
  14. Cheynet & Vannier 1986, σελ. 171.
  15. Cheynet & Vannier 1986, σελίδες 171–172.
  16. Cheynet 1996, σελίδες 172, 176–178, 185.
  • Brand, Charles M. (1968). Byzantium Confronts the West, 1180–1204. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
  • Cheynet, Jean-Claude; Vannier, Jean-François (1986). Études Prosopographiques (in French). Paris, France: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2-85944-110-4.
  • Cheynet, Jean-Claude (1996). Pouvoir et Contestations à Byzance (963–1210) (in French). Paris: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2-85944-168-5.
  • Kazhdan, Alexander (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
  • Macrides, Ruth (2007). George Akropolites: The History – Introduction, Translation and Commentary. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-921067-1.