Τείχη της Κωνσταντινούπολης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ως '''Θεοδοσιανά τείχη''' της [[Κωνσταντινούπολη]]ς είναι γνωστά τα χερσαία τείχη με τα οποία ο [[Θεοδόσιος Β']] τείχισε την πρωτεύουσα της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]]. Η κατασεκυήκατασκευή τους ξεκίνησε το [[408]] υπό υηντην επίβλεψη του επάρχου των πραιτωρίων της Ανατολής Ανθέμιου, ενώ μετά από ένα σεισμό επισκευάστηκαν και απέκτησαν την τελική τους μορφή το [[447]]. Η ισχυρή διπλή σειρά τειχών προστάτευσε την πόλη και κατά συνέπεια την Αυτοκρατορία σε πολλές πολιορκίες διαμέσω των αιώνων, οδηγώντας στην προσωνυμία τους ως «θεοφύλακτα». Η μόνη φορά που παραβιάστηκαν από εχθρό ήταν το 1453, όταν οι [[Οθωμανοί]], με τη χρήση ισχυρού πυροβολικού, τα διέσπασαν και κατέλαβαν την πόλη, καταλύοντας έτσι και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Από την εποχή που ο επώνυμος [[Μέγαρα|Μεγαρέας]] ιδρυτής της πόλης του [[Βυζάντιο|Βυζαντίου]], ο [[Βύζαντας]], έφτασε στη περιοχή το [[667 π.Χ.]], διέκρινε τη στρατηγική σημασία της τοποθεσίας, καθώς και την ευκολία που παρείχε στην άμυνα, καθώς περικυκλωνόταν από τη θάλασσα σε τρεις πλευρές. Συγκεκριμένα βρεχόταν από τον [[Κεράτιος κόλπος|Κεράτιο κόλπο]] από το βορρά, από το [[Βόσπορος|Βόσπορο]] στα ανατολικά και από τη [[Θάλασσα του Μαρμαρά]] στο νότο ενώ επικοινωνεί με τη ξηρά από τα δυτικά προς τη θρακική πεδιάδα. Προς την πλευρά της [[Θράκη|Θράκης]] λοιπόν χτίστηκε το πρώτο τείχος της πόλης. Τα τείχη του Βυζαντίου ήταν σαφώς μικρότερα των επόμενων που θα κτιστούν για την [[Κωνσταντινούπολη]], καθώς και η ίδια η Βασιλεύουσα ήταν πολύ μεγαλύτερη. Τα τείχη επεκτάθηκαν πρώτα από τον [[Ρωμαίοι|Ρωμαίο]] [[Σεπτίμιο Σεβήρο]] και ύστερα από τον [[Κωνσταντίνος Α΄ ο Μέγας|Κωνσταντίνο τον Μέγα]] και τελικά πήραν την τελική τους μορφή επί Θεοδοσίου.

Τα αρχικά τείχη είχαν μέγεθος 6 χιλιομέτρων. Η οχυρωματική γραμμή που έχτισε ο [[Θεοδόσιος Β']], 1.500 μέτρα δυτικά του Κωνσταντίνειου τείχους, ένωσε την τειχισμένη περίμετρο της περιοχής των Βλαχερνών, από το βορρά, κάθετα προς το νότο με το άκρο των θαλάσσιων τειχών που βρισκόντανβρισκόταν στη πλευρά της [[Θάλασσα του Μαρμαρά|Προποντίδας]].

