Αμμόλοφοι στον Άρη
Οι Αμμόλοφοι στον Άρη είναι δισεκατομμύριοι κόκκοι άμμου που συσσωρεύονται και στοιβάζονται, δημιουργώντας μικρούς και μεγάλους λόφους και βουνά. Μπορούν να φτάσουν το ύψος 2-όροφων και μεγάλων σε έκταση κτιρίων και είναι πραγματικά εντυπωσιακοί.[1] Στις 24 Ιανουαρίου 2018 εντοπίστηκε ένας "μπλε" αμμόλοφος κοντά στον κρατήρα Lyot του κόκκινου πλανήτη με βαθύ μπλε χρώμα λόγω αντίθεσης των χρωμάτων από την κάμερα HiRiSE[Σημ 1] του δορυφόρου Mars Reconnaissance Orbiter (MRO)[Σημ 2] και άφησε άφωνη την επιστημονική κοινότητα όπως και το κοινό.[2][3] Στην πραγματικότητα είναι γκριζωπός.[4] Στον κρατήρα βρέθηκε ένα χωράφι από αμμόλοφους σε σχήμα ημισελήνου (αγγ. barchan dunes) και νότια ένας "μπλε" αμμόλοφος διαφορετικής σύνθεσης.
Οι αμμόλοφοι αυτοί γενικά απαντώνται κοντά σε κρατήρες.
Ανακάλυψη των ψηλών αμμόλοφων Επεξεργασία
Ο ρομποτικός γεωλόγος της NASA "Curiosity" προσεδαφίστηκε το 2012 στον πλανήτη Άρη. Το 2014 κατάφερε να φτάσει ως το όρος Σάρπ του πλανήτη και να εξερευνήσει τον αμμόλοφο Ναμίμπια, τον οποίο και φωτογράφισε για πρώτη φορά στην ιστορία. Ο Ναμίμπια τοποθετείται στους πρόποδες του Σάρπ, το οποίο έχει ύψος 5 χιλιόμετρα και έτσι ο Curiosity χρειάστηκε να ανεβεί την απόσταση.
Οι "ενεργοί" αμμόλοφοι Επεξεργασία
Είναι οι αμμόλοφοι που μετατοπίζονται περίπου ένα μέτρο κάθε έτος όπως το μετράμε εδώ στη γη και χαρακτηρίζονται από τη NASA ως ενεργοί. Μετατοπίζεται πρώτα δε, η πλευρά που βρίσκεται από την αντίθετη πλευρά του ανέμου . Αυτό προκύπτει από τις δορυφορικές εικόνες που έχουν τραβηχτεί κατά καιρούς κατά τη διάρκεια πολλών ετών.
Κύρια αποστολή του Curiosity Επεξεργασία
Αποτελεί το γεγονός της μελέτης των στρωμάτων του όρους Σαρπ, η οποία μελέτη συνδέεται με το γεωλογικό παρελθόν του πλανήτη Άρη. Θα αποδειχθεί έτσι το πώς αυτός έχασε το νερό που υπήρχε στην επιφάνειά του.
Δομή Επεξεργασία
Όπως και στη γη, οι αμμόλοφοι του Άρη έχουν μια κλίση από την πλευρά που χτυπά ο ηλιακός άνεμος, ο άνεμος του διαστήματος. Από την άλλη περιγράφεται ως σχεδόν κατακόρυφη και απόκρημνη.
Δημιουργία Επεξεργασία
Οι κόκκοι άμμου συσπειρώνονται στην κορυφή των λόφων με τη βοήθεια του ηλιακού ανέμου και σχηματίζουν μεγάλες, ψηλές εκτάσεις. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η ατμόσφαιρα του κόκκινου πλανήτη είναι 100 φορές πιο αραιά από τη γήινη. Όταν οι κόκκοι δημιουργήσουν το επιτρεπτό όριο σε σχέση με τις συνθήκες κάθε φορά, η άμμος μαζεύεται στην άλλη πλευρά και γίνονται μικρού μήκους κατολισθήσεις. Αυτό που απασχολεί τους επιστήμονες που ασχολούνται συγκεκριμένα με τους αμμόλοφους είναι το πως ενώ η βαρύτητα εκεί είναι τρεις φορές ασθενέστερη από της γης, ο άνεμος τους μοιράζει με βάση το μέγεθός τους [1]
Οι μικρού μήκους κατολισθήσεις Επεξεργασία
Ο Curiosity φωτογράφισε υπολείμματα από άλλες κατολισθήσεις, όχι όμως ζωντανά κάποια να συμβαίνει.
Ανακάλυψη των "μπλε" αμμόλοφων Επεξεργασία
Μια φωτογραφία που ξεχώρισε στις αρχές του 2018 προέρχεται από τον κόκκινο πλανήτη. Πρόκειται για ένα μπλε αμμόλοφο που βρέθηκε κοντά σε ένα κρατήρα τον Lyot, σύμφωνα με το Business Insider. Ο ξηρός πάγος και χιόνι στον πλανήτη είναι διοξείδιο του άνθρακα που απλώνεται πάνω στους αμμόλοφους το χειμώνα. Έτσι την άνοιξη με τον ήλιο να κάνει όλο και πιο πολύ αισθητή την παρουσία του, οι πάγοι αυτοί σπάνε, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση κάποιων αερίων. Τα αέρια αντιδρούν με τα υλικά τριγύρω από τον εκάστοτε αμμόλοφο και σχηματίζουν μπλε αποχρώσεις αλλά και διάφορα σχέδια.[3]
Δομή και τοποθεσία του μπλε αμμόλοφου του Lyot Επεξεργασία
Είναι πολύ πιο σύνθετη από τους άλλους τους "συνηθισμένους", αποτελούμενος από λεπτότερο υλικό από ό,τι αυτοί. Βρίσκεται στα νότια μιας ομάδας αμμόλοφων σε σχήμα ημισελήνου και είναι αρκετά μεγάλος.
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Η κάμερα αυτή λειτουργεί εκ μέρους του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, της πόλης Τουσόν και κατασκευάστηκε από την Ball Aerospace & Technologies Corp. στο δήμο Μπόλντερ του Κολοράντο.
- ↑ Ο δορυφόρος MRO κατασκευάστηκε στο εργαστήρι της NASA, Jet Propulsion, τμήμα του Καλτέκ (=Ινστιτούτου Τεχνολογίας), της πόλης Πασαντίνα στην Καλιφόρνια, για λογαριασμό της Science Mission Directorate στην Ουάσινγκτον.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 in.gr (7 Ιανουαρίου 2016). «Για πρώτη φορά, η NASA θαυμάζει τους πανύψηλους αμμόλοφους του Άρη». in.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ Greicius, Tony (19 Ιουνίου 2018). «Once in a Blue Dune». NASA. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ 3,0 3,1 «Η απόκοσμη ανακάλυψη της NASA στον Άρη που μάγεψε τους επιστήμονες». HuffPost Greece. 26 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ «Μαγεύει η απόκοσμη ανακάλυψη της NASA στον Άρη». MSN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2019.