Αρχαία ελληνική λογοτεχνία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
τραγωδία: δομή και επιμέλεια
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 89:
 
===Η αττική κωμωδία===
Και οι ρίζες της κωμωδίας είναι επίσης άγνωστες. Κατά τον Αριστοτέλη η κωμωδία προήλθε από τα φαλλικά άσματα που σχετίζονταν πάλι με την λατρεία του Διονύσου και η ονομασία της προήλθε από τον κώμο, μια εύθυμη συντροφιά που έπαιρνε μέρος σε αυτές τις γιορτές. Η κωμωδία άργησε να ενταχθεί σε επίσημα προγράμματα διαγωνισμών σε σχέση με την τραγωδία: ο πρώτος διαγωνισμός κωμωδίας στα Μεγάλα Διονύσια έγινε το [[486 π.Χ.]] με νικητή τον [[Χιωνίδης|Χιωνίδη]].
Για τις αρχαίες φαλλικές εορτές, που φαίνεται ότι διαξάγονταν σε πολλές περιοχές, υπάρχουν διάφορες μαρτυρίες, όπως του Σήμου από τη Δήλο, ελληνιστικού συγγραφέα που περιγράφει ομάδες φαλλοφόρων. Στην Αθήνα τέτοιες εκδηλώσεις γίνονταν στα [[Ανθεστήρια]]. Ακόμη, οι διάφορες επεισοδιακές σκηνές που διανθίζουν τις κωμωδίες, ενδέχεται να έχουν τις ρίζες τους σε διάφορα μιμητικά δρώμενα όπως των δεικηλικτών της Σπάρτης που αναπαρίσταναν σκηνές όπως η κλοπή φρούτων. Σύμφωνα με αρχαίες θεωρίες, η αθηναϊκή κωμωδία μπορεί να είχε τις ρίζες της στη μεγαρική φάρσα και ειδικότερα τον ποιητή Σουσαρίωνα. Μια άλλη πηγή μπορεί να είναι οι διονυσιακοί χοροί ανδρών μεταμφιεσμένων με παραφουσκωμένα κουστούμια σε κοιλαράδες. Τέλος, ο Αριστοτέλης συνέδεε την ανάπτυξη της κωμωδίας με τους [[Σικελία|Σικελούς]] ποιητές Επίχαρμο και Φόρμη.
 
Η κωμωδία άργησε να ενταχθεί σε επίσημα προγράμματα διαγωνισμών σε σχέση με την τραγωδία: ο πρώτος διαγωνισμός στα Μεγάλα Διονύσια έγινε το [[486 π.Χ.]] με νικητή τον [[Χιωνίδης|Χιωνίδη]].
<p>Όπως ήδη αναφέρθηκε, κατά τον Αριστοτέλη η κωμωδία προήλθε '''"από
<p>Οι παλαιότεροι κωμικοί ποιητές της Αττικής μετά τους Περσικούς
των εξαρχόντων τα φαλλικά"'''. Σε πολλά μέρη της αρχαίας Ελλάδας οι
πολέμους ήταν ο '''<b>Χιονίδης</b>''', ο '''<b>Εκφαντίδης</b>''' και ο
φαλλοφόροι (ονομάστηκαν έτσι γιατί περιέφεραν ένα μεγάλο φαλλό, το
'''<b>Μάγνης</b>''', τον οποίο μνημονεύει ο Αριστοφάνης στους
σύμβολο της γονιμότητας του θεού της Φύσης), έψελναν τέτοιους κώμους. Ο
'''"Ιππής"'''. Αναφέρεται ότι ο Μάγνης νίκησε ένδεκα φορές και οι
Δήλιος Σήμος περιγράφει σε μεταγενέστερα χρόνια κώμους, που έψελναν στη
κωμωδίες του ονομάζονταν '''"Βαρβιτισταί"''', '''"Βάτραχοι"''',
Δήλο. Κατά την περιγραφή του οι φιλόσοφοι έμπαιναν με γοργό ιαμβικό
'''"Όρνιθες"''', '''"Λυδοί"''' και '''"Ψήνες"'''.</p>
ρυθμό στην ορχήστρα. Ύστερα έτρεχαν σ' εκείνον, που θα διάλεγαν και του
<p>Ο '''<b>Κρατίνος</b>''' (423 ή 421) υπήρξε ο θεμελιωτής του
απάγγελλαν τους στίχους. Ανάλογη είναι η περιγραφή που μας δίνει ο
