Αρχαία ελληνική λογοτεχνία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 48:
Η [[Λέσβος]] είχε μεγάλη φήμη ως μουσικό νησί: σύμφωνα με το μύθο, όταν οι γυναίκες της [[Θράκη|Θράκης]] διαμέλισαν τον [[Ορφέας|Ορφέα]], το κεφάλι και η λύρα του θάφτηκαν στη Λέσβο. Αυτή η φήμη οφείλεται στους μεγάλους λυρικούς ποιητές [[Σαπφώ]] και [[Αλκαίος|Αλκαίο]]<ref>Lesky, σελ. 199.</ref>, όμως πριν από αυτούς εκεί γεννήθηκε και ένας άλλος λυρικός ποιητής, ο [[Τέρπανδρος]], ο οποίος κατά την πράδοση κατασκεύασε την επτάχορδη λύρα, αν και τα ιστορικά ευρήματα δείχνουν ότι το όργανο προϋπήρχε.<ref>Lesky, σελ. 200.</ref> Από τη Λέσβο καταγόταν και ο κιθαρωδός [[Αρίων]], γνωστός από τη μυθική διήγηση της σωτηρίας του από ένα δελφίνι. Ο Αλκαίος και Σαπφώ ήταν σχεδόν συνομήλικοι και κατάγονταν από αριστοκρατικές οικογένειες του νησιού. Ο Αλκαίος ανέπτυξη πολιτική δράση και έζησε πολλά χρόνια εξόριστος. Σε αρκετά τραγούδια του ανέπτυξε πολιτικά θέματα που σχετίζονταν με τη δράση του σε μία πολιτική εταιρεία. Έγραψε όμως και ύμνους, ερωτικά τραγούδια, καθώς και συμποτικά άσματα.<ref>Κακριδής, σελ. 66</ref> Η Σαπφώ έγραψε κυρίως ερωτική ποίηση. Ο τρόπος με τον οποίο περιέγραψε τα συμπτώματα του ερωτικού πάθους άσκησε σημαντική επίδραση στην ερωτική ποίηση των επόμενων αιώνων.<ref>Lesky, σελ. 221-222.</ref>
 
====Το δωρικό ή χορικό μέλος====
Αν στις αιολικές περιοχές αναπτύχθηκε μονωδιακή ποίηση προσωπικού χαρακτήρα, από τη [[Δωριείς|δωρική]] [[Σπάρτη]] ξεκίνησε το χορικό μέλος, τραγούδι που παρουσιαζόταν από μία ομάδα (χορό) με μουσική συνοδεία, και προοριζόταν για δημόσιες τελετές (γιορτές, τελετές, εορτασμούς). Αυτή η ανάπτυξη δικαιολογείται από τα δωρικά ήθη, που προέκριναν τον ομαδικό τρόπο ζωής και ευνοούσαν τη συλλογική έκφραση.<ref>Κακριδής, σελ. 55.</ref> Οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι της λυρικής ποίησης που έδρασαν στη Σπάρτη κατάγονταν από άλλες περιοχές. Οι ποιητές, τους οποίους μετακαλούσαν οι Δωριείς, δεν ήταν δυνατό να χρησιμοποιήσουν τη γνήσια δωρική διάλεκτο. Γι' αυτό παρατηρούμε στα χορικά μέλη ιωνισμούς, αιολισμούς και άλλους γλωσσικούς τύπους.{{πηγή}} Από το έργο του [[Αλκμάν|Αλκμάνα]], που καταγόταν από τις [[Σάρδεις]] αλλά έζησε στη Σπάρτη, σώζονται μόνο αποσπάσματα, τα μεγαλύτερα από τα οποία προέρχονται από ένα ''παρθένειο'', άσμα που τραγουδούσαν νέες κοπέλες προς τιμήν μιας θεάς. Εκτός από τη Σπάρτη, η χορική ποίηση αναπτύχθηκε και στη Μεγάλη Ελλάδα, απ' όπου προέρχονται δύο σημαντικοί εκπρόσωποι, ο [[Στησίχορος]] και ο [[Ίβυκος]]. Ο Στησίχορος είναι γνωστός κυρίας για την {{πολυτονικό|''Παλινῳδία''}}, όπου εξιστορεί ότι η [[ωραία Ελένη]] δεν είχε ακολουθήσει τον [[Πάρης|Πάρη]] στην [[Τροία]], ιστορία στην οποία βασίστηκε η ''Ελένη'' του [[Ευριπίδης|Ευριπίδη]].<ref>Κακριδής, σελ. 57-58.