Αρχαίο θέατρο Σπάρτης
Το αρχαίο θέατρο της Σπάρτης βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλαγιά της ακρόπολης της ομώνυμης αρχαίας πόλης.[1] Το μνημείο εντοπίζεται στα βόρεια της σύγχρονης πόλης.
| Αρχαίο θέατρο Σπάρτης | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | ρωμαϊκό θέατρο, αρχαιολογική θέση και αρχαία ρωμαϊκή κατασκευή |
| Αρχιτεκτονική | αρχαία ρωμαϊκή αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°4′55″N 22°25′25″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Σπάρτης |
| Τοποθεσία | Σπάρτη |
| Χώρα | Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Χρονολόγηση Επεξεργασία
Η ύπαρξη θεάτρου στην πόλη της Σπάρτης ανάγεται ήδη από τον 5ο αι. π.Χ. και μαρτυρείται στους αρχαίους συγγραφείς.[2] Το κλασικό θέατρο της πόλης συνδέεται άμεσα με την τέλεση λατρευτικών εορτών που περιλάμβαναν και αγωνίσματα όπως οι γυμνοπαιδιές, η σφαιροβολία κ.ά.[1] Ωστόσο, δεν έχει επιβεβαιωθεί από τα έως τώρα αρχαιολογικά κατάλοιπα πως το θέατρο της κλασικής περιόδου βρισκόταν στην ίδια θέση με αυτό που αντικρίζει ο σημερινός επισκέπτης.
Η κατασκευή του θεάτρου χρονολογείται στη μετάβαση από την ύστερη ελληνιστική εποχή στην πρώιμη ρωμαϊκή, πιθανότατα στο 30-20 π.Χ., και μάλιστα έχει συνδεθεί με την ηγεμονία του Ευρυκλή Ηρκλανού, φίλου του νικητή στη ναυμαχία του Ακτίου αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου. Στο τέλος του 1ου μ.Χ. αι. το θέατρο απέκτησε σταθερή μνημειώδη μαρμάρινη ρωμαϊκή σκηνή κορινθιακού ρυθμού, δώρο του αυτοκράτορα Βεσπασιανού. Στην τελική του μορφή το θέατρο χρησιμοποιούταν μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ.[1]
Μετά από μια μακρά περίοδο εγκατάλειψης, στο χώρο αναπτύχθηκε βυζαντινός οικισμός, ο οποίος χρονολογείται από τον 10ο έως τον 14ο αι. μ.Χ.
Περιγραφή Επεξεργασία
Το θέατρο της Σπάρτης ξεχωρίζει για το μέγεθός του, καθώς και για την ποιότητα και την πολυτέλεια της κατασκευής του. Ήταν κατασκευασμένο από τοπικό λευκό μάρμαρο. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του θεάτρου είναι η σκηνή, καθώς αυτή δεν ήταν μόνιμη αλλά κινητή. Ήταν ξύλινη και μεταφερόταν σε τροχούς, ενώ φυλασσόταν σε ένα κτίριο στη δυτική πάροδο, τη «σκηνοθήκη». Το κοίλον ήταν ιδιαίτερα ευρύχωρο, με εξωτερική διάμετρο περίπου 140 μ., στο οποίο υπολογίζεται ότι μπορούσαν να χωρέσουν μέχρι και 16.000 θεατές, όπως και στο αντίστοιχο θέατρο της Επιδαύρου. Διέθετε εννιά κερκίδες με 32 σειρές λίθινων εδωλίων στο κάτω κοίλο και δεκαέξι κερκίδες με 17 σειρές εδωλίων στο άνω. Η ορχήστρα ήταν πεταλόσχημη με διάμετρο περίπου 25 μ., ενώ οι αναλημματικοί τοίχοι είχαν μαρμάρινη επένδυση και προστέθηκαν για να αυξηθεί η συνολική χωρητικότητα του θεάτρου.[1]
Ανασκαφή μνημείου Επεξεργασία
Το θέατρο έχει ανασκαφεί συστηματικά από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή σε διάφορες χρονικές περιόδους (1906, 1924-1927, 1992-1998, 2008), ενώ περιορισμένες ανασκαφικές εργασίες έχει πραγματοποιήσει και η Αρχαιολογική Υπηρεσία τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Ο χώρος, ωστόσο, δεν είναι πλήρως ανασκαμμένος.
Παραπομπές Επεξεργασία
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- G. B. Waywell, J. J. Wilkes, «Excavations at the Ancient Theatre of Sparta, 1992-4: Preliminary Report», BSA, 90, 1994.
- Dickins, G. «Excavations at Sparta, 1906, The Theatre», BSA, 12,1905-6.
- Μποσνάκης Δ., Γκάγκτζης Δ. ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ: θέατρα θέας άξια, εκδ. ITANOS.
- Γ. Ορεστίδης, Μελέτη αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της Σπάρτης, Αθήνα 2013.