Δελφική Έκκληση

Η Δελφική Έκκληση είναι κείμενο του Άγγελου Σικελιανού, το οποίο εκφωνήθηκε το 1930, κατά τη διάρκεια των Δεύτερων Δελφικών Εορτών.

Περιεχόμενο

Οι κεντρικές ιδέες του καλέσματος του Σικελιανού είναι δύο: πρώτη, το πνεύμα της «Δημιουργικής Αγάπης» που κινεί την ζωή («Η ανθρωπότητα θέλει ν’ αγαπήσει», λέει ο ίδιος στην αρχή του λόγου του), το οποίο αποτελεί τον βαθύτερο σκοπό της ανθρωπότητας και -οφείλει να- διαμορφώνει τις ζωές των ανθρώπων σύμφωνα προς την «Ζωή» και, δεύτερη, η κατάδειξη σε όλη την ανθρωπότητα («ανθρώπινο γένος») της πραγματικής «πνευματικής ηλικίας» της, που είναι η ωριμότητα, πλέον, και η ενηλικίωσή της (ο «ανδρισμός» ως φάση της παγκόσμιας ζωής που ακολουθεί την πρότερή της εφηβεία, οι τέλειοι «χυμοί» της πνευματικής της ισορροπίας). Για αυτόν τον λόγο, η Δελφική Έκκληση απευθύνεται σε αυτούς που προσεγγίζουν συνειδητά την ώριμη πνευματική τους ηλικία.

Η «Δημιουργική Αγάπη» ως συνέχον νόημα του σύμπαντος

Αυτή η «κρυφή ουσία» του σύμπαντος -κατά κάποιον τρόπο- ακόμη δεν βιώνεται από τους ανθρώπους ως υπαρκτική τους προτεραιότητα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι υπάρχει μια αντίσταση απέναντι στην επιχειρούμενη αλλαγή, διότι οι περισσότεροι είναι «κακοξυπνημένοι» και νιώθουν «ανίκανοι να διαποτιστούνε από την πρώτη απορροή ετούτης της αυγής», ενώ ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν αντιληφθεί «πως το μεγάλο σκότος, όμοιο με τον Πύθωνα […] πληγωμένο θανάσιμα, σπαρταρά» και «περιμένουν το πρώτο μέγα κύμα του ήλιου που ανεβαίνει» μέσα από μια «κίνηση απέραντη, έναν φοβερό παλινδρομικό αγώνα όλων των πλασμάτων για μια νέα τους κοινωνία μέσ’ την Αγάπη». Ο ρόλος της διανόησης εντός αυτού του πλαισίου μπορεί να είναι μόνο το «βάθεμα» των συνειδήσεών μας προς την «Αγάπη», διαφορετικά θ’ αποτελεί μια «κτηνοβασία στις θείες δυνάμεις της Φύσης». Ο Σικελιανός δεν μιλά ως «προφήτης για κανένα», αλλ’ απλώς καταγγέλλει σε μια «τελεσιουργό εποχή» (για τους Ορφικούς) ενός ενήλικου σχεδόν «Γένους» τις «εμπορικές πιέσεις των πολιτισμών», προσθέτοντας πως οι –κοινωνικοπολιτικές κατ’ ουσίαν- επαναστάσεις «οπού κυβερνιώνται από την πείνα» των «ψευτισμένων κοινωνιών» είναι καλές για την «πρόοδο του Γένους», αλλά όχι το άριστο, αυτό που θα οδηγήσει στην ιδανική ζωή που ευαγγελίζεται ο ίδιος (και που ακόμα και η «ταξική πάλη εκεί τείνει»).

Η «ανδρική ηλικία» του ανθρωπίνου γένους

Σχετικά με την πνευματική ωριμότητα της ανθρωπότητας, ο Σικελιανός δηλώνει (μακριά απ’ τις «θολές διαθέσεις και τα ψευδοπλαίσια του ανθρωπισμού», που φέρνουν τον συντηρητισμό) ότι αυτό είναι το χρέος των ανθρώπων: ως άλλοι «οδηγοί», να κηρύξουν μια «νέα πνευματική και ηθική αυτονομία» και να πουν στον κόσμο ποια είναι η ηλικία του πλέον («να της γνωρίσουνε την ηλικία της από τη μια ως την άλλη άκρη», αναφέρει χαρακτηριστικά). Μέσα από μια παγκόσμια συνεργασία, οι «Νεοδωριείς» (έτσι ονομάζει αυτόν τα άτομα - πρότυπα της «νέας γεννιάς», της νιτσεϊκής «υπερηφάνειας του Συνόλου») θα παλέψουν για να επαναφέρουν την χαμένη πνευματική «Υγεία» (στους Ορφικούς προκύπτει απ’ την ένωση Πειθούς κι Αγάπης) της οικουμένης και να προκύψει έτσι ένας «νέος κόσμος Ιερογαμίας» (αρμονικού συνταιριάσματος πνεύματος και ύλης, μια σύνθεση Απόλλωνος και Διονύσου), που θα στηρίζεται στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό (τον «πλέον συνεκτικό και δικαιωμένο ως προς τον σκοπό μας», λέει ο Σικελιανός, και «Ναό Αναγέννησης του Ανθρώπου») και θα διαθέτει το Δελφικό Πανεπιστήμιο ως κύριο εκφραστή του.

Βιβλιογραφία

• Άγγελος Σικελιανός, «Δελφική Έκκληση 1930», Πεζός Λόγος, τόμος Β΄ (Δελφικά Κείμενα 1921-1951), φιλολογική επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδης, εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 1980.
• Λία Παπαδάκη, Το εφηβικό πρότυπο και η Δελφική Προσπάθεια του Άγγελου Σικελιανού, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας - Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα, 1995, σ. 122.