|
Στην ιστοριογραφία της ελληνιστικής εποχής συνεχίζονται οι δύο αντίθετες τάσεις που εμφανίστηκαν τον 4ο αι. π.Χ.: από τη μία πλευρά οι ιστοριογράφοι που ενδιαφέρονταν πρωτίστως για την ιστορική αλήθεια και την ωφέλεια του αναγνώστη και από την άλλοι οι συγγραφείς που απέβλεπαν κυρίως στην τέρψη και τον εντυπωσιασμό των αναγνωστών.<ref>Κακριδής, σελ. 209-210.</ref> Στην πρώτη ομάδα ξεχωρίζει η μορφή του [[Πολύβιος|Πολύβιου]] από τη [[Μεγαλόπολη]] της [[Αρκαδία|Αρκαδίας]], που έγραψε ιστορία της [[ρωμαϊκή αυτοκρατορία|ρωμαϊκής αυτοκρατορίας]]. Πολλοί ιστορικοί συνέγραψαν ιστορίες της εκστρατείας του [[Μέγας Αλέξανδρος|Μεγάλου Αλεξάνδρου]], αλλά σώθηκαν ελάχιστα αποσπάσματα από αυτές. Μεγαλύτερα τμήματα έχουν σωθεί από την ιστορία που έγραψε ο [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίος Α΄]], την οποία χρησιμοποίησε ως πηγή ο [[Αρριανός]].<ref>Κακριδής, σελ. 206.</ref> Άλλοι ιστορικοί συνέθεσαν συμπιλήματα παλαιοτέρων ιστοριογραφικών έργων. Ο πιο γνωστός από αυτούς είναι ο [[Διόδωρος ο Σικελιώτης]], που συνέγραψε παγκόσμια ιστορία, από την μυθολογική εποχή έως την κατάκτηση της Βρετανίας από τον [[Ιούλιος Καίσαρας|Καίσαρα]]. Την ίδια εποχή γνώρισε άνθηση η συγγραφή τοπικών ιστοριών, όπως του Νεάνθη από την [[Κύζικος|Κύζικο]], του Μέμνονος από την [[Ηράκλεια]] του [[Πόντος|Πόντου]], του Φιλόχορου από την Αττική κ.α. Ακόμη, γράφτηκαν έργα με γεωγραφικές, ιστορικές και εθνολογικές πληροφορίες για τους λαούς της ανατολής, όπως ο ''Περίπλους'' του [[Νέαρχος|Νεάρχου]], ναύαρχου του Μ. Αλεξάνδρου, που δεν σώζεται σήμερα αλλά ήταν γνωστός στον Αρριανό και τον [[Στράβων|Στράβωνα]].<ref>Κακριδής, σελ. 211.</ref>
===Νέα κωμωδία===
::''Κύριο άρθρο: [[νέα κωμωδία]]''
<li><b>Ο Μένανδρος</b> (342/1- 291/90 π.Χ.). Γιος του κωμωδοποιού
Στην Αττική, αλλά και σε άλλες περιοχές, το δράμα γνωρίζει μια τελευταία ανάκαμψη με τη [[νέα κωμωδία]]. Οι εξελίξεις που είχαν αρχίσει τον 4ο αι. με τη [[μέση κωμωδία]] συνεχίζονται και η νέα δραματική μορφή που διαμορφώνεται διαδραματίζεται σε αστικό περιβάλλον, δεν έχει επικαιρικό χαρακτήρα και στηρίζεται σε περίπλοκες υποθέσεις και στα τυπικά πρόσωπα που είχαν εμφανιστεί στη μέση κωμωδία. Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος είναι ο [[Μένανδρος]]. Άλλοι σημαντικοί ποιητές είναι ο '''Φιλήμων''', ο '''Δίφιλος''', ο '''Ποσείδιππος''', ο '''Φιλιππίδης'''. Αρκετές κωμωδίες επηρέασαν τους ρωμαίους κωμικούς ποιητές (κυρίως τον [[Πλαύτος|Πλαύτο]] και τον [[Τερέντιος|Τερέντιο]]).
Αλέξιδος. Ήταν ο σημαντικότερος από τους ποιητές της νέας αττικής
κωμωδίας. Έγραψε πάνω από 100 κωμωδίες, κέρδισε όμως μόνο οκτώ νίκες σε
δραματικούς αγώνες. Σώζονται αποσπάσματα από πολλές κωμωδίες του
('''"Επιτρέποντες", "Η Σαμία", "Η περκειρομένη"''' κ.ά.), καθώς και
ολόκληρη η κωμωδία του "'''Δύσκολος'''" που ανακαλύφτηκε το 1957.