[[Όμηρος]] για τη γιορτή των θεών των καρπών Δαμίας και Αυξησίας. Όμοιες
τέλος ήταν οι κωμικές παιδιές των δικηλιστών στη Σπάρτη, που μιμούνταν
κάποιο ξένο γιατρό ή κλέφτες φρούτων. Από τα σκώμματα και τα παιγνίδια
αυτά προήλθαν τα διάφορα είδη της κωμικής ποίησης. Η δε κωμωδία κατ'
εξοχήν συνδέεται με τα φαλλικά, γιατί ήταν και παρέμενε πάντοτε
συνδεμένη με τη λατρεία του Διονύσου.</p>
<p>Στην Αττική, και μάλιστα στο δήμο Ικαρίας, μεταφύτευσε την κωμωδία ο
Σουσαριών, του οποίου σώθηκαν πέντε στίχοι αμφίβολης γνησιότητας. Κατά
το πάριο μάρμαρο ο Σουσαριών, δίδαξε στην Ικαρία μεταξύ του 581- 562
και πήρε έπαθλο ένα καλάθι σύκα και αμφορέα οίνου.</p>
<p>Κατά διδασκαλική μαρτυρία αττικής επιγραφής στα χρόνια του Αισχύλου,
ίσως το 472, διδάσκονταν κωμωδίες υπό την εποπτεία της πόλης. Η κωμωδία
αναπτύσσεται στην Αττική με την εξέλιξη των δημοκρατικών θεσμών, αυτό
δε καθόρισε και το χαρακτήρα της. Τόση ήταν η ελευθερία, που παρεχόταν
στους κωμωδιογράφους, που επανειλημμένα απαγορεύτηκε στους ποιητές των
κωμωδιών να διακωμωδούν ονομαστικά τους χλευαζομένους και μάλιστα αν
ήταν άρχοντες.</p>
<p>Οι παλαιότεροι κωμικοί ποιητές της Αττικής μετά τους Περσικούς
πολέμους ήταν ο '''<b>Χιονίδης</b>''', ο '''<b>Εκφαντίδης</b>''' και ο
'''<b>Μάγνης</b>''', τον οποίο μνημονεύει ο Αριστοφάνης στους
'''"Ιππής"'''. Αναφέρεται ότι ο Μάγνης νίκησε ένδεκα φορές και οι
κωμωδίες του ονομάζονταν '''"Βαρβιτισταί"''', '''"Βάτραχοι"''',
'''"Όρνιθες"''', '''"Λυδοί"''' και '''"Ψήνες"'''.</p>
<p>Ο '''<b>Κρατίνος</b>''' (423 ή 421) υπήρξε ο θεμελιωτής του
αρχιλόχειου τρόπου της πολιτικής κωμωδίας και εισήγαγε σ' αυτήν τον
τρίτο υποκριτή. Έγραψε 21 κωμωδίες, από τις οποίες οι πιο γνωστές ήταν
οι '''"Αρχίλοχοι"''', οι '''"Χείρωνες"''', οι '''"Θράτται"''', οι
'''"Ευνείδαι"''', οι '''"Οδυσσείς"''', οι '''"Βουκόλοι"''' και η
'''"Πυτίνη"'''.</p>
<p>Ο '''<b>Κράτης</b>''', που διατέλεσε υποκριτής του Κρατίνου, νίκησε
για πρώτη φορά το 449. Κατά τον Αριστοτέλη πρώτος αυτός '''"ήρξεν
αφέμενος της ιαμβικής ιδέας καθόλου ποιείν λόγους και μύθους"''' (Περί
Ποιητ. 5). Η Σούδα αναφέρει δύο ποιητές κωμωδιών με το όνομα αυτό.</p>
<p>Ο '''<b>Φερεκράτης</b>''' προχωρεί περισσότερο από τους
προηγουμένους κωμωδιογράφους και παρουσιάζει αντί άτακτα σκώμματα
έξυπνα πλεγμένες υποθέσεις. Οι '''"Άγριοί"''' του διδάχτηκαν το 20 στα
Λήναια, φαίνεται δε ότι νίκησε για πρώτη φορά το 437. Γνωστές κωμωδίες
του ήταν ο '''"Δουλοδιδάσκαλος"''', ή '''"Κοριαννώ"''', οι
'''"Μυρμηκάνθρωποι"''', ο '''"Χείρων"'''.</p>
<p>Των χρόνων του Κρατίνου είναι γνωστοί πολλοί άλλοι κωμικοί ποιητές:
ο '''<b>Τηλεκλείδης</b>''', ο '''<b>Έρμιππος</b>''', ο '''<b>Εύμολπις</b>'''
(411), συγγραφέας 14 ή 17 κωμωδιών από τις οποίες νίκησαν οι 7.
