Έχοντας κλείσει το δυτικό μέτωπο του πολέμου, ο σουηδός [[μονάρχης]] αποφάσισε να χτυπήσει την [[πρωτεύουσα]] του τελευταίου εναπομείναντος εχθρού, τη [[Μόσχα]]. Επρόκειτο για ένα σχέδιο ριψοκίνδυνο, ενθαρρυμένο όμως από το γεγονός ότι ο στρατός του δεν είχε υποστεί ούτε μία σημαντική ήττα σε οκτώ χρόνια πολέμου.
Μολονότι είχε επιτύχει αλλεπάλληλες νίκες στον πρώτο χρόνο του πολέμου ([[1700]]-[[1701|1]]), ο Κάρολος αδυνατούσε να επιβάλλει στους ρώσους την αποδοχή της ήττας τους. Μάλιστα ενεπλάκη σε πολύχρονο αγώνα στο δυτικό μέτωπο με την [[Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία]] και τη [[Σαξονία]], αφήνοντας στα ανατολικά τον [[Τσάρος|τσάρο]] Πέτρο να καταλάβει εύκολα την [[Ίνγκρια]] και να θεμελιώσει την [[Αγία Πετρούπολη]] ([[1703]]).
Ο βασικός όγκος του σουηδικού στρατού ξεκίνησε να προελαύνει κατά μήκος της κύριας οδού που συνέδεε την [[Πολωνία]] με τη Μόσχα. Όμως το [[Σεπτέμβριος|Σεπτέμβριο]], λόγω καθυστέρησης του [[Στρατηγός|στρατηγού]] [[Άνταμ Λούντβιχ Λεβενχάουπτ|Λεβενχάουπτ]] που είχε ξεκινήσει από τη [[Ρίγα]] για να ανεφοδιάσει το κύριο σώμα εν πορεία, ο Κάρολος εξέτρεψε την πορεία του προς την [[Ουκρανία]] σε αναζήτηση [[Σιτηρά|σιτηρών]] και καλύτερων καιρικών συνθηκών.
Το [[1708]] η Σουηδία έκλεισε επιτυχημένα ολόκληρο το δυτικό μέτωπο, έχοντας εξαναγκάσει τη Σαξονία σε αποχώρηση από τον πόλεμο και εγκαθιστώντας φιλικό [[Μονάρχης|μονάρχη]] στο θρόνο της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας. Μπορούσε πλέον να ρίξει βάρος στο ανατολικό μέτωπο, ώστε να εξαναγκάσει σε αποχώρηση από τα [[Βαλτική|βαλτικά]] εδάφη. Ο σουηδός βασιλιάς Κάρολος αποφάσισε να χτυπήσει στην ίδια την [[πρωτεύουσα]] του εχθρού, τη [[Μόσχα]] - επρόκειτο για ένα σχέδιο ριψοκίνδυνο, ενθαρρυμένο όμως από το γεγονός ότι ο στρατός του δεν είχε υποστεί ούτε μία σημαντική ήττα σε οκτώ χρόνια πολέμου.
Ο βασικός όγκος του σουηδικού στρατού ξεκίνησε να προελαύνει κατά μήκος της κύριας οδού που συνέδεε την [[Πολωνία]] με τη Μόσχα. Όμως το [[Σεπτέμβριος|Σεπτέμβριο]], λόγω καθυστέρησης του [[Στρατηγός|στρατηγού]] [[Άνταμ Λούντβιχ Λεβενχάουπτ|Λεβενχάουπτ]] που είχε ξεκινήσει από τη [[Ρίγα]] για να ανεφοδιάσει το κύριο σώμα εν πορεία, ο Κάρολος εξέτρεψε την πορεία του προς την [[Ουκρανία]] σε αναζήτηση σιτηρών και καλύτερων καιρικών συνθηκών. Αν και οι τοπικοί [[Κοζάκοι]] του φυλάρχου Μαζέπα έδρασαν προς υποστήριξή του, η κίνηση αυτή αποδείχθηκε λανθασμένη: αφ' ενός οι ρώσοι πέτυχαν το Λεβενχάουπτ αποκομμένο και διέλυσαν το σώμα ανεφοδιασμού στη [[Μάχη της Λέσναγια]], αφ' ετέρου ο στρατός του Καρόλου έμεινε ανυπεράσπιστος στο έλεος του [[Χειμώνα|χειμώνα]]. Όταν μπήκε η [[άνοιξη]] του 1709 και ξανάρχισαν οι εχθροπραξίες, ο (στρατοπεδευμένος στην Ουκρανία) σουηδικός στρατός είχε απωλέσει περίπου το 1/3 του έμψυχου δυναμικού του λόγω της πείνας, των κρυοπαγημάτων και άλλων επιδράσεων των καιρικών συνθηκών. Επίσης η υγρασία είχε καταστήσει άχρηστα τα περισσότερα αποθέματα σε [[Πυρίτιδα|μπαρούτι]] και τα κανόνια τέθηκαν ουσιαστικά εκτός λειτουργίας.
[[Image:Poltava battle.jpg|thumb|200px|right|''Η μάχη της Πολτάβα'', τμήμα από το μεγάλο ψηφιδωτό του [[Μιχαήλ Λομονόσοβ]].]]