Τα χερσαία τείχη είχαν μήκος 5.570 μέτρων και είχαν χτιστεί με σύνθετο τρόπο ως μια διπλή οχυρωματική γραμμή. Δηλαδή οι εισβολείς συναντούσαν πρώτα μια αμυντική τάφρο και ύστερα το ''έξω τείχος'', γνωστό και ως ''μικρόν τείχος'', ενώ εάν περνάγανε το πρώτο συναντούσανεσυναντούσαν το μεγαλύτερο ''έσω τείχος'', γνωστό και ως ''μέγα τείχος'' ή ''κυρίως τείχος''. Η τάφρος είχε βάθος 10 μέτρα και πλάτος 21 μέτρα και απείχε από το ''έξω τείχος'' 15 με 17 μέτρα. Το ''έξω τείχος'' προστέθηκε στις επισκευές του 447, και είχε πάχος 2,5 μέτρα και ύψος 7 μέτρα χωρίς επάλξεις και 8 με 8,5 μέτρα με τις επάλξεις. Κάθε 50 μέτρα υψωνόντουσαν τετράγωνοι πύργοι ύψους περίπου 10 μέτρων ο καθένας και ήταν συνολικά 96 πύργοι. Ανάμεσα στο ''έξω τείχος'' και το ''έσω τείχος'' υπήρχε ένας περίβολος πλάτους 15 με 20 μέτρων. Το ''έσω τείχος'' είχε πάχος 5 μέτρα και ύψος 10 μέτρα χωρίς τις επάλξεις ενώ με τις επάλξεις έφτανε τα 13 μέτρα. Ανά 60 με 70 μέτρα ορθωνόντουσαν τετράγωνοι ή οκτάγωνοι πύργοι που έφταναν τα 19 μέτρα, συνολικά είχε 96 πύργους όπως το ''έξω τείχος'', ενώ ανάμεσα σε δυο πύργους του ''έσω τείχους'' παρεμβάλλονταν ένας του ''έξω τείχους''. Κατά μήκος του χερσαίου τείχους υπήρχαν 10 πύλες, εναλλάξ μια πολιτική και μια στρατιωτική, ενώ υπήρχε και μια επίσημη για την είσοδο του αυτοκράτορα. Αυτή η πύλη ήταν η λεγόμενη ''Χρυσή Πύλη'', η πιο περίλαμπρη από όλες, στο σημείο όπου αργότερα χτίστηκε το οχυρό ''Επταπύργιο'' (τουρκ. ''Γιεντί Κουλέ''). Οι υπόλοιπες πολιτικές πύλες ήταν οι πύλες του Αγίου Ρωμανού, του Ρηγίου ή Ρουσίου, της Σηλυβρίας (ή Ζωοδόχου Πηγής ή Μελαντιάδος), του Χαρισίου ή Πολυανδρίου, που μένανε ανοικτές όλο το πρωί μέχρι το μεσημέρι. Οι στρατιωτικές πύλες οδηγούσαν μόνο στον περίβολο μεταξύ των τειχών, και ήταν αριθμημένες, από νότο προς βορρά: η Πύλη του Πρώτου ή αλλιώς Πύλη του Χριστού, η Πύλη του Δευτέρου, η Πύλη του Τρίτου, η Πύλη του Τέταρτου και η Πύλη του Πέμπτου. Επίσης υπήρχαν κάποιες μικρότερες πύλες γνωστές ως ''πυλίδες'' που χρησίμευαν στους στρατιώτες, για να ανεβοκατεβαίνουν στα τείχη, στους αγγελιαφόρους ή τους μυστικούς καλεσμένους ή επισκέπτες του αυτοκράτορα και στους μοναχούς που τις χρησιμοποιούσανεχρησιμοποιούσαν για να πηγαινοέρχονται στα μοναστήρια. Μια από αυτές τις ''πυλίδες'' ήταν και η γνωστή, για το τραγικό της ρόλο στην [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης|άλωση της Πόλης το 1453]], ''Κερκόπορτα'' ή όπως λεγόταν αλλιώς ''Ξυλόκερκος πόρτα''.

Τα τείχη στην θάλασσα ήταν μικρότερα αλλά ήταν χτισμένα ακριβώς δίπλα στη θάλασσα ώστε να μην μπορεί να αποβιβαστεί ο εχθρός εάν δοκίμαζε επίθεση από τη θάλασσα. Τα τείχη ήταν μονά σε όλο τους το μήκος, με εξαίρεση τη συνοικία του Πετρίου στον Κεράτιο. Τα τείχη είχαν πάχος 3 με 4 μέτρα ενώ το ύψος τους είχαν 10 μέτρα στον Κεράτιο κόλπο και 13 με 15 μέτρα στη [[Θάλασσα του Μαρμαρά]]. Και στα παράκτια τείχη υπήρχαν πύργοι, ύψους περίπου 13 με 15 μέτρων, αλλά ορθωνόντουσαν σε ακαθόριστα διαστήματα πάνω στα τείχη. Οι πύλες του παράκτιου τείχους ήταν μικρότερες του χερσαίου τείχους και λειτουργούσανελειτουργούσαν κυρίως ως εμπορικές για τους εμπόρους και για εφοδιασμό για τα στρατεύματα μέσω της θαλάσσιας οδού. Για την ασφάλεια του ΚεράτιουΚερατίου κόλπου οι [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινοί]] τον κλείνανεέκλειναν το στόμιο του κόλπου, με μια βαριά σιδερένια αλυσίδα που την εκτείνανεεκτεινόταν μέχρι τη συνοικία του [[Γαλατάς|Γαλατά]].