Βιβλιοθήκη Phillips Exeter Academy

Η Βιβλιοθήκη του Philips Exeter Academy είναι έργο του Λουίς Καν που εγκαινιάστηκε το 1972 για τις ανάγκες του σχολείου. Βρίσκεται στο Exeter του New Hampshire (ΗΠΑ). Ο L. Kahn ανέλαβε το έργο το 1965 και ολοκληρώθηκε το 1971. Είναι η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη Γυμνασίου σχολείου στον κόσμο.

Βιβλιοθήκη Phillips Exeter Academy
Η Βιβλιοθήκη εξωτερικά
Γενικές πληροφορίες
Είδος	Σχολική βιβλιοθήκη και university cafeteria
Αρχιτεκτονική	μοντέρνα αρχιτεκτονική
Διεύθυνση	21 Elm St, Exeter, NH 03833, United States
Γεωγραφικές συντεταγμένες	42°58′44″N 70°56′58″W
Διοικητική υπαγωγή	Exeter
Τοποθεσία	Exeter, New Hampshire
Χώρα	Η.Π.Α.
Έναρξη κατασκευής	1969
Ολοκλήρωση	1971
Χρήση	Βιβλιοθήκη
Ιδιοκτήτης	Ακαδημία Φίλιπς Έξιτερ
Τεχνικές λεπτομέρειες
Εμβαδόν	12321 τ.μ. m2
Όροφοι	ισόγειο και 7 όροφοι
Σχεδιασμός και κατασκευή
Αρχιτέκτονας	Λουίς Καν
Ιστότοπος
https://www.exeter.edu/academics/library
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ιστορικό χρονολόγιο

Η πρώτη βιβλιοθήκη στο Phillips Exeter Academy ήταν ένα μονόκλινο δωμάτιο ακόμα και το 1905 είχε μόνο δύο δωμάτια και 2.000 τόμους.  Το 1912 η βιβλιοθήκη του Ντέιβις προστέθηκε στην πανεπιστημιούπολη με χώρο για 5.000 τόμους. Αν και μια σημαντική βελτίωση, η ατμόσφαιρα ήταν αφιλόξενη από τα πρότυπα των νεότερων γενεών. Για παράδειγμα ο χώρος που φυλάσσονταν τα βιβλία ήταν κλειδωμένος και το γραφείο του βιβλιοθηκονόμου βρισκόταν στην  είσοδο για μέγιστο έλεγχο. Επίσης Οι αποφάσεις σχετικά με τις επιλογές βιβλίων και το πρόγραμμα της βιβλιοθήκης ήταν στα χέρια μιας επιτροπής καθηγητών που αποτελούνταν μόνο από άντρες αντί της γυναίκας βιβλιοθηκονόμου. Το 1950 ο Rodney Armstrong έγινε βιβλιοθηκονόμος, ο πρώτος με μεταπτυχιακό  τίτλο στη βιβλιοθήκη. Μία από τις πρώτες του κινήσεις ήταν να ανοίξει τις αίθουσες με τα βιβλία στους μαθητές. Αυτό έλυσε ένα πρόβλημα, αλλά η πραγματική δυσκολία ήταν η έλλειψη χώρου. Η βιβλιοθήκη περιείχε 35.000 τόμους σε αυτό το σημείο, πολλοί από αυτούς αποθηκεύτηκαν σε κουτιά από χαρτόνι λόγω έλλειψης ραφιών. Μετά από χρόνια προσπάθειας, ο Άρμστρονγκ κατάφερε τελικά να φέρει μια νέα βιβλιοθήκη στην ακαδημία. Ο αρχιτέκτονας Louis Kahn επιλέχθηκε να σχεδιάσει τη νέα βιβλιοθήκη το 1965 ενώ ήταν έτοιμη να χρησιμοποιηθεί το 1971. Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί πως ο γνωστός αρχιτέκτονας Vincent Scully αναγνώρισε την αρχιτεκτονική του σημασία χρησιμοποιώντας μία φωτογραφία του ως εξώφυλλο στο πρώτο μέρος του βιβλίου του με τίτλο Modern Architecture and Other Essays.Στις 16 Νοεμβρίου 1971, τα μαθήματα τέθηκαν σε αναστολή  για μια ημέρα και οι μαθητές και το προσωπικό μετέφεραν βιβλία (η βιβλιοθήκη είχε 60.000 τόμους αυτή τη στιγμή) από την παλιά βιβλιοθήκη Davis στη νέα βιβλιοθήκη. Ο Χένρι Μπέντφορντ, ο οποίος έγινε βιβλιοθηκονόμος λίγο μετά την κατάληψη της νέας βιβλιοθήκης, επιβλέπει τη μετάβαση όχι μόνο στο νέο κτίριο αλλά και σε έναν νέο τρόπο λειτουργίας μιας βιβλιοθήκης. Οι βιβλιοθηκονόμοι του προσωπικού ενθαρρύνθηκαν να δουν τους εαυτούς τους ως συν-εκπαιδευτές με την τακτική σχολή και να  δώσουν λιγότερη έμφαση στη συστολή των ατόμων που επισκέπτονταν την βιβλιοθήκη. Εγκαταστάθηκε ένα πιάνο και η βιβλιοθήκη άρχισε να χορηγεί διαλέξεις και συναυλίες.

