Βαθιά οικολογία

Η βαθιά οικολογία (Deep Ecology) είναι μια σύγχρονη σχολή οικολογικής φιλοσοφίας σύμφωνα με την οποία η ανθρώπινη ύπαρξη δεν αποτελεί τίποτα παρά μόνο ένα έμβιο ον στον πλανήτη, το οποίο και δεν έχει παραπάνω δικαιώματα από τα υπόλοιπα.^[1]Αυτή η φιλοσοφία είναι ένα σημαντικό θεμέλιο για τη σκέψη για την οικολογική πολιτική, την πνευματικότητα και την ψυχολογία^[2]. Ακριβώς αντίθετη φιλοσοφική θεώρηση της βαθιάς οικολογίας θεωρείται η ρηχή οικολογία (Shallow Ecology).

Ιστορία

Η χρήση του όρου βαθιά οικολογία ξεκίνησε το 1972 με τον Νορβηγό φιλόσοφο Άρνε Νες, ο οποίος, μαζί με τον Αμερικανό περιβαλλοντολόγο George Sessions, ανέπτυξε μια πλατφόρμα οκτώ οργανωτικών αρχών για το κοινωνικό κίνημα της βαθιάς οικολογίας. Ο Άρνε Νες υποστήριξε ότι οι συμβατικές περιβαλλοντικές συζητήσεις και οι προσπάθειες μεταρρύθμισης αντιμετωπίζουν μόνο επιφανειακά τα προβλήματα. Ο ίδιος υποστήριξε ότι, αντίθετα, θα πρέπει να διερευνήσουμε βαθιά, εμπλέκοντας θεμελιώδεις κοσμοθεωρίες που διαμορφώνουν τις ιδέες και τις πρακτικές μας σχετικά με το ζήτημα της οικολογίας. Το κεντρικό πρόβλημα που αποκαλύπτει αυτή η διερεύνηση είναι ο ανθρωποκεντρισμός, μια άποψη ότι είμαστε ξεχωριστοί και ανώτεροι από τη φύση.

Αρχές

Οι υποστηρικτές της βαθιάς οικολογίας πιστεύουν ότι ο κόσμος δεν υπάρχει ως πόρος για την ελεύθερη εκμετάλλευση του από τους ανθρώπους. Η ηθική της βαθιάς οικολογίας υποστηρίζει ότι ένα ολόκληρο σύστημα είναι ανώτερο από οποιοδήποτε από τα μέρη του. Παρουσιάζουν μια πλατφόρμα οκτώ αρχών για να διευκρινίσουν τους ισχυρισμούς τους:^[3]

Η ευημερία και η άνθηση της ανθρώπινης και μη ανθρώπινης ζωής στη Γη έχουν αξία από μόνα τους (συνώνυμα: εγγενής αξία, εγγενής αξία). Αυτές οι αξίες είναι ανεξάρτητες από τη χρησιμότητα του μη ανθρώπινου κόσμου για ανθρώπινους σκοπούς.
Ο πλούτος και η ποικιλομορφία των μορφών ζωής συμβάλλουν στην πραγματοποίηση αυτών των αξιών και είναι επίσης αξίες από μόνες τους.
Οι άνθρωποι δεν έχουν κανένα δικαίωμα να μειώσουν αυτόν τον πλούτο και την ποικιλομορφία εκτός από την ικανοποίηση ζωτικών ανθρώπινων αναγκών.
Η άνθηση της ανθρώπινης ζωής και πολιτισμών είναι συμβατή με μια σημαντική μείωση του ανθρώπινου πληθυσμού. Η άνθηση της μη ανθρώπινης ζωής απαιτεί τέτοια μείωση.
Η σημερινή ανθρώπινη παρέμβαση στον μη ανθρώπινο κόσμο είναι υπερβολική και η κατάσταση επιδεινώνεται γρήγορα.
Οι πολιτικές πρέπει να αλλάξουν. Αυτές οι πολιτικές επηρεάζουν βασικές οικονομικές, τεχνολογικές και ιδεολογικές δομές. Η κατάσταση θα είναι πολύ διαφορετική από εδώ και στο εξής.
Η ιδεολογική αλλαγή είναι κυρίως η εκτίμηση της ποιότητας ζωής (κατοικία σε καταστάσεις έμφυτης αξίας) και όχι η τήρηση ενός ολοένα υψηλότερου βιοτικού επιπέδου. Θα υπάρξει βαθιά συνειδητοποίηση της διαφοράς μεταξύ της ποσότητας και της ποιότητας.
Όσοι εγγραφούν στα προηγούμενα σημεία έχουν υποχρέωση άμεσα ή έμμεσα να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν τις απαραίτητες αλλαγές.

The Norwegian philosopher Arne Næss in 2003

Παραπομπές

↑ Φραγκονικολόπουλος, Χρήστος· Προέδρου, Φίλιππος (2018). Εισαγωγή στην Παγκόσμια Πολιτική. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. σελ. 74. ISBN 978-960-458-776-6.
↑ «ENVS203: Defining Deep Ecology». Saylor Academy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021.
↑ «View of The Basics of Deep Ecology | The Trumpeter». trumpeter.athabascau.ca. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021.

[1] Φραγκονικολόπουλος, Χρήστος· Προέδρου, Φίλιππος (2018). Εισαγωγή στην Παγκόσμια Πολιτική. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. σελ. 74. ISBN 978-960-458-776-6.

[2] «ENVS203: Defining Deep Ecology». Saylor Academy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021.

[3] «View of The Basics of Deep Ecology | The Trumpeter». trumpeter.athabascau.ca. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021.

[1]

[2]

[3]