Μοντανισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
επεξ.
Γραμμή 20:
 
== Κύριος άξονας των διδασκαλιών του ==
Κύριος άξονας της διδασκαλίας του Μοντανού υπήρξε η "Νέα Προφητεία", η εγγύτητα δηλαδή της προσδοκώμενης καθόδου της Νέας Ιερουσαλήμ στην Πεπούζα και στο Τύμιο, όπως επίσης και της ένδοξης Παρουσίας του Κυρίου. Για τους λόγους αυτούς ήταν ευνόητη και η αυστηρότητα του ηθικού τους βίου. Ο Μοντανός ισχυριζόταν ότι ήταν όργανο του [[Παράκλητος|"«Παρακλήτου"»]], δηλαδή του [[Άγιο Πνεύμα|αγίου Πνεύματος]] και ότι δια του στόματος του ομιλούσε ο ίδιος ο Θεός σε πρώτο πρόσωπο, αλλά είναι βέβαιο ότι δεν ταύτιζε τον εαυτό του με το άγιο Πνεύμα, καίτοι οι μοντανιστές τελούσαν το βάπτισμα "''εις το όνομα του Πατρός, του Υιού, Μοντανού και Πρισκίλλης''". Η διδασκαλία των μοντανιστών δεν προσέβαλε ευθέως την αποστολική παράδοση της πίστεως της Εκκλησίας, αφού κατά την εκκλησιαστική συνείδηση της εποχής αυτοί "''περί του Πατρός και Υιού και αγίου Πνεύματος ομοίως φρονούσι τη αγ''ία καθο''λική Εκκλησία''" (Επιφανίου, ''Κατά αιρέσεων'' 48, 1. Πρβλ. Ιππολύτου, ''Έλεγχος'', VIII. 19. Κυπριανού, ''Επιστ.'' 75, 19).
 
Η διδασκαλία των μοντανιστών δεν συγκρουόταν ευθέως με τις τρέχουσες αντιλήψεις των χριστιανικών εκκλησιών, αφού αναφέρεται ότι «{{Πολυτονικό|περὶ δὲ πατρὸς καὶ υἱοῦ καὶ ἁγίου πνεύματος ὁμοίως φρονοῦσι τῇ ἁγίᾳ καθολικῇ ἐκκλησίᾳ}}» και «{{Πολυτονικό|οὗτοι τὸν μὲν θεὸν πατέρα τῶν ὅλων καὶ πάντων κτίστην ὁμοίως τῇ ἐκκλησίᾳ ὁμολογοῦσι καὶ ὅσα τὸ εὐαγγέλιον περὶ τοῦ Χριστοῦ μαρτυρεῖ}}». (Επιφανίου, ''Κατά αιρέσεων'' 2.220· 48.1· Ιππολύτου, ''Έλεγχος Κατά Πασών Αιρέσεων'' 8.19· Κυπριανού, ''Επιστ.'' 75, 19).
Υπό την επίδραση των διαδεδομένων στη Φρυγία χιλιαστικών δοξασιών της Ιωαννείου παραδόσεως (Παπίας Ιεραπόλεως) οι μοντανιστές προφήτευαν ως επικείμενη την Παρουσία του Κυρίου, γι' αυτό και η Μαξιμίλλα υποστήριζε ότι αυτή θα ήταν η τελευταία προφήτιδα ("''μετ' εμέ προφήτις ούκέτι έσται, αλλά συντέλεια''"). '''Οι προφητείες και οι οράσεις των μοντανιστών προφητών συγκροτήθηκαν σε ιδιαίτερη Γραφή''', η οποία προβαλλόταν ως '''ανώτερη από την Καινή Διαθήκη''', αφού η μεν Παλαιά Διαθήκη ήταν η νηπιακή, ή δε Καινή Διαθήκη η νεανική αποκάλυψη του θεού. Η Γραφή των μοντανιστών ήταν η ανδρική και η τελική αποκάλυψη (Ιππολύτου, ''Έλεγχος'', VII, 19).
 
Σε συμφωνία με τις διαδεδομένες στη Φρυγία χιλιαστικές δοξασίες της [[Απόστολος Ιωάννης|Ιωαννείου]] παραδόσεως ([[Παπίας Ιεραπόλεως]]), οι μοντανιστές προφήτευαν ως επικείμενη την [[Δευτέρα Παρουσία|Παρουσία]] του Κυρίου, γι' αυτό και η Μαξιμίλλα υποστήριζε ότι αυτή θα ήταν η τελευταία προφήτιδα: «Μετ' εμέ προφήτις ούκέτι έσται, αλλά συντέλεια». Ήταν γνωστό ότι «{{Πολυτονικό|δέχονται καὶ αὐτοὶ πᾶσαν γραφὴν παλαιᾶς καὶ νέας διαθήκης καὶ νεκρῶν ἀνάστασιν ὁμοίως}}», αν και τους καταλογιζόταν ότι είχαν "άπειρα βιβλία" με γνώση πέρα από τις [[Εβραϊκές Γραφές]] ("τον [[Μωσαϊκός Νόμος|Μωσαϊκό Νόμο]] και τους [[Προφήτες]]) και τα [[Ευαγγέλια]]. (Επιφανίου, ''Κατά αιρέσεων'' 2.219· Ιππολύτου, ''Έλεγχος Κατά Πασών Αιρέσεων'', 8.19)
 
== Συνοπτική παρουσίαση διαφορών μεταξύ Μοντανισμού και Ορθοδοξίας ==