Αφιερωματικό σημείωμα
Το αφιερωματικό σημείωμα στις εκδόσεις είναι σημείωμα που δηλώνει τη φιλική σύνδεση ή ευχαριστία εκ μέρους του συγγραφέα προς κάποιο άλλο πρόσωπο. Συγκεκριμένα, απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, ως δείγμα σεβασμού, εκτίμησης και αγάπης εκ μέρους του συγγραφέα. Το αφιερωματικό σημείωμα έχει τη δική του θέση σε αντίστοιχη σελίδα (σελίδα αφιέρωσης) και αποτελεί μέρος της εισαγωγικής ενότητας ενός βιβλίου, που προτάσσεται του κυρίως κειμένου.
Θέση και λειτουργία του αφιερωματικού σημειώματος Επεξεργασία
Σε νεότερα βιβλία, το αφιερωματικό σημείωμα εντοπίζεται μόνο του στη σελίδα αφιέρωσης, συνήθως στην πρόσθια όψη της σελίδας, μετά την σελίδα τίτλου, στο εσωτερικό της εισαγωγικής ενότητας του βιβλίου. Μπορεί να εκτείνεται σε μία ή περισσότερες σειρές ανάλογα με τη σπουδαιότητά του, ενώ μπορεί να εμφανίζεται και σε εκτενέστερη εκδοχή ως αφιερωματικό γράμμα ή αφιερωματικός πρόλογος στην αρχή του βιβλίου.[1] Σήμερα, το αφιερωματικό σημείωμα λειτουργεί κυρίως ως μέρος της αυτοέκθεσης του συγγραφέα απέναντι στους αναγνώστες του.
Ιστορία Επεξεργασία
Δείγματα αφιερώσεων παρέχονται ήδη από την κλασική αρχαιότητα. Ωστόσο, τα αφιερωματικά σημειώματα άρχισαν να τυπώνονται συστηματικά από τη δεκαετία του 1460, με διαφορετικούς τίτλους (Πρόλογος, Προς τους Αναγνώστες) και άλλες παρόμοιες προσφωνήσεις προς κληρικούς ή ηγεμόνες.
Πέρα από την επιθυμία να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους προς ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, οι συγγραφείς συχνά είχαν και άλλους λόγους να αφιερώσουν το έργο τους σε κάποιο πρόσωπο, όπως να γνωστοποιήσουν κάποιο επικείμενο σχέδιό τους, που έχρηζε οικονομικής ενίσχυσης.
Τον 18ο αιώνα, δεν ήταν σύνηθες οι εκδότες να αμείβουν τους συγγραφείς. Οι συγγραφείς είχαν την τάση να αμείβονται στο πλαίσιο κάποιας πελατειακής σχέσης, κατά την οποία ο συγγραφέας-πελάτης απέδιδε φόρο τιμής μέσω της αφιέρωσης, στον προστάτη ή την προστάτιδά του. Ένας τυπικός συγγραφέας συνήθως αφιέρωνε το βιβλίο του σε μια υψηλού κύρους προσωπικότητα - πρίγκιπες ή επισκόπους- ή σε μια πόλη και προσπαθούσε να κερδίσει κάποια χρήματα μέσω αυτής της πρακτικής.[2] Σε πολλές περιπτώσεις ο αιτών ήταν τυχερός και λάμβανε κάποιο δώρο από τον προστάτη. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα ο συγγραφέας υποτασσόταν στον προστάτη και μια επίσημη αφιέρωση περιέκλειε συχνά μια πολύ περίτεχνη και υποτακτική αγάπη.[2] Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις δεν ήταν μόνο οι συγγραφείς που προσπαθούσαν να κερδίσουν λίγα χρήματα, αλλά και οι τυπογράφοι προσπαθούσαν μέσω των αφιερωματικών σημειωμάτων να καλύψουν ένα μέρος των εξόδων τους.
Άλλος ένας σκοπός των αφιερωματικών αυτών σημειωμάτων ήταν να κάνουν ευρύτερα γνωστά τα άτομα που εργάστηκαν ποικιλοτρόπως για την ολοκλήρωση της έκδοσης. Λόγου χάριν να εκφράσουν ευχαριστίες προς τον συλλέκτη που παραχώρησε το πρωτότυπο και συχνά μοναδικό χειρόγραφό του, προς τον φιλόλογο που επιμελήθηκε την έκδοση ή κάποιον λόγιο που έτεινε χείρα βοηθείας στην φιλολογική αποκατάσταση του κειμένου.
Το αφιερωματικό σημείωμα δεν πρέπει να συγχέεται με την χειρόγραφη αφιέρωση ενός και μόνο αντιτύπου (υπογεγραμμένο αντίτυπο).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Rautenberger, Ursula. Reclams Sachlexikon des Buches. σελ. 148.
- ↑ 2,0 2,1 Hiller, Helmut· Füssel, Stephan (2002). Wörterbuch des Buches (6 έκδοση). Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann. σελ. 82. ISBN 3-465-032209.