Ελληνική Επανάσταση του 1821: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Aspiotis (συζήτηση | συνεισφορές)
Aspiotis (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 5:
 
== Προεπαναστατική περίοδος ==
Πολλές επαναστάσεις ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία είχαν λάβει χώρα στον ελληνικό γεωγραφικό χώρο πριν από την μεγάλη επανάσταση του [[1821]]. Άλλες από αυτές ήταν μικρότερης και άλλες μεγαλύτερης σημασίας, όλες όμως είχαν γενικά τοπικό χαρακτήρα. Η επανάσταση του [[1821]] ήταν η μόνη που οργανώθηκε προσεκτικά, πολλά χρόνια πριν την έκρηξή της στην Ελλάδα (σαν Ελλάδα εννοείται την περίοδο αυτή ο ''ιστορικός ελληνικός γεωγραφικός χώρος''). Στον απόηχο των μεγάλων γεγονότων που συγκλόνισαν την [[Ευρώπη]] ([[Γαλλική επανάστασηΕπανάσταση]] του 1789, [[Ναπολέων Βοναπάρτης|Ναπολεόντιοι πόλεμοι]]) αλλά και τον κόσμο ([[Αμερικανική επανάσταση του 1776]]), που δεν είχαν αντίκτυπο στις οπισθοδρομικές πλέον οικονομικοπολιτικοστρατιωτικές δομές της αχανούς [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] του [[Μαχμούτ Β']] ([[1808]]-[[1839]]), οι [[Έλληνες]] της διασποράς που αποτελούσαν το πιό ενημερωμένο και προοδευτικό κομάτι του ελληνισμού, ίδρυσαν κατά το πνεύμα της εποχής δύο ''εταιρείες'', που αντιπροσωπεύουν ανάγλυφα τις δύο τάσεις του ελληνισμού στην προσπάθεια για την ''παλιγγενεσία'' του στις πρώτες δεκαετίες του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]].
 
Η ''[[Φιλόμουσος Εταιρεία]]'', που ιδρύθηκε στη [[Βιέννη]] και είχε μέλη πολλούς επιφανείς ([[Ιωάννης Καποδίστριας|Καποδίστριας]], [[Αδαμάντιος Κοραής|Κοραής]]) και οικονομικά ισχυρούς Έλληνες της διασποράς, είχε σαν πρώτο στόχο την πνευματική ανύψωση του ''γένους'' των Ελλήνων (συγκέντρωση πόρων για ίδρυση σχολείων στην Ελλάδα και επάνδρωσή τους με φωτισμένους δασκάλους, υποτροφίες για σπουδές νέων στο εξωτερικό κλπ.) και κατόπιν όταν οι συνθήκες το ευνοήσουν επανάσταση με εκμετάλλευση κάποιου πιθανού νέου ρωσοτουρκικού πολέμου ή (και αυτό μάλλον ήταν πιό διαδεδομένο στους κόλπους της εταιρείας) εσωτερική "διάβρωση" της αυτοκρατορίας και σταδιακή κατά το δυνατόν "ελληνοποίησή" της με την προώθηση Ελλήνων σε καίριες θέσεις της.
 
[[Image:Philiki.jpg|thumb|140 px|right|Το έμβλημα της Φιλικής Εταιρείας]]
Η ''[[Φιλική Εταιρεία]]'', που ιδρύθηκε στην [[Οδησσός|Οδησσό]] της [[Ρωσία]]ς το [[1814]], θεωρούσε ότι το γένος ήταν έτοιμο και είχε σαν στόχο την συγκέντρωση πόρων αλλά και την δημιουργία των δομών για άμεση οργάνωση επανάστασης, με επιδίωξη την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους και αν οι συνθήκες δεν το επιτρέψουν παραχώρηση αυτονομίας υπό τους κόλπους της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]. Ιδρύθηκε από φλογερούς πατριώτες, ριζοσπαστικά μέλη της (μικρο)αστικής τάξης και μετά από κάποιες πρώτες δυσκολίες μυήθηκαν σε αυτήν πολλοί λόγιοι, φοιτητές, έμποροι, οικονομικά ισχυροί Έλληνες της διασποράς και ιδίως μετά την μεταφορά της "έδρας" της στην [[Κωνσταντινούπολη]], πολλοί οικονομικά και πολιτικά ισχυροί, ιεράρχες, στρατιωτικά ισχυροί ([[κλέφτης|κλέφτες]] και [[αρματωλός|αρματολοί]]) αλλά και απλός κόσμος μέσα στα όρια της αυτοκρατορίας. Ο [[Αλέξανδρος Υψηλάντης]], που ανέλαβε την αρχηγία της Εταιρείας στις [[12 Απριλίου]] [[1820]] επιδίωκε να προετοιμάσει μια γιγαντιαία εθνικοαπελευθερωτική επιχείρηση, που θα συντάρασσε τα [[Βαλκάνια]] και για το σκοπό αυτό η Εταιρεία εκτός από την εθνεγερτική δράση της στον ελληνικό γεωγραφικό χώρο και τους [[Έλληνες]] έκανε ή προσπάθησε να κάνει μυστικές συμφωνίες με [[Ρουμανία|Ρουμάνους]], [[Σερβία|Σέρβους]] και [[Βουλγαρία|Βουλγάρους]] πατριώτες. Τα συντηρητικά στοιχεία της Φιλικής μαζί με τους προεστούς (κοτζαμπάσηδες) του [[Πελοπόννησος|Μοριά]] δεν ήθελαν εκτεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις στον Ελληνικό χώρο και προωθούσαν την ιδέα να γίνει εκμετάλλευση της προστριβής μεταξύ [[Υψηλή Πύλη|Πύλης]] και [[Αλή πασάς|Αλή πασά]]. Φήμες ότι τα σχέδια της Φιλικής είχαν προδοθεί στον [[σουλτάνος|σουλτάνο]] από τους [[Αγγλία|Άγγλους]] υποχρέωσαν τον αρχηγό της να αναπροσαρμόσει το αρχικό σχέδιο, προχωρώντας σε μιά τοπική εξέγερση στις ρουμανικές ηγεμονίες, ελπίζοντας ότι θα τραβήξει προς τα εκεί την προσοχή των [[Οθωμανική αυτοκρατορία|ΟθομανώνΟθωμανών]], ώστε να γίνει δυνατή αργότερα η εξέγερση στην Ελλάδα χωρίς μεγάλη τουρκική στρατιωτική πίεση.
 
== Τα γεγονότα του 1821 ==