Το 1977 ο Jacquelyn Thomas έγινε ο πρώτος βιβλιοθηκάριος με πλήρες καθεστώς καθηγητή. Μέχρι το 2006 επέβλεψε προσωπικό επτά ατόμων, όλα με μεταπτυχιακούς τίτλους στη  βιβλιοθήκη. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Thomas, η συλλογή και ο προγραμματισμός της βιβλιοθήκης αυξήθηκαν σε μέγεθος κατάλληλο για ένα μικρό φιλελεύθερο κολέγιο τεχνών. Σήμερα η βιβλιοθήκη φιλοξενεί 160.000 τόμους σε εννέα επίπεδα και έχει χωρητικότητα 250.000 τόμων, καθιστώντας τη τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον κόσμο. Η βιβλιοθήκη περιέχει επίσης μια συλλογή έργων αποφοίτων καθώς και των Αρχείων της Ακαδημίας. Η βιβλιοθήκη ήταν το πρώτο  κτίριο στην πανεπιστημιούπολη που ήταν μηχανογραφημένο χάρη στην προοπτική των Armstrong και Kahn, οι οποίοι παρείχαν στη βιβλιοθήκη επαρκή χώρο αγωγών για την  καλωδίωση που απαιτείται από την επερχόμενη επανάσταση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Το 1995, η βιβλιοθήκη ονομάστηκε επίσημα the Class of 1945 Library, τιμώντας τον Δρ. Lewis Perry, τον όγδοο διευθυντή του Έξετερ, ο οποίος υπηρέτησε από το 1914 έως το 1946.

Ανάθεση έργου

Η επιτροπή της ακαδημίας έκρινε αναγκαία την κατασκευή νέας βιβλιοθήκης, όταν η προηγούμενη είχε υπερμεγέθη όγκο στο ήδη υπάρχον κτίριο, στις αρχές της δεκαετίας του ‘50. Αρχικά το έργο ανατέθηκε σε έναν αρχιτέκτονα ο οποίος είχε μία παραδοσιακή πρόταση για το κτίριο. Αποφασίστηκε ωστόσο η νέα βιβλιοθήκη να έχει σύγχρονο σχεδιασμό, οπότε και το έργο ανατέθηκε στον Louis Kahn το 1965, μετά από 15 χρόνια αλλαγών στην ανάθεση του έργου, λόγω της “συμπάθειας που είχε στην χρήση του τούβλου και την μέριμνά του για φυσικό φωτισμό”. Ο Λ. Καν είχε αναπτύξει τρεις διαφορετικές εκδοχές για την βιβλιοθήκη την περίοδο 1966-1968, οι οποίες όμως δεν είχαν σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους, διότι η κατασκευαστική μορφή έμεινε ίδια και στις τρεις εκδοχές. Η κατασκευή ξεκίνησε το 1969 και ολοκληρώθηκε το 1971. Το 1972 εμπλουτίστηκε με το περιεχόμενο της.

Κατασκευή και υλικά

Προκειμένου η βιβλιοθήκη να εναρμονίζεται με το υπόλοιπο campus της σχολής, η επιτροπή αυτής κατεύθυνε την χρήση των υλικών, και τόνιζε την σημασία της χρήσης του τούβλου. Αυτό παρασκευάστηκε από την Eno, μία τοπική εταιρία παραγωγής πλίνθων. Χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 420.000 αδρά τούβλα για τις εξωτερικές όψεις του κτιρίου, 300.000 για το εσωτερικό, ενώ 41.000 κοινά τούβλα σε μικρές περιοχές όπως το τζάκι. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης σχιστόλιθοι σε απόχρωση ξεθωριασμένου μπλε-μαύρου από την Πενσυλβάνια, γρανίτης από το Βέρμοντ και τραβερτίνη σε λευκό του πάγου από την Ιταλία για τα πατήματα των κλίμακων της εισόδου. Είναι κατασκευασμένο από οπλισμένο σκυρόδεμα, ενώ όπου αυτό είναι εμφανές η επιφάνειά του είναι λεία. Από την ξυλεία προτιμήθηκε τροπικό τικ και δρυς.

