Αντίχειρας
το πρώτο δάκτυλο του χεριού
Ο αντίχειρας είναι το πρώτο και το παχύτερο από τα δάκτυλα του ανθρώπινου χεριού και του χεριού των πρωτευόντων, δίπλα στον δείκτη. Σε κάποιες χώρες και πολιτισμούς δεν θεωρείται «δάκτυλο», επειδή διαφέρει σε λίγα, αλλά σημαντικά χαρακτηριστικά από τα άλλα τέσσερα δάκτυλα. Στην όψη του χεριού στην οποία φαίνεται η παλάμη, ο αντίχειρας εξέχει έξω και επάνω από τα άλλα δάκτυλα.
Ο αντίχειρας έχει τα ακόλουθα κοινά (ίδια) χαρακτηριστικά με τα άλλα τέσσερα δάκτυλα του χεριού:
- Τα οστά του έχουν την ίδια δομή (φάλαγγες) και διαθέτουν αρθρώσεις που επιτρέπουν την κάμψη του προς την παλάμη του χεριού.
- Η ραχιαία πλευρά του φέρει όνυχα (νύχι), ενώ η παλαμιαία πλευρά είναι γυμνή από τρίχες και το δέρμα της σχηματίζει αύλακες που δίνουν δακτυλικά αποτυπώματα.
Ωστόσο ο αντίχειρας διαφέρει από οποιοδήποτε από τα τέσσερα άλλα δάκτυλα ως προς τα εξής χαρακτηριστικά:
- Είναι αντιτακτός (στραμμένος αντίθετα από τα άλλα δάκτυλα), όπως και στους πιθήκους.
- Έχει δύο φάλαγγες αντί για τρεις. Πάντως έχει υποστηριχθεί σε μορφομετρική μελέτη του 2022 ότι στην πραγματικότητα έχει τρεις φάλαγγες, αλλά δεν έχει μετακαρπιαίο οστό, δηλαδή το οστό που το συνδέει με τον καρπό είναι στην πραγματικότητα η μεταλλαγμένη φάλαγγα.[1]
- Το πλάτος του είναι μεγαλύτερο στην ακραία ή ονυχοφόρο φάλαγγα από όσο στην πρώτη φάλαγγα.
- Είναι ενωμένο με ευκίνητο οστό μετά τον καρπό, το οποίο ευθύνεται για το μεγαλύτερο μέρος της αντιτακτότητας
- Κάμπτεται οριζοντίως, δηλαδή κινούμενο σχεδόν παράλληλα με το επίπεδο της παλάμης, ενώ τα άλλα δάκτυλα κάμπτονται καθέτως προς το επίπεδο της παλάμης.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Haeri, Seyed Mohammad Jafar, κ.ά.: «Human thumb consists of three phalanges and lacks metacarpal? A morphometric study on the long bones of the hand», Surgical and Radiologic Anatomy, τόμος 44.8 (έτος 2022), σσ. 1101-1109 (https://doi.org/10.1007/s00276-022-02986-9)
Πηγές
Επεξεργασία- Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 6, σελ. 129