Λατίνοι ποιητές μετέφρασαν κωμωδίες του Μενάνδρου, όπως ο Καικίλιος
Στάτιος τον "'''Ναύκληρο'''", τον "'''Υποβολιμαίο'''", το
"'''Πλόκιον'''", τα "'''Χαλκεία'''", ο Λούσκιος Λαβίνιος το
"'''Φάσμα'''", ο Τουρπίλιος τον "'''Δημιουργό'''" και ο Ατίλιος τον
"'''Μισογύνη'''". Παράλληλα στα μεταγενέστερα χρόνια φιλοτεχνήθηκε από
τις κωμωδίες του Μενάνδρου εκλογή γνωμικών, καθώς και από τους μίμους
του Πουβλιλίου Σύρου, η οποία έφτασε ως την εποχή μας με ξένες
προσθήκες σαν "'''Μονόστιχοι''' '''γνώμαι''' '''Μενάνδρου'''". Το
περίεργο στην περίπτωση αυτή είναι ότι στην συλλογή δε συναντώνται τα
καλύτερα γνωμικά του Μενάνδρου, όπως τα γνωστά "'''κοινά τα των
φίλων'''", "'''τα κακώς τρέφοντα χωρί' ανδρείους ποιεί'''", "τ'''ο της
τύχης γαρ ρεύμα μεταπίπτει ταχύ'''", "'''ον οι θεοί φιλούσιν,
αποθνήσκει νέος'''", "'''φθείρουσιν ήθη χρησθ' ομιλίαι κακαί'''" κ.ά.</li>
</ul>
<ul>
<li><b>Ο Φιλήμων</b> (361 - 263). Γιος του Δάμωνος. Κατά το λεξικό
της Σούδας και κατά τον Ανώνυμο ήταν Συρακούσιος, ενώ κατά το Στράβωνα
καταγόταν από την πόλη της Κιλικίας Σόλους. Άφησε 97 κωμωδίες, από τις
οποίες οι περισσότερες έχουν τον ίδιο τίτλο με αυτές του Μενάνδρου. Δυο
από αυτές ο "'''Έμπορος'''" και ο "'''Θησαυρός'''" μας είναι αρκετά
γνωστές από τις λατινικές διασκευές του Πλαύτου.</li>
</ul>
<ul>
<li>Ο <b>Δίφιλος ο Σινωπεύς</b> (4 αιώνας π.Χ.). Κατά τον Ανώνυμο
έγραψε 100 έργα. Ήταν ικανός να ανεβάζει στη σκηνή τους δικούς του
έρωτες με την ευτράπελη Γνάθαινα. Στις κωμωδίες του ήταν δεινότατος στα
σκευωρήματα.</li>
</ul>
<ul>
<li><b>Ο Απολλόδωρος ο Καρυστινός</b>, που τον ταυτίζουν με τον
Απολλόδωρο το Γελώο, το σύγχρονο του Μενάνδρου. Ο Λατίνος κωμικός
ποιητής Τερέντιος (3- 2 αιώνας π.Χ.) μιμήθηκε τον "'''Επιδικαζόμενο'''"
στα έργα του "'''Φορμίων'''" και "'''Εκυρά'''".</li>
</ul>
<ul>
<li><b>Ο Φιλιππίδης, γιος του Φιλομήλου.</b> Παιανιεύς, φίλος του
βασιλιά Λυσιμάχου στην αυλή του οποίου έμεινε. Σώθηκε ψήφισμα υπέρ
αυτού στο Διονυσιακό θέατρο. Τόλμησε να επιτεθεί κατά των κολάκων του
Δημητρίου του Πολιορκητή και κατά των χρηματιστών μετοίκων.</li>
</ul>
<ul>
<li><b>Ο Ποσείδιππος (3 αιώνας π.Χ.)</b>. Γιος του Κυνίσκου από την
Κασσάνδρα Μακεδονίας. Έγραψε πάνω από 30 κωμωδίες και κέρδισε 4 νίκες
σε δραματικούς αγώνες. Μετά το θάνατο του Μενάνδρου κυριαρχούσε στην
αττική σκηνή και τις κωμωδίες του τις μιμούνταν και οι Λατίνοι.</li>
</ul>
Ποιητές της νέας αττικής κωμωδίας ήταν ακόμη ο Βάτων, σύγχρονος του
Κλεάνθη, που διακωμωδούσε τους φιλοσόφους, ο Επινίκιος, ο οποίος στο
"'''Μνησιπόλεμο'''" διακωμώδησε με λεπτότητα τους εξεζητημένους τρόπους
του ομώνυμου ιστορικού, ο [[Ανάξιππος]], ο [[Αρχέδικος]], ο [[Δαμόξενος]], ο
[[Εύδοξος]], ο [[Ηγίσιππος]], ο [[Ίππαρχος ο Λυγκεύς]], ο [[Φοινικίδης]], ο [[Σωσικράτης]]
και ο [[Θεόγνητος]].
==Πηγές==
| 