Αρχές σχεδιασμού

Το κτίριο έχει σχήμα κύβου. Η κάθε πλευρά είναι 33 μέτρα και το ύψος της 24μ. Το τμήμα της βιβλιοθήκης αποτελείται από τρεις ορθοκανονικούς δακτύλιους, τα αποκαλούμενα “ντόνατς”. Ο εξωτερικός δακτύλιος είναι κατασκευασμένος από φέρουσα πλινθοδομή και περιλαμβάνει τους τέσσερις εξωτερικούς τοίχους και τα εσωτερικά γραφεία της βιβλιοθήκης. Ο μεσαίος δακτύλιος είναι κατασκευασμένος από οπλισμένο σκυρόδεμα και σε αυτόν βρίσκεται το βαρύ φορτίο των βιβλίων. Ο εσωτερικός δακτύλιος δημιουργεί το αίθριο και έχει κυκλικά κατακόρυφα ανοίγματα τα οποία ενοποιούν το τμήμα των στοιβών της βιβλιοθήκης με το εσωτερικό αίθριο. Η διαφοροποίηση αυτή οφείλεται στην αντίληψη αυτών από τον Καν ως τρεις χώροι από διαφορετικά υλικά και κλίμακα, δίνοντας την αίσθηση του “κτιρίου εντός του κτιρίου”

Κεντρική ιδέα

Πρόκειται για έναν "κύβο" που στο κέντρο του έχει ένα εσωτερικό αίθριο καθ' ύψος όλων των ορόφων του, από το οποίο το φως διαχέεται μέχρι και το ισόγειο, μέσω αντανακλάσεων. Η διάχυση αυτή επιτυγχάνεται χάρη στα δοκάρια που βρίσκονται στην υψηλότερη στάθμη του, που δεν επιτρέπουν στο ηλιακό φως να εισέλθει άμεσα στο κτίριο. Γύρω του αναδύονται οι όροφοι της βιβλιοθήκης με τα ράφια των βιβλίων, ενώ περιμετρικά του ορόφου υπάρχουν αναγνωστήρια. Υπάρχουν δύο κεντρικά κλιμακοστάσια στα άκρα της διαγώνιου της τετραγωνικής κάτοψης. Περιμετρικά του ισογείου υπάρχει στοά, με εξαίρεση την πλευρά από την οποία γίνεται η είσοδος, η οποία συμβαίνει αφού κάποιος εισέλθει στη στοά.

Εξωτερικό

Εσωτερικό Αίθριο

Ο Καν ήθελε το κτίριο να εντάσσεται με τον περιβάλλοντα χώρο. Η όψη είναι τούβλινη, και τα ανοίγματα είναι κατασκευασμένα από τροπική ξυλεία. Η τοιχοποιία είναι φέρουσα, και οι πλίνθοι είναι εμφανώς παχύτεροι στην βάση του, όπου το φορτίο είναι μεγαλύτερο. Η πρόθεση αυτή ενδυναμώνεται με την αφαίρεση των γωνιών του κτιρίου. Τα ανοίγματα στην τελευταία στάθμη δεν έχουν κουφώματα, καθώς αυτά βρίσκονται άνωθεν της οροφής. Δύο στοές περικλύζουν το κτίριο. Η μία βρίσκεται στην στάθμη του εδάφους, και η άλλη 1,8μ. κάτω από την σειρά των παραθύρων. Η είσοδος του κτιρίου δεν είναι εμφανής, καθώς ο Καν δεν ήθελε το κτίριο να κυριαρχείται από αυτή.

