A priori και a posteriori γνώση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Τροποποίηση: it:A priori (locuzione) |
μΕπιμέλεια |
||
Γραμμή 1:
{{ορφανό|ημερομηνία=Ιανουαρίου 2008}}
{{επιμέλεια}}
'''A priori και a posteriori γνώση'''
==A priori και a posteriori στην Ψυχολογία==
Γραμμή 14:
===A priori===
Α priori κατά λέξη σημαίνει ''από πριν''. Κατά τον [[Εμμάνουελ Καντ|Καντ]] ''a priori'' γνώσεις είναι αυτές που είναι απολύτως ανεξάρτητες από κάθε εμπειρία. .<ref>''«... Με τον όρο a priori γνώσεις θα εννοούμε στο εξής ... αυτές που είναι απολύτως ανεξάρτητες από κάθε εμπειρία ...»'' Κριτική του Καθαρού Λόγου, μεταφρ. Α.Γιανναρας, εκδ.Παπαζήση, Τόμος Α', τεύχος Ι, (Β3), σελ.74</ref> Η ιδιότητα ''a priori'' αποδίδεται σε ένα ''πράγμα'' όταν αυτό το πράγμα έχει την ιδιότητα να προϋπάρχει στην ανθρώπινη νόηση ως όρος για την απόκτηση οποιασδήποτε εμπειρικής γνώσης.<ref>Φιλοσοφία, Γ' Λυκείου, Κατσιμάνη, Ρούσσου, ΟΕΔΒ, ISBN 960-06-0252-2, σελ.273</ref> Χρησιμοποιώντας τον ορισμό του ο Κάντ, και εργαζόμενος σχολαστικά και συστηματικά έδειξε στην «Κριτική του Καθαρού Λόγου» ότι οι λεγόμενες ''θεμελιώδεις μορφές της εποπτείας'' και οι ''θεμελιώδεις μορφές της νόησης'' είναι στοιχεία a priori.
===Οι θεμελιώδεις μορφές της εποπτείας===
Οι θεμελιώδεις μορφές της εποπτείας δεν είναι έννοιες. Ούτε είναι σημεία (με την χρήση του όρου σημείο στη γλωσσολογία) που δηλώνουν είτε κάποιο υλικό πράγμα είτε κάποια αφηρημένη έννοια. Ούτε είναι ακατάληπτες υπερβατικές οντότητες κάποιου είδους. Είναι συγκεκριμένα αυτό που λένε ότι είναι. Δηλαδή αυτό για το οποίο η ανθρώπινη νόηση μπορεί να έχει εποπτεία ανεξάρτητα από τα υλικά πράγματα της αισθητικής εμπειρίας και ανεξάρτητα από τις αφηρημένες έννοιες. Είναι δηλαδή ο [[χώρος]] και ο [[χρόνος]]. Όταν η ανθρώπινη νόηση είναι απογυμνωμένη από τα υλικά πράγματα της αισθητικής εμπειρίας και από τις αφηρημένες έννοιες μπορεί ωστόσο να έχει εποπτεία του χρόνου και του χώρου.
Γραμμή 35 ⟶ 22 :
===Οι θεμελιώδεις μορφές της νόησης===
Μικρό τμήμα της Κριτικής του Καθαρού Λόγου του Καντ αφιερώνεται στην εισαγωγή στην [[Υπερβατική αισθητική|Υπερβατική Αισθητική]], ενώ στη συνέχεια ένα φανερά ογκωδέστερο τμήμα του έργου παρουσιάζει την [[Υπερβατική διαλεκτική|Υπερβατική Διαλεκτική]].
H Υπερβατική Διαλεκτική δεν είναι ακατάληπτη. Αν και το αντικείμενο που καλείται να μελετήσει αυτός ο επιστημονικός κλάδος είναι υπερβατικό στη φύση του, είναι μια υπερβατική οντότητα, είναι ένα υπερβατικό ''κάτι'', ωστόσο το αποτέλεσμα των ερευνών αυτής της επιστήμης είναι σαφές.
Γραμμή 45 ⟶ 31 :
Σεβόμενος ασφαλώς την παράδοση της φιλοσοφίας ο Καντ παρουσιάζει αυτό το συμπέρασμα αρκετά διαφορετικά:
« ... Τις καθαρές-και-υπερβατικές-έννοιες-του-νοείν ονομάζουμε σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ''Κατηγορίες'', επειδή η πρόθεση μας πρωταρχικά συμπίπτει με τη δική του, μολονότι έπειτα η ανάπτυξη απομακρύνεται πολύ ...»
Και αμέσως παρακάτω ο Καντ παρουσιάζει τον ''Πίνακα των Κατηγοριών'' ο οποίος είναι ο ίδιος ακριβώς στη δομή του (για την ακρίβεια αντιστοιχίζεται ένα προς ένα) με τον πίνακα των Λογικών Κρίσεων που χρησιμοποιούσαν οι σχολαστικοί Λογικοί (καθηγητές Φιλοσοφίας) της εποχής.
<!-- Απόκρυψη μέχρι να γραφτεί
===A posteriori===
-->
==Δείτε επίσης==
Γραμμή 61 ⟶ 46 :
==Παραπομπές - σημειώσεις==
{{Reflist}}
[[Κατηγορία:Φιλοσοφία]]
| |||