Το '''Ακτινόμετρο''' είναι ειδικό όργανο (συσκευή) που ανήκει στα επίγεια [[Μετεωρολογικά όργανα]] με το οποίο επιτυγχάνεται ο προσδιορισμός της <u>Άμεσης</u>, της <u>Διάχυτης</u> και της <u>Ολικής ακτινοβολίας</u> του [[Ήλιος|Ήλιου]].
Τα κύρια μέρη των ακτινομέτρων είναι μιαένα θερμοηλεκτρικήθερμοηλεκτρικό στήληζεύγος, που αποτελεί και τον αισθητήρα του οργάνου (sensor) και ένα ευαίσθητο [[γαλβανόμετρο]] με το οποίο συνδέεται αυτή η στήλη.
Άμεση ακτινοβολία Ηλίου ονομάζεται η προσπίπτουσα στη Γη απαλλαγμένη από την Διάχυτη.
Για τηντη μέτρηση της "Άμεσης ακτινοβολίας" του Ηλίου ητο θερμοηλεκτρικήθερμοηλεκτρικό στήληζεύγος του ακτινομέτρου βρίσκεται μέσα σε μεταλλικό σωλήνα και σε κατάλληλη θέση, κάθετηκάθετα προς τον άξονα του σωλήνα.
Ο δεμεν σωλήνας φέρεται επί μεταλλικής βάσης έτσι ώστε να είναι στρεπτός περί το εγκάρσιο κατά διεύθυνση πάνω ή κάτω., Ηη δε μεταλλική βάση είναι και αυτή ομόκεντρα στρεπτή κατά διεύθυνση ορίζοντα (δεξιά ή αριστερά). Η όλη διάταξη μοιάζει σε μικρογραφία με αντιαεροπορικό πυροβόλο.
Έτσι με τηντη δυνατότητα αυτή περιστροφής καθ΄ ΄υψοςύψος και οριζόντια επιτυγχάνεται η σκόπευση του ήλιου κατάμε τηναποτέλεσμα οποία ητο θερμοηλεκτρικήθερμοηλεκτρικό στήληζεύγος που είναι συνδεδεμένησυνδεδεμένο με το γαλβανόμετρο να δέχεται μόνο την επίδραση δέσμης παράλληλων ακτίνων του ηλίου που διέρχονται από τον σωλήνα. Ο δε μεταλλικός σωλήνας χρησιμεύει στηγια την προστασία της θερμοηλεκτρικής στήλης τόσο από την ακτινοβολία περιβάλλοντος (τηντη διάχυτη ακτινοβολία) όσο και από τους ανέμους.
Ειδικά το ακτινόμετρο που μετρά την "άμεση ακτινοβολία" επειδή σκοπεύει τον Ήλιο ονομάζεται και Πυρηλιόμετρο. Τέτοιο όργανο είναι και το Πυρηλιόμετρο Kipp and Zonnen ή Kipp-Zonnen του οποίου η χρήση είναι ευρύτατη