Ονομαστή κωμωδία του ήταν οι '''"Κόλακες"''', όπως και ο
'''"Μαρικάς"''', οι '''"Βλάπται"''' και οι '''"Δήμοι"'''.</p>
<p>Του '''<b>Φρυνίχου</b>''' αναφέρονται οι κωμωδίες '''<b>"</b>Κωμασταί"''',
'''"Μονότροπος"''', '''"Μύσται"''', '''"Εφιάλτης"''' και
'''"Μούσαι"'''. ΟΈνας '''<b>Πλάτων</b>''' ασχολήθηκεέγραψε 28 έργα από τα καιοποία αυτόςγνωστά μεείναι τηνο
''Υπέρβολος'', ο ''Κλεοφών'', η ''Συμμαχία'', οι
κωμωδία και έγραψε 28 έργα από τα οποία γνωστά είναι ο
'''"Υπέρβολος"'Ποιηταί'', οοι '''"Κλεοφών"'Σοφισταί'', ηο '''"Συμμαχία"'Άδωνις'', οιη
'''"Ευρώπη"''', ο '''"Λάιος"''' και ο '''"Φάων"'''<b>.</b></p>
'''"Ποιηταί"''', οι '''"Σοφισταί"''', ο '''"Άδωνις"''', η
'''"Ευρώπη"''', ο '''"Λάιος"''' και ο '''"Φάων"'''<b>.</b></p>
<p>Άλλοι κωμικοί ποιητές της Αττικής υπήρξαν ο [[Καλλίας]], ο [[Αμειψίας]], ο
[[Αριστομένης]], ο [[Αριστώνυμος]], ο [[Άρχιππος]], ο [[Λεύκων]], ο [[Λύσιππος]], ο
[[Μεταγένης]] και ο [[Αρισταγόρας]].</p>
<p>Ιδιαίτερος λόγος πρέπει να γίνει για το Φακή, από τη Θάσο, που έγινε
ονομαστός για την εύρεση της παρωδικής ποίησης. Με την '''"<b>Τιτανομαχία</b>"'''
του λέγεται ότι σκόρπισε πολύ γέλιο στους Αθηναίους σε δύσκολους
καιρούς.</p>
====Αριστοφάνης====
<p>Ο χρόνος που γεννήθηκε ο μεγαλύτερος κωμικός ποιητής της αρχαιότητας
δεν είναι γνωστός. Άλλοι τον τοποθετούν στο 453 π.Χ. άλλοι στο 452 π.Χ.
και άλλοι στο 445 π.Χ. Ήταν γιος του Φιλίππου και της Τηνοδώρας, από το
Γραμμή 184 ⟶ 160 :
πολιτική, κοινωνική και ιδιωτική ζωή των Αθηναίων - παρουσίασε τις
κωμωδίες του με ονόματα φίλων του ηθοποιών.</p>
<p>Έτσι το 427 π.Χ., ανέβασε τους '''"Θαιταλής"'Δαιταλής'' με το όνομα του
Φιλωνίδη, το 426 π.Χ., τους '''"Βαβυλωνίους"''' και το 425 π.Χ. τους
'''"Αχαρνής"''' με το όνομα του Καλλίστρατου. Και οι δυο αυτοί ηθοποιοί
παράσταιναν πολλά χρόνια στα έργα του Αριστοφάνη, ο πρώτος τα πρόσωπα
των δημοσίων αρχόντων κι ο δεύτερος ιδιωτών. Ενθουσιασμένος ο ποιητής
από τη βράβευση της κωμωδίας του '''"Αχαρνής"''' αφιερώνεται
ολοκληρωτικά στο θεατρικό αυτό είδος. Από τότε και για σαράντα ολόκληρα
χρόνια ήταν ο κύριος της κωμικής σκηνής των Αθηνών. Ποτέ δε δίστασε να
πει το λόγο του, όσο πικρός κι αν ήταν και μολαταύτα οι συμπολίτες του
τον αγαπούσαν και πολλές φορές του έδωσαν το πρώτο βραβείο.</p>
<p>Από τα πρώτα του κιόλας έργα ('''"Βαβυλώνιοι"'''- '''"Αχαρνής"''')
χτυπά τους πολιτικούς και ιδιαίτερα τον Κλέωνα. Είναι μάλιστα
χαρακτηριστικό ότι κανένας δεν τολμούσε να παραστήσει το πρόσωπο του
Γραμμή 201 ⟶ 177 :
Καλλίστρατο με την κατηγορία ότι δυσφήμισε την πόλη, γιατί το έργο
παίχτηκε στα Μεγάλα Διονύσια, που έρχονταν πολλοί ξένοι στην Αθήνα. Ο
Καλλίστρατος απαλλάχτηκε από τη Βουλή των πεντακοσίων.</p>
<p>Ο Κλέων λένε ότι κατηγόρησε και τον Αριστοφάνη - όλος ο κόσμος ήξερε
ότι τα έργα ήταν δικά του - με '''"γραφήν ξενίων"''', ότι δηλ. δεν ήταν
γνήσιος Αθηναίος. Η πληροφορία αυτή δε φαίνεται και πολύ πιθανή, γιατί
Γραμμή 209 ⟶ 185 :
φαίνεται και η πληροφορία για τρίτη καταγγελία.</p>
<p>Τον περισσότερο καιρό ο Αριστοφάνης έμενε στην Αίγινα. Εκεί έγραψε
ίσως τις κωμωδίες του, όπως φαίνεται από τους '''"Αχαρνής"''', όπου
λέγει ότι οι Λακεδαιμόνιοι θέλουν να πάρουν το νησί, όχι γιατί
ενδιαφέρονται και πολύ γι' αυτό, αλλά για να κάμουν δικό τους τον