Απηχητικά ποιήματα
Απηχητικά[1] ή αντηχητικά[Σημ 1] ποιήματα λέγονται τα ποιήματα που η τελευταία ή οι δύο τελευταίες συλλαβές ενός στίχου, αποτελούν την αρχική συλλαβή του επόμενου[2].
Ιστορία Επεξεργασία
Η αρχή των απηχητικών ποιημάτων ανάγεται στην αρχαιότητα.
Ελληνιστική περίοδος Επεξεργασία
Οι πρώτοι που καλλιέργησαν σε εξαιρετικό βαθμό τα απηχητικά ποιήματα ήταν οι ποιητές της Αλεξάνδρειας.
Κυριότεροι Αλεξανδρινοί ποιητές που έγραψαν απηχητικά ποιήματα ήταν ο Καλλίμαχος και ο Γαυράτας, των οποίων διάφορα επιγράμματα τους χαρακτηρίζονται ως απηχητικά.
Συνεχιστές των απηχητικών ποιημάτων με τη μορφή της εν λόγω περιόδου, ήταν και οι Λατίνοι ποιητές.
Βυζαντινά χρόνια Επεξεργασία
Στη Βυζαντινή εποχή υπήρξε ιδιαίτερη άνθιση των απηχητικών ποιημάτων μιμώμενοι τα αντίστοιχα ποιήματα του εν λόγω είδους των Αλεξανδρινών ποιητών.
Κυριότεροι Βυζαντινοί ποιητές που έγραψαν απηχητικά ποιήματα ήταν ο Τζέτζης και ο Πτωχοπρόδρομος[3], του οποίου ακολουθεί αντιπροσωπευτικό απόσπασμα από ένα απηχητικό ποίημα του.
Στοὰς ὁρᾷς τὸ μῆκος, ὡς μέγα
μέγα[...]
Νεώτερα χρόνια Επεξεργασία
Στα νεώτερα χρόνια απηχητικά ποιήματα μπορούμε να βρούμε στις διάφορες λογοτεχνίες της Ευρώπης, αλλά και της Ελλάδας.
Τα νεώτερα απηχητικά ποιήματα, μάλιστα, μπορούμε να τα βρούμε ακόμη και με τη μορφή τραγουδιών.
Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία Επεξεργασία
Στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία καλλιεργήθηκε ιδιαίτερα το είδος των απηχητικών ποιημάτων.
Ειδικότερα στη Γαλλική Λογοτεχνία βρίσκουμε πολλά απηχητικά ποιήματα, αλλά και τραγούδια. Ο σημαντικότερος ποιητής που έγραψε ποίηματα του εν λόγω είδους ήταν ο Βίκτωρ Ουγκώ, με γνωστότερο ποίημα του το Chasse du burgrave.
Επίσης, μπορούμε να βρούμε απηχητικά στοιχεία και στην ευρωπαϊκή πεζογραφία. Μπορούμε να τα εντοπίσουμε στα έργα του Έρασμου και του Ραμπελαί.
Νεοελληνική λογοτεχνία Επεξεργασία
Στη νεοελληνική λογοτεχνία υπήρξαν πολλοί ποιητές και στιχουργοί που έγραψαν απηχητικά ποιήματα ή τραγούδια αντίστοιχα, με κυριότερους τον Άγγελο Βλάχο και τον Αργύρη Εφταλιώτη.
Ακολουθεί αντιπροσωπευτικό απόσπασμα του απηχητικού ποιήματος του Άγγελου Βλάχου με τίτλο Ηχώ και Νάρκισσος, το οποίο μάλιστα είναι και το μεγαλύτερο απηχητικό ποίημα στη σύγχρονη λογοτεχνία μας, διότι αριθμεί συνολικά 144 απηχητικούς στίχους.
Διαίτημα ενθύμων θεοτήτων
ήτον[...]
Ακολουθεί αντιπροσωπευτικό απόσπασμα απηχητικού τραγουδιού του Αργύρη Εφταλιώτη με τίτλο Το τραγούδι της ταβέρνας, το οποίο έγραψε το 1968.
...και ρίξε τα κομμάτια μου
μάτια μου[...]
...τον κόσμο αυτόν σιχάθηκα,
χάθηκα
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Με αντίλαλο.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Σ. ΓΚΙΚΑΣ - Δ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ - Ι. ΕΥΑΓΓΕΛΛΟΥ - Χ. ΡΩΜΑΣ (1997). «Απηχητικά ή αντηχητικά ποιήματα». ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας. σελ. 50. ISBN 960-460-197-0.
- ↑ Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Απηχητικό τραγούδι». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 56. ISBN 978-960-503-298-2.
- ↑ Σ. ΓΚΙΚΑΣ - Δ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ - Ι. ΕΥΑΓΓΕΛΛΟΥ - Χ. ΡΩΜΑΣ (1997). «Απηχητικά ή αντηχητικά ποιήματα». ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας. σελ. 50. ISBN 960-460-197-0.