</ref> Ο Ίβυκος ξεκίνησε με μυθολογικά θέματα, όπως ο Στησίχορος, αλλά όταν αργότερα πήγε στην αυλή του [[Πολυκράτης|Πολυκράτη]] της [[Σάμος|Σάμου]] στράφηκε σε ερωτικά θέματα, στα οποία βασίστηκε η εικόνα της αρχαίας κριτικής για το έργο του.<ref>Lesky, σελ. 273.</ref> Ο [[Σιμωνίδης ο Κείος]] φαίνεται ότι ήταν ο πρώτος που έγραε επινίκια άσματα για νικητές αθλητικών αγώνων.<ref>Κακριδής, σελ. 59.</ref> Οι ''επίνικοι'' έφτασαν στην ακμή τους με το έργο του [[Πίνδαρος|Πινδάρου]]. Εκτός όμως από τους αθλητικούς αγώνες ο Πίνδαρος ύμνησε και τις νίκες των Ελλήνων στους [[Περσικοί πόλεμοι|περσικούς πολέμους]].<ref>Κακριδής, σελ. 107.</ref> Ο τελευταίος σημαντικός λυρικός ήταν ο [[Βακχυλίδης]], που συνέθεσε, όπως και ο Πίνδαρος, λατρευτικά τραγούδια (διθυράμβους, παιάνες, ύμνους), ερωτικά, επινίκους και εγκώμια.<ref>Lesky, σελ. 301.</ref>
<p>Αντίθετα προς το αιολικό μέλος με τον έντονο προσωπικό χαρακτήρα, το δωρικό ή χορικό δημιουργείται για να συνοδεύσει ένα σπουδαίο γεγονός, μια νίκη, μια γιορτή, μια τελετή (γέννηση, γάμο, θάνατο κλπ.). Τις δύο ονομασίες του οφείλει στη δωρική του διάλεκτο και στο χορό που το συνοδεύει. Όπως είδαμε κάθε ένα από τα λυρικά είδη, τα οποία εξετάσαμε μέχρι τώρα συνδέεται γλωσσικά με τον τόπο της καταγωγής του.</p>
<p>Οι [[Δωριείς]] δεν έχουν να επιδείξουν δική τους λογοτεχνία και η μόνη γραπτή διάλεκτος που έχουμε, είναι των [[Συρακούσες|Συρακουσών]], δωρικής αποικίας, η οποία εξελίχτηκε σε μεγάλο εμπορικό κέντρο, κατοικήθηκε από διαφορετικής προέλευσης πληθυσμό και γι' αυτό δεν κατόρθωσε να διατηρήσει για πολύ το δωρικό χαρακτήρα της στην κοινωνική σύνθεση και την πολιτική διοίκηση.</p>
<p>Εγκαταστάθηκαν τελευταία στην Ελλάδα και δεν είχαν ούτε καλλιτεχνική, ούτε φιλοσοφική, ούτε λογοτεχνική παράδοση για να τη συνεχίσουν.</p>
<p>Σε αντίθεση προς τους [[Ίωνες]] και τους [[Αιολείς]], οι [[Δωριείς]] ζούσαν ομαδικό βίο και ανήκαν περισσότερο στην πόλη, παρά στον εαυτό τους. Γι' αυτό η δωρική, χορική ποίηση δεν προοριζόταν για ιδιωτικές γιορτές, αλλά για λαϊκές τελετές, απευθυνόταν προς το σύνολο και ήταν γι' αυτό ομαδική ποίηση.</p>
<p>Επειδή ανάμεσα στους Δωριείς δεν υπήρχαν ποιητές, καλούσαν από άλλες φυλές άτομα ικανά με βάση τη δημώδη δωρική ποίηση να συνθέτουν ποιητικά έργα προσαρμοσμένα προς την πρόοδο που είχε σημειώσει η λογοτεχνία στην υπόλοιπη Ελλάδα.</p>
<p>Ο χαρακτήρας της χορικής ποίησης ήταν θρησκευτικός, γιατί τα δωρικά ποιήματα προορίζονταν για τις μεγάλες πανηγύρεις. Οι ποιητές, τους οποίους μετακαλούσαν οι Δωριείς, δεν ήταν δυνατό να χρησιμοποιήσουν τη γνήσια δωρική διάλεκτο. Γι' αυτό παρατηρούμε στα χορικά μέλη ιωνισμούς, αιολισμούς και άλλους γλωσσικούς τύπους.</p>
<p>Κυριότεροι τέτοιοι ποιητές είναι ο [[Θαλήτας]], ο [[Αλκμάν]], ο [[Αρίων]] ο Μηθυμναίος, ο [[Στησίχορος]], ο [[Ίβυκος]] , ο [[Σιμωνίδης ο Κείος]], ο [[Βαχκυλίδης]] ο Κείος και ο [[Πίνδαρος]] </p>
 
====Διθύραμβος====