Αντιάνειρα

Η Αντιάνειρα σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ήταν βασίλισσα των Αμαζόνων, η οποία διαδέχθηκε την Πενθεσίλεια όταν η δεύτερη σκοτώθηκε από τον Αχιλλέα στον Τρωικό Πόλεμο. Σύμφωνα με μία εκδοχή, και η ίδια η Αντιάνειρα σκοτώθηκε εκείνη την ημέρα του πολέμου, πολεμώντας δίπλα στην Πενθεσίλεια. Ωστόσο ο Όμηρος στην Ιλιάδα, στους δύο στίχους που αναφέρει τη λέξη αντιάνειρα (ραψωδία Γ στίχος 189, και ραψωδία Ζ στ. 186), τη χρησιμοποιεί ως επίθετο προσδιοριστικό των Αμαζόνων γενικώς. Πολλοί έχουν ερμηνεύσει το επίθετο «αντιάνειραι» ως «δολοφόνοι των ανδρών» ή «εκείνες που μισούν τους άνδρες» ή «αντίθετες προς τους άνδρες» (από το ανήρ/άνερ = άνδρας). Ωστόσο η πρόθεση «αντί» δεν υπεδήλωνε την εποχή του Ομήρου αντίθεση όπως σήμερα, αλλά ομοιότητα και συγγένεια. Οι «αντιάνειραι» δεν ήταν γυναίκες αντίθετες προς τους άντρες αλλά ίσες ή ταιριαστές με εκείνους, ικανές να τους αντι-καταστήσουν. Ειδικότερα το επίθετο υπονοεί ότι οι πολεμικές τους ικανότητες ήταν ίσες με εκείνες ενός άντρα Η προσωποποίηση της Αντιανείρας ως συγκεκριμένου προσώπου, και μάλιστα βασίλισσας, εμφανίζεται στους σχολιαστές του Ομήρου: ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης γράφει ότι οι αρχαίοι παροιμιογράφοι της απέδιδαν την παροιμία «άριστα χωλός οιφεί», και τη χαρακτήριζαν ως θρασεία και ακόλαστη. Και η Αντιάνειρα, όπως και η Πενθεσίλεια, σκοτώθηκε σε μάχη, είτε στον Τρωικό Πόλεμο, είτε σε κάποια άλλη Αμαζονομαχία.

Άλλα πρόσωπα

Με το όνομα Αντιάνειρα αναφέρονται και δύο άλλα πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας, τα εξής:

• Αντιάνειρα η Αργεία, κόρη του Φέρητος και πιθανή μητέρα του Αργοναύτη Ίδμωνος από τον θεό Απόλλωνα (σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή πάντως μητέρα του Ίδμωνος ήταν η Αστερία)
• Αντιάνειρα του Μένητος, αναφερόμενη και ως Λαοθόη, κόρη του Μένητος και μητέρα των Αργοναυτών Ευρύτου και Εχίονος από τον θεό Ερμή

Πηγές

• Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 6, σελ. 26