Εσωτερικό

Από την είσοδο του κτιρίου ξεκινούν δύο κυκλικές σκάλες κατασκευασμένες από σκυρόδεμα, ενώ η απόληξη αυτών οδηγεί στο εσωτερικό αίθριο, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπίπεδου, το οποίο έχει ύψος 15.8μ. και πλάτος 9.8μ. Οι διαστάσεις αυτές προκύπτουν από τη χρυσή τομή.  Στην κορυφή αυτού βρίσκονται δύο τεμνόμενα διαγώνια δοκάρια από οπλισμένο σκυρόδεμα τα οποία διαχέουν το φως στο εσωτερικό του κτιρίου. Στις πλευρές του αιθρίου υπάρχουν κυκλικά ανοίγματα τα οποία επιτρέπουν την συναναστροφή του με το τμήμα των ραφιών της βιβλιοθήκης. Η είσοδος στην βιβλιοθήκη γίνεται μέσω οποιασδήποτε κατεύθυνσης μέσω της στοάς και μέσω αυτής βρίσκουμε στο βορινό τμήμα του κτηρίου μία γυάλινη πόρτα που οδηγεί στο εσωτερικό του. Στην είσοδο του βρισκόμαστε σε έναν χώρο διπλού ύψους και συναντάμε δύο ημικυκλικές σκάλες που οδηγούν στον κεντρικό χώρο, ο οποίος είναι ένας τετράγωνος χώρος αιθρίου περιμετρικά αυτού βρίσκονται τα κυκλικά μπετονένια ανοίγματα

. Αυτός ο κεντρικός χώρος που αποτελεί και την αίθουσα υποδοχής της βιβλιοθήκης έχει δημιουργηθεί από τα βασικά γεωμετρικά σχήματα: το τετράγωνο, τον κύκλο και το τρίγωνο και παίζει σημαντικό ρόλο στην εμπειρία και στην λειτουργία της βιβλιοθήκης. Στους υπόλοιπους ορόφους, στους οποίους συναντάμε τις κύριες λειτουργίες της βιβλιοθήκης, και στις εξωτερικές πλευρές τους συναντάμε τους χώρους ανάγνωσης, οι οποίοι έχουν διπλό ύψος.

Η τομή ως συνθετικό εργαλείο

Το κτίριο επιλύεται και περιγράφεται πλήρως από την κατακόρυφη τομή του, καθώς το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της σύνθεσης είναι το εσωτερικό αίθριο. Ο χώρος αυτός ενοποιεί τα επίπεδα της βιβλιοθήκης, χάρη στο κενό καθ' ύψος όλου του κτιρίου δημιουργώντας ένα ομοιόμορφο φωτισμό σε όλους τους ορόφους αλλά και θεάσεις μέσω των εσωτερικών εξωστών που εξελίσσονται στο εξωτερικό περιμετρικό του αιθρίου. Επίσης μέσω της τομής προδίδεται η αλήθεια της κατασκευής που φαινομενικά από το εξωτερικό του κτιρίου εικάζεται απλή ενώ η συνθετική λεπτομέρεια και η ποιητική του χώρου στο εσωτερικό μεταφράζεται στις έξυπνες και πολύπλοκες λύσεις του φορέα και της λειτουργείας του φυσικού φωτισμού. Όλα αυτά αποτελούν την σύνθεση του χώρου και διαβάζονται μέσα από την τομή του κτιρίου.       

Βραβεύσεις

• 1997 Βραβείο 25 χρόνων από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων

• 2005 Αναγνώριση ως ένα από τα 12 αριστουργήματα της Mοντέρνας Aμερικανικής Aρχιτεκτονικής από το United States Postal Service.
• 2007 Ταξινομήθηκε στην 80η θέση της λίστας με την αγαπημένη αρχιτεκτονική της Αμερικής από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων.

Πηγές

1. https://www.exeter.edu/academics/library/about/design-library/construction-and-materials
2. https://www.idesign.wiki/tag/louis-i-kahn/
3. https://patrickmarsdenarch1390.blogspot.com/2010/09/architect-louis-kahn-phillips-exeter.html
4. https://albertanorweg.blogspot.com/2011/01/ad-classics-exeter-library-class-of.html
5. http://architecture-history.org/architects/architects/KAHN%202/OBJECTS/1965,%20Phillips%20Exeter%20Academy%20Library,%20New%20Hampshire,%20USA.html
6. https://www.archdaily.com/63683/ad-classics-exeter-library-class-of-1945-library-louis-kahn
7. https://www.exeter.edu/academics/library/about
8. Scully, Vincent (2003). Modern Architecture and Other Essays. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 0-691-07441-0.
9. Design of the Library". Phillips Exeter Academy. Archived from the original on July 30, 2011. Retrieved Feb 8, 2011.
10. Romaldo Giurgola, louis i. kahn works and projects, GG
11. "Library Chronology". exeter.edu. Phillips Exeter Academy. 2017. Retrieved November 28, 2017.
12. Clark, Susannah (2006). "An Open Book" (PDF). The Exeter Bulletin. Phillips Exeter Academy (Winter). Archived from the original (PDF) on 2013